Η Ιαπωνική Ερωτική Τέχνη που σε Τρομάζει με την Πρώτη Ματιά

Το θέμα δημοσιύτηκε αρχικά στο The Creators Project.

Στον διαταραγμένο κόσμο του ero guro nansensu, όσο πιο ξενική και χυδαία μοιάζει μια εικονογράφηση, τόσο πιο περιζήτητη είναι. Αυτό το ιαπωνικό καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα, που γεννήθηκε το 1930, περιλαμβάνει καταστάσεις ερωτικής ασφυξίας (περίπτωση βασισμένη σε πραγματική ιστορία), πολεμιστή σαμουράι να τεμαχίζει μία κοπέλα-σκλάβα, φίδια με ανθρώπινα κεφάλια, ή ακόμα, έναν ακροβάτη να ρουφάει τα μάτια ενός νεαρού αγοριού - όλα αυτά αποτυπωμένα με την παραδοσιακή τεχνική της ξυλογραφίας. Και αυτά είναι μόνο μερικά ήπια παραδείγματα από τις σουρεαλιστικές και μακάβριες «τρέλες» που συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους Ιάπωνες καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Τοshio Saeki, Takato Yamamoto και Suehiro Maruo.

Δεν πρέπει να συγχέεται με την πορνογραφία ή τον τρόμο. Άλλωστε, το ero guro nansensu είναι διακριτικό σε ό,τι επικεντρώνεται στις σκοτεινές ερωτικές φαντασιώσεις που συνδυάζονται με αηδιαστικά πράγματα. Tο όνομα προέρχεται από τις αγγλικές λέξεις «erotic grotesque nonsense» (ερωτικές αλλόκοτες ανοησίες) και, επομένως, το αίμα ή η βία δεν είναι απαραίτητο να αναπαρίστανται - ένα κορίτσι με δέκα μάτια κολλημένα στα γεννητικά όργανά της θα μπορούσε να είναι, εξίσου, έγκυρο αλλά και άτοπο. Πίσω στη δεκαετία του 1930, αυτά τα -ζωγραφισμένα στο χέρι- έργα ήταν μια απάντηση στις οικονομικές και πολιτικές «πιέσεις», που είχαν αρχίσει να επικρίνουν το κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας. Καθώς η χώρα γινόταν όλο και πιο στρατιωτική, η μακρά ιστορία της Ιαπωνίας και η γοητεία των erotica έγινε μια έντονη εξερεύνηση στην ηδονή, τον αισθησιασμό, την ανωμαλία και το ταμπού, εκφράζοντας όχι μόνο τις αισθησιακές επιθυμίες, αλλά κι ένα ξέσπασμα για την ακραία πολιτική αλλαγή.

Το ύφος των έργων εξελίχθηκε κατά το πέρασμα των ετών και «έσπασε» σε δεκάδες υπο-είδη, εισβάλλοντας στη λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο. To μουσικό άλμπουμ «You 're Dead!» (2014) του Flying Lotus, τα manga και τα hentai, όλα εμφανίζουν στοιχεία ero guro, με το τελευταίο να εμβαθύνει σε θέματα βιασμών, ακρωτηριασμών, νεκροφιλίας και παιδοφιλίας. Σημάδια του ero guro εμφανίζονται ακόμη και στη «Μαύρη Τρύπα», του Αμερικανού γραφικού μυθιστοριογράφου Charles Burns. Όμως, εξακολουθούν αυτές οι σύγχρονες εκδοχές του ero guro να είναι μία κοινωνικο-πολιτική απάντηση για την Ιαπωνία; Και πώς μια εικονογράφηση ανταγωνίζεται, σε ό,τι αφορά τη μετάδοση ενός σοκαριστικού μηνύματος, με τα υψηλής τεχνολογίας σημερινά έργα;

Μια πρώτη απάντηση είναι μια εικόνα (ζωγραφισμένη στο χέρι) είναι, ακόμα και σήμερα, χίλιες λέξεις - περισσότερες «λέξεις» από τις σύγχρονες εικόνες «υψηλής τεχνολογίας». Προς το παρόν, δύο από τους μεγαλύτερους Ιάπωνες καλλιτέχνες -Takashi Murakami και Yoshitomo Nara- είναι γνωστοί για τις μη υπερ-ρεαλιστικές εικόνες τους. Ο πρώτος για τα μεταμοντέρνα κινήματά του και ο δεύτερος για τα cartoon-ίστικα κορίτσια και βρέφη του. Και οι δύο σχολιάζουν την ιαπωνική κοινωνία με αυτόν τον μη ρεαλιστικό τρόπο. ( Η κριτικός τέχνης Roberta Smith χαρακτηρίζει αυτήν τη μορφή ως «αρχαίο ένστικτο του ανθρώπου για προσωπογραφία, που συναισθηματικά είναι πραγματική, αλλά δεν είναι ρεαλιστική»). Το flat και ρεαλιστικό ύφος του ero guro είναι ένας τρόπος για τους σύγχρονους καλλιτέχνες να διώξουν τα ταμπού, σοκάροντας τους θεατές. Ο Tashio Saeki αποκαλύπτει τη φανταστική S&M κουλτούρα στις παραδοσιακές ξυλογραφίες του, με γυναίκες σκλάβες που έχουν κομμένα σε φέτες στήθη, ενώ οι χωρίς πρόσωπο χαρακτήρες του Takato Yamamoto είναι συνυφασμένοι με διάφορα σύμβολα θανάτου, με το σεξ και την υπερβολή. Κανείς όμως δεν φαίνεται να πονάει πραγματικά σε αυτά τα έργα. Ακριβώς όπως και σε άλλα κινήματα, όπως στο πορνό σχετικό με πλοκάμια, τα υποκείμενα σε αυτές τις εικόνες, είτε βιώνουν παθητικά την ανωμαλία ως κάτι κανονικό, είτε απολαμβάνουν την πράξη. Με αυτόν τον τρόπο, οι καλλιτέχνες σχολιάζουν θέματα σχετικά με την καταστολή της ανθρωπότητας ή τις πικρές φαντασιώσεις τους.

Αυτές οι εικόνες ίσως να φαίνονται βαθιά σοκαριστικές σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την παράξενη ερωτική ιστορία της Ασίας και της Ιαπωνίας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η δημοφιλής ζωοφιλική ξυλογραφία του 2014 το «The Dream of the Fisherman's Wife» (Το όνειρο της Συζύγου του Ψαρά). Η Ιαπωνία γιορτάζει το ταμπού σε αυτά τα είδη, τα οποία είναι ασφαλείς καλλιτεχνικοί χώροι για να ερμηνευτούν οι έννοιες του «χυδαίου» και του «ταμπού». Με τον τρόπο αυτό, το ero guro έχει εξίσου μεγάλη βαρύτητα στο πολιτιστικό μωσαϊκό της Ιαπωνίας, όπως έχουν τα άσεμνα ποιήματα του Robert Burns για την κληρονομιά της Σκωτίας ή η πολιτική σάτιρα στην ιστορία της γαλλικής γελοιογραφίας. Μπορεί να είναι «σκοτεινά», αλλά κοιτάξτε πέρα από τα δαιμονισμένα μωρά που αιμορραγούν και τα πέη φιδιού.

O Tashio Saeki θα παρουσιάσει μια ατομική έκθεση στο Ontario Narwhal Contremporary, τον Ιανουάριο του 2016. Για να δείτε περισσότερα έργα του, κάντε κλικ εδώ.

Για να δείτε περισσότερα έργα του Takato Yamamoto, κάντε κλικ εδώ.

Περισσότερα από το VICE

Ακροδεξιά και Eξέδρα στα Ελληνικά Γήπεδα

Η Αθήνα από Ψηλά Είναι πιο Όμορφη

Πώς Τέσσερα Αγόρια από το Δυτικό Λονδίνο Έγιναν οι «Beatles» του ISIS