«Μεγάλη Βαρβαρότητα να σου Στερούν τη Νύχτα»

Επτά πρόσωπα της Αθήνας απαντούν στο VICE τι σημαίνει να σου στερούν τη νύχτα.

Είναι μεγάλη βαρβαρότητα να σου στερούν τη νύχτα. Το έγραψα πριν λίγο καιρό αυτό, διότι δεν υπάρχει ζωή χωρίς τη νύχτα. Η νύχτα είναι ο πνεύμονας της Αθήνας.

Όταν έχεις μάθει να ζεις τη νύχτα και σου τη στερούν, τρελαίνεσαι. Τι μπορώ να κάνω εγώ που είμαι τρανς δηλαδή; Θα βγω το βραδάκι, θα ντυθώ, θα φτιαχτώ, θα βαφτώ, θα μπω σε μία διαδικασία να βγω μια βόλτα στην Αθήνα, να φλερτάρω. Όχι απαραίτητα για να κάνω σεξ, αλλά για να δω τις φίλες μου, να κουτσομπολέψω.

Μέσα στο σπίτι τι να κάνεις; Σε έναν υπολογιστή συνέχεια; Είναι φυλακή πλέον αυτό που ζούμε. Όχι μόνο για τις τρανς. Για όλο τον κόσμο, είναι παρά φύσιν. Όχι φυσικά ότι αμφισβητώ ότι υπάρχει ο ιός, αλλά είναι παράλογο να μην μπορείς να είσαι με δύο άτομα να πιεις καφέ, ενώ τα Μετρό και τα εργοστάσια να είναι γεμάτα. Λίγοι έχουν το προνόμιο να δουλεύουν από το σπίτι τους. Είναι και ταξικό το θέμα. Ο Αρχιεπίσκοπος θα είναι στο καλύτερο δωμάτιο στον Ευαγγελισμό με ήπια συμπτώματα και στον απλό πολίτη θα πουν «πήγαινε σπίτι σου». 

Από τη νύχτα, μου λείπει ο ερωτισμός. Δεν σου λέω το σεξ. Ακόμα και η καύλα ρε παιδί μου, θα βγεις έξω, θα μιλήσεις, θα πεις δυο κουβέντες. Αυτό μας το στέρησαν. Άνθρωποι χωρίς καύλα είναι άνθρωποι ξενέρωτοι, νεκροί. 

Δεν θα κάτσω να γκρινιάξω ότι παλιά ήταν καλύτερα και τώρα είναι χειρότερα. Παλιά ήταν διαφορετικά. Δεν υπήρχε το Ίντερνετ. Το να βγεις να διεκδικήσεις το φλερτ, είτε είσαι στρέιτ είτε οτιδήποτε άλλο, έπρεπε να βγεις στον δρόμο να το διεκδικήσεις. Τώρα γίνεται όλο μέσα από το Ίντερνετ. Αλλά χάθηκε και το κυριότερο. Η επαφή που είχαν με τη διαφορετικότητα. Τις τρανς μας ήξεραν γιατί έλεγαν «πάμε στη Συγγρού να κάνουμε χαβαλέ». Εκτός από τον χαβαλέ όμως, έβλεπαν ότι είμαστε και άνθρωποι, ότι μιλάμε, ότι υπάρχει μία κοινωνικοποίηση, ένας ερωτισμός. Τώρα είναι διαφορετικά τα πράγματα και ο κορονοϊός τα έκανε ακόμη χειρότερα. 

Το διαφορετικό που βλέπω τώρα είναι ότι το ψυγείο δεν είναι γεμάτο όπως ήταν. Διότι, με τον άλφα ή βήτα τρόπο κάτι βγάζαμε. Το πιο σημαντικό είναι αυτό. Το θέμα της επιβίωσης. Εγώ είμαι τυχερή επειδή είμαι η Πάολα. Όχι ότι έχω λεφτά, αλλά τα βγάζω πέρα, θα βρω τον τρόπο. Άλλες δεν μπορούν. Υπάρχει ο μύθος ότι οι τρανς έβγαζαν λεφτά. Όταν όμως ζεις σε μία κοινωνία που σε έχει στο περιθώριο, αυτά τα λεφτά θα τα χαλάσεις για να περάσεις κι εσύ καλά ή θα συμβεί μία ατυχία και εξαφανίζονται. Δεν σε στηρίζει κανένας, κανένα κράτος. Και το κυριότερο είναι ότι έπαψε να υπάρχει αυτό το φλερτ, αυτός ο ερωτισμός. Οι πιάτσες ερήμωσαν.

Κανείς δεν μας στερεί τη νύχτα. Μόνο λίγο μας την αφαιρούν. Είναι συλλογική υποχρέωση για το κακό που μας βρήκε. Ελπίζω. Διότι αν πάμε στο άλλο σενάριο που θέλει την περιστολή της νύχτας ως πρώτο βήμα ενός νέου ανθρωπότυπου (που θα ξυπνάει νωρίς με corn flakes και αποφασιστικότητα για να δώσει απλόχερα την υπεραξία του), μάλλον θα μετακομίσω. Μου λείπει η νύχτα όμως, ναι. Ως συνέχιση της μέρας με άλλα μέσα; Ναι. Μανιάτικο Πόλεων, το ονόμασαν πριν χρόνια δύο φίλες. Το ξέρετε και το κάνετε και εσείς. Δεν πρωτοτυπώ. Όλα αρχίζουν απόγευμα. Η χώρα κυβερνάται μετά το απόγευμα εξάλλου, όπως μου είχε πει ένας παλιός συνάδελφος του πολιτικού ρεπορτάζ. Και η νύχτα για μένα δεν έχει τον χαρακτήρα μόνον της υπαίθριας ζωής ή μόνον το βουητό των μπαρ. Εχει και το νυχτερινό περπάτημα. Την απίστευτα αγχολυτική εκείνη νυχτερινή διαδικασία που χωρίς σκύλο αλλά με φίλο, διασχίζεις εγκάρσια την πόλη και τα λέτε όλα. Κινητό ντιβάνι. Κάπως έτσι.

Νύχτα είναι η νυχτερινή εργασία. Το γράψιμο νύχτα, όταν οι σκέψεις και οι θέσεις ακουμπούν βελούδινα γύρω σου και τις αρπάς και τις κάνεις λέξεις. Νύχτα είναι τα ολονύχτια μαγαζιά. Από το 1991 που περπατώ την πόλη μόνος και όχι μόνος, μπορώ να σας διηγηθώ πολλά για τρελά διανυκτερεύοντα. Αυτό στερούμαι. Την οργάνωση ενός μαγαζιού ως σαν να είναι πρωινό, ενώ αυτό διανυκτερεύει. Εδώ γίνεται κάτι μαγικό. Οι πελάτες των διανυκτερευόντων εστιατορίων-καφέ συμπεριφέρονται σαν να είναι ημέρα.

Μας στερούν τη νύχτα σημαίνει πως μας αναγκάζουν να μετατραπούμε σε κουβερτάκηδες και μας αναγκάζουν να μιλάμε με δυσνόητους όρους όπως «είδα αυτή τη σειρά, μην τη χάσεις με τίποτε (ύφος απειλητικό)». Τι να χάσεις; Χάσαμε τη νύχτα μας. Τη «φυλή» μας. Τους ανθρώπους μας. Το Galaxy στη Σταδίου μας με το πιάτο με το χοιρινό και ελαφρύ τίτσερς ουίσκι και με βλέμμα στο καδράκι του Ντοστογιέφσκι ή τον Γεραμάνη. Τα μπαρ που μου λείπουν πια, δεν είναι τα θορυβώδη. Αυτά τα χόρτασα, Μύκονο-Αθήνα. Μου λείπουν οι πρεσβείες. Όπως το Galaxy ή το Au Revoir. Το πρώτο το έχω ονομάσει Πρεσβεία και το δεύτερο Προξενείο. Οι συζητήσεις εδώ είναι προέκταση της ημέρας, άρα μας στερούν τη μισή ημέρα. Να τι μας στερούν. Μας στερούν τις μισές ιδέες για γράψιμο. Οι ιδέες γεννιούνται με τους ανθρώπους και δοκιμάζονται σε αυτούς. Μας στερούν πάνω απ’ όλα εκείνη την αθόρυβη βιομηχανία εργαζομένων που είναι φίλοι μας με τα χρόνια και που απασχολούνται στις Υπηρεσίες Νύχτας. Μας στερούν τη Μουσική. Γιατί και η Μουσική, νυχτερινή υπόθεση είναι βασικά. Τώρα, κλεισμένοι στα σπίτια ακόμα, ξορκίζοντας το Κακό, όταν έρχεται νύχτα, μελαγχολούμε περισσότερο αλλά ελπίζουμε. Η νύχτα πέφτει ορφανή από εμάς. Θα επανέλθουμε πιο νυχτερινοί.

«Δεν ξεριζώνονται οι νύχτες από μέσα μας» - Ντίνος Χριστιανόπουλος.

Η νύχτα για μένα είναι η πιο παραγωγική περίοδος μέσα στο εικοσιτετράωρο. Θυμάμαι ότι ανεξάρτητα από τη δουλειά ως τραγουδίστρια, από παιδί πάντα το διάβασμά μου και οι σκέψεις μου, νύχτα συνέβαιναν. Οπότε, νομίζω πως γεννήθηκα παιδί της νύχτας. Πάντα ασκούσε μία γοητεία πάνω μου. Πάντα είχα τη μεγαλύτερη ενέργεια τη νύχτα. Τη δεδομένη στιγμή που μιλάμε, νιώθω τεράστια αυτή την απώλεια. Πρώτα και κύρια της δουλειάς μου και της έκφρασής μου, και φυσικά και της επιβίωσής μου, όπως πάρα πολλοί συνάδελφοι και πάρα πολλοί άλλοι συνάνθρωποι. Αλλά παράλληλα λείπει όλη αυτή η διαδικασία, η επικοινωνία, ο ερωτισμός, η δημιουργία, το ερωτηματικό της κάθε νύχτας για το τι θα συνέβαινε, πώς θα διαμορφωνόταν. Ήταν ένα λευκό χαρτί. Ξεκινούσε μία παράσταση που ήταν ίδια με τη χθεσινή, αλλά ποτέ δεν ήταν ίδια τελικά. Αυτό είναι ένα πολύ κυρίαρχο χαρακτηριστικό, που σου έδινε μία επανεκκίνηση. Τώρα οι νύχτες είναι λίγο μονόδρομος. Είναι μοναχικές για τους περισσότερους ανθρώπους και είναι πολύ σιωπηλές. 

Φοβάμαι ότι θα δούμε μεγάλες διαφορές. Δεν ξέρω πώς μπορεί να διαμοφωθεί η νύχτα από εδώ και πέρα. Νομίζω ότι όλη αυτή η επίδραση της καραντίνας σε επίπεδο συμπεριφοράς, σε επίπεδο έλλειψης εισοδήματος και σε επίπεδο απαγορεύσεων και φόβου, δεν θα περάσει εύκολα. Δεν νομίζω ότι με το που λυθεί το θέμα του κορονοϊού ή του φόβου της μετάδοσης και της απειλής για την υγεία, την επομένη όλα θα επανέλθουν κανονικά. Δεν θα επανέλθουν κανονικά, επειδή κάποιοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να φοβούνται. Διότι κάποιοι άνθρωποι θα έχουν μπει σε μία διαδικασία απομόνωσης. Άλλοι θα θέλουν αλλά δεν θα μπορούν να ξοδέψουν χρήματα, επειδή θα έχει αλλάξει άρδην η ζωή τους και η επιβίωσή τους. Άρα λοιπόν, θεωρώ ότι θα αντιμετωπίσουμε μία κατάσταση που θα θέλει και διαχείριση και ψυχραιμία και πολλή δουλειά μέχρι να επανέλθει και να αποκατασταθούν τα τραύματα που μας έχει αφήσει αυτή η περίοδος. 

Ήδη τα τελευταία χρόνια η νύχτα έχει αλλάξει. Όταν μιλούσαμε για σεζόν, μιλούσαμε για δίμηνα. Δεν μιλούσαμε για ολόκληρη σεζόν. Πλέον οι παραστάσεις είναι μία φορά την εβδομάδα και δεν θα κάνεις έξι-επτά μήνες σε έναν χώρο. Μετά θα πας σε άλλη πόλη, θα προσπαθήσεις να κλείσεις άλλο χώρο, να κάνεις περιοδεία. Σαφώς υπάρχουν και χώροι που δουλεύουν περισσότερο, αλλά στο επίπεδο των μουσικών παραστάσεων και των συναυλιών δεν μιλάμε για συνεχόμενη δουλειά. Κι αυτή τη στιγμή ο κλάδος αντιμετωπίζει ένα οκτάμηνο ανεργίας, ακινησίας - στην ουσία, φτώχειας. Υπάρχουν πάρα πολλοί συνάδελφοι που δεν έχουν τα προς το ζην για την καθημερινότητά τους. Θεωρώ ότι όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση είναι θέμα χρόνου να περάσουμε κι άλλοι το κατώφλι της απόλυτης ανικανότητας επιβίωσης. Είναι πραγματικά τρομακτικό. 

Από την κυβέρνηση αντιμετωπιζόμαστε σαν αόρατοι. Δεν έχει υπάρξει σοβαρό μέτρο αντιμετώπισης. Θεωρεί ο κόσμος ότι εμείς είμαστε περιττοί. Ότι όλοι οι καλλιτέχνες είμαστε περιττοί. Θα ήθελα να φανταστούμε ένα κόσμο χωρίς καμία νότα, χωρίς κανένα βιβλίο, χωρίς κανέναν πίνακα, χωρίς κανένα θεατρικό έργο, χωρίς κανέναν ηθοποιό, ζωγράφο, τίποτα. Δεν υπάρχει ο κόσμος έτσι. Δεν είναι κόσμος αυτό. Δεν είναι ανθρωπότητα αυτό. Η τέχνη είναι η δύναμη για να περάσουμε στην επόμενη μέρα. Είναι το μέσο για να εκφράσουμε μέσα από τους καλλιτέχνες και εμείς οι ίδιοι αυτό που αισθανόμαστε κι αυτό που θέλουμε να πούμε. 

Είμαι πάρα πολύ προβληματισμένη, στενοχωρημένη, θυμωμένη για όλο αυτό που συμβαίνει. Και μάλιστα είμαι πιο πολύ θυμωμένη διότι σε οποιαδήποτε φωνή διαμαρτυρίας κυρίως του κλάδου, οι απαντήσεις που παίρνουμε είναι λες και δεν είμαστε εμείς εργαζόμενοι. Σαν να μην έχουμε οικογένειες, παιδιά, υποχρεώσεις. Σαν να είμαστε γελωτοποιοί του βασιλιά. Δεν είμαστε γελωτοποιοί του βασιλιά. Είμαστε πολύ σοβαροί και σκληρά εργαζόμενοι επαγγελματίες. Και νομίζω ότι το μόνο δίκαιο είναι να τύχουμε κι εμείς αυτής της αντιμετώπισης. Όχι πάνω από τους άλλους εργαζόμενους, το ίδιο με τους άλλους εργαζόμενους. 

Το να σου στερούν τη νύχτα σημαίνει να σου στερούν τη μισή σου ζωή, ενίοτε και ολόκληρη. Είναι άδικο και δυσβάσταχτο. Είναι τεράστια η απώλεια. Είναι σαν να σου αφαιρούν την ψυχή σου, να τη φιμώνουν. Μου έχει λείψει πάρα πολύ το live. Μου έχει λείψει η έκφραση. Υπάρχουν συναισθήματα που δεν μπορούν να εκφραστούν στην καθημερινότητα. Που το μέγεθός τους είναι μεγάλο, που είναι πολύ βαθύτερα. Μέσα από ένα τραγούδι μπορώ να είμαι πάρα πολύ θυμωμένη, πάρα πολύ γλυκιά, πάρα πολύ χαρούμενη και πάρα πολύ θλιμένη, και να μπορώ να εκτονώσω την ένταση της ψυχής μου. Και θεωρώ ότι συμβαίνει και στους ακροατές μας αυτό. Είμαστε μαζί σε αυτό. Ε, αυτό μέσα στην καθημερινότητα δεν μπορεί να υπάρξει, πόσο μάλλον στην συγκεκριμένη καθημερινότητα της σιωπής. 

Εγώ ποτέ δεν έζησα οργανωμένα τη νύχτα μου και γενικά τη ζωή μου. Ποτέ. Δεν υπήρχε τίποτα που να με όριζε. Πάντα ζούσα στο πλάι των πραγμάτων. Και στην Τέχνη μου, ποτέ δεν ακολούθησα μία πεπατημένη. Αυτά είναι πιο πολύ για τους οργανωμένους ανθρώπους που το πρωί έχουν ένα γραφείο και δουλειά. Την έχουν άσχημα αυτοί που έχουν οριοθετήσει τη ζωή τους, τη νύχτα τους και τη μέρα τους. Δεν σήμαινε ποτέ για μένα κάτι η λέξη νύχτα. Πιστεύω νύχτα σημαίνει κάτι γι’ αυτούς που πίνουν και καπνίζουν. Εγώ επειδή σιχαινόμουν και το ποτό και το τσιγάρο, δεν δεσμεύτηκα με τη ζωή της νύχτας και με το φλερτ που φουντώνει το βράδυ. Εγώ είμαι παντός καιρού. Όλος ο χρόνος για μένα είναι ένα πράγμα. Γι’ αυτό για μένα η καταστροφή που έχει συμβεί είναι εφ’ όλης της ύλης και στο πρωινό μου και στο μεσημεριανό μου και στη νύχτα μου. Οπότε, δεν γίνεται να μου στερήσουν τη νύχτα, διότι για μένα η νύχτα δεν έχει όριο. Πολλές φορές η ζωή μου ήταν όλη μία νύχτα και πολλές φορές όλη μία μέρα. Όταν είμαι άνθρωπος της νύχτας μπορώ να ζήσω ένα χρόνο στη νύχτα από το πρωί μέχρι το βράδυ με ένα πάθος, με ξενύχτια, με γλέντια. Επίσης μία μέρα μπορεί να κρατήσει έξι μήνες που θα είμαι κλεισμένος σε ένα σπίτι και θα κάνω τα γλυπτά μου. Αυτήν την περίοδο που μιλάμε θα έλεγα ότι ζω σαν σε έναν ύπνο, σε μία ελαφριά χειμερία νάρκη. Σαν να έχουν ανασταλεί όλες μου οι φυσικές λειτουργίες. 

Η έλλειψη του φλερτ είναι τρομακτική. Υπάρχουν άνθρωποι, μεταξύ των οποίων κι εγώ, που νομίζω ότι θα έρθει κάτι μεγάλο, και το ψάχνω, και δεν έχω ησυχάσει με αυτό το θέμα. Οπότε όλη αυτή η κατάσταση μου κόβει το ψάξιμο, την έρευνα. Αλλά και πάλι επειδή βλέπω το γενικό κακό και τι τραβάνε τα νέα παιδιά, λέω ότι δεν μπορεί ένας 68άρης τώρα να διεκδικήσει τα ίδια πράγματα με τα νεότερα παιδιά. Και μπορεί να έχεις δίκιο ότι δεν έχει όριο ηλικίας ο έρωτας, αλλά έχει όριο στο να το φωνάξεις και να διαμαρτυρηθείς. Μπορώ εύκολα να καταλάβω τις διαμαρτυρίες των νέων ανθρώπων, αλλά τις διαμαρτυρίες των μεγάλων ανθρώπων, δυσκολεύομαι. 

Πλέον ζούμε τη μετάβαση του φλερτ στο Διαδίκτυο, κάτι που τη νεότερη γενιά την ανακουφίζει, τους παλαιότερους μας γεμίζει ανησυχία. Εμείς μέχρι τις αρχές του ‘80 ζήσαμε στον «παράδεισο». Για παραπάνω από 30 χρόνια έζησα χωρίς καμία ασθένεια, κανένα φόβο. Μετά με το AIDS αναπτύχθηκε ένας φόβος στους ανθρώπους. Βλέπω πόσο φοβισμένοι είστε, τα νέα παιδιά δεν έχουν την ασυδοσία τη δικιά μας. 

Η δικιά μου γενιά είχε λυσσάξει. Βρισκόμασταν σε έναν τεχνητό παράδεισο. Ήταν σαν ναρκωτικό. Υπήρχαν πολλά ναρκωτικά, αλλά και το ερωτικό χρησιμοποιούνταν σαν ναρκωτικό. Κάθε βράδυ λυσσομανούσαμε. Αυτή η πλευρά της νύχτας πέθανε πολύ πριν τον κορονοϊό. Αυτή η πλευρά πέθανε με το AIDS. Εμείς βιώσαμε την καταστροφή του AIDS που ήταν πιο τρομακτική από αυτή του κορονοϊού, όσο παράξενο κι αν σου φαίνεται. Θυμάμαι ότι το ‘85 που μας είπαν ότι υπάρχει αυτό το πράγμα, αυτό που νιώθω τώρα με τον COVID, μπροστά στον τρόμο του AIDS είναι παιχνίδι. Διότι με τον COVID δεν έχεις κι ενοχές, εκεί υπήρχαν ενοχές. Υπήρχε και το στίγμα. Ξέρεις πόσοι φίλοι μας πέθαναν; Το να αρρωστήσεις από COVID, λες «αχ τον καημένο, την καημένη». Το να νοσούσες από AIDS τότε, ήταν σαν να έπεφτε κατάρα. Όχι μόνο στον άνθρωπο, στο σπίτι, στην παρέα του, στο είδος του, στις προτιμήσεις τους. Ήταν ένα πράγμα Μεσαιωνικό, τώρα είναι επιστημονικό. Δεν μοιάζει με θεία τιμωρία. Γιατί τότε τιμωρείτο η σεξουαλικότητα. Κι όταν κατάλαβαν ότι δεν είναι ομοφοβικό και αφορά όλους εκεί ήταν τρομακτικό. Υπήρχε ένας Μεσαίωνας φρικτός. Μην κοιτάτε τώρα που βγήκαν τα φάρμακα και οι φίλοι μας ζουν μια χαρά. 

Η πρώτη φάση της νύχτας έσβησε με το AIDS και τώρα σβήνει με την πανδημία. Το AIDS ήταν ένας πολύ πιο «εορταστικός» θάνατος, εδώ είναι πιο μίζερος. Για μας τότε αυτό είχε κα μία δόση αυτοκτονική, είχε πάθος, έλεγες «ας πάω». Τώρα είναι τόσο μίζερο. «Ψοφάνε οι γριές/ψοφάνε οι γέροι», που λένε οι πιο αντιδραστικοί. Φτερνίζεται ο άλλος σε κολλάει, ενώ αυτός που είχε AIDS τουλάχιστον είχε περάσει καλά λέγαμε. Είχε κάτι ηρωικό. Τώρα πιάνει η γριά το πόμολο, πιάνεις κι εσύ και κόλλησες. Και τα λέω έτσι διότι γλίτωσα κατά λάθος, όπως όταν ακούς τους γέρους που είχαν πάει στον πόλεμο και σου λένε ιστορίες χαμογελώντας. Γλίτωσα από μία καθαρή σύμπτωση, από τύχη. Και βλέπετε ο COVID χτυπάει τους μεγάλους, το AIDS χτυπούσε τους μικρούς. Οι μεγάλοι ήταν ασφαλείς. Πάντα όμως φταίνε οι νέοι. Τότε υπήρχε αυτό που έλεγαν «η νεολαία, η πρόστυχη που κάνει αυτά». Τώρα βρίσκουν ότι φταίει η νεολαία πάλι, που δεν φυλάγεται όπως οι γέροι.

Θα σας πω ένα ανέκδοτο που κυκλοφορούσε τότε.

Αυτός που κιότευε στο AIDS είχε τότε την έννοια ότι έφευγε από τον αγώνα. Αν παραιτηθεί ο άνθρωπος από τον έρωτα τι να το κάνεις να ζήσει; Είναι μία μίζερη ζωή. Και τώρα αυτό χάθηκε. Όταν χαθεί η μαγεία του έρωτα, ο θάνατος δεν έχει σημασία.

Η νύχτα μας είναι η καθημερινότητά μας. Μας λείπει η επικοινωνία, η χαρά, το τραγούδι μας, η ανάγκη μας, η αγκαλιά, το να πεις μια κουβέντα. Το μπαρ είναι η εξέλιξη του παλιού καφενείου. Ερχόμαστε εδώ, βρισκόμαστε, λέμε τις αγωνίες μας, φλερτάρουμε, ακούμε τραγούδια, ταξιδεύει το μυαλό μας. Αυτή είναι η ουσία του «κλείνω τα μπαρ». Δεν το λέω με την έννοια ότι δεν πιστεύω στον ιό. Φυσικά και πιστεύω, φυσικά και παίρνω μέτρα. Αυτό όμως μας έχει λείψει. Η αγωνία να δούμε έναν άνθρωπο. Δεν μπορώ να είναι όλα ψηφιακά. Κάνουμε σεξ ψηφιακά, τραγουδάμε ψηφιακά, μιλάμε ψηφιακά, θέατρο ψηφιακά, να πιω ψηφιακά. Τι θα γίνει στο τέλος, δηλαδή; 

Νιώθω σαν χαλασμένη, σαν να είμαι β’ διαλογής. Κάθονται οι καλοί οι κύριοι με τα κοστούμια τους το πρωί στην τράπεζα και βλέπουν το βράδυ GNTM και Στην υγειά μας, ρε παιδιά, κι εμείς που δεν θέλουμε αυτό και θέλουμε μία συναυλία του Nick Cave και του Σωκράτη Μάλαμα και του Θανάση Παπακωνσταντίνου είμαστε κάτι κακό, που ενοχλεί την κοινωνία. Με το μπαρ πλέον αυτό νιώθω, παράνομη από τη φύση μου. Ότι κάνω κακό στον κόσμο. Και ασχέτως κορονοϊού. Όλο λένε «η εστίαση/ τα μπαρ…», νιώθω ότι ενοχλώ. Και με τον κορονοϊό αυτό ήρθε και πήρε ένα νόμιμο καπάκι. Τα έχουν βάλει όλοι με τους νέους. Οι παπάδες δεν τους φταίνε. Οι νέοι μας φταίνε. Ο άλλος, ο μαλάκας ο Trump δεν έχει καταλάβει ότι πεθαίνει ο κόσμος, κοιτάει την φράντζα του και μας φταίνε οι νέοι.  

Δεν έχουμε λόγω ύπαρξης πια. Θα κάθονται ανά δυάδες στο μπαρ και δεν θα τους αφήνουμε ούτε να καπνίσουν, ούτε να μιλήσουν. Στο μπαρ δεν πηγαίνουμε για το ποτό, παιδιά. Το παίρνουμε κι από το σούπερ μάρκετ αν είναι. Δεν είμαστε αλκοολικοί. Το μπαρ είναι η ανάγκη επικοινωνίας. Γι’ αυτό πηγαίνουμε στα μπαρ. Το να μου δώσεις ένα επίδομα όλο αυτό το διάστημα που είμαστε κλειστά δεν μου λέει τίποτα. Την αγωνία του πελάτη μου στα μάτια, εγώ θέλω να δω. 

Εδώ είναι ο Σταυρός του Νότου. Εδώ είναι το Θέατρο του Νέου Κόσμου. Υπήρχε μία ζωή σε αυτήν την γειτονιά. Τελείωσε αυτό το πράγμα τώρα. Η αφίσα που βλέπεις εδώ πάνω είναι από τον Κότσιρα από τον Μάρτιο. Άντε κι εγώ έχω χώρο έξω. Δηλαδή το Joker τι θα κάνει; Το MG τι θα κάνει; Ο Μπάτμαν τι θα κάνει; Η Μαβίλη τι θα κάνει; Δεν είμαστε όλοι Ιερά Οδός και κλαμπάρες και μαφία από πίσω. Απλά μαγαζιά είμαστε με πέντε-έξι υπαλλήλους ο καθένας που προσπαθούμε να ζήσουμε. Εδώ δεν μας άφηναν να έχουμε μικρόφωνα. Να ξελαρυγγιαστεί ο τραγουδιστής για να μην έχουμε μικρόφωνα. Λες κι αυτό είναι το πρόβλημα. 

Επίσης, πώς το έχουν στο μυαλό τους; Δεν υπάρχει φλερτ, δεν υπάρχει σεξ, δεν υπάρχει επικοινωνία, δεν υπάρχει αγκαλιά, δεν υπάρχει καύλα. Νέα παιδιά πού θα φλερτάρουν; Ποιος θα βγει; Το ζευγάρι; Το ζευγάρι είναι καβατζωμένο παίρνει μια πίτσα, θα δει και Netflix, τέλος. Τα παιδιά που θέλουν να συνευρεθούν, αν δεν πάνε σε ένα μπαρ που θα πάνε; Στα παγκάκια να τον παίζουν; Πώς θα βγει το πράγμα; Πώς το φαντάζονται; Πώς θα λειτουργήσει η κοινωνία; Λέμε η διασπορά του ιού στην κοινότητα. Ναι. Η διασπορά της αγάπης στην κοινότητα πώς θα λειτουργήσει; Η διασπορά του έρωτα πώς θα λειτουργήσει αν δεν ανοίξουν τα μπαρ; 

Η νύχτα μία με την οικονομική κρίση, μία με τα μέτρα που κατά καιρούς βγαίνανε, μία με την απαγόρευση του τσιγάρου, μία με το κυνηγητό ΙΚΑ, εφορίες, υγειονομικά, ήδη ήταν ένας πιο ταλαιπωρημένος κλάδος για να μπορεί να έχει την φρεσκάδα και τη διάθεση να διασκεδάζει τους άλλους. Όλο αυτό που γίνεται ουσιαστικά είναι μία ταφόπλακα στον ήδη ανοιγμένο τάφο. Επί σειρά ετών αντέχαμε για να φτάσουμε σε αυτή την φάση και να αποφασίσουμε ότι τελεσίδικα δεν αντέχουμε άλλο. Και δεν ξέρω πόσοι μπορούν να αντέξουν τα ακριβά ενοίκια αυτή τη στιγμή και τα έξοδα. Τα έξοδα δεν χαρίζονται αυτή τη στιγμή, συσσωρεύονται. Πολύ πριν τον κορονοϊό αλλά και τώρα βιώνουμε το εξής: οι μικρομεσαίοι σε όποιο επιχειρηματικό επίπεδο κι αν υπάρχουν, σιγά-σιγά τείνουν να σβήσουν, να τις σβήσουν γιατί βολεύει άλλες καταστάσεις επαγγελματισμού, πολυεθνικών κι ανωνύμων εταιριών. 

Μέσα σε όλα αυτά τα δύσκολα και προβληματικά που περνάμε όλοι μας, εμείς που έχουμε και τον ρόλο του animator μίας κατάστασης, με τι διάθεση να δώσουμε γέλιο και κουράγιο στον πελάτη; Αφού κι εμείς οι ίδιοι είμαστε σακατεμένοι. Και να ανοίξουμε τώρα δεν θα υπάρχει η διάθεση που υπήρχε πριν. Το πρώτο διάστημα μπορεί να υπάρχει ένα ξέσπασμα στέρησης, αλλά όλο αυτό μετά θα δείξει την πραγματική ζημιά που έχει γίνει όλον αυτόν τον καιρό και είναι η κούραση σε όλα τα επίπεδα αλλά και οικονομικά. 

Παλιά άνοιγαν μικροί χώροι και μπαράκια επειδή κάποιοι είχαν διάθεση, όρεξη, φαντασία και μεράκι. Με τι φτερά να υπάρχει διάθεση, φαντασία και μεράκι να ανοίξουν τέτοιοι χώροι πλέον; Πλέον τα μαγαζιά δεν τα ανοίγουν όσοι έχουν όρεξη, μεράκι και θέλουν κάτι να κάνουν, αλλά λογιστές και ξεπλύματα χρημάτων. 

Τα πάντα μου λείπουν από τη νύχτα. Η διάθεση του κόσμου να αποτινάξει τα προβλήματα της ημέρας. Η διάθεση του κόσμου να ξεγυμνωθεί από την ενδυμασία της ημέρας, η ανάγκη μου να προσπαθήσω κι εγώ να τους κάνω να διασκεδάσουν όσο μπορούν καλύτερα, αλλά ξανά για να γίνομαι ειλικρινής, επειδή είμαι πολλά χρόνια στην νύχτα, η ομορφιά της νύχτας φθίνει. Και ίσως πια και η ομορφιά της ημέρας φθίνει.

Ράνια Καρατζένη, ιδιοκτήτρια «Ήπειρος» στη Βαρβάκειο 

Αυτή τη στιγμή δεν μας στερούν μόνο τη νύχτα, μας στερούν όλη μας τη ζωή. Μας στερούν τη μέρα μας, το μεσημέρι μας, το βράδυ μας, και πολύ περισσότερο όταν έχεις μάθει να δουλεύεις τη νύχτα, σου στερούν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής σου. Εμείς, είμαστε ένα παραδοσιακό εστιατόριο από γενιά σε γενιά που είναι γνωστό κυρίως για τα ξενύχτια. 

Και είμαστε ένα multi-culti μαγαζί. Μπορεί να δεις πιτσιρίκια 20 ετών να έρθουν να φάνε πατσά ή για όσους δεν αγαπάνε τον πατσά κοτόσουπα, μαγειρίτσα, γίδα βραστή, μοσχάρι βραστό, μπορεί να δεις τις κυρίες των βορείων προαστίων με τις γούνες μετά από κάποιο νυχτερινό πρόγραμμα της Αθήνας, μπορεί να δεις μεγαλοβιομήχανους, μεγαλοεφοπιστές, μπορεί να δεις κι έναν ζητιάνο να μπει να ζητήσει ένα πιάτο φαγητό, μπορεί να δεις πολλούς καλλιτέχνες στο τελείωμα του προγράμματός τους μετά τις μουσικές σκηνές και έρχονται να περάσουν το υπόλοιπο της βραδιάς τους και να απολαύσουν τις σούπες τους. 

Υπήρχε η παλιά νύχτα της Αθήνας και γι’ αυτό υπήρχαν και πάρα πολλά 24ωρα μαγαζιά. Έπεσε πολύ η νύχτα την τελευταία δεκαετία. Τώρα ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Εγώ το παρασκευοσάββατο με ελάχιστες ώρες απουσίας είμαι εδώ σχεδόν όλο το 24ωρο. Η 24ωρη λειτουργία γίνεται πλέον μόνο Παρασκευή και Σάββατο, κι αυτό γιατί άλλαξε η νυχτερινή ζωή της Αθήνας τα τελευταία χρόνια. Μέχρι το ‘13 να φανταστείς, το μαγαζί ήταν 24ωρο όλες τις ημέρες. Κι από πέρυσι τις γιορτές φαινόταν ότι άλλαζαν πάλι πολύ τα δεδομένα. Φαινόταν η πτώση της νύχτας. Τώρα θες γιατί στο εξωτερικό είχαν αρχίσει να μιλούν για κορονοϊό; Θες το τσιγάρο που ήταν πολύ μεγάλο πρόβλημα ειδικά στις πίστες και στα μπαρ; Φέτος πάντως  ήρθε η χαριστική βολή. Τη φετινή χειμερινή σεζόν ‘20-’21 τη θεωρώ ήδη χαμένη. Ακόμα και να ανοίξει η εστίαση με το να έχει ένα ωράριο στις 9 και 10 το βράδυ, δεν θα υπάρχει βραδινή ζωή στην Αθήνα. Όταν υπήρχε το ωράριο, το κέντρο της Αθήνας το έβλεπες να αδειάζει από το απόγευμα. Οι γειτονιές δεν έπαθαν τόση ζημιά όσο το κέντρο, το κέντρο βάλλεται από παντού, επειδή είναι στημένο γύρω από μία διασκέδαση και γύρω από μία τουριστική ατραξιόν. 

Από τη νύχτα μου λείπουν οι πελάτες μου. Οι πελάτες της νύχτας. Μου λείπουν οι ιστορίες τους, διότι ξέρεις η νύχτα μπορεί να βγάλει τα μεγαλύτερα μυστικά στην επιφάνεια, οπότε έχοντας πιει ο άλλος λίγο νιώθει διαφορετικά. Εδώ είμαστε και ψυχολόγοι. Τα πάντα είμαστε. Και πολύ μου λείπουν και κάποιοι ξένοι κυρίως Άραβες και Ισραηλινοί, οι οποίοι έρχονται για την νυχτερινή ζωή της Αθήνας και με ενημερώνουν ποιος τραγουδάει πού, ποιος έχει κάθε χρονιά καλύτερο πρόγραμμα ή καλύτερη ακουστική. Μου λείπει για παράδειγμα να βρω στα σκαλιά κομμάτια από λουλούδια, επειδή όταν πας στα μπουζούκια και σε έχουν λούσει με λουλούδια όλο και κάτι μένει. Αυτά είναι κομμάτια της νυχτερινής ζωής του «Ήπειρος» που μου λείπουν πολύ. Περιμένω να γυρίσουμε όλοι πίσω δυνατοί και θα ξαναστήσουμε και τη νύχτα και τη μέρα μας. 

Περισσότερα από το VICE

Φωτογραφίες από την «Ωμή» και Όμορφη Ζωή στα Σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας

Ταινίες για τη Γυναικεία Χειραφέτηση που Αξίζει να Δεις στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Έλληνες Φωτογράφοι Μοιράζονται Εικόνες από την Τελευταία Συναυλία που Κάλυψαν

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.