Στην Ελλάδα η Αποπλάνηση Ανηλίκου Νομιμοποιείται Απλώς με Έναν Γάμο

Αρκούσε ένα τηλεγράφημα στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία το πρωί της περασμένης Παρασκευής για να πάρει η είδηση τη μορφή χιονοστιβάδας: Το κοινοβούλιο στην Τουρκία ψήφισε επί της αρχής νομοσχέδιο που αναστέλλει την καταδίκη ενός βιαστή ανηλίκου, αν ο δράστης παντρευτεί το θύμα. Το νομοσχέδιο θα πρέπει να ψηφιστεί και κατ' άρθρο για να επικυρωθεί. Ωστόσο, το θέμα προκάλεσε αίσθηση στη διεθνή κοινή γνώμη, υπήρξαν άμεσα αντιδράσεις οργανώσεων για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών, ενώ το hashtag στα τουρκικά #TecavüzMeşrulaştirilamaz («Ο βιασμός δεν μπορεί να δικαιολογηθεί») ήταν μεταξύ των πιο δημοφιλών στο Twitter. «Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) πέρασε νομοσχέδιο που συγχωρεί όσους παντρεύονται το παιδί που βίασαν», σχολίασε στο Twitter ο Εζγκίρ Εζέλ, βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών (CHP) στη γειτονική χώρα. «Ο υπουργός Δικαιοσύνης χρησιμοποίησε την έκφραση "σεξουαλική επίθεση χωρίς εξαναγκασμό". Πιστεύω ότι δεν μπορούμε να προσθέσουμε κάτι άλλο», κατήγγειλε η Ρουχάτ Σενά Ακσενέρ του τουρκικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. Στην Τουρκία εξάλλου, η έννοια των ανθρώπινων δικαιωμάτων παραμένει μια «μαύρη τρύπα».

Η τουρκική κυβέρνηση επιχείρησε να υπερασπιστεί το νομοσχέδιο. Ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγκ κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι «ηθελημένα διαστρεβλώνει το θέμα» και υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο έχει ως στόχο «να προστατεύσει τα παιδιά», κάνοντας μάλλον τα πράγματα χειρότερα. «Οι γάμοι ανηλίκων είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα (…) Όταν ένα παιδί γεννιέται από αυτή την ανεπίσημη σχέση, ο γιατρός ενημερώνει τον εισαγγελέα και ο σύζυγος στέλνεται στη φυλακή, προκαλώντας οικονομικές δυσκολίες στη μητέρα και το παιδί», είπε ο Μποζντάγκ. Οι άνδρες αυτοί «δεν είναι βιαστές», πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι αυτή τη στιγμή το μέτρο αφορά περίπου 3.000 οικογένειες. Οι αντιδράσεις, όμως, καθόλου δεν μετριάστηκαν. Αντίθετα, στο σχετικό διαδικτυακό κάλεσμα έως αργά χθες είχαν συγκεντρωθεί περισσότερες από 810.000 υπογραφές. «Η αναστολή της ποινής για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα, αλλά κυρίως για τη σεξουαλική κακοποίηση, προσφέροντας στον δράστη την εναλλακτική να παντρευτεί το θύμα του, εγκυμονεί κινδύνους, στέλνει λάθος μήνυμα και θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω κακοποιήσεις», επανήλθε τη Δευτέρα η Γκαουρί βαν Γκούλικ, αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, σε τηλεγράφημα του ΑΠΕ το οποίο επικαλείται στοιχεία του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (18.11.2016, 13:26), διαβάζουμε ότι, αν και δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία, οι γάμοι ανηλίκων είναι μια πραγματικότητα στην Τουρκία, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες. «Κορίτσια υποκύπτουν στις πιέσεις του περιβάλλοντός τους και σπάνια είναι σε θέση να προβάλουν αντίσταση. Η κατώτερη νόμιμη ηλικία γάμου στην Τουρκία είναι τα 17. Ο νόμος, όμως, επιτρέπει τον γάμο ήδη από τα 16 "σε εξαιρετικές περιπτώσεις", με τη σύμφωνη γνώμη ενός δικαστή», σημειώνεται.

Αλήθεια, όμως, πόσο προοδευτική είναι η αντίστοιχη ελληνική νομοθεσία; Στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα υπάρχει το άρθρο 339, το οποίο τιμωρεί την Αποπλάνηση Παιδιών. Το 1982 προστέθηκε η παράγραφος 3 στην οποία διαβάζουμε: «Αν μεταξύ του υπαιτίου και του παθόντος τελέστηκε γάμος, δεν ασκείται ποινική δίωξη, και αν τυχόν είχε ασκηθεί δεν συνεχίζεται, αλλά κηρύσσεται απαράδεκτη. Η ποινική δίωξη ασκείται ή συνεχίζεται μετά την ακύρωση του γάμου». Να σημειωθεί ότι δεν μιλάμε για το αδίκημα του βιασμού, το οποίο αφορά ξεχωριστό άρθρο του Ποινικού Κώδικα και φυσικά τιμωρείται αυστηρά.

Είναι προφανές όμως, ότι η ελληνική νομοθεσία για την αποπλάνηση είναι σήμερα αναχρονιστική. «Η ρύθμιση του άρθρου 339 παρ. 3 ΠΚ θεωρείται ως έμπρακτη αποδυνάμωση της προστασίας της ανηλικότητας χάριν της οικογένειας που στηρίζεται στο γάμο και έχει επικριθεί για πολλούς λόγους», σημειώνει η καθηγήτρια Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου. «Εμφανίζεται ως αναχρονιστική, εφόσον προϋποθέτει τέλεση γάμου, ενώ σήμερα υπάρχουν μορφές συμβίωσης αντίστοιχες του γάμου που στηρίζονται σε σύμφωνο συμβίωσης ή και μορφές μόνιμης συμβίωσης χωρίς να έχει τηρηθεί κανένας τύπος. Επίσης, ευνοεί ανεπιθύμητες συναλλαγές μεταξύ των γονέων των ανηλίκων και των δραστών οι οποίοι συχνά εκβιάζονται να τελέσουν γάμο προκειμένου να αποφύγουν τη δίωξη. Πίεση μπορεί, άλλωστε, να ασκείται και στον ίδιο τον ανήλικο από το περιβάλλον του, προκειμένου να "αποκατασταθεί" κοινωνικά» αναφέρει η κ. Συμεωνίδου.

Η ίδια δεν αφήνει κανένα περιθώριο: «Επιπλέον, καλλιεργεί την εντύπωση ότι τελικά η προσβολή της ανηλικότητας μπορεί να αποκατασταθεί μέσω ενός τυπικού στοιχείου - όπως είναι η τέλεση του γάμου - ενώ διατηρεί το αξιόποινο σε περιπτώσεις που υπάρχει πραγματικός και ουσιαστικός δεσμός του δράστη με τον ανήλικο, έστω κι αν αυτός δεν θέλει να συνάψει γάμο», σημειώνει. Και προσθέτει: «Τέλος, είναι αμφίβολο αν η προσβολή που προκαλείται στον ανήλικο με την αποπλάνηση μπορεί να αποκατασταθεί με την "επισημοποίηση" της σχέσης του με τον δράστη. Η όποια "κοινωνική αποκατάσταση" δεν αναιρεί την προσβολή της παιδικής αθωότητας. Ο νομοθέτης αξιοποιεί ένα άσχετο προς την προσβολή στοιχείο, τον γάμο, υποβαθμίζοντας έτσι την αξία του έννομου αγαθού».

Πίσω από τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα και τις νομικές διατυπώσεις, ωστόσο, υπάρχει και η αληθινή ζωή από την αντίστροφη· σε κάποιες περιπτώσεις, κερδίζει ο αληθινός έρωτας. Πριν από λίγους μήνες το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Κατερίνης κλήθηκε να εξετάσει μία υπόθεση με αυτά τα χαρακτηριστικά. Από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτει ότι η ιστορία εκτυλίχθηκε σε χωριό της Χαλκιδικής. Ένας 20χρονος σύναψε ερωτική σχέση με μία 13χρονη, την οποία γνώρισε μέσω Facebook. Ο νεαρός συνελήφθη για αποπλάνηση ανηλίκου κάτω των 15 ετών και μάλιστα προφυλακίστηκε για έξι μήνες στη φυλακή Γρεβενών. Στο δικαστήριο που έγινε πρόσφατα στην Κατερίνη, οι δύο νέοι υποστήριξαν ότι όλα συνέβησαν από έρωτα. Στην απόφαση του δικαστηρίου διαβάζουμε: «Δεν προέκυψε καμία ένδειξη για πλάνη, απάτη ή απειλή ως προς τη βούληση της παθούσας για σύναψη της ερωτικής σχέσης. Πολλώ δε μάλλον για αποπλάνησή της, δηλαδή εξαπάτησή της για την τέλεση άλλων πράξεων και όχι των ερωτικών εκ μέρους του κατηγορούμενου». Και το πιο κρίσιμο: «Εύκολα θα μπορούσε ο κατηγορούμενος να απαλλαχθεί της κατηγορίας με την τέλεση γάμου με την παθούσα (…) Θα μπορούσε δηλαδή να εκμεταλλευτεί την έντονη επιθυμία της κοπέλας για διατήρηση αυτής της σχέσης και να τελέσει γάμο μαζί της, έστω εικονικό, προκειμένου να αποφύγει την κατηγορία». Αλλά δεν το έκανε. Κι έτσι αθωώθηκε, έστω με πλειοψηφία 4-3.

Περισσότερα από το VICE

Η Ζωή των Ανήλικων Μποξέρ της Βορειοανατολικής Ταϊλάνδης

Ζητήσαμε από Ταξιτζήδες να μας Πουν Ποιος Είναι ο Χειρότερος Έλληνας Πελάτης

Οι Eιδικοί Εξηγούν Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας Ξαπλώνει στις Καρέκλες