Η Ιθαγένεια Είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα, Όχι Τιμητική Διάκριση

Στις 23 Ιουλίου, η Ελλάδα βίωσε ένα από τα πιο ζοφερά περιστατικά των τελευταίων δεκαετιών. Εκείνη την ημέρα, λίγο πριν τις 5 το απόγευμα, η δεύτερη φωτιά που ξέσπασε στην Αττική ξεκίνησε από την Πεντέλη και βρέθηκε μέσα σε λίγη ώρα να απειλεί τους κατοίκους των οικισμών στον Νέο Βουτζά και το Μάτι. Το Κόκκινο Λιμανάκι, εκείνο το απόγευμα, έγινε το καταφύγιο όσων κατάφεραν να φτάσουν τα νερά της θάλασσας για να γλιτώσουν από την πυρκαγιά, που κόστισε τη ζωή σε 100 ανθρώπους.

Μέσα σε όλη αυτήν την καταστροφή, η ανθρώπινη αλυσίδα αλληλεγγύης που δημιουργήθηκε έκλεισε στους «κρίκους» της Έλληνες, Σύρους πρόσφυγες που πήγαν να βοηθήσουν τους πυρόπληκτους, μέλη της Κουρδικής Κοινότητας που έσπευσαν το ίδιο βράδυ να δώσουν αίμα για τους εγκαυματίες, Αιγύπτιους και Αλβανούς ψαράδες που έσωζαν κόσμο από βέβαιο θάνατο. Τα θύματα εκείνης της ημέρας, με μαθηματική ακρίβεια, θα ήταν περισσότερα εάν οι ψαράδες της περιοχής δεν έφταναν συντονισμένα σ' αυτό το μικρό κομμάτι γης που φλεγόταν, για να σώσουν κόσμο από τη φωτιά και τη θάλασσα, αφού πολλοί ήταν εκείνοι που πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να κολυμπήσουν για να μπορέσουν να φύγουν από το σημείο.

Ανάμεσα σε αυτούς τους μικρούς ήρωες με τις σωτήριες βάρκες, υπήρχαν και τρεις μετανάστες: ο 35χρονος Τζέκα Γκάνι από την Αλβανία, ο 50χρονος Ελ Χαΐμι Εμάντ από την Αίγυπτο και ο 46χρονος Ιμπραχίμ Μούσα Μαχμούντ, επίσης από την Αίγυπτο. Για τις δεκάδες ζωές που έσωσαν εκείνη την ημέρα, δόθηκε εντολή από τον Υπουργό Εσωτερικών, Αλέξη Χαρίτση, προς την Ειδική Γραμματεία Ιθαγένειας να προχωρήσουν ταχύτερα οι απαραίτητες διαδικασίες, ενώ έγινε και η απαραίτητη πρόταση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, να εγκρίνει την τιμητική πολιτογράφησή τους, επειδή σύμφωνα με τη νομοθεσία «προσέφεραν στην Ελλάδα εξαιρετικές υπηρεσίες».

Στην τελετή που πραγματοποιήθηκε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως «Τα μορφώματα του λαϊκισμού που επιχειρούν να κατεδαφίσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, είναι εκείνα που βρίσκονται απέναντι σε αυτήν την τόσο αναγκαία για την Ευρώπη νοοτροπία, που είναι δική σας νοοτροπία. Μέσα από το δικό σας παράδειγμα και την απονομή ιθαγένειας, στέλνουμε μηνύματα τα οποία είναι τόσο αναγκαία σήμερα. Αυτό το οποίο κάνατε δείχνει ότι η αλληλεγγύη και ο ανθρωπισμός δεν είναι θέμα ιθαγένειας. Είστε πλέον και Ευρωπαίοι πολίτες και ως τέτοιοι μπορείτε να διδάξετε σε όσους εταίρους μας δεν αντιλαμβάνονται τις αξίες της Ευρώπης, να κάνουν το χρέος του. Γιατί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στηρίχθηκε στην αλληλεγγύη». Δυστυχώς, μέσα απ' αυτήν την ομιλία, έλειπε η περιγραφή της ελληνικής νοοτροπίας στα ζητήματα μετανάστευσης, παροχής ασύλου και νομιμοποιητικών εγγράφων προς τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο.

Είναι στ' αλήθεια ευτυχές το γεγονός πως τρεις άνθρωποι απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια. Είναι ευτυχές, διότι ένα από τα τεράστια προβλήματα που υπάρχουν στην έκδοση νομιμοποιητικών εγγράφων για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, είναι πως τα κριτήρια είναι πολύ ρευστά. Στις περισσότερες χώρες του κόσμου παίρνεις ιθαγένεια αν πληροίς συγκεκριμένα κριτήρια, αν ζεις για παράδειγμα πέντε χρόνια, αν δεν έχεις διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα, αν έχεις σταθερή κατοικία ή εργάζεσαι κτλ. Στην Ελλάδα, αυτά τα κριτήρια συνεχώς αλλάζουν ή οι αιτήσεις πολιτογράφησης μπορεί να καθυστερήσουν κυριολεκτικά 20-30 χρόνια.

VICE VIDEO: Το Χρονικό της πιο Φονικής Πυρκαγιάς στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής καθυστέρησης είναι οι ίδιοι ψαράδες που τώρα έλαβαν την «τιμητική πολιτογράφηση». Ο Ελ Χαΐμι Εμάντ, όταν έμαθε πως θα του δοθεί η ελληνική ιθαγένεια, είπε μεταξύ άλλων: «Ζήσαμε 30 χρόνια στην Ελλάδα. Η γυναίκα μου είναι πολύ χαρούμενη γιατί δεν θα πρέπει να ανανεώνω διαρκώς την πράσινη κάρτα». Ο άνθρωπος αυτός δεν είχε καταφέρει να πάρει την ελληνική ιθαγένεια παρά το γεγονός ότι ζει εδώ τρείς δεκαετίες και είναι παντρεμένος με Ελληνίδα. Ο Μαχμούντ Μούσα ζει και εργάζεται στην Ελλάδα, επίσης 30 χρόνια. Ωστόσο, ούτε και ο ίδιος είχε καταφέρει να πάρει την ελληνική ιθαγένεια, αλλά ούτε και ο 35χρονος Αλβανός Τζέκα Γκάνι, ο οποίος μεγάλωσε στη Νέα Μάκρη.

Οι ψαράδες φυσικά αξίζει να τιμηθούν για τις ζωές που έσωσαν, γιατί μέσα σε ένα βράδυ έγιναν ένας φωτεινός φάρος μέσα στην καταστροφή που μας άφησε όλους αποσβολωμένους και ανίκανους να περιγράψουμε την τραγωδία. Δικαίως η προσφορά και η ανιδιοτέλειά τους κάπως πρέπει να αναγνωριστεί. Αλλά να τιμηθούν πώς; Με κάτι που δικαιωματικά τους ανήκει; Η ίδια τακτική ακολουθείται φυσικά επι σειρά ετών σε αθλητές οι οποίοι φέρνουν διεθνείς διακρίσεις, οι οποίοι καταφέρνουν ευκολότερα να ξεπεράσουν τον λαβύρινθο στον οποίο πρέπει να μπουν σαν μετανάστες, απλώς και μόνο για να νομιμοποιήσουν την ύπαρξή τους στη χώρα που εργάζονται, ζουν και αναπνέουν.

Η ιθαγένεια ενός ανθρώπου δηλώνει τη σχέση του ανθρώπου με το κράτος στο οποίο έχει γεννηθεί, έχει επιλέξει ή έχει αναγκαστεί να ζήσει. Ορίζει ποια δικαιώματα μπορεί να έχει, αλλά και τις υποχρεώσεις του προς το κράτος, πριν και αφού αποκτήσει την ιδιότητα του πολίτη ενός κράτους. Οι ψαράδες εκείνης της ημέρας, μας έκαναν τη χάρη να σώσουν δεκάδες ανθρώπους. Η πολυ-φωτογραφισμένη συμβολική φιέστα με την οποία τους αναγνωρίστηκαν επιτέλους τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, αντιθέτως, δεν τιμάει κανέναν. Η ιθαγένεια δεν είναι τιμητική διάκριση, δεν είναι χάρη. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα και δεν μπορεί να εξαρτάται από το εάν θα βρεθείς στη θέση να σώσεις έναν άνθρωπο υπό αυτές τις συνθήκες.

Περισσότερα από το VICE

VICE Greece: 18 Ρεπορτάζ του 2018 που Αξίζει να Διαβάσεις Ξανά

25 Λόγοι για να Μην Αγοράσεις Δώρα στις Γιορτές Ούτε Φέτος

Οι Μεγάλες Απάτες του 2018 στην Ελλάδα: Κάρτες-Κλώνοι και Fake Αεροπορικά Εισιτήρια