Τα Κρυπτονομίσματα Τελικά Δεν Κάνουν Καλό σε Κανέναν, Πέρα από τους Πλούσιους

Η αξία των κρυπτονομισμάτων σε όλο τον κόσμο εκτοξεύτηκε πέρυσι, λόγω των κερδοσκοπικών επενδύσεων, και φαίνεται ότι οι πρώτες απόπειρες να γίνουν τα ψηφιακά χρήματα μια λαϊκή και δημοκρατική εναλλακτική στην παραδοσιακή οικονομία, καταρρέουν. Όμως, ο σκοπός του κρυπτοσυναλλάγματος ήταν πάντα να κάνει τους πλούσιους, πλουσιότερους.

Το 2013, για παράδειγμα, το WIRED δήλωνε ότι το Bitcoin θα μπορούσε να γίνει ο μεγάλος ισοσταθμιστής που θα βοηθήσει τους άστεγους. Λίγους μόνο μήνες αργότερα, ο ίδιος αρθρογράφος έγραφε ότι οι «άστεγοι άνδρες εύχονται να είχαν πεινάσει, αντί να είχαν ξοδέψει bitcoins». Το άρθρο ισχυρίζεται ότι οι άστεγοι αναζητούν bitcoin μέσω υπηρεσιών που σε επιβραβεύουν με νομίσματα, αν παρακολουθήσεις κάποια διαφήμιση. Η θλιβερή πραγματικότητα του άρθρου μπορεί μόνο να γίνει αντιληπτή μέσω μιας φράσης: «Εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το Bitcoin Tapper, μια εφαρμογή στο κινητό που σε επιβραβεύει με μια απειροελάχιστη ποσότητα bitcoins, αν ξοδέψεις ώρες κάνοντας κλικ ξανά και ξανά σε ένα ψηφιακό εικονίδιο».

Το όμορφο όνειρο για ισότητα μέσω του Bitcoin φαίνεται πως τελικά αποσκοπούσε μόνο στο να κάνει τους άστεγους να πατούν επανειλημμένα ένα κουμπί, με την ελπίδα ότι θα αποκτήσουν ένα ελάχιστο εισόδημα.

Η προσπάθεια να απευθυνθεί στους άστεγους με προβληματικούς τρόπους, ώστε να τονωθεί ο υποτιθέμενος αλτρουισμός του Bitcoin, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτό το άρθρο. Το 2017, η ιστορία ενός άστεγου άνδρα που ζητιανεύοντας απέκτησε 0,35842588 BTC (650 ευρώ τον Μάιο του 2017 – τώρα περισσότερα από 2.400 ευρώ) έκανε θραύση στην κοινότητα του Bitcoin. Η τελευταία συναλλαγή της διεύθυνσης του πορτοφολιού του ήταν τον Αύγουστο του 2017. Μπορεί να έχει πεθάνει τώρα. Μπορεί να είναι καλά. Πιθανώς, δεν θα το μάθουμε ποτέ.

Υπάρχουν φιλανθρωπικές οργανώσεις που προσπαθούν να κάνουν καλή δουλειά με τα κρυπτονομίσματα, όπως η Bail Bloc -η οποία μοιράζει δύναμη «εξόρυξης» σε πολλούς υπολογιστές, ώστε να συγκεντρωθούν χρηματικά ποσά για την εγγύηση κρατουμένων με χαμηλό εισόδημα- η Pineapple Fund με πολλά χρήματα και η Sean’s Outpost, μια φιλανθρωπική οργάνωση που δέχεται Bitcoin, για να βοηθήσει τους άστεγους στην Πενσακόλα της Φλόριντα. Αυτό είναι υπέροχο. Είναι, όμως, μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό, αν σκεφτεί κανείς ποιοι είναι αυτοί που πραγματικά κατέχουν κρυπτονομίσματα.

Ο Erik Finman, για παράδειγμα, είναι ένας 19χρονος εκατομμυριούχος και ιδιοκτήτης περίπου 400 bitcoin. Ο Finman απέσπασε θετικά σχόλια από τον Τύπο για την επένδυση 1.000 δολαρίων που έκανε σε bitcoinsτο 2011, χρήματα που ήταν δώρο από τη γιαγιά του. Έκτοτε, τα Μέσα του έχουν παραχωρήσει βήμα, για να δίνει «επενδυτικές συμβουλές». Όλα αυτά ξεκίνησαν από ένα στοίχημα που έβαλε στην ηλικία των 12, με χρήματα κάποιου άλλου. Τον Ιανουάριο, οι New York Times έφτιαξαν το προφίλ των ανθρώπων που πλούτισαν αγοράζοντας κρυπτονομίσματα – όπως ήταν αναμενόμενο, ήταν οι πιο επιτυχημένοι κομπιουτεράδες. Ένας από αυτούς κατάφερε να επενδύσει 400.000 δολάρια (330.000 ευρώ) στο Ethereum, όταν κόστιζε 80 cents– τώρα, αξίζει σχεδόν 600 δολάρια (500 ευρώ).

VICE Video: Ανακαλύψαμε τους Ανθρώπους που Βγάζουν Χρήματα από το Gaming στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Οποιοσδήποτε μπορεί να επενδύσει σε κρυπτονομίσματα, όμως όσα περισσότερα βάζεις, τόσα περισσότερα βγάζεις, αρκεί να ανεβαίνουν οι τιμές. Οι μεγαλύτεροι επενδυτές που έκαναν τις πρώτες κινήσεις έχουν πλεονέκτημα.

Ο πλούσιοι σε κρυπτοσυνάλλαγμα είναι κυρίως άνθρωποι που ήταν ήδη πλούσιοι, επιτυχημένοι και βαθιά χωμένοι στη βιομηχανία της τεχνολογίας, οι οποίοι τώρα μπορούν να αγοράζουν Lamborghini, ενώ προηγουμένως μπορούσαν να αγοράσουν μόνο Audi. Τώρα ιδρύουν εταιρείες, αντί να δουλεύουν σε αυτές. Οι αδελφοί Winklevoss, οι οποίοι βρίσκονται στην κορυφή της λίστας του Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους από κρυπτονομίσματα (όλοι τους είναι άνδρες), αγόρασαν bitcoins αξίας 11 εκατομμυρίων δολαρίων (εννέα εκ. ευρώ) το 2013 – περίπου 1% του συνολικού αποθέματος Bitcoin. Από την άλλη, λιγότερο από 40% των Αμερικανών έχουν αποταμιεύσεις 1.000 δολαρίων (820 ευρώ) για ώρα ανάγκης. Ακριβώς όπως η οικονομική ανισότητα δημιουργεί ανισότητες στον πραγματικό κόσμο, υπάρχει μια ελίτ κατόχων κρυπτονομισμάτων: Το 40% της αγοράς του Bitcoin ανήκει σε 1.000 ανθρώπους.

Η ειρωνεία είναι ότι το Bitcoin περιβαλλόταν - και εξακολουθεί να περιβάλλεται - από μια ρητορική που το παρουσιάζει ως μια εναλλακτική στα χρήματα που εκδίδουν οι κυβερνήσεις – μόνο που τώρα είναι πολύ πιο συγκεντρωμένο και οπωσδήποτε πιο δύσκολο να αποκτηθεί, σε σχέση με το συνηθισμένο συνάλλαγμα. Ίσως, όμως, να ήταν εξ αρχής αυτός ο σκοπός: Το Bitcoin δεν είναι τόσο ένα συνάλλαγμα, όσο μια μέθοδος πλουτισμού όσων θεωρούν τους εαυτούς τους «outsider» - μοναχικοί λύκοι που περιθωριοποιήθηκαν από την κοινωνία – ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια ακόμη ελίτ. Όπως έγραψε πρόσφατα στο Twitter ο συνιδρυτής του Ethereum, Vinay Gupta, «Αυτήν τη στιγμή, τα κρυπτονομίσματα είναι μια μορφή ελίτ αποστασίας».

Η αυξανόμενη δυσκολία του blockchain – το οποίο καθορίζει πόσο δύσκολο είναι για έναν υπολογιστή να επαληθεύσει την επόμενη ομάδα δεδομένων και να λάβει ανταμοιβή σε bitcoins – μπορεί να μην υπάρχει μόνο για να κάνει πιο ανθεκτικό το σύστημα απέναντι στις επιθέσεις, αλλά και για να εξασφαλίσει τη δύναμη των πρώτων που υιοθέτησαν το νόμισμα. Οι πρωτοβουλίες για την ελεύθερη αγορά εξόρυξης του Bitcoin έχουν ήδη οδηγήσει στον έλεγχο περίπου του 40% της συνολικής επεξεργαστικής ισχύος από μια επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων, η οποία είναι ο προμηθευτής του λογισμικού εξόρυξης όλων των υπολοίπων. Ακόμη και με το εν λόγω λογισμικό εξόρυξης, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις με περισσότερους υπολογιστές κερδίζουν πιο συχνά, ενώ άλλες επιλογές που είναι διαθέσιμες στο προλεταριάτο των κρυπτονομισμάτων, όπως η εξόρυξη εξ αποστάσεως (cloudmining), είναι γεμάτες με απάτες.

Η καλά τεκμηριωμένη ελευθεριακή λατρεία του κρυπτοσυναλλάγματος γεννήθηκε από τη λατρεία των μη δομημένων, ανεξέλεγκτων οικονομικών συναλλαγών, καθώς και από μια συνακόλουθη κοσμοθεωρία, με βάση την οποία όσοι επιτυγχάνουν «το αξίζουν» και όσοι αποτυγχάνουν «δεν το αξίζουν». Ο Matthew Mellon, ένας από τους πρώτους επενδυτές του Ripple, αντιπροσωπεύει απόλυτα αυτήν την πεποίθηση: «Η επένδυσή μου στο Ripple έχει φτάσει στο ένα δις δολάρια, σχεδόν δωρεάν», είπε στο Forbes τον Ιανουάριο. «Τα κέρδισα με την αξία μου, μιας και ήμουν ο μόνος που ήταν διατεθειμένος να σηκώσει το χέρι του».

Η πραγματικότητα του κρυπτοσυναλλάγματος είναι ότι πρόκειται για έναν ονειρικό κόσμο που έχει άμεση σχέση με ιδεολογίες, που είναι επηρεασμένες από την Ayn Rand. Σύμφωνα με το Capitalism: The Unknown Ideal (εκδ. Signet - Καπιταλισμός: Το Άγνωστο Ιδανικό) της Rand, «Κάθε κυβερνητική παρέμβαση στην οικονομία συνίσταται στην παροχή ενός μη κερδοσκοπικού οφέλους, που έχει αποσπαστεί με τη βία, σε μερικούς άνδρες εις βάρος άλλων». Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, ακόμη και μετά τη μεγαλύτερη χρονιά για τα κρυπτοσυναλλάγματα, όσον αφορά τις τιμές, κάποιοι επενδυτές αναζητούν τρόπους να αποφύγουν τους φόρους και συχνά φέρονται να φοροδιαφεύγουν. Φυσικά, αυτοί οι τύποι μάλλον θα υποστήριζαν ότι δεν πρέπει να φορολογείται το εισόδημα κανενός, όμως αυτό είναι άλλο θέμα.

Αυτές οι τάσεις επιταχύνονται. Νέα συναλλάγματα ή νομίσματα –όσο καλές προθέσεις και αν έχουν– χρηματοδοτούνται συχνά από ιδιωτικές εκδηλώσεις προπώλησης, που για τη συμμετοχή σε αυτές απαιτούνται εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια δολάρια. Αυτό επιτρέπει στους πλούσιους επενδυτές να γίνουν πλουσιότεροι, αν η αξία του νομίσματος ανέβει ή αν το κρυπτονόμισμα είναι ανοιχτό στο κοινό. Η ιδιωτική προπώληση ICO πολλών δισεκατομμυρίων του Telegram είναι η φυσική κατάληξη των ICO: Μια τεράστια μηχανή για αντισταθμιστικά κεφάλαια και εκατομμυριούχους επενδυτές, που θα γίνουν ακόμη πλουσιότεροι. Με τα κρυπτονομίσματα, οι επιτυχημένοι δεν είναι απαραίτητα πιο έξυπνοι από εσένα – απλώς είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση.

Η τραγελαφική φύση του κρυπτοσυναλλάγματος το καθιστά ένα σύστημα δύο όψεων. Για αυτούς που έχουν χιλιάδες ή εκατομμύρια δολάρια για να επενδύσουν, είναι ένα καζίνο με καλύτερες αποδόσεις και περισσότερα παιχνίδια - μερικά από τα οποία, ανάλογα με την κατάστασή σου, μπορείς απλά να τα φέρεις στα μέτρα σου, για να σε εξυπηρετήσουν. Είναι ένας νέος τρόπος επενδύσεων, ένας μπουφές ρευστότητας που συνδυάζει την ταχύτητα πώλησης των δημόσιων μετοχών, με τις αυθαίρετες εκτιμήσεις του κόσμου των startup.

Για τον υπόλοιπο κόσμο, είναι μια ρουλέτα που σπάνια σταματά να γυρίζει – κάνεις γρήγορες επενδύσεις σε χαοτικές αγορές που εμφανίζονται μέσα σε ένα βράδυ και γεμάτος απόγνωση γεμίζεις ψεύτικες ελπίδες ότι ίσως να ανακαλύψεις το επόμενο Bitcoin. Είναι μια πιο σκοτεινή και βαθιά τρύπα των επιχειρηματικών σχημάτων γρήγορου πλουτισμού, με λιγότερα εμπόδια εισόδου, που οδηγούν ακόμη γρηγορότερα στο άδειασμα του τραπεζικού σου λογαριασμού. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες μεθόδους για να βγάλεις εκατομμύρια από το τίποτα, οι πιθανότητες να κερδίσεις κάτι από το μηδέν χάνεται από τη στιγμή που μπαίνει ο μέσος άνθρωπος στο παιχνίδι – δεν απευθύνονταν ποτέ σε εκείνον αυτό το παιχνίδι.

Έτσι, η ιστορία των κρυπτονομισμάτων μοιάζει πολύ με την ιστορία του καπιταλισμού στην Αμερική, όπου το να έχεις αρκετά χρήματα για να αγοράσεις ένα εργοστάσιο, θα είναι πάντα καλύτερο από το να δουλεύεις σε ένα εργοστάσιο. Οι περισσότεροι πλούσιοι σε κρυπτονομίσματα δεν ήταν απλώς ήδη επιτυχημένοι, είχαν τη δυνατότητα να παίξουν και να χάσουν στοίχημα σε ένα χαοτικό αγαθό - και αν θα πήγαινε καλά, θα προσποιούνταν ότι προέβλεψαν το μέλλον.

Υπάρχουν ακόμη περισσότερα παραδείγματα: Ο Chris Larsen του Ripple ήταν επιχειρηματίας στον τομέα της τεχνολογίας με δραστηριότητα από τη δεκαετία του ’90, ενώ ο επενδυτής Barry Silbert διοικούσε προηγουμένως τη startup Second Market, την οποία απέκτησε η NASDAQ και κοστολογούταν στα 200 εκατομμύρια δολάρια κατά τη θητεία του. Ακόμη και οι ιστορίες με «απλούς ανθρώπους» που πλούτισαν μέσω επενδύσεων σε Bitcoin, συχνά κρύβουν κάποιο προνόμιο – στις περισσότερες περιπτώσεις, τους έπαιρνε να χάσουν τουλάχιστον μερικές χιλιάδες δολάρια, πράγμα που τους έκανε αισχρά πλούσιους.

Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι το μέλλον. Είναι το παρόν και το παρελθόν. Είναι το ίδιο τραγούδι παιγμένο σε διαφορετικό τόνο και με πιο γρήγορο ρυθμό – ένας πιο γρήγορος τρόπος να πλουτίσουν περισσότερο όσοι έχουν ήδη χρήματα. Ίσως να μπορεί να βγει κάτι καλό από το ίδιο το blockchain, όμως τα κρυπτονομίσματα υπάρχουν για να πολλαπλασιάσουν τις περιουσίες εκείνων που χρειάζονται τουλάχιστον περισσότερα χρήματα.

Ο Ed Zitron είναι ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της EZPR. Μερικοί από τους πελάτες του είναι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία του κρυπτοσυναλλάγματος. Στο παρελθόν έχει γράψει για την επένδυση στο οικοσύστημα του Bitcoin για το Motherboard.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Motherboard.

Περισσότερα από το VICE

Πόσο Σωστό Είναι να μη Λες στον Άνδρα που σε Άφησε Έγκυο ότι θα Κάνεις Έκτρωση;

Οι Τρανς Κρατούμενες στις Ελληνικές Φυλακές Είναι μια Σημείωση με Κόκκινο Στιλό

Tα Χειρότερα Πράγματα που Έχει Ανεβάσει Κόσμος στα Instagram Stories