Ιβάν Σαββίδης: Ο Άνθρωπος στον Βορρά που Όλοι Θέλουν να Συναντήσουν

To ξενοδοχείο Μακεδονία Παλλάς, στην παραλία της Θεσσαλονίκης

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Η θεία λειτουργία είχε ολοκληρωθεί στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Πρόχωμα, ένα μικρό χωριό Πόντιων προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη. Ο ναός γιόρταζε και στο προαύλιο ξεκίνησαν παραδοσιακοί χοροί. Πάνω στη γιορτή, εμφανίστηκε ο Ιβάν Σαββίδης. Ο κόσμος έτρεξε να τον χαιρετίσει, κάποιοι του φίλησαν τα χέρια, κι έπειτα κλείστηκε σε ένα γραφείο, δίπλα στην εκκλησία, για να δεχτεί όσους ήθελαν να του μιλήσουν προσωπικά.

Μακρινοί συγγενείς, γονείς παιδιών που βάφτισε, πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες, μέλη της διοίκησης του ΠΑΟΚ, όλοι περίμεναν ως και δύο ώρες στην ουρά για να τον δουν. Την ίδια μέρα ένα από τα αδέρφια του Σαββίδη συμπλήρωνε 43 μέρες νοσηλείας στο νοσοκομείο με προβλήματα υγείας. Ως τάμα, ο Ιβάν έκανε δώρο στο χωριό 43 αρνιά για να κεραστούν οι επισκέπτες στο πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος, όπως παρήγγειλε.

Αυτά συνέβαιναν στις αρχές καλοκαιριού του 2012. Ο ομογενής επιχειρηματίας από τη Ρωσία διαπραγματευόταν εκείνη την περίοδο την αγορά του ΠΑΟΚ και λίγο καιρό αργότερα κατέβαλε 10,3 εκατ. ευρώ, αποκτώντας το 58% των μετοχών της ομάδας.

Από τότε ο Ιβάν δεν σταμάτησε να απασχολεί τα μίντια. Τις τελευταίες μέρες βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο. Εξέδωσε ανακοίνωση κατά της διαιτησίας, κατονομάζοντας για καταδυνάστευση του ελληνικού ποδοσφαίρου τον πρόεδρο του Ολυμπιακού. «Το σύστημα είναι συγκεκριμένο και οι ρίζες του πολύ βαθιές. To ελέγχει ένας και λέγεται Μαρινάκης. Μας αηδιάζει κάθε ένας ο οποίος εντάσσεται σ' αυτό και το συντηρεί» ανέφερε η ανακοίνωση του ΠΑΟΚ.

Η απάντηση των Πειραιωτών ήταν σκληρή, γραμμένη και στα ρωσικά! Κατέκρινε τους χειρισμούς Σαββίδη στα ποδοσφαιρικά, ενώ σχολιάζοντας τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ζητούσε να ελεγχθεί «σε ποιες επιχειρήσεις είναι πραγματικός ιδιοκτήτης και αν τα χρήματα έχουν έρθει στη χώρα μας από νόμιμες επιχειρήσεις». Την ίδια μέρα, ο Ιβάν διέψευσε ένα ακόμη δημοσίευμα («Έθνος της Κυριακής») σύμφωνα με το οποίο σκέφτεται να ιδρύσει πολιτικό κόμμα και να κατέβει στις εκλογές.

Στον ενάμιση χρόνο που μεσολάβησε από την αγορά του ΠΑΟΚ ως σήμερα, ο «Τσάρος του Πόντου» κατέστησε σαφές ότι δεν σχεδίαζε να παραμείνει απλώς ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας: Πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του ξενοδοχείου Μακεδονία Παλλάς στην παραλία της Θεσσαλονίκης, που ανήκει στο ΙΚΑ. Αγόρασε την πρώην συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη, καταβάλλοντας μόλις 5,5 εκατ. ευρώ στον εκκαθαριστή. Μένει να επικυρωθεί η αγορά του ακινήτου-φιλέτου Ξενία στο Παλιούρι Χαλκιδικής. Κατέθεσε πρόταση για την εξαγορά της Βιομηχανίας Ζάχαρης, έστω με ισχνές πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας.

Στον καιρό της αναζήτησης ξένων επενδυτών, ο Ιβάν είναι το πρόσωπο στη Θεσσαλονίκη που όλοι θέλουν να συναντήσουν από κοντά. Και δεν υπάρχει επιχειρηματικό πλάνο που να μην προκαλεί τη φημολογία ότι «από πίσω κρύβεται ο Σαββίδης». Παρ' όλα αυτά και με εξαίρεση τον αστερίσκο της ΣΕΚΑΠ, ο ίδιος δεν έχει κάνει ακόμη το μεγάλο επενδυτικό βήμα, που όλοι περιμένουν.

Η Βίλα Ζαρντινίδη στο Ντεπό

Προς το παρόν ο Ιβάν αγοράζει ακίνητα στη Θεσσαλονίκη. Κι επειδή λατρεύει τους συμβολισμούς, δεν αγοράζει ακίνητα στα τυφλά. Μετά την εκμίσθωση του Μακεδονία Παλλάς, αγόρασε διαδοχικά το τελευταίο εξάμηνο τη Βίλα Ζαρντινίδη στο Ντεπό, άλλοτε κατοικία του Νίκου Ζαρντινίδη, πρώην υπουργού και στενού συνεργάτη του Κωνσταντίνου Καραμανλή, έπειτα το Μέγαρο Λόγγου, γνωστό ως «Κόκκινο Σπίτι» στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, και πρόσφατα το λεγόμενο «κτήριο του ΝΑΤΟ», εμβληματικό αρχοντικό στη Βασ. Όλγας. «Η Μονόπολη του Ιβάν Σαββίδη» έγραψαν ΤΑ ΝΕΑ…

Το Μέγαρο Λόγγου ή «Κόκκινο Σπίτι»

Πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες στη Θεσσαλονίκη, υποστηρίζουν ότι οι δύο τελευταίες εξαγορές δεν έχουν τυπικά ολοκληρωθεί. Όπως και να' χει, ο Ιβάν κάνει συλλογή ακινήτων στη Θεσσαλονίκη χωρίς να διαφαίνεται μια επενδυτική λογική πίσω από αυτό.

Το «κτήριο του ΝΑΤΟ»

Ρούβλια, μυστικοπάθεια, ίσως και μια παλιομοδίτικη προσέγγιση επιχειρηματικότητας. Αυτή είναι η ζωή, σαν ταινία του ΄60, του Ιβάν που έγινε «Τσάρος» στην Τούμπα.

Η ζωή του Ιβάν Σαββίδη

Φωτογραφία: Flickr

Ο Ιβάν Ιγκνάτιεβιτς Σαββίδης του Ιγνάτιου και της Κλεονίκης γεννήθηκε στις 27 Μαρτίου του 1959 στο ελληνικό χωριό Σάντα της περιοχής Τσάλκα, στη σημερινή Γεωργία. Ήταν ένα από τα επτά παιδιά Πόντιων καπνεργατών και, όπως αρέσκεται να λέει, η πρώτη του λέξη ήταν «μάνα, όχι μαμά ή κάτι τέτοιο».

Η οικογένεια μετακομίζει στο Ροστόβ και το 1980 ο Ιβάν είναι εργάτης στην κρατική καπνοβιομηχανία Ντον Ταμπάκ. Σπουδάζει παράλληλα στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και φτάνει ως τη θέση του υποδιευθυντή του εργοστασίου. Η Σοβιετική Ένωση καταρρέει, ο ίδιος εκμεταλλεύεται τη συγκυρία και αγοράζει την καπνοβιομηχανία. Ιδρύει δεκάδες επιχειρήσεις στη Νότια Ρωσία και από το 2003 ξεκινά πολιτική καριέρα: τοπικός βουλευτής, μέχρι το 2012 μέλος της Ρωσικής Δούμας, προσωπικός φίλος του Βλάντιμιρ Πούτιν.

Συνάντηση του Ιβάν Σαββίδη με τον πρώην πρωθυπουργό, Γ. Παπανδρέου (Φωτογραφία: Flickr)

Σήμερα διοικεί τον Όμιλο Εταιρειών Agrokom Group στο Ροστόβ, που απασχολεί 17.000 άτομα. Το περιοδικό Forbes τον κατατάσσει στη 30η θέση των πλουσιότερων Ρώσων, με προσωπική περιουσία επισήμως στα 250 εκατ. ευρώ και ετήσιο τζίρο των επιχειρήσεών του στα 500 εκατ. Ναυαρχίδα του Ομίλου Σαββίδη είναι η καπνοβιομηχανία Donskoy Tabak στο Ροστόβ, που ελέγχει το 4% της παραγωγής τσιγάρων στη Ρωσία, χώρα με αριθμό καπνιστών που ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια.

Στο πρώην κρατικό συγκρότημα κτηρίων, όπου στεγάζεται η έδρα του Ομίλου Σαββίδη στο Ροστόβ, το γραφείο του Ιβάν είναι το ίδιο που είχε και ο Αναστάς Ιβάνοβιτς Μικογιάν, στέλεχος της σοβιετικής οικονομικής ελίτ και στενός συνεργάτης του Στάλιν. Από την άλλη, διατηρεί άριστες σχέσεις με την Εκκλησία. Μάλιστα πρωταγωνίστησε στη τέλεση της πρώτης, μετά από 88 χρόνια, ορθόδοξης λειτουργίας της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα το 2010.

Δεν ήταν πάντα «Τσάρος» στη Θεσσαλονίκη ο Ιβάν. Το 2006 είχε προσπαθήσει ξανά να αγοράσει τον ΠΑΟΚ. Εμφανίστηκε με παχύ μουστάκι, αντί της σημερινής γενειάδας, κι ένα πασέ κοστούμι. Στην Τούμπα, που έβραζε λόγω του διοικητικού κενού στην ομάδα, οι οπαδοί τον σήκωσαν στους ώμους. Σήμερα, ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι ο Σαββίδης ήταν τότε απροετοίμαστος. Παράγοντες τού έβαλαν προσκόμματα, οι οπαδοί απογοητεύτηκαν και έναν μήνα αργότερα ο Ιβάν έφυγε νύχτα.

Το 2012 τίποτα δεν ήταν ίδιο, εκτός από τα οικονομικά προβλήματα του ΠΑΟΚ. Ο Σαββίδης εμφανίστηκε με καλοραμμένο κοστούμι κι ένα στενό επιτελείο έμπιστων συνεργατών. Αγόρασε την ομάδα, πληρώνει γενναία τους παίκτες, ωστόσο μερίδα της κερκίδας γκρινιάζει -σιωπηρά είναι η αλήθεια όσο τα ταμεία παραμένουν γεμάτα- γιατί «ο συγκεντρωτικός Ιβάν δεν έκανε ηχηρές μεταγραφές κι επέβαλε παίκτες στον προπονητή Στέφενς», τον οποίο στο μεταξύ απέλυσε πριν από δύο εβδομάδες. Ήταν η πρώτη μετά από καιρό δυναμική παρέμβαση του Ιβάν στη λειτουργία της ομάδας, καθώς η καρατόμηση του προπονητή θεωρήθηκε ότι ανέτρεψε το κακό κλίμα στα αποδυτήρια, με αποτέλεσμα ο ΠΑΟΚ να κερδίσει τον «μισητό» Ολυμπιακό στην Τούμπα που κόχλαζε.

«Θέλω πάρα πολύ η οικογένεια του ΠΑΟΚ να με αναγνωρίσει ως αρχηγό της και για να γίνει αυτό πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι εγώ ζω την οικογένεια» δήλωσε μετά τον αγώνα, υπονοώντας ότι πρόσφατα κατέβαλε 500.000 ευρώ και στην ομάδα του μπάσκετ.

Ο Σαββίδης ήταν αποκαλυπτικός για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τον επαγγελματικό αθλητισμό σε παλιότερη συνέντευξη σε ρωσική εφημερίδα, όταν ήταν πρόεδρος της ομάδας του Ροστόβ: «Τα χρήματα στο ποδόσφαιρο έχουν εξευτελιστεί. Αγοράζουν ποδοσφαιριστές με 40, 50 εκατομμύρια δολάρια. Τόσο κοστίζει μια ολοκληρωμένη επιχείρηση, η οποία θα κάνει χρόνια να αποφέρει κέρδη».

Τη φετινή σεζόν παράγοντες των χώρων της πολιτικής και της οικονομίας γεμίζουν τα επίσημα της Τούμπας. Και ο παρορμητικός Ιβάν το ανταποδίδει με αμετροέπεια. Σε αγώνα με την ουκρανική Μέταλιστ πλησίασε έναν φίλαθλο σε αναπηρικό καροτσάκι και μπροστά στους φωτογράφους τού έδωσε ένα χαρτονόμισμα των 500 ευρώ. Στο επαναληπτικό ματς στην Ουκρανία, ένας Έλληνας φίλαθλος τον πλησίασε και του ζήτησε μια φανέλα της ομάδας. Ο Ιβάν έβγαλε αυτή που φορούσε ο ίδιος και του την έδωσε, μένοντας γυμνός στην κερκίδα.

Τελευταία επανήλθε. Δύο 24ωρα μετά τη νίκη του ΠΑΟΚ επί του Ολυμπιακού στην Τούμπα ο Σαββίδης επισκέφτηκε την ελληνική Βουλή με την ιδιότητα του προέδρου της Ομοσπονδίας των Ελληνικών Κοινοτήτων της Ρωσίας. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στα χρέη του ΠΑΟΚ. «Τα χρέη ήταν 11 εκατ. ευρώ και έχουν αυξηθεί κατά 200%. Είμαι διατεθειμένος να πληρώσω άμεσα το πρωτογενές χρέος, όχι όμως και τις προσαυξήσεις. Αν δεν πάρετε τα 11 εκατομμύρια, δεν θα πάρετε τίποτα. Διαλέξτε» φέρεται να είπε στους βουλευτές της αρμόδιας επιτροπής. Και όταν αργότερα πέρασε στο εστιατόριο της Βουλής, θέλοντας να πικάρει τους παριστάμενους δημοσιογράφους για την ήττα του Ολυμπιακού, τούς κέρασε ένα έδεσμα που περιείχε γαύρο, όπως τουλάχιστον έγραψαν αθλητικά σάιτ!

Ο Ιβάν γνωρίζει ότι το ποδόσφαιρο είναι πρώτα από όλα μια σοβαρή πολιτική υπόθεση. «Δεν φοβάμαι την κρίση, είναι για μένα πρόκληση ζωής. Θα προσφέρω, όμως, όλες μου τις δυνάμεις για να προστατεύσω τον λαό. Θέλω να ανοίξουν θέσεις εργασίας και να δω ευτυχισμένο τον λαό που εκπροσωπώ. Εσείς μαζί μου κι εγώ μαζί σας» έλεγε στα εγκαίνια του Μακεδονία Παλλάς.

Σε ένα επόμενο γκαλά στο ξενοδοχείο, με καλεσμένους βουλευτές και επιχειρηματίες, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να επενδύσει τα επόμενα οκτώ χρόνια 150 εκατ. ευρώ, χτίζοντας προπονητικό κέντρο στη Θέρμη και ανακατασκευάζοντας το γήπεδο της Τούμπας, δημιουργώντας 1.000 θέσεις εργασίας. Ο ίδιος επεσήμανε ότι αν δεν υλοποιηθούν οι υποσχέσεις που έχει λάβει από την κυβέρνηση –τόσο για την εξόφληση των χρεών και όσο και για την επικύρωση του διαγωνισμού των έργων στη Θέρμη- είναι διατεθειμένος ακόμα και να φύγει από την Ελλάδα. Και κλείνοντας την ομιλία του, είπε: «Να τελειώνουμε τώρα με αυτά. Γιατί εδώ, ήρθαμε πρωτίστως για να σας κάνω το τραπέζι».