Οι «Νεόπτωχοι» της Ιρλανδίας Χρειάζονται Τράπεζες Τροφίμων για να Φάνε

​

Οι τράπεζες τροφίμων ξεπροβάλλουν ως μελάνωμα σε μια άρρωστη κοινωνία. Την περασμένη εβδομάδα, η Ιρλανδία άνοιξε μια τεράστια τράπεζα τροφίμων για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των 600.000 ανθρώπων που δεν έχουν φαγητό να φάνε. Σύμφωνα με στοιχεία για την Στέρηση Υλικών Αγαθών που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ιρλανδία βρίσκεται στην τρίτη θέση της λίστας με τις πλέον άπορες χώρες στην Ευρώπη των «15», αμέσως μετά την Ελλάδα και την Ιταλία. Αυτό σημαίνει ότι ένα εκατομμύριο άνθρωποι ή το 28% του ιρλανδικού πληθυσμού αγωνίζεται για να αποκτήσει θέρμανση, στέγη, τροφή και να πληρώσει τους λογαριασμούς του.

Το Bia, το πρώτο γιγαντιαίο κέντρο διανομής τροφίμων της Ιρλανδίας, άρχισε να λειτουργεί την περασμένη Παρασκευή στο Munster. Αυτό που το κάνει διαφορετικό είναι ότι αντί να αποτελεί απάντηση της κοινότητας στην αποτυχία του κράτους, το Bia έχει τη στήριξη του κράτους-σχεδόν 330.000 δολάρια οικονομική βοήθεια από το Τμήμα Κοινωνικής Προστασίας για τα επόμενα τρία χρόνια. Η Joan Burton, υπουργός Κοινωνικής Προστασίας και επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος Ιρλανδίας, εγκαινίασε το κέντρο. Τα μέσα ενημέρωσης έδειξαν ελάχιστο ενδιαφέρον.

Επισκέφθηκα την Valerie Cummins σε μια μικρή γωνιά του, στο βόρειο τμήμα της καρδιάς του Δουβλίνου την ώρα που χώριζε κουτιά δημητριακών, κονσέρβες αρακά και πακέτα μακαρόνια. Η Valerie εργάζεται στην Crosscare, μια κοινωνική υπηρεσία στήριξης στο Δουβλίνο που έστησε την πρώτη κοινοτική τράπεζα τροφίμων της Ιρλανδίας.

«Συγκεντρώνουμε το φαγητό εδώ και έπειτα το διανέμουμε μέσω τοπικών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Επίσης δημιουργούμε κοινοτικές τράπεζες τροφίμων. Ο κόσμος παίρνει ένα voucher που τους δίνει το δικαίωμα να πάρουν τρόφιμα για εβδομάδα» μου είπε. «Αυτή τη στιγμή, η ζήτηση είναι τόσο μεγάλη, που δεν μπορούμε να συνεχίσουμε. Έρχεται κόσμος όλη την ώρα, ζητώντας πακέτα έκτακτης ανάγκης, με τα οποία θα περάσουν τις επόμενες μέρες. Εργάζομαι στην Crosscare εδώ και 25 χρόνια και ποτέ τα πράγματα δεν ήταν τόσο άσχημα. Ο κόσμος είναι πιο απελπισμένος από ποτέ».

Σε αυτό το κλίμα, φιλανθρωπικές οργανώσεις όπως οι St Vincent de Paul και Crosscare αγωνίζονται να φέρουν σε πέρας το γιγάντιο έργο παροχής υλικών αγαθών σε άστεγους, χαμηλόμισθους εργαζόμενους και εκείνους που ζουν με προνοιακά επιδόματα, εν μέσω του κρύου ιρλανδικού χειμώνα.

Η Rose Sinclair-Doyle, 44 ετών, είναι φοιτήτρια στο τελευταίο έτος της Σχολής Καλών Τεχνών και μητέρα δυο παιδιών από το Tallaght, στο νότιο Δουβλίνο. Προσφάτως άρχισε να χρησιμοποιεί τη νέα κοινοτική τράπεζα τροφίμων για να ταΐσει την οικογένειά της. «Ο κόσμος ποτέ δεν πίστευε ότι μπορεί να συμβεί σε αυτόν» είπε. «Ζω με στερήσεις εδώ και χρόνια, αλλά από τότε που επέστρεψε στο σπίτι η κόρη μου με τα δυο παιδιά της, τα χρήματα απλά δεν φθάνουν για να τραφούμε όλοι».

Η Rose παίρνει ένα εβδομαδιαίο voucher που της δίνει το δικαίωμα να πάρει φαγητό αξίας 98 δολαρίων για όλη την οικογένειά της. Στο παρελθόν, έφερνε το μόνο εισόδημα στο σπίτι, δηλαδή τα 231 δολάρια την εβδομάδα που δίνει ως επίδομα το πρόγραμμα Back to Education Allowance. Αφού πληρώνει την υποθήκη του σπιτιού της ύψους 160 δολαρίων την εβδομάδα, η Rose, η κόρη της και τα δυο εγγόνια της πρέπει να ζήσουν με 71 δολάρια την εβδομάδα ή 17 δολάρια το άτομο.

«Ντρέπομαι που μπαίνω μέσα, αλλά χρειάζομαι φαγητό» είπε. «Δεν είναι εύκολο να το κάνεις, αλλά από τότε που χώρισα από τον σύντροφό μου, ξέμεινα μόνη με τις δόσεις της υποθήκης. Δεν παίρνω επίδομα καυσίμων, οπότε πρέπει να σκεφτώ πως θα ζεστάνω το σπίτι μου, θα πληρώσω το ηλεκτρικό… είναι δύσκολο. Είμαι τόσο θυμωμένη και αναστατωμένη με την κυβέρνηση της Ιρλανδίας για αυτό που μας κάνει».

Όμως η Rose δεν είναι η μόνη. Φοιτητές, άνεργοι, άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα και εκείνοι που απέκτησαν τεράστιο χρέος στη διάρκεια της οικονομικής άνθισης, σήμερα εξαρτώνται από τις νέες κοινοτικές τράπεζες τροφίμων της Ιρλανδίας για να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Ο δημοτικός σύμβουλος Brian Leech από τη Συμμαχία κατά της Λιτότητας στο Tallaght, νότιο Δουβλίνο, μου είπε ότι οι κοινοτικές τράπεζες τροφίμων προσελκύουν τους «νεόπτωχους» της Ιρλανδίας που δεν μπορούν να ζήσουν από το ένα μηνιάτικο στο άλλο. «Στην αρχή ήταν απλώς άνθρωποι με επιδόματα ή χαμηλού εισοδήματος που ξέμεναν από χρήματα στο τέλος του μήνα. Τώρα το πρόβλημα έχει μετακυλιστεί στα άτομα με μεσαία εισοδήματα που έχουν χαθεί εντελώς μέσα σε όλο αυτό» είπε. «Οι τράπεζες έδωσαν χρήματα στον κόσμο, κατά την άνθιση, και τώρα οι πολίτες προσπαθούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Κανένας δεν θέλει τις τράπεζες τροφίμων, αλλά ο κόσμος πρέπει να φάει και η κυβέρνηση δεν βοηθάει τους πεινασμένους».

Είναι αδύνατο να εκτιμηθεί πόσες μη καταγεγραμμένες τράπεζες τροφίμων έχουν ξεπεταχθεί στην Ιρλανδία την περίοδο της ύφεσης, αλλά πλέον έχουν μετατραπεί σε σανίδα σωτηρίας για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού.

Όπως εξήγησε η Rose «όταν ζούσε μόνη, ήμουν σε θέση να στοκάρω τρόφιμα. Τα πράγματα ήταν στριμωγμένα, αλλά μπορούσα να τα καταφέρω. Πάντα υπήρχαν φορές που δεν θα μπορούσα να πληρώσω ένα λογαριασμό, αλλά τα κατάφερνα μέχρι που ξαφνικά βρέθηκα υπεύθυνη για να φέρω φαγητό για τέσσερις ανθρώπους. Τότε έπρεπε να ζητήσω βοήθεια. Δεν θέλει και πολύ για να βρεθείς στη γραμμή του συσσιτίου και σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε σήμερα στην Ιρλανδία».

Το διαφημιστικό φυλλάδιο της Bia-το μεγαλύτερο κέντρο αναδιανομής τροφίμων στη χώρα- αναφέρει πως είναι «μια γέφυρα για την αναδιανομή του πλεονάσματος τροφίμων από τις ιρλανδικές επιχειρήσεις σε φιλανθρωπικά ιδρύματα σε όλη την Ιρλανδία, ενώ ωφελεί και την Ιρλανδία κατά τη διαδικασία». Όμως, φυσικά δεν θα χρειαζόταν να υπάρχει εάν δεν υπήρχαν χαμένοι από τα χρόνια λιτότητας, έλλειψη δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και μειώσεις μισθών. Δίνοντας χρήματα για το πρότζεκτ Bia, φαίνεται ότι η ιρλανδική κυβέρνηση παραιτείται αντιμέτωπη με το νέο status quo- όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν ούτε τους εαυτούς τους να ταΐσουν. Για πολλούς αυτό μοιάζει με θεσμική αποδοχή των τραπεζών τροφίμων.

Ο Brian Leech νιώθει ότι αποδεχόμενοι τη βοήθεια, δεν μπορούσε να παραβλέψουμε τις βασικές αιτίες της φτώχειας. «Ο κόσμος χρειάζεται καλύτερες ζωές, περισσότερη ισότητα εισοδημάτων και εργασίες. Οι τράπεζες τροφίμων είναι πολύ σημαντικές τώρα, αλλά θα πρέπει όλοι να θέλουμε ένα καλύτερο μέλλον. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις αιτίες που οδηγούν τους ανθρώπους να πάνε στις τράπεζες τροφίμων και ασκούν πιέσεις στην ίδια τους την ύπαρξη» είπε.

Ενώ η Valerie αγωνιζόταν να γεμίσει τα πακέτα, την ρώτησε για τους «νεόπτωχους» της Ιρλανδίας και το μοντέλο της τράπεζας τροφίμων. Σταμάτησε και αναστέναξε. «Την περασμένη εβδομάδα ήρθε εδώ ένας άνδρας. Οδήγησε μέχρι εδώ με λευκό βαν, ήταν καλοντυμένος και μιλούσε ωραία» είπε. «Ήταν φανερό ότι ντρεπόταν, οπότε τον έβαλα μέσα στο γραφείο. Είπε ότι εργάζεται πλήρες ωράριο, αλλά αφού πλήρωσε τους λογαριασμούς του εκείνη την ημέρα είχε μείνει με 18 δολάρια για να θρέψει την οικογένειά του όλη την εβδομάδα. Είπε ότι η σύζυγος του θα πέθαινε από ντροπή εάν γνώριζε ότι πήγε στην τράπεζα τροφίμων».

«Αν και είναι κατά της πολιτικής, έφτιαξα ένα πακέτο έκτακτης ανάγκης που θα του φθάσει για τρεις μέρες. Μπορεί να μην τον ξαναδώ ποτέ-είναι ένας από τους νέους αόρατους φτωχούς της Ιρλανδίας, που ζουν βδομάδα με τη βδομάδα. Δεν θα έπρεπε να ζούμε σε έναν κόσμο με τράπεζες τροφίμων. Όμως τι άλλο μπορείς να κάνεις όταν ο κόσμος είναι πεινασμένος;».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.