H Σχεδιάστρια που Σκοπεύει να Φτιάξει Τσάντες από το Δέρμα του Alexander McQueen

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.

Από τότε που ο διάσημος σχεδιαστής Alexander McQueen αυτοκτόνησε το 2010, η κληρονομιά του έχει πραγματικά ανθίσει. Σχεδόν έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, το Metropolitan Museum of Art παρουσίασε μια έκθεση με τα έργα του McQueen. Η έκθεση Savage Beauty έφερε πλήθος κόσμου που δημιούργησε τεράστιες ουρές που «τυλίχτηκαν» γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο του μουσείου. Πέρυσι, τρία ζευγάρια μπότες McQueen Armadillo, που έγιναν ευρύτερα γνωστές από το βίντεο της Lady Gaga «Bad Romance», αγοράστηκαν από την ίδια την Gaga σε μια δημοπρασία προς 300.000 δολάρια.

Τώρα, το όνομα του σχεδιαστή είναι για μια ακόμα φορά στην πρώτη γραμμή της ειδησιογραφίας, αλλά αυτήν τη φορά με σαφώς πιο ασυνήθιστο τρόπο. Η Tina Gorjanc, που πρόσφατα αποφοίτησε από τη σχολή τέχνης και σχεδίου του Central Saint Martins του Λονδίνου, ετοιμάζει ένα project που στοχεύει να χρησιμοποιήσει κάποια στιγμή το DNA του McQueen για να καλλιεργήσει κομμάτια δέρματος με τα οποία θα φτιάξει δερμάτινα τζάκετ και τσάντες.

Στις αρχές του μήνα, η Gorjanc παρουσίασε το Pure Human Project ως μέρος της διατριβής της, στο οποίο είχε την ευκαιρία να εκθέσει δερμάτινα τζάκετ μοτοσικλέτας με επιπλέον στρώσεις σιλικόνης και τα κατάλληλα χρώματα ώστε να μοιάζουν στο δέρμα του McQueen, ενώ σε μερικά κομμάτια προσέθεσε και «φακίδες», καθώς και τατουάζ σαν κι αυτά που είχε ο γνωστός σχεδιαστής.

Αν και στην έκθεση η Gorjanc χρησιμοποίησε δέρμα γουρουνιού, στην επόμενη έκθεσή της ίσως καταφέρει να χρησιμοποιήσει το DNA του McQueen. Αν και κάποιες πηγές αποκάλυψαν πως η Gorjanc καλλιεργεί το δέρμα του καλλιτέχνη χρησιμοποιώντας σωματίδια των τριχών του, η ίδια ξεκαθάρισε πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει: «Οι δοκιμές που έγιναν στο εργαστήριο έγιναν καθαρά για να καταλάβω την τεχνολογία και πώς μπορώ να τη χρησιμοποιήσω», είπε χαρακτηριστικά. «Από άποψη τεχνολογίας υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος».

Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται de-extinction. «Μπορείς να πάρεις γενετικές πληροφορίες από μια πηγή –συνήθως μαλλιά, δέρμα ή οστά– και να χρησιμοποιήσεις αυτά τα στοιχεία για να προγραμματίσεις βιολογικά ένα υπάρχον σχέδιο δέρματος», εξηγεί η Gorjanc. Έπειτα, το δέρμα αναπτύσσεται και μιμείται τους ιστούς της αρχικής πηγής και από εκεί και πέρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή τσαντών, τζάκετ ή σακιδίων.

Το δείγμα DNA που θέλει να χρησιμοποιήσει η Gorjanc προέρχεται από ένα εκ των πρώτων fashion shows του καλλιτέχνη, το Jack the Ripper Stalks His Victims. Το 1992, για τη συλλογή της αποφοίτησης από το Central Saint Martins, ο McQueen δημιούργησε μια κολεξιόν η οποία αναφερόταν στην παράδοση της βικτοριανής εποχής που ήθελε τις ιερόδουλες να πουλούν τούφες από τα μαλλιά τους, τις οποίες ο κόσμος αγόραζε σαν δώρο για τους εραστές τους. Ο McQueen χρησιμοποίησε τις δικές του τρίχες για να προσθέσει στοιχεία στα σχέδιά του. Από πολλές πηγές έχει ειπωθεί πως η Gorjanc απέκτησε πρόσβαση σε αυτή την κολεξιόν ώστε να πάρει τις τρίχες που χρειαζόταν για το δικό της project. Η Gorjanc έχει δηλώσει πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αν και έχει μιλήσει με ένα ίδρυμα (το οποίο δεν έχει κατονομαστεί) το οποίο κατέχει την εν λόγω συλλογή. «Τίποτα δεν έχει οριστικοποιηθεί πλήρως», δήλωσε η Gorjanc, αναφέροντας μάλιστα εξελίξεις που θα έπρεπε να σημειωθούν στην τεχνολογία προκειμένου να ολοκληρωθεί το project.

Αν και η πρωτοτυπία ενός τέτοιου project από μόνη της αρκεί για τον περισσότερο κόσμο, η Gorjanc θέλει να περάσει και ένα ηθικό μήνυμα. «Αν μια φοιτήτρια όπως εγώ μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε μια διαδικασία και στο γενετικό υλικό του Alexander McQueen χωρίς να υπάρχει κάποιος νομικός μηχανισμός για να τη σταματήσει, σκεφτείτε τι θα μπορούν να κάνουν στο μέλλον οι μεγάλες πολυεθνικές», δήλωσε η Gorjanc μιλώντας στο περιοδικό Dezeen.

Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού του Pure Human, η Gorjanc εμπνεύστηκε από τη ζωή της Αφροαμερικανίδας Henrietta Lacks, τα καρκινικά κύτταρα της οποίας πάρθηκαν από τον οργανισμό της και χρησιμοποιήθηκαν για έρευνες χωρίς να το ξέρει η ίδια, τη δεκαετία του '50. «Οι γιατροί πήραν βιολογικό υλικό από ασθενείς και εντέλει το χρησιμοποίησαν για την ανάπτυξη προϊόντων. Οι ασθενείς ποτέ δεν έδωσαν τη συγκατάθεσή τους και φυσικά δεν κέρδισαν τίποτε από αυτό», δήλωσε η Gorjanc.

H Gorjanc δεν σκοπεύει να εμπορευματοποιήσει το project της σύντομα, μιας και θέλει κυρίως να το χρησιμοποιήσει για να τονίσει την απουσία νομικής ασφάλειας γύρω από το ζήτημα των βιολογικών πληροφοριών. «Το μήνυμα που υπάρχει πίσω από το project είναι πολύ πιο δυνατό από την όποια εμπορική χρήση μπορεί να βρεθεί γι' αυτή την τεχνολογία», σχολιάζει χαρακτηριστικά.

Θέλοντας να τονίσει ακόμα περισσότερο την απουσία κανονιστικού πλαισίου γύρω από τις γενετικές πληροφορίες, η Gorjanc έκανε αίτηση για ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τον περασμένο Μάιο. Το εν λόγω δίπλωμα θα προστάτευε το γενετικό υλικό το οποίο η Gorjanc θα μπορούσε ενδεχομένως να κατασκευάσει μέσω της διαδικασίας του de-extinction. Αν και οι ίδιες οι γενετικές πληροφορίες δεν μπορούν να πατενταριστούν, τα προϊόντα τα οποία μπορούν να φτιαχτούν από αυτές τις πληροφορίες μπορούν, κάτι που αφήνει ένα αρκετά σημαντικό «παραθυράκι» το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πολυεθνικές εταιρείες.

«Στις μέρες μας, η βιομηχανία προϊόντων πολυτελείας επενδύει ιδιαίτερα στη βιοτεχνολογία, αλλά η πηγή πολλών εκ των ειδών που παράγονται είναι τα "απομεινάρια" κάποιων ασθενών», λέει η Gorjanc. «Τα κύτταρά τους αποτελούν τα θεμέλια προϊόντων, τα οποία με τη σειρά τους γίνονται πνευματική ιδιοκτησία των εταιρειών».

Όσον αφορά τις παρούσες νομικές διατάξεις, στο Ηνωμένο Βασίλειο το Human Tissue Act επιβάλλει την ενημέρωση καθώς και τη συναίνεση του δότη προτού οι ιστοί του χρησιμοποιηθούν νόμιμα για ερευνητικούς λόγους, όμως δεν καλύπτει τα μαλλιά ή τα νύχια εν ζωή ατόμων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα άτομο χάνει οποιοδήποτε δικαίωμα μπορεί να έχει όταν αναφερόμαστε σε «εγκαταλελειμμένα» στοιχεία του, όπως για παράδειγμα τα μαλλιά που χάνει κατά τη διάρκεια ενός κουρέματος.

Η Gorjanc επέλεξε (θεωρητικά) να χρησιμοποιήσει το DNA του McQueen λόγω των αισθητικών συσχετισμών, αλλά κυρίως επειδή τον συνόδευε μια τεράστια αυτοκρατορία η οποία προστατεύεται από διάφορα «αναχώματα» πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ υπάρχουν και συγγενείς του που έχουν κληρονομήσει την περιουσία του. Εντούτοις, το γενετικό του υλικό εξακολουθεί να είναι απροστάτευτο. Η Gorjanc αναφέρει πως ένας εκπρόσωπος της εταιρείας του McQueen ήταν παρών στο show για το πτυχίο της και είχε την ευκαιρία να του μιλήσει για το θέμα (εκπρόσωπος της εταιρείας ανέφερε πως κανείς δεν πλησίασε την εταιρεία προτού το project ξεκινήσει και ως εκ τούτου δεν έχει λάβει κάποια επίσημη εταιρική έγκριση). Από τη στιγμή που ο McQueen ήταν πάντα πρωτοπόρος στη δουλειά του και είχε μια δηλωμένη αγάπη για οτιδήποτε σκοτεινό και μακάβριο, η Gorjanc είπε πως πρώην φίλοι του σχεδιαστή τής εξέφρασαν την πεποίθηση πως ο McQueen ενδεχομένως θα εκτιμούσε πολύ τη δουλειά της.

Περισσότερα από το VICE

Ιστορίες Ανθρώπων που Εκδικήθηκαν τους Όχι και Τόσο Καλούς Πρώην τους

Ξύλο, Μεθύσια και Μπινελίκια: Skippers Θυμούνται τους Χειρότερους Τσακωμούς Φίλων σε Ιστιοπλοϊκό στα Ελληνικά Νησιά

Πρώην Πελάτες και Υπάλληλοι Αποκαλύπτουν Γιατί τους Έδιωξαν από την Κατασκήνωση