Η Μέρα που οι Κραυγές Ενός Ζώου με Έκαναν Χορτοφάγο

Κανείς στην οικογένεια μου δεν ήταν χορτοφάγος, αν και οι γονείς μου ήταν φιλόζωοι – ή απλώς ήταν πολύ καλοί για να μη μου χαλάνε χατίρι και να με αφήνουν να μαζεύω στην αυλή κάθε αδέσποτο σκύλο που έβρισκα στον δρόμο ή να μου δίνουν φαγητό για να ταΐζω τις γάτες της γειτονιάς. Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα πως ήταν και οι δυο αρκετά ευαισθητοποιημένοι ώστε να μου μάθουν να αγαπάω και να σέβομαι τα ζώα. Παράλληλα όμως μεγάλωσα σε ένα σπίτι που σχεδόν καθημερινά υπήρχε κάποιο φαγητό που περιλάμβανε κρέας. Διότι, ζούμε μέσα σε αυτό το οξύμωρο παράλληλο σύμπαν, στο οποίο κάπως έχουμε αποφασίσει πως άλλα ζώα τα σεβόμαστε και άλλα τα καταβροχθίζουμε. Έτσι ποτέ στη ζωή μου δεν μπήκα στη διαδικασία να σκεφτώ πως μπορώ να ζήσω και χωρίς κρέας. Δεν υπήρχε καν δίλημμα, ούτε δεύτερες σκέψεις. Το κρέας από γουρούνια, κουνέλια, πρόβατα, κατσίκια, αρνιά και λοιπά ζώα ήταν κάτι που είχε ριζωθεί στο υποσυνείδητο μου σαν μέρος της διατροφής και δεν είχα σκεφτεί να το αμφισβητήσω.

Μέχρι που έφτασα στα 23 μου, πριν από λίγα χρόνια δηλαδή, και πάνω στη νεανική τρέλα αποφάσισα να μετακομίσω στο Αγκίστρι. Αποκέντρωση, φύση, ποδήλατο και θάλασσα. Μεγάλη αλλαγή για έναν άνθρωπο που μεγάλωσε στο κέντρο της Αθήνας.

Όταν το Πάσχα έφτασε, είχα ήδη συμπληρώσει έναν μήνα στο νησί. Το Μεγάλο Σάββατο και ενώ το μέρος ήταν γεμάτο τουρίστες και λουόμενους, πριν φύγω για τη δουλειά κάθισα στη βεράντα του σπιτιού μου για να πιω τον πρωινό καφέ μου και έστριψα ένα τσιγάρο. Στα επόμενα δέκα λεπτά, άκουσα φασαρία, ανθρώπους να μιλούν δυνατά και να φωνάζουν «Πάρε το μαχαίρι», «Όχι αυτό το μαχαίρι, το πιο κοφτερό». Στο Αγκίστρι, ακόμη και τις περιόδους που το νησί είναι γεμάτο κόσμο, έχει τρομερή ησυχία. Οι φωνές είναι σπάνιο πράγμα και πάντα προκαλούν αναστάτωση, πόσο μάλλον όταν ακούς να αναφέρονται μαχαίρια σε υψηλά ντεσιμπέλ.

Οι φωνές πλησίαζαν στην πλευρά του σπιτιού μου κι εγώ κρεμάστηκα σχεδόν από το μπαλκόνι για να δω τι συμβαίνει. Περίπου δέκα άνδρες είχαν πιάσει από το αυτί ένα μικρό κατσίκι, το οποίο δεν πρέπει να είχε συμπληρώσει τον τρίτο του μήνα στη ζωή. Δεν ξέρω αν τα ένστικτα λειτουργούν, πάντως αυτό αρνιόταν πεισματικά να τους ακολουθήσει, λες και ένιωθε τι θα του συμβεί.

Οι άνθρωποι, ανάμεσα τους και ένας γείτονάς μου στον οποίο ανήκε η αυλή που υπήρχε κάτω από το μπαλκόνι μου, τελικώς κατάφεραν να το φέρουν ακριβώς εκεί που βρισκόμουν. Αφού αποφάσισαν ποιος θα το σφάξει, ένας μεγαλόσωμος άνδρας πήρε ένα μαχαίρι, άλλος ένας το ξάπλωσε κάτω και άρχισε να το πιέζει με το γόνατό του για να μη φύγει. Ο μεσήλικας που κρατούσε το μαχαίρι έμοιαζε να μη θέλει να το κάνει. Στεκόταν από πάνω του γύρω στο πεντάλεπτο, το κοίταζε και έλεγε πως είναι κρίμα. Στη συνέχεια ακολούθησαν μερικές σεξιστικές ατάκες όπως «Τι άνδρας είσαι;», «Άμα δεν μπορείς φύγε ρε λεμέ» και λίγη καζούρα, λες και απαραίτητη προϋπόθεση για τον ανδρισμό κάποιου είναι η ικανότητα να σφάξει ένα κατσίκι δύο μηνών.

Δεν ξέρω γιατί συνέχισα να κοιτάω σχεδόν μαζοχιστικά. Από τη μια σκεφτόμουν πως δεν θέλω να το δω, αλλά απλώς δεν μπορούσα να γυρίσω το κεφάλι μου από την άλλη. Το ζωντανό έβγαζε μερικές κραυγές και όταν το μαχαίρι έφτασε στο λαιμό του έβγαλε τη δυνατότερη. Το κατσίκι παρέμεινε ζωντανό για το επόμενο μισάωρο. Δεν πέθαινε. Είχε μείνει εκεί να υποφέρει, προσπαθούσε να κουνηθεί, αλλά τα κατάφερνε ελάχιστα. Οι τύποι στέκονταν από πάνω του και περίμεναν να πεθάνει ενώ γελούσαν. Ένα γέλιο γάργαρο και ζωντανό, σαν να τους είχε συμβεί το καλύτερο πράγμα του κόσμου. Όσο έβλεπαν ότι το κατσικάκι παρέμενε ζωντανό, άλλος ένας πήρε το ήδη ματωμένο μαχαίρι και το κάρφωσε ξανά κοντά στο λαιμό του, φανερώνοντας ότι οι τύποι μάλλον ήταν άπειροι. Το σημείο και οι ίδιοι πλημμύρισαν με αίμα, επειδή το έκανε τόσο άτσαλα που δύο σταγόνες προσγειώθηκαν μέχρι και στο μπαλκόνι μου. Συνέχισαν να γελούν. Στη συνέχεια το κρέμασαν σε ένα δέντρο, άνοιξαν μια αμυχή στο ένα του πόδι και το φούσκωσαν με μια τρόμπα για να γδαρθεί πιο εύκολα. Συνέχισαν να γελούν και τότε. Ίσως έφταιγε το γέλιο και η αντίθεσή του με τη μυρωδιά του αίματος που είχε κολλήσει στη μύτη μου, όμως αυτόματα το γέλιο τους μου προκαλούσε μια απέχθεια για το είδος μας και για τον εαυτό μου. Πρώτη φορά έβλεπα ολοκάθαρα ότι κάποιοι άνθρωποι δεν σκοτώνουν για να τραφούν, αλλά για ευχαρίστηση.

Η φιέστα τους τελείωσε κι εγώ πήγα στη δουλειά μου. Δεν σκέφτηκα ξανά την εικόνα που αντίκρισα, μέχρι που την επόμενη μέρα, την Κυριακή του Πάσχα, είδα το κατσικάκι στη σούβλα με τη γλώσσα κρεμασμένη απ' έξω. Αργότερα, από το ίδιο μπαλκόνι, το είδα να σερβίρεται στα πιάτα. Είναι περίεργο, αλλά δεν θυμάμαι να έχω σκεφτεί όλη αυτήν την αλυσίδα ποτέ ξανά στη ζωή μου. Δεν σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή πως θέλω να κόψω το κρέας. Αυτό έγινε σχεδόν αυτόματα με τη συνειδητοποίηση πως η αλυσίδα για ένα ζώο είναι: αγωνία-κραυγή-πόνος-πιάτο. Χωρίς να το καταλάβω, ακόμη και όταν επέστρεψα στην Αθήνα, όσα φαγητά περιείχαν κρέας, απλώς τα έκανα στην άκρη.

Ήταν σαν να πατήθηκε ένας διακόπτης μέσα μου. Από τότε και για λίγο καιρό, κάθε φορά που έβλεπα μαγειρεμένο κρέας, ένιωθα στη μύτη μου ξανά τη μυρωδιά από το αίμα εκείνης της ημέρας και απλώς δεν το έτρωγα, μέχρι που η ακούσια αυτή συνήθει, έγινε εκούσια. Παρά τις φήμες που άκουγα συνεχώς ότι κάτι θα πάθω αν το σταματήσω, οι επόμενες αιματολογικές μου εξετάσεις βρέθηκαν στα ίδια επίπεδα και δεν άρχισα να αρρωσταίνω συχνότερα, όπως φοβόταν η μητέρα μου. Τώρα πια, όλη αυτή η ανησυχία από τον περίγυρό μου, μου φαίνεται αστεία.

Μέσα στα πέντε χρόνια που απέχω από το κρέας, έχω ακούσει τα χειρότερα και τα καλύτερα. Οι χορτοφάγοι είμαστε μια περίεργη κατηγορία. Οι κρεατοφάγοι μάς μισούν επειδή κόψαμε το κρέας και οι vegan δεν μας συμπαθούν αρκετά, επειδή τρώμε ζωικά παράγωγα. Και οι δυο χρησιμοποιούν τα ίδια επιχειρήματα από την αντίστροφη κατεύθυνση.

Διαβάζοντας για τον σπισιμό, καταλαβαίνω τους vegan. Παράλληλα έμαθα πως πέρα από τα ζώα, υπάρχουν οφέλη και προς το περιβάλλον, αφού τουλάχιστον το ήμισυ των καλλιεργειών του κόσμου χρησιμοποιείται για να τραφούν τα ζώα που καταναλώνονται. Έχω επιχειρήσει να κόψω οτιδήποτε ζωικό, τα έχω καταφέρει ανά διαστήματα και είναι ένας μελλοντικός στόχος να παγιωθεί η διατροφή μου εκεί. Μπορώ να καταλάβω και τους κρεατοφάγους και ίσως να μην είχα γίνει ποτέ χοτοφάγος κι εγώ αν δεν είχε τύχει να βιώσω την παραπάνω εμπειρία με το σφαγμένο κατσίκι.

Παρόλα αυτά, σε όλα αυτά τα χρόνια που οι διατροφικές μου συνήθειες άλλαξαν, δεν προέτρεψα ποτέ κανέναν να σταματήσει να τρώει κρέας. Δεν λέω καν ότι είμαι χορτοφάγος, εκτός κι αν με ρωτήσουν. Αυτή η προτροπή να αλλάξει κάποιος το φαγητό του, είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις σε έναν άνθρωπο ειδικά όταν γίνεται με μια χυδαία ελιτίστικη προσέγγιση.

Έχω βρεθεί για παράδειγμα σε τραπέζι με χορτοφάγους στο οποίο έκαναν ομαδική επίθεση σε κάποιον που αποφάσισε να παραγγείλει μία πίτα γύρο με απ' όλα φωνάζοντάς του «Τρως θάνατο». Έχω βρεθεί σε τραπέζια με vegan που με κοιτούσαν με πλήρη απαξίωση επειδή έτρωγα μαγιονέζα. Μέχρι και πρόσφατα μια vegan συνάδελφος, μου είπε «ξέρεις ότι τρως πύον;» την ώρα που δάγκωνα το φαγητό μου, επειδή περιείχε τυρί. Το να έχεις κόψει το κρέας, σε καμιά περίπτωση δεν σε κάνει καλό άνθρωπο σαν ολότητα. Μπορεί να μην τρως ζώα, να μάχεσαι υπέρ των δικαιωμάτων τους και παράλληλα να φοράς ματωμένα ρούχα που φτιάχτηκαν από παιδιά-εργάτες στο Μπαγκλαντές ή να μη σε ενδιαφέρει κάθε είδους ρατσιστική συμπεριφορά που συμβαίνει τριγύρω σου. Αυτός ο κόσμος είναι έτσι κι αλλιώς γεμάτος αδικίες που δεν συμβαίνουν μόνο κατά των ζώων. Εγώ που γράφω αυτήν τη στιγμή αυτό το κείμενο, δεν είμαι βέβαιη για την προέλευση του laptop μου και δεν ξέρω αν κάποιος υπέφερε για να φτιαχτεί. Ο κόσμος είναι γεμάτος με πληγές που έχουν δημιουργηθεί από εμάς. Αν πάλι θέλεις να προβληματίσεις τον κόσμο τριγύρω σου σχετικά με τα ζώα, θα το επιτύχεις με διάλογο και όχι με φασιστικές πρακτικές και ατάκες όπως «Μην το φας αυτό». Σίγουρα δεν θα το πετύχεις λέγοντας ότι είσαι ένας γαμάτος καλοσυνάτος άνθρωπος επειδή το έκανες.

Aντίθετα έχω βρεθεί σε και παρέες όπου όλοι έτρωγαν κρέας και κάποιος μου είπε πολύ σοβαρά πως είναι βέβαιο ότι θα έχω κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα που δεν λιγουρεύομαι την μπριζόλα που είχε παραγγείλει. Παλιότερα, μια άλλη συνάδελφος ήρθε να μου δείξει επιδεικτικά το κρέας που θα έτρωγε λέγοντας «Κοίτα τι θα φάω σήμερα». Υπάρχουν και εκείνοι που γνωρίζοντας απλώς πως είμαι χορτοφάγος χωρίς να έχω αναφέρει τίποτα, περιγράφουν επίτηδες όλα τα κρέατα που έχουν φάει στη ζωή τους για να με κάνουν να αντιδράσω. Εν τω μεταξύ όλοι αυτοί είναι άνθρωποι που σοκάρονται όταν βλέπουν ένα νεκρό σκύλο ή νευριάζουν όταν ένας κυνηγός σκοτώνει κάποιο άγριο ζώο, λες και δεν είναι το ίδιο πράγμα. Παράλληλα σε χλευάζουν επειδή θεωρείς πως τα κατσίκια έχουν την ίδια αξία με τα οικόσιτα ή τα άγρια ζώα και με τους ανθρώπους. Είναι και οι ίδιοι που με ρωτούν από πού παίρνω βιταμίνες και πρωτεΐνες, λες και όλοι οι κρεατοφάγοι κάνουν ισορροπημένη διατροφή, λες και δεν υπάρχουν ανάμεσά τους παχύσαρκοι ή λιπόσαρκοι που απέκτησαν θέματα με την υγεία τους τρώγοντας κρέας. Παρόλα αυτά δεν έχω ακούσει ποτέ να ρωτούν έναν άνθρωπο που καταναλώνει κρέας, αν είναι βέβαιος ότι τρέφεται σωστά. Λες και δεν υπάρχουν τόσα πράγματα που βλάπτουν την υγεία μας, για τα οποία δεν ενδιαφέρεται ποτέ κανείς.

Και οι δυο κατηγορίες ανθρώπων, είτε τρώνε κρέας, είτε όχι, όταν τους πεις ότι δεν χρειάζεσαι έλεγχο στη ζωή σου αποδίδουν τα σχόλιά τους «στην πλάκα». Αλλά δεν είναι καθόλου πλάκα, δεν είναι αστείο. Οι άνθρωποι υποφέρουμε από φασιστικά ένστικτα, από ναρκισσισμό και κακή ανωτερότητα και κάνουμε τα πάντα για να μειώσουμε τους άλλους ακόμη και αν δεν το αντιλαμβανόμαστε πλήρως. Κράζουμε για τα κιλά, τα ρούχα, τις συνήθειες κάποιου. Είναι γελοίο να κράζουμε μέχρι και αυτό που βρίσκεται στο τραπέζι του άλλου, λες και έχουμε ανάγκη πικρόχολα σχόλια και «μπάτσους των πιάτων».

Περισσότερα από το VICE

«Πεινασμένες Κοιλιές που Είχαν Μείνει Χωρίς Φαγητό για Εβδομάδες» - Ο Κόσμος των Όσκαρ

Φόνοι, Ναρκωτικά, Γυναίκες: Οι Έλληνες Ρεμπέτες Ήταν Πολύ Σκληροί για να Πεθάνουν

Πόσο Ασυνήθιστες Είναι οι Σεξουαλικές σου Φαντασιώσεις; Κάνε Αυτό το Κουίζ για να Μάθεις