H Μόνη Γεύση που Χρειάζονται τα Πατατάκια Eίναι το Αλάτι, ρε

Το πατατάκι κινδυνεύει και φταις εσύ. Ζητούσες πατατάκια με γεύση κοκτέιλ γαρίδας, γέμιση γαλοπούλας, μανιταρόσουπα. Ζητούσες πατατάκια από λαχανίδα. Κατέστρεψες την τελειότητα και τώρα το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να γυρίσεις στην αρχή.

Το πατατάκι λέγεται ότι απέκτησε την πλήρη μορφή του στο καθαγιασμένο Moon's Lake House στη Σαρατόγκα Σπρινγκς το καλοκαίρι του 1853, όταν ένας δυσαρεστημέονς σεφ ονόματι George Crum τηγάνισε μερικά ξύσματα πατάτας ως απάντηση σε παράπονο του Cornelius Vanderbilt. Καθώς λοιπόν ο Vanderbilt τα καταβρόχθιζε και προς μεγάλη έκπληξη του σεφ, τον συνεχάρη ένθερμα για το κατόρθωμά του. Κι έτσι γεννήθηκε το πατατάκι. Ή έτσι λέει ο μύθος.

Αλλά όπως και να έχουν φτάσει σήμερα στο πιάτο μας, στις αρχές του 20ού αιώνα, τα πατατάκια παρασκευάζονταν μαζικά στην Αμερική και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και το 2018, πλέον, ο μέσος Αμερικάνος κατανάλωνε πάνω από δυόμιση κιλά πατατάκια κάθε χρόνο.

Δεν είναι κακό, φυσικά. Μάλιστα, θα πω κατηγορηματικά: πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να τρως πάνω από δυόμιση κιλά πατατάκια τον χρόνο (ό,τι και να λένε οι New York Times). Το πρόβλημά μου δεν είναι ότι τα πατατάκια βρίσκονται παντού. Με ενοχλούν οι παρεκκλίσεις.

Τα πρώτα πατατάκια με γεύση -Τυρί & Κρεμμύδι και Αλάτι & Ξύδι- φτιάχτηκαν στην Ιρλανδία τη δεκαετία του '50. Το 1954, η Lay's άρχισε να πουλάει πατατάκια με γεύση μπάρμπεκιου. Τώρα, σε όλο τον κόσμο υπάρχουν γεύσεις όπως άνιθος και πίκλες, χτένι με βούτυρο και μπορστ. Και υπάρχουν και τα πολύ σκληρά πατατάκια «κατσαρόλας», που είναι ικανά να σου σκίσουν στο στόμα, και πλασάρονται ως πιο αυθεντική εμπειρία, τα «υγιεινά» ψημένα στον φούρνο που έγιναν δημοφιλή τη δεκαετία του '90 μαζί με τα bagel chips (τύπου Bake Rolls) και τα πατατάκια από κολοκάσι, καθώς και το δημοφιλές popchip, που φτιάχνεται υποβάλλοντας τα άμυλα της πατάτας σε υψηλή πίεση για να δημιουργηθεί το χαρακτηριστικό και (γαστριμαργικά αδιάφορο) «φούσκωμα».

To να δίνεις γεύση στα πατατάκια είναι ένα συναρπαστικό μίγμα μαγείας και επιστήμης: Αυτό που προσπαθούν να δώσουν οι παρασκευαστές σε ένα πατατάκι δεν είναι ακριβώς η γεύση κοτόπουλου και βάφλας, αλλά μια αισθητηριακή ανάμνηση του φαγητού, να κάνουν πιο απτή την άυλη ιδέα ενός πιάτου με φρέσκο, ζεστό κοτόπουλο με βάφλες. Είναι κατά μία έννοια ένα συναισθητικό πείραμα, να προσπαθείς να συμπιέσεις την εμπειρία ενός ολόκληρου πιάτου, τις περιπλοκότητες και τις λεπτές γεύσεις, σε σκόνη.

Επι-Κεφαλής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Πώς το κάνουν; Σύμφωνα με τη Lay’s, ένας σεφ φτιάχνει το πιάτο στην εντέλεια κι ύστερα το δίνει στους ειδικούς επιστήμονες τροφίμων για να το διυλίσουν σε έναν συνδυασμό μπαχαρικών και πρόσθετων - που περιλαμβάνουν δεξτρόζη, μελάσα και μαγιά διαφόρων ειδών.

Υποθέτω πως μπορεί να ειπωθεί κάτι υπέρ της μαγείας αυτών των αλχημιστικών διαδικασιών, αλλά δεν με ενδιαφέρει να πω κάτι τέτοιο. Γιατί φτιασιδώνουμε κάτι που έχει δημιουργηθει από καθαρά πρακτική ευφυΐα κι έχουμε ξεχάσει τον πραγματικό σκοπό που έχει το πατατάκι, να είναι δηλαδή ο πιο ουδέτερος, ιδανικός, διάφανος τρόπος να βάλεις καθαρό αλάτι και λίπος στο στόμα σου. Δύο βασικά στοιχεία, απογυμνωμένα. Δύο βασικά συστατικά οποιουδήποτε καλού γεύματος σε αγνή μορφή.

Το πατατάκι δεν είναι γεύμα και δεν πρέπει να έχει γεύση φαγητού. Δεν πρέπει να έχει γεύση διυλισμένης σάλτσας μπάρμπεκιου ή pad thai. Δεν πρέπει να έχει γεύση γενικά. Θα πρέπει να ταράζει τους γευστικούς κάλυκες, να ξυπνάει το στόμα σου με την αλμύρα του, να αφήνει τα δάχτυλά σου λαδωμένα, έτοιμα για γλείψιμο. Τα πατατάκια καθαρίζουν τον ουρανίσκο, είναι μια πρώτη γεύση. Είναι απεριτίφ. Και ταιριάζουν ιδανικά μαζί με το ποτό σου, στη δική μου περίπτωση ένα φοβερά ξηρό και οξύ ροζέ, το κόκκινο βατόμουρο μετριάεται από την απαλή ζεστασιά λαδιού και αλατιού.

Γιατί θέλουμε σώνει και καλά να τα εμπλουτίζουμε; Γιατί έχουμε αυτό το ένστικτο; Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά που έχουμε, ιδίως όταν είναι τόσο καλά; Αυτό συμβαίνει με ένα σωρό τρόφιμα - και ανάμεσά τους είναι και τα πατατάκια των 0.99 που πουλάνε στα ψιλικατζίδικα. Υπάρχει μια ζυθοποιία στη Σουηδία που πουλάει τα πιο exclusive πατατάκια του κόσμου, με γεύση μανιτάρια ματσουτάκε και φύκι τρούφας, 56 δολάρια. Έχει πέντε σε κάθε πακέτο και σύμφωνα με τις εικόνες τα τρως με τσιμπιδάκι. Αυτό προφανώς είναι το πατατάκι του μέλλοντος και το σιχαίνομαι. Κι εσύ θα έπρεπε να το σιχαίνεσαι.

Πριν από μερικές μέρες, για να κάνω «έρευνα», πήγα στο Rebel Rebel, ένα καινούργιο wine bar στο Σόμερβιλ της Μασαχουσέτης. Το μπαρ είναι μια σταλιά, και το ροζ φως του σούρουπου έπεφτε στο χιονισμένο αίθριο όπου μερικοί άνθρωποι κουκουλώνονταν κάτω από κουβέρτες πίνοντας το κρασί τους. Συνάντησα έναν φίλο και ήπια ένα δυνατό Lamoresca. Πέρασε η ώρα και πείνασα. Ετοιμαζόμουν να φύγω και τότε, από το μπαρ εμφανίστηκε ένα μικρό ξύλινο μπολάκι με απλά πατατάκια. Ήταν σαν να κοινωνούσα όστια. Γέμισε το στόμα μου αλμύρα και ανάδειξε τη γεύση του κρασιού. Και δεν μου έλειπε καμία υποτιθέμενη γεύση επειδή το απλό πατατάκι είναι το καλύτερο σ' αυτό που κάνει. Είναι ήδη τέλειο.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia.

Περισσότερα από το VICE

«Δώσαμε Μεγάλο Αγώνα για να Εκπαιδευτεί ο Έλληνας στο Ουίσκι»

Τους Κρέμασαν Κουδούνια, Κέρατα και Μουτσούνες

Οι «Λάνθιμος Χούλιγκανς» Σχολιάζουν τους Νικητές των Oscar