japanese tattoo, horimono, japan
Διασκέδαση

Ο Ιάπωνας Tattoo Artist που Συνεχίζει την Παράδοση των «Χειροποίητων» Τατουάζ

Ο Horihiro Mitomo εξηγεί γιατί ακολουθεί τις παλιές μεθόδους.
AG
Κείμενο Alice Gordenker

Ο Horihiro Mitomo είναι horishi ή tattoo artist, που δουλεύει αποκλειστικά με το χέρι (χωρίς μηχανήματα) στα studio του, σε Τόκιο και Οζάκα, χρησιμοποιώντας παραδοσιακά υλικά και τεχνικές για να δημιουργήσει τα περίτεχνα ολόσωμα τατουάζ που είναι γνωστά ως horimono. 

8.jpg

O HORIHIRO ΣΤΟ STUDIO ΤΟΥ ΣΤΟ ΤΟΚΙΟ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: MICHAEL CROMMETT

Εμφανίζεται στην εναρκτήρια σκηνή του ντοκιμαντέρ του VICE “Horimono: Japan’s Tattoo Pilgrimage”, που σκηνοθέτησαν οι David Caprara και Kira Dane, και είναι μέλος της Choyukai, της ομάδας που παρακολουθεί το ντοκιμαντέρ, στο προσκύνημά τους στο όρος Ογιάμα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Horihiro  άρχισε να ασχολείται με τα τατουάζ πριν από 20 χρόνια. «Έκανα ένα τατουάζ και εφόσον μου αρέσει το σχέδιο και η ζωγραφική, αποφάσισα να δοκιμάσω», λέει. Από τότε εργάζεται διαρκώς για να τελειοποιήσει την τέχνη του. 

Μίλησε με το VICE World News για τα παραδοσιακά ιαπωνικά τατουάζ και γιατί ακολουθεί τις παλιές μεθόδους.

6.jpg

ΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΑΤΟΥΑΖ TEBORI ΦΤΙΑΧΝΟΥΝ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥΣ, ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΒΕΛΟΝΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΜΠΑΜΠΟΥ, ΤΟΠΟΘΕΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑΝΕ ΚΡΥΦΟ. PHOTO: MICHAEL CROMMETT

VICE World News: Δουλεύεις αποκλειστικά με το χέρι. Γιατί;
Horihiro: Δεν έχω τίποτα ενάντια στα μηχανήματα για τατουάζ. Πολλοί ταλαντούχοι tattoo artists -τόσο στην Ιαπωνία, όσο και στο εξωτερικό- δημιουργούν πραγματικά εκπληκτικά τατουάζ με μηχανήματα, ακόμη και ιαπωνικού στιλ. Κι εγώ τα χρησιμοποιούσα όταν ξεκίνησα, σχεδόν πριν από δύο δεκαετίες. Αλλά περίπου πριν από επτά χρόνια, ξεκίνησα τα tebori. Tebori σημαίνει «στο χέρι» και χρησιμοποιούνται τεχνικές που αναπτύχθηκαν στην Ιαπωνία πριν από εκατοντάδες χρόνια, πολύ πριν το ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι, όλη η δουλειά, όπως ήταν φυσικό, έπρεπε να γίνεται στο χέρι.

Τι εννοείς όταν λες τατουάζ ιαπωνικού στιλ; Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί όροι: irezumi, wabori, horimono. Ποιες είναι οι διαφορές;
Ξέρω ότι πολλοί άνθρωποι, σε Ιαπωνία και εξωτερικό, χρησιμοποιούν τον όρο irezumi όταν μιλάνε για τατουάζ ιαπωνικού στιλ. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, το Irezumi αναφέρεται μόνο σε έναν πολύ συγκεκριμένο τύπο που γινόταν πριν πολύ καιρό σε εγκληματίες. Ήταν απλές γραμμές, μόνο με μαύρο, που γίνονταν στα μπράτσα ή στο πρόσωπο του εγκληματία για να προειδοποιούν τους άλλους ότι είχε καταδικαστεί για κάποια παράνομη δραστηριότητα. Το τατουάζ ως τιμωρία καταργήθηκε στην Ιαπωνία πριν από 150 χρόνια - και βάλε.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όταν η Ιαπωνία άνοιξε για τη Δύση τον 19ο αιώνα μετά από αιώνες απομόνωσης, οι Ιάπωνες είδαν Δυτικούς ταξιδιώτες με τατουάζ που ήταν πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι είχε δει οποιοσδήποτε στην Ιαπωνία. Έτσι δημιουργήθηκε ο όρος wabori (ιαπωνικό τατουάζ) για να διαφοροποιεί τα παραδοσιακά ιαπωνικά τατουάζ από τα δυτικού τύπου τατουάζ. Είναι μια λέξη που τα περιλαμβάνει όλα.

Η δουλειά σου είναι κυρίως horimono τατουάζ. Μπορείς να μας εξηγήσεις τι είναι; 
Horimono είναι να παίρνεις ένα σχέδιο από την ιαπωνική ξυλογραφική παράδοση (πίνακες Ουκίγιο-ε) και να το κάνεις στην πλάτη σου. Σε αντίθεση με τα δυτικά τατουάζ, που ξεκινάνε με ένα μικρό κομματάκι χωρίς background και μπορεί να επεκταθεί σε πολλά κομμάτια, το horimono είναι πάντα ένα μόνο ενοποιημένο σχέδιο. Όταν ολοκληρώνεται καλύπτει την πλάτη και τους ώμους και φτάνει ως το στήθος και τα μπράτσα, τους γλουτούς και τα πόδια. Αλλά είναι ένα ενοποιημένο σχέδιο.

Αυτό το στιλ τατουάζ που αναπτύχθηκε τον 18ο και 19ο αιώνα, στο πλαίσιο της πολιτιστικής ακμής του Έντο (σ.σ. Τόκιο), που ήταν τότε η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο. Ήταν πολύ της μόδας οι άνδρες της εργατικής τάξης του Έντο να έχουν ολόσωμα τατουάζ, ιδίως όσοι δούλευαν χωρίς να είναι πλήρως ενδεδυμένοι.

Τι δουλειές ήταν αυτές;
Τότε υπήρχαν πολλές δουλειές που ήταν απαιτητικές σωματικά. Τα ρούχα εμπόδιζαν ή αποτελούσαν κίνδυνο. Σε πολλά επαγγέλματα, όπως σε αυτό του ταχυδρόμου, του μεταφορέα παλανκίνο (φορητό κάθισμα, σαν άμαξα) και του ξυλουργού, οι άνδρες συνήθως δούλευαν με ρούχα από τη μέση και κάτω, και σανδάλια. Τα σώματά τους ήταν εκτεθειμένα και μπορούσε να τα δει οποιοσδήποτε και τους άρεσε να τα διακοσμούν με περίτεχνα και όμορφα τατουάζ. Η λέξη που χρησιμοποιούνταν τότε γι’ αυτά τα τατουάζ ήταν horimono. Ήταν σαφής ο διαχωρισμός με τα irezumi που ήταν μονόχρωμα και χρησιμοποιούνταν για τον στιγματισμό των εγκληματιών.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
17.png

ΣΠΟΥΔΗ ΜΕ ΝΕΡΟΜΠΟΓΙΑ ΤΟΥ JIRAIYA (ΑΡΙΣΤΕΡΑ), ΤΟΥ ΗΡΩΑ ΚΑΒΑΛΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΒΑΤΡΑΧΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΑΠΩΝΙΚΟ ΘΡΥΛΟ ΚΑΙ ΤΟΥ SAGINOIKE HEIKURO, ΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 108 ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ SUIKODEN. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: HORIHIRO MITOMO

Τι σχέδια ήταν δημοφιλή;
Τους άρεσαν σχέδια από δημοφιλείς πίνακες Ουκίγιο-ε της εποχής, ιδίως διάσημων καλλιτεχνών όπως οι Utagawa Kuniyoshi (1798-1861) και Tsukioka Yoshitoshi (1839-1982). Ο Kuniyoshi έκανε μια σειρά βασισμένη στο διάσημο μυθιστόρημα “Suikoden”, που είναι στην πραγματικότητα κινέζικη ιστορία αλλά έγινε διάσημη όταν κυκλοφόρησε στην Ιαπωνία. Επίσης αποτελεί έμπνευση για πολλά manga κι ένα βιντεοπαιχνίδι, και είναι γνωστό στην Ιαπωνία. Οι ήρωες είναι επίσης δημοφιλείς για τατουάζ horimono σήμερα.

Πολλοί από τους ήρωες στους πίνακες του Kuniyoshi έχουν και οι ίδιοι τατουάζ, έτσι πολλοί πελάτες μου ζητάνε nijūbori, που σημαίνει διπλό τατουάζ ή τατουάζ μες στο τατουάζ. Βασικά τους κάνω τατουάζ ενός ήρωα που έχει τατουάζ. Είναι πολύ κουλ.

Προσαρμόζεις τα Ουκίγιο-ε για τα τατουάζ;
Ναι, διότι το ανθρώπινο σώμα δεν είναι ένα επίπεδο χαρτί. Υπάρχουν συμβάσεις στα Ουκίγιο-ε για τις αναλογίες του σώματος, όπως το hattōshin, όπου το κεφάλι αποτελεί το 1/8 του συνολικού ύψους και το rokutōshin, που αποτελεί το 1/6 του συνολικού ύψος. Αλλά για το τατουάζ βολεύει καλύτερα να μεγαλώνεις λιγάκι το κεφάλι, έτσι είναι πιο έντονο. Ταιριάζει καλύτερα στην πλάτη. Επίσης πρέπει να απλοποιείς το σχέδιο επειδή δεν υπάρχει τρόπος να πετύχεις την ίδια λεπτομέρεια στο τατουάζ. Οι τεχνίτες που σκάλιζαν τα ξύλα για τους καλλιτέχνες του Ουκίγιο-ε, όπως τον Kuniyoshi και τον Hiroshige, είχαν μεγάλες ικανότητες και μπορούσαν να κάνουν εκπληκτικά λεπτές γραμμές. Όταν δουλεύεις με βελόνες και δέρμα, δεν γίνεται να έχεις την ίδια λεπτομέρεια.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
11.jpg

ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΑΠΟ ΤΟ SUIKODEN. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MICHAEL CROMMETT

Κάποιοι μελετητές πιστεύουν ότι πολλά από τα πρώτα τατουάζ horimono, τα έκαναν οι ίδιοι τεχνίτες που σκάλιζαν τα ξύλα, κάνοντας μια δεύτερη δουλειά στον ελεύθερο χρόνο τους. Πολλά από τα εργαλεία και οι τεχνικές μοιάζουν παρόμοιες. Και η λέξη για τον τεχνίτη που σκαλίζει ξύλο, hiroshi, είναι η ίδια λέξη που χρησιμοποιείται για τον tattoo artist. Το “hori” στις λέξεις “horish” και “horimono” σημαίνει «σκαλίζω».

3.jpg

ΣΤΑ ΤΑΤΟΥΑΖ TEBORI ΟΙ ΒΕΛΟΝΕΣ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΔΙΑΓΩΝΙΑ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MICHAEL CROMMETT

Σε τι διαφέρει ένα τατουάζ tebori από αυτό που γίνεται με μηχάνημα;
Με το μηχανάκι οι βελόνες πηγαίνουν πάνω-κάτω, σε μια γωνία 90 μοιρών με το δέρμα. Στο tebori βάζουμε τις βελόνες λοξά σε σχέση με το δέρμα. Αυτό αλλάζει τον τρόπο που εμφανίζεται το χρώμα στην επιφάνεια: το μαύρο παίρνει μια πρασινωπή απόχρωση. Δίνει μια διαφορετική όψη στο τελειωμένο τατουάζ. Αν δουλεύεις με το χέρι έχεις περισσότερες επιλογές να συνδυάσεις και να τοποθετήσεις τις βελόνες σου, καθώς και για τη γωνία που θα τις βάλεις. Για μένα, το tebori επιτρέπει μεγαλύτερο εκφραστικό εύρος.

Υπάρχουν επίσης διαφορές στο μελάνι. Καλλιτέχνες που δουλεύουν με μηχανήματα χρησιμοποιούν έτοιμα μελάνια που φτιάχνονται για αυτή τη χρήση, αλλά για το τατουάζ tebori χρησιμοποιούμε παραδοσιακό ιαπωνικό μελάνι που λέγεται sumi. Υπάρχουν πολλά είδη αλλά η βασική φόρμουλα είναι στάχτη που μαζεύεται από καμένα ξύλα και φυτά, και αναμειγνύεται με μια ζωική κόλλα που λέγεται nikawa. Το μελάνι είναι σε στέρεη μορφή, σαν μπαστουνάκι, και πρέπει να το τρίψεις πάνω σε μια ειδική πλάκα με νερό για να ετοιμάσεις το μελάνι σου, λίγο πριν αρχίσεις το τατουάζ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
4.jpg

ΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ TEBORI ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΕΛΑΝΙ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MICHAEL CROMMETT

Είναι το ίδιο μελάνι που χρησιμοποιούν οι καλλιγράφοι και στην παραδοσιακή ζωγραφική με μελάνι;
Ναι. Και αν το έχεις δουλέψει ποτέ ή έχεις δει κάποιον καλλιγράφο, ξέρεις ότι έχει κάποιες ιδιαίτερες ιδιότητες. Πρώτα, σκέψου τη νερομπογιά. Όταν στεγνώσει το χρώμα μένει στη θέση του, σωστά; Ακόμα κι αν ρίξεις νερό πάνω. Το έτοιμο μελάνι που πουλιέται για τα μηχανάκια τατουάζ είναι έτσι – σχεδιασμένο να μένει είναι εκεί που μπαίνει, χωρίς να τρέχει. Αλλά το sumi είναι διαφορετικό. Στο χαρτί ακόμα και αφότου στεγνώσει, αν το περάσει με ένα βρεγμένο πινέλο θα αρχίσει να τρέχει ξανά. Έτσι συμπεριφέρεται και στο ανθρώπινο δέρμα. Κινείται και απλώνεται κάτω από το δέρμα, οπότε οι γραμμές θολώνουν λιγάκι. Μου αρέσει το πιο απαλό αποτέλεσμα που δίνει.

Πες μας για τα εργαλεία σου. Μπορεί να τα αγοράσει οποιοσδήποτε;
Όχι. Όποιος κάνει tebori φτιάχνει μόνος του τα εργαλεία του. Δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες για τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν παλιά, όταν ξεκίνησαν τα horimono. Έχουμε κάποια παλιά βιβλία με σχέδια τατουάζ, αλλά τίποτα για εργαλεία και δεν διασώθηκαν εργαλεία. Έτσι, εκτός κι αν έχεις την τύχη να σε μάθει κάποιος εξπέρ, πρέπει να κάνεις πολλές δοκιμές για να βρεις τι βελόνες θα χρησιμοποιήσεις, πώς να τις προσαρμόσεις. Η τοποθέτηση παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς θα φαίνεται το τελικό τατουάζ, έτσι όλοι κρατάνε τα εργαλεία τους μυστικά.

1.jpg

Ο HORIHIRO ΠΕΡΙΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΝΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑ CHOYKUAI ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΙΣΟ ΑΙΩΝA. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MICHAEL CROMMETT

Είσαι μέλος της Choyukai, της ομάδας που ακολούθησε το ντοκιμαντέρ “Horimono: Japan’s Tattoo Pilgrimage”. Τι σε τράβηξε στην ομάδα;
Με επηρέασαν πολύ τα σχέδια του Horiuno (1843-1927), ενός πολύ διάσημου tattoo artist που έζησε και εργάστηκε στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Η ομάδα Choyukai αρχικά δημιουργήθηκε από τους πελάτες του, ως μια ομάδα φιλίας που οργάνωνε διάφορες εξορμήσεις και εορτασμούς, καθώς κι ένα ετήσιο προσκύνημα στο όρος Ογιάμα για να αποτίσουν φόρο τιμής στους θεούς και να ζητήσουν ευλογία. Τη δουλειά του Horiuno συνέχισε ο γιος του, ο Horiuno II, και μετά για μια ακόμη γενιά ο Horiuno ΙΙΙ και οι πελάτες τους συνέχισαν τις παραδόσεις των Choyukai. Πολλά από τα πιο παλιά μέλη σήμερα έχουν τατουάζ που τα έκανε ο Horiuno III, ο οποίος είναι ηλικιωμένος και δεν εργάζεται πια. Έτσι, για μένα ήταν μια ευκαιρία να δω αυτά τα τατουάζ και να μελετήσω τα σχέδια. Η ομάδα τώρα περιλαμβάνει ανθρώπους που έχουν τατουάζ που έκαναν κι άλλοι καλλιτέχνες. Είναι μια ευκαιρία να μελετήσω πολλά διαφορετικά στιλ και να μάθω από αυτά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
10.jpg

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΝΟΣ ΤΑΤΟΥΑΖ HORIMONO ΑΠΑΙΤΕΙ ΔΕΚΑΔΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΜΗΝΕΣ . ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MICHAEL CROMMETT

Το ετήσιο προσκύνημα των Choyukai στο όρος Ογιάμα είναι μια παράδοση που συνεχίζεται εδώ και 100 χρόνια. Συμμετέχω για να προχωρήσει η παράδοση –βάζω ένα πετραδάκι έστω– ώστε να μπορεί να συνεχίσει για άλλα 100 ή 200 χρόνια. Το κάνω από σεβασμό για τον Horiuno και για να τον ευχαριστήσω, εκείνον και τους διαδόχους του, για όλα όσα έμαθα από αυτούς. Από σεβασμό για όλους τους tattoo artists πριν από μένα, θέλω να κρατήσω ζωντανές τις παλιές τεχνικές και να τις μεταλαμπαδεύσω στις επόμενες γενιές.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Κυκεώνα για Πρωινό και Πλακούντες: Φάγαμε ό,τι Έτρωγαν οι Αρχαίοι Έλληνες

Οι Γονείς μου με Πούλησαν ως Νύφη για 50.000 Ευρώ Όταν Ήμουν 12 Χρονών

Οι Λεσβίες Ελκύονται από Κάποιους Άντρες Στιλιστικά

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.