«Ακούγαμε τις Πιστολιές στην Τοσίτσα» - Ένας Πολεμικός Ανταποκριτής Θυμάται την Εξέγερση του Πολυτεχνείου

Αυτή είναι η ιστορία του Πωλ Βιττωρούλη, από τη βραδιά που κάλυπτε την εξέγερση στο Πολυτεχνείο. Ο βετεράνος πολεμικός ανταποκριτής έχει τιμηθεί με το δημοσιογραφικό βραβείο Emmy και με το Sigma Delta Chi. Συνολικά, 23 επιλεγμένες εμπειρίες-αποστολές του μέσα από την 25χρονη πορεία του ως πολεμικού ανταποκριτή αποτυπώθηκαν στο βιβλίο «Camera Belli» που κυκλοφορεί αποκλειστικά στα βιβλιοπωλεία Ιανός και το ianos.gr

Είχα νοικιάσει ένα δωμάτιο στο ξενοδοχείο «Ατλάντικ», που ήταν στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη. Από το μπαλκόνι, βρισκόμουν στο ύψος σχεδόν της πόρτας του Πολυτεχνείου. Με τους τηλεφακούς που είχαμε, ήμουν καδραρισμένος εκεί. Στο ξενοδοχείο ήμασταν τρία άτομα: Εγώ, ο Μάρκος Δαλέζιος, ο ηχολήπτης και ο Ηλίας Χριστοδούλου με μία μικρή κάμερα, μήπως και μπορέσει να κατέβει κάτω, αφού αν κατεβαίναμε με τη μεγάλη κάμερα, θα μας έπιαναν χωρίς δεύτερη σκέψη.

Τα δακρυγόνα είχαν κάνει ένα σύννεφο εκείνο το βράδυ και για να μείνεις στο μπαλκόνι, έπρεπε να είσαι τυλιγμένος με μία μεγάλη πετσέτα και να έχεις αρκετά βαζάκια βαζελίνη, για να βάζεις γύρω-γύρω από τα μάτια. Δεν ξέραμε τι θα γίνει. Πήραμε τις κουβέρτες από τα κρεβάτια του δωματίου, τις απλώσαμε στα κάγκελα για να μη φαινόμαστε, και αυτή ήταν η κρυψώνα μας, εκεί.

Κάποια στιγμή πριν από τις 11 το βράδυ, μου λέει ο Ηλίας, «Κοίτα από κάτω». Τραβούσα με φιλμ και βλέπω έναν κύριο που είχε τα χαρακτηριστικά του Δημήτρη Ιωαννίδη, αρχηγού της ΕΑΤ-ΕΣΑ και Διευθυντή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ο οποίος κρατούσε ένα πούρο και επέβλεπε. Ήταν στην πυλωτή του απέναντι κτιρίου, ακριβώς πάνω στη γωνία και παρακολουθούσε. Εγώ τον τράβηξα, όμως αυτό το φιλμ δεν μπόρεσα να το φέρω πίσω από τη Νέα Υόρκη. Τα θέματα πήγαιναν κατά χιλιάδες, έκοβαν αυτά που θα βγουν στον αέρα και εκείνο το κομμάτι μάλλον δεν το έβγαλαν στον αέρα και κατέληξε στα σκουπίδια.

Ήμασταν στο μπαλκόνι και βλέπαμε, από τις 11 το βράδυ, τα τανκς να ρολάρουν από την Ομόνοια. Αυτά τα πλάνα τα είχα δει μόνο σε εμπόλεμες ζώνες και έλεγα «Μα, τι θα γίνει απόψε;». Όταν έφτασαν, σταματάει το πρώτο τανκ μπροστά στην πύλη και λέω του Ηλία να κατέβει κάτω με τη μικρή κάμερα. Δεν μπορούσε να κάνει κάτι όμως, θα τον έπιαναν - και δεν το διακινδυνεύεις. Ένας λοχαγός με μεγάφωνο φώναζε να κατέβουν οι φοιτητές από τα κάγκελα της πύλης, αλλά τα παιδιά δεν κατέβαιναν.

Στις 03:00 με 03:15, άκουσα να παίρνει μπροστά η μηχανή του τανκ. Όπως ήταν το κανόνι προς την Πατησίων, το γύρισε προς το ξενοδοχείο «Κριστάλ» και έβαλε μπροστά. Όταν ξεκίνησε το τανκ να κάνει την κίνηση και ακούμπησε στην πόρτα και πετάγονταν κάτω τα παιδιά, σίγουρα έγιναν τραυματισμοί. Δεν τις μέτρησα, αλλά έκανε πάνω από τέσσερις-πέντε προσπάθειες μέχρι να γύρει την πόρτα, η οποία δεν έπεσε τελείως, επειδή ήταν παρκαρισμένη η Mercedes του πρύτανη από πίσω. Μόλις άνοιξε η πόρτα, ξεκίνησαν να μπαίνουν μέσα οι αστυνομικοί και από δίπλα έφευγαν οι φοιτητές. Τότε ακούγαμε τις πιστολιές και τις τουφεκιές στους δρόμους, στην Τοσίτσα, στη Στουρνάρη, προς την Πλατεία Κάνιγγος.

Κάποια στιγμή, γύρω στις 04:00-04:30, τα πράγματα ηρέμησαν και κατά τις 05:30 ήρθε ένα στρατιωτικό ελικόπτερο από πάνω μας - τόσο χαμηλά, που σχεδόν «φιλήθηκε» με τους φοίνικες που ήταν μπροστά στο κτίριο. Είπα του Μάρκου να ετοιμαζόμαστε και να στείλουμε τα φιλμ, με ό,τι είχαμε τραβήξει μέχρι τότε, στην Αμερική. Τα παίρνει ο Ηλίας, πάει κάτω και φεύγει προς την Ομόνοια και το γραφείο μας, στη Θεμιστοκλέους. Εκεί, τα βάλανε σε σακούλες και τρέξανε, για να τα πάνε στο αεροδρόμιο, επειδή έφευγε η πτήση στις δέκα το πρωί για Νέα Υόρκη. Έτσι έφυγαν τα φιλμ.

Εμείς, πίσω στο ξενοδοχείο, βάλαμε καινούριο φιλμ και κατεβήκαμε κάτω. Δεν υπήρχε ψυχή πουθενά. Οι στρατιώτες δεν μας έδωσαν σημασία. Εγώ ήθελα να φτάσω στην πόρτα. Δεν μπόρεσα να φτάσω, για να δω τα αίματα. Αν ήθελαν να τα καθαρίσουν, είχαν τον χρόνο και μάλιστα ήταν και ένα όχημα της Πυροσβεστικής που ερχόταν από την Πατησίων προς τα εκεί και έριχνε νερό. Δεν θυμάμαι πόση ώρα τραβούσα την πόρτα, όταν έρχεται ένα τζιπάκι της ΕΣΑ και βγαίνουν δύο μαντραχαλαίοι και μας λένε «Τα μηχανήματα, κάτω». Μας βάζουν στη γωνία εκεί στο κτίριο και μας λένε να μην κουνηθούμε. Είχε περάσει αρκετή ώρα και σκέφτηκα να βγάλω το φιλμ, για να το κρύψουμε. Με κοιτούσαν, αλλά δεν καταλάβαιναν τι έκανα. Άλλαξα σασί, άλλαξα φιλμ, το έβαλα στο κουτί μέσα στην τσάντα και σκέφτηκα, «εντάξει, τώρα το έχουμε».

[VICE Video] Αυτό Δεν Ήταν Ένα Συνηθισμένο Πραξικόπημα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Λίγο αργότερα, ήρθε ο Yπουργός Πληροφοριών και έφερε με ένα βανάκι τους ξένους δημοσιογράφους, να κάνουν το τουρ μέσα στο Πολυτεχνείο. Μόλις μας είδε, μας είπε να πάμε μαζί. Μπήκαμε μέσα, αλλά είχε γίνει λεηλασία. Φτάσαμε μέχρι το δωμάτιο που έκανε την εκπομπή η Δαμανάκη. Ήταν όλα κατεστραμμένα μέσα. Τα έσπασαν οι στρατιώτες, Οι αστυνομικοί; Ήταν παρακρατικοί; Δεν μπορείς να ξέρεις, όταν γίνεται ένας τέτοιος ξεσηκωμός.

Όταν φύγαμε, εγώ προχώρησα, για να έρθω στο γραφείο με τα πόδια. Στην Πλατεία Κάνιγγος υπήρχε ένα τανκς που πυροβολούσε στον αέρα για εκφοβισμό. Έκανα κοντινό πλάνο εκεί που έριχνε το τανκς και κάποια στιγμή ο Μάρκος, ο ηχολήπτης μου, μου είπε «Σταμάτα!». Άνοιξα το ζουμ και ήταν ένας στρατιώτης μπροστά μου, με το πιστόλι του που μου έλεγε να σταματήσω. Πολύ ωραίο πλάνο. Τέλος πάντων, μας είπε να φύγουμε και ευτυχώς δεν μας πήρε το φιλμ.

Φτάσαμε στο γραφείο, αλλάξαμε το φιλμ. Μου είχαν στείλει μήνυμα να πάω στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», όταν τελειώσω, διότι τα τανκς ήταν έξω από τη Βουλή και θα έφευγαν το βράδυ από το Σύνταγμα. Στην Ακαδημίας, ένα τανκς έτρεχε προς τα πάνω, ένα προς τα κάτω και βαρούσαν στον αέρα για εκφοβισμό. Δεν κυκλοφορούσε κανείς - πού να δεις άνθρωπο στον δρόμο; Στο Πανεπιστήμιο είδα κάτι σκηνές. Τανκς παντού και στρατιώτες.

Εγώ τραβούσα σαν να μη συνέβαινε τίποτα. Κάποια στιγμή, ήρθε ένας με ένα πιστόλι και μου είπε, «Τι κάνεις εκεί; Έχεις άδεια;». Είπα, «Ναι έχω, είμαι διαπιστευμένος». Μου είπε, «Δεν την αναγνωρίζω, δώσε μου το φιλμ». Δεν είχα χρόνο να το κρύψω, επειδή ήταν μπροστά μου με το πιστόλι.

Αντέδρασα, επειδή σε τέτοιες στιγμές είναι σαν να σου ξεριζώνει κάποιος την καρδιά, αν σου πάρει το φιλμ - και ήξερα ότι θα το κατέστρεφε. Έβγαλα το σασί, έβαλα τη μαύρη σακούλα που αλλάζουμε το φιλμ, για να μην πάρει φως και είπα να του δώσω το ατράβηχτο. «Και τα δύο θα μου τα δώσεις», μου είπε. «Και τι ξέρεις εσύ από αυτά;», είπα. Μου είπε ότι δούλευε στην ΥΕΝΕΔ. «Ρε χριστιανέ μου, κάνεις αυτήν τη δουλειά και πάει η καρδιά σου να μου πάρεις αυτό το φιλμ;» του είπα, αλλά μου απάντησε, «Το φιλμ αυτό θα το πάρω ό,τι και να κάνεις, αλλιώς θα έχεις πρόβλημα». Τι να έκανα; Του τα έδωσα. Και τι έκανε; Έπιασε το ένα ρολό και το ρόλαρε μέσα στον δρόμο και στη συνέχεια έκανε το ίδιο και με το άλλο. Τα έβλεπα και μόνο που δεν έκλαιγα. Όμως, όταν ο άλλος είναι με όπλο, σε στρατιωτικό καθεστώς, δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Είναι το μόνο υλικό που μου έχουν πάρει όλα αυτά τα χρόνια - και το έκανε μπροστά μου, με μίσος. Μπορούσε να το κρύψει, να μου πει ότι θα μου το δώσει μετά από δυο μέρες, αλλά τίποτα. Του είπα ότι εύχομαι να μην ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα όταν θα αποστρατευθεί, επειδή τότε θα καταλάβαινε τι ένιωσα εγώ. «Προχώρα και δεν θέλω πολλά λόγια», μου απάντησε. Μετά, πήγαμε στη γωνία, βάλαμε άλλο φιλμ, αλλά εκείνος παρακολουθούσε.

Προχωρήσαμε μετά τη Σίνα, έκανα μερικά πλάνα, αλλά δεν ήταν το ίδιο. Σε εκείνο το φιλμ είχα κάνει κάτι πλάνα-κέντημα, με ωραίο ήλιο. Φτάσαμε στη γωνία της «Μεγάλης Βρετανίας», ανεβήκαμε και πέσαμε για ύπνο, επειδή δεν είχαμε κοιμηθεί όλη νύχτα. Στις 11 το βράδυ ακούσαμε τα τανκς που βάζανε μπρος. Βγήκαμε στο μπαλκόνι, βάλαμε το τρίποδο και καταγράψαμε την αποχώρηση. Εκεί τελείωσε αυτή η ιστορία.

Περισσότερα από το VICE

Καταγγελίες για Όπλα στα Σεπόλια τη Μέρα που τα Παιδιά από το Πακιστάν Πήγαν Σχολείο

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Έναν Χορευτή Ρομπότ

Το Μέλλον σου Είναι Αβέβαιο αν η Εφηβεία σου Ήταν «Αλκοόλ και Χόρτο»