Ρωτήσαμε Έναν Ειδικό τι θα Συμβεί αν ο Donald Trump Γίνει στ’ Αλήθεια Πρόεδρος

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Είναι το πρωινό της Παρασκευής της 20ής Ιανουαρίου του 2017 και είναι η ημέρα της ορκωμοσίας της κυβέρνησης. Ο Donald John Trump έχει το ένα χέρι στη Βίβλο, ενώ η Αμερική παρακολουθεί με ορθάνοιχτο στόμα την ώρα που εκείνος ορκίζεται να «διατηρήσει, να προστατεύσει και να υπερασπιστεί το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών».

Το πώς φτάσαμε ως εδώ δεν είναι σημαντικό. Το ερώτημα τώρα είναι τι σκατά θα συμβεί από εδώ και πέρα.

Για να λάβουμε έστω και μια ασαφή απάντηση σ' αυτό, πρέπει να κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία. Γιατί, όπως είπε κάποτε και ο επιστήμονας της βρετανικής τηλεόρασης James Burke: «Γιατί πρέπει να κοιτάξουμε το παρελθόν για να ετοιμαστούμε για το μέλλον; Επειδή δεν μπορούμε να κοιτάξουμε πουθενά αλλού». Κι αν αυτό ακούγεται λίγο δυσοίωνο, είναι γιατί εδώ μιλάμε για την κυβέρνηση του τύπου που έγινε γνωστός στην τηλεόραση λέγοντας «Απολύεσαι».

Ο ιστορικός Brian Balogh του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια δέχτηκε να μας μιλήσει για το κατά πόσο η προεδρία του Trump θα φέρει την Ημέρα της Κρίσεως, όπως όλα δείχνουν. Και γιατί να ακούσετε τον Balogh; Κατ' αρχάς είναι ειδικός στην αμερικανική πολιτική του 20ού αιώνα και παρουσιάζει μια δημοφιλέστατη ραδιοφωνική εκπομπή με ιστορικά θέματα, που λέγεται Backstory With the American History Guys. Όταν του έστειλα mail για να κανονίσουμε συνέντευξη, έκανε μια πρόβλεψη για τον Trump, η οποία ήδη βγήκε αληθινή.

Σε ένα mail του, ο Balogh έγραφε ότι παρόλο που η τάση που είχε ο Trump να περιαυτολογεί έμοιαζε να του κάνει καλό μέχρι εκείνη τη στιγμή, «ο Trump σύντομα θα στρεφόταν εναντίον κάποιου προσώπου ή οργανισμού που το ευρύ κοινό θαυμάζει, σέβεται [ή] λυπάται, και αυτό θα του γύριζε μπούμερανγκ».

Την επόμενη μέρα, ο Trump άρχισε να «ξεφεύγει», δυσφημίζοντας τον γερουσιαστή John McCain και το παρελθόν του στον πόλεμο κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο φόρουμ των Ρεπουμπλικάνων της Αϊόβα. «Δηλαδή είναι ήρωας πολέμου επειδή τον έπιασαν», είπε ο Trump για τον πρώην αιχμάλωτο πολέμου. «Εμένα μου αρέσουν αυτοί που δεν πιάστηκαν, εντάξει;» (όπως ίσως θυμάστε, ο McCain κρατήθηκε αιχμάλωτος στο Βιετνάμ για πέντε χρόνια και αρνούνταν την πρόωρη απελευθέρωσή του, ακόμα και έπειτα από επανειλημμένα βασανιστήρια και ξυλοδαρμούς).

Όπως ήταν αναμενόμενο, το σχόλιο αυτό επέφερε στον Trump εγκαύματα τρίτου βαθμού, τα οποία προκλήθηκαν ακόμα και από Ρεπουμπλικάνους που απέφευγαν μέχρι τότε να μιλήσουν εναντίον του γελοίου υποψηφίου του κόμματός τους.

Enough with the slanderous attacks. — Jeb Bush (@JebBush)July 18, 2015

The difference between — Mitt Romney (@MittRomney)July 18, 2015

Αν και δεν χρειαζόταν και κανένα μέντιουμ για να προβλέψει ότι το μεγάλο στόμα του Trump θα ήταν αυτό που θα έβαζε τα μεγαλύτερα εμπόδια στην εκλογή του, η εντυπωσιακή πρόβλεψη του Balogh, που έπεσε διάνα, έδειξε ότι ήταν όντως ο οξυδερκής ιστορικός που ήλπιζα. Οι σκέψεις του πάνω στο θέμα μπορεί να μας βοηθήσουν να φανταστούμε πώς θα είναι να ζεις στην Αμερική του Trump σε δυο χρόνια.

VICE: Ας υποθέσουμε ότι ο Trump είναι πρόεδρος. Πώς θα μπορούσε να έχει συμβεί αυτό;
Brian Balogh: Νομίζω ότι ο Donald Trump –όπως και οι συντηρητικές ραδιοφωνικές εκπομπές που «απογειώθηκαν» με τον Rush Limbaugh στη δεκαετία του '90– μας θυμίζει ότι υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό Αμερικανών εκεί έξω οι οποίοι νιώθουν παντελώς παραμελημένοι από όλους τους υποψηφίους που έχουν βάλει μπροστά τα δύο κόμματα μέχρι σήμερα… Όμως θα ήταν μεγάλο λάθος απ' τη μεριά των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών αν υπέθεταν ότι κανένας δεν θα άκουγε έναν τύπο σαν τον Donald Trump, ή [ότι] κανένας δεν άκουγε τον Rush Limbaugh τη δεκαετία του '90. Άτομα σαν αυτά εκμεταλλεύονται τη σύγχυση που προκαλείται όταν ο κόσμος αναρωτιέται το εξής πολύ βασικό πράγμα: πώς είναι δυνατόν μια χώρα που είναι τόσο ισχυρή στρατιωτικά και οικονομικά όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση; Και μετά ο καθένας μπορεί να συμπληρώσει σε τι αναφέρεται όταν λέει «σε αυτή την κατάσταση».

Τι θα συμπεριλάμβανε η εναρκτήρια ομιλία του Trump;
Το πρώτο πράγμα που θα ακούγαμε, όλως ειρωνικώς, είναι: «Το έθνος πρέπει να είναι ενωμένο». Θα προσπαθούσε να απευθυνθεί σε όλους τους Αμερικανούς. Πιστεύω ότι αυτό θα το ακούγαμε γιατί σίγουρα θα είχε ήδη κερδίσει και ψηφοφόρους από άλλες παρατάξεις εφόσον κατάφερνε να φτάσει στις προεδρικές εκλογές. Και σίγουρα θα είχε φτάσει ως εκεί, αφού υποθέτουμε ότι θα ορκιζόταν.

Πιστεύω ότι σίγουρα θα χαμήλωνε αρκετά τους τόνους και θα απέφευγε τη διχαστική ρητορική. Όμως δεν μπορώ να θυμηθώ καμία εναρκτήρια ομιλία, όσο διχαστικές κι αν ήταν οι εκλογές που προηγήθηκαν – πάρε για παράδειγμα τον [George] W. Bush: ήταν μια σκληρή εκλογική μάχη, η οποία κρίθηκε από το Σώμα των Εκλεκτόρων. Αν δεις την εναρκτήρια ομιλία του Bush, το μόνο που λέει είναι ότι θα είναι πρόεδρος για όλους τους Αμερικανούς.

Θέλεις να πεις ότι θα προσπαθήσει να αγκαλιάσει όλο το εκλογικό σώμα;
Νομίζω ότι θα πρέπει να κάνει κάτι τέτοιο. Και πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να κερδίσει τους ανεξάρτητους. Είναι ελάχιστοι οι Δημοκρατικοί που θα μπορούσε να πάρει με το μέρος του ο Trump, οπότε αν κερδίσει τις εκλογές, αυτό σημαίνει ότι θα έχει κερδίσει τους ανεξάρτητους. Πολλοί από αυτούς είναι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνοι και μετριοπαθείς Δημοκρατικοί και αυτό που απεχθάνονται περισσότερο από όλα είναι η κομματική μνησικακία και η διχαστική πολιτική.

Και πώς ακριβώς θα απευθυνθεί στους ανεξάρτητους;
Νομίζω ότι η ισοσκέλιση του προϋπολογισμού είναι ήδη στην ατζέντα της καμπάνιας του. Πιστεύω ότι πολλοί από τους ανεξάρτητους είναι υπέρμαχοι του δημοσιονομικού συντηρητισμού, χωρίς να είναι κατ' ανάγκη οπαδοί του κοινωνικού [συντηρητισμού]. Γι' αυτό νομίζω ότι η ισοσκέλιση του προϋπολογισμού και η στόχευση των προνομιούχων είναι ενέργειες που θα τον βοηθήσουν να αγκαλιάσει διαφορετικές τάσεις μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ξεγράφοντας φυσικά πολλούς Δημοκρατικούς.

Πιστεύεις ότι θα παίξει ρόλο ότι είναι δισεκατομμυριούχος;
Ναι, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το ότι είναι πλούσιος. Οι συμφωνίες που κάνει ανήκουν στη σφαίρα του επιχειρηματικού κόσμου κι αυτό είναι κάτι που συνήθως ψάχνει ο κόσμος σε έναν πρόεδρο: το να κάνει σκληρά παζάρια. Ο υποψήφιος –όχι ο πρόεδρος, ο υποψήφιος– που πλησίασε πιο κοντά τον χαρακτήρα ενός επιχειρηματία ήταν, παραδόξως, ο Mitt Romney. Ήταν, επίσης, διευθυντής διάφορων οργανισμών και ασχολούνταν με τέτοια πράγματα. Απ' την άλλη, όμως, ο Romney μπήκε σε μεγάλους μπελάδες όταν έκλεισε αμερικανικά εργοστάσια και απέλυσε Αμερικανούς εργάτες, στο πλαίσιο των συμφωνιών που έκανε. Ο Romney ανήκε στον κόσμο των επιχειρήσεων και αυτό που θέλω να πω είναι ότι σχεδόν κανένας επιχειρηματίας που κλείνει συμφωνίες δεν έχει καταφέρει να μην κάνει και ένα deal που να μην αγγίζει τα όρια της παρανομίας.

Τι δυσκολίες θα αντιμετωπίσει ο Trump όταν επιχειρήσει να κυβερνήσει;
Ο τομέας στον οποίο πιστεύω ότι θα αντιμετωπίσει τα περισσότερα προβλήματα είναι, όλως παραδόξως, ο επιχειρηματικός. Στις επιχειρήσεις δεν αρέσουν οι πρόεδροι που είναι προκλητικοί και εκνευρίζουν τον κόσμο. Φυσικά, αυτό είναι πολύ μεγάλη γενίκευση, όμως σε γενικές γραμμές οι μεγάλες επιχειρήσεις θέλουν προβλεψιμότητα και σταθερότητα. Στο χρηματιστήριο της Wall Street θέλουν να ξέρουν πού ακριβώς ανήκει ένας πρόεδρος. Δεν νομίζω ότι ένας πρόεδρος που είναι τη μια από εδώ και την άλλη από εκεί θα αγκαλιαστεί από τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Όμως αυτό μπορεί να τον κάνει να φανεί ανυπότακτος. Δεν αρέσει αυτό στον κόσμο;
Όσο ανυπότακτος κι αν είναι ο Trump, υποθέτω ότι αν κερδίσει θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με τη ρεπουμπλικανική πλειοψηφία του Κογκρέσου. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα θέλουν να περάσουν μια ολοκληρωμένη σειρά μέτρων, όχι μόνο αυτά που θα διαλέξει ο Trump. Θα θέλουν να κάνουν παζάρια.

Θα μπορέσει ο Trump να τηρήσει όσα υπόσχεται στις σκληρές ομιλίες του για το μεταναστευτικό;
Όπως και να 'χει, μια ουσιαστική μεταρρύθμιση όσον αφορά το μεταναστευτικό –είτε αυτή είναι σαν τον Μεταναστευτικό Νόμο του 1965 είτε σαν τους πρώτους μεταναστευτικούς νόμους και περιορισμούς της δεκαετίας του 1920 είτε σαν τις μεταναστευτικές μεταρρυθμίσεις που πέρασε ο Reagan τη δεκαετία του '80– είναι αναγκαίο να ψηφιστεί από το Κογκρέσο. Και νομίζω ότι στις προκριματικές εκλογές οι Ρεπουμπλικάνοι –και ιδιαίτερα άτομα όπως η Hilary Clinton– θα ζητήσουν από τον Trump να τους εξηγήσει με ποιον ακριβώς τρόπο έχει σκοπό να αντιμετωπίσει το Κογκρέσο.

Αυτή μπορεί να είναι χαζή ερώτηση, όμως υπάρχει περίπτωση να πάνε με τα νερά του οι ψηφοφόροι;
Αν κάποιος είναι εξαιρετικά ενωτική και δημοφιλής φιγούρα, όπως ο Franklin Roosevelt ή ο Reagan, τότε οι ψηφοφόροι θα του τη χαρίσουν – τουλάχιστον δεν θα τον πάρουν από τα μούτρα από την αρχή. Προφανώς και δεν μου είναι αδιανόητο να φανταστώ τον Trump πρόεδρο, όμως μου είναι δύσκολο να τον φανταστώ να αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση με τεράστια δημοτικότητα.

Ο πρόεδρος Trump έχει το μεγαλύτερο στόμα από όλους τους άλλους προέδρους;
Νομίζω ότι αυτός που έχει πλησιάσει περισσότερο σε αυτό είναι ο πρόεδρος που είχε τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής στο τέλος της προεδρίας του. Ο Herry Truman. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας κανείς δεν πίστευε ότι θα επανεκλεγεί και από εκεί βγήκε η ρήση «άνθρωποι είμαστε, Truman κάνουμε». Λοιπόν, ο κόσμος τον μισούσε.

Προηγουμένως είπες ότι υπάρχουν κι άλλοι παραλληλισμοί με τον Truman, σωστά;
Είναι ένας τύπος –όπως και ο Trump κατά κάποιον τρόπο– που ήξερε σε ποια εκλογική περιφέρεια απευθυνόταν και επανεξελέγη καταφέρνοντας να συσπειρώσει αυτήν τη βάση. Το εκλογικό σώμα του Truman αποτελούνταν από την εργατική τάξη, τη μεσαία τάξη και τις εθνοτικές ομάδες της κατώτερης μεσαίας τάξης. Φυσικά, τα συνδικάτα είχαν πολύ μεγαλύτερη δύναμη εκείνη την εποχή όμως, άσχετα με αυτό, ήταν ένας τύπος που απευθυνόταν στον λαό του. Κι αυτό μου θυμίζει λίγο τον Donald Trump όταν το καλοσκέφτομαι. Δεν τον ενδιέφερε η άποψη που είχαν οι πλούσιοι Ρεπουμπλικάνοι για εκείνον, ούτε και οι φιλελεύθεροι διανοούμενοι τύποι όπως ο Adlai Stevenson στο κόμμα των Δημοκρατικών.

Άρα ο Truman εκνεύριζε τον κόσμο «αλά Trump»;
Κανείς δεν μπορεί να φτάσει τον Trump στο πόσο μπορεί να εκνευρίσει τον κόσμο, και αυτό ακριβώς είναι το «modus operandi» του. Γι' αυτό συζητάμε γι' αυτόν. Όχι λόγω των επιτευγμάτων του. Ούτε επειδή έχει επιδείξει πολιτικές και ηγετικές ικανότητες. Συζητάμε γι' αυτόν επειδή ξέρει πώς να τραβάει την προσοχή με το να λέει εξωφρενικά πράγματα.

Όπως λοιπόν και με τον Truman, ας πούμε ότι αντέξαμε τέσσερα χρόνια με Trump. Τι γίνεται μετά;
Μετά θα με βάλεις να σου μιλήσω για την εκστρατεία που θα κάνει για την επανεκλογή του, έτσι; [γέλια]

Ναι, όμως αυτό λειτούργησε στην περίπτωση του Truman.
Δεν θα με παρασύρεις σε αυτό. Αυτό που λέω είναι ότι ο Truman απευθυνόταν σε μια εκλογική βάση που έτυχε να συμμετέχει σε μια εκστρατεία προεδρικών εκλογών.

Τι είδους πρόεδρος γίνεται ένας «dealmaker» όπως ο Trump; Το να είσαι σκληρός διαπραγματευτής είναι καλό, σωστά;
Νομίζω ότι ο όρος «dealmaker» είναι πολύ εξατομικευμένος. Ο dealmaker είναι ένας τύπος που έχει όλες τις μάρκες στα χέρια. Θα καθίσει στο τραπέζι με κάποιον άλλο και θα κλείσει μια συμφωνία – για την αγοραπωλησία ενός ακινήτου, για παράδειγμα. Δεν λέω, φυσικά, ότι δεν έχει δικηγόρους και λογιστές στο πλευρό του. Όμως ο ίδιος έχει στην κατοχή του πολλούς πόρους και όλα όσα είναι απαραίτητα για να γίνει ένα σωστό deal. Οι πρόεδροι, όμως, φημίζονται –ή τουλάχιστον νιώθουν– ότι έχουν πολύ λίγη δύναμη στα χέρια τους.

Τι έχεις να πεις για τους «dealmakers» που κυβερνούν άλλες χώρες;
Πολλοί Αμερικανοί θαυμάζουν τον Vladimir Putin γιατί καταφέρνει να κάνει αυτό που θέλει. Αυτό συμβαίνει γιατί, από πολιτικής άποψης, έχει υπό τον έλεγχό του όλα όσα χρειάζεται. Εξίσου αποτελεσματική στο να πετύχει τους σκοπούς της ήταν και η ολοκληρωτική κυβέρνηση του Στάλιν. Αυτά κάνει μια ολοκληρωτική κυβέρνηση. Θα ξέρεις την έκφραση «ο Μουσολίνι έκανε τα τρένα να φτάνουν στην ώρα τους». Ε, στην Αμερική, τουλάχιστον μέχρι τώρα, προτιμούμε να φτάνουν λίγο αργότερα τα τρένα (στην περίπτωση της εθνικής σιδηροδρομικής εταιρείας Amtrak) από το να θυσιάσουμε τη δυνατότητα να έχουμε λόγο στο ποιος θα κυβερνήσει. Το να έχεις λόγο σημαίνει ότι μπαίνουν πολλοί παίκτες στο παιχνίδι. Δεν λέω ότι δεν μπορούν να δημιουργηθούν συνασπισμοί που να καταλήξουν σε συμφωνίες, όμως αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τον τρόπο που κάνουν συμφωνίες οι επιχειρηματίες.

Αν και είχαμε πρόεδρο που ήταν ηθοποιός, δεν είχαμε ποτέ κάποιον σταρ από reality show, έτσι δεν είναι;
Σκέφτηκα τον Ηuey Long, έναν πολύ ξεχωριστό κυβερνήτη της Λουιζιάνα, ο οποίος έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος ξεκινώντας την εκστρατεία «Share Our Wealth» (Μοιραζόμαστε τον Πλούτο Μας). Είχε πολύ προσωπική προσέγγιση στη διακυβέρνηση και οι θέσεις του είχαν μεγάλη απήχηση. Ήταν ένθερμος υποστηρικτής της διαχωριστικής πολιτικής. Ήταν ένας παραδοσιακός Δημοκρατικός κατά κάποιον τρόπο, όμως ταυτόχρονα υποστήριζε και ριζικές μεταρρυθμίσεις στη φορολογία του εισοδήματος, έτσι ώστε να «Μοιραστούμε τον Πλούτο Μας». Ήταν πολύ δημοφιλής και ένας από τους λόγους που είχε τόσο μεγάλη απήχηση στη Λουιζιάνα ήταν οι δρόμοι που άνοιξε και όλα όσα έκανε για τον λαό.

Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον είχε επίσης πολλούς φαν λόγω της προσωπικότητάς του, έτσι;
Από το στόμα μου το πήρες. Αυτό ήταν καλό γιατί –τουλάχιστον κατά την πρώτη του διακυβέρνηση, όπως και τα επόμενα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν– κατάφερε να αποφύγει τις τριβές και να γίνει ένας ηρωικός ηγέτης. Και, πράγματι, υπήρχαν πολλοί οπαδοί της προσωπικότητάς του. Πολύ σωστή η σύγκριση.

Δεν νομίζω, όμως, ότι η σύγκριση με τον Ουάσιγκτον είναι η ιδανική.
Ούτε κι εγώ. Νομίζω ότι η προεδρία είναι πολύ διαφορετική τώρα. Παλιά ο κόσμος άφηνε τον Τζορτζ Ουάσιγκτον να παίρνει τις αποφάσεις, δεν περίμενε να ψυχαγωγηθεί από εκείνον.

Όμως ακόμα και η προεδρία του Trump μπορεί να καταλήξει βαρετή, σωστά;
Θα σου πω την αστεία ατάκα μου για την προεδρία του Trump: πρέπει να τροποποιήσουμε το Σύνταγμα και αντί να υπάρχει το όριο δύο θητειών, οι προεδρίες να «κόβονται». Κι αυτό γιατί αν σχηματίσει προεδρία ο Trump, ο κόσμος θα τη βαρεθεί όπως θα βαριόταν και μια εκπομπή στην τηλεόραση. Γιατί λοιπόν να μην μπορούμε να την «κόψουμε», όπως μια εκπομπή; Όλα έχουν να κάνουν με την τηλεθέαση. To Ινστιτούτο Γκάλοπ και η εταιρεία δημοσκοπήσεων Nielsen μπορούν να κάνουν μια συμφωνία ως προς το σημείο που θα πρέπει να «κοπεί» η προεδρία του Trump. Και, πίστεψέ με, θα είναι πάρα πολύ δημοφιλής στις επαναληπτικές. Θα αποκτήσει πολλούς οπαδούς.

Περισσότερα από το VICE

«Όταν Ρωτάνε Ποιοι τους Πάτησαν, Θύτης και Τάκι Τσαν»

Ρωτήσαμε Δέκα Εικοσάρηδες Έλληνες σε Ποιους Χρωστάνε Χρήματα και Γιατί

Τα 21 πιο Σέξι Πράγματα στο Σεξ