«Ο Ζακ Ήταν ο Πατέρας μου, ο Αδελφός μου, η Αδελφή μου»

Γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι η κοινωνία μας έχει κλονιστεί. H ιστορία θα αφηγείται το πριν και το μετά του Covid-19. Και καθώς βιώνουμε στις δυσκολίες του αυτοπεριορισμού, της κοινωνικής αποστασιοποίησης και κάνουμε focus στην υγεία μας, τηλεφώνησα στον Ηλία Γκιώνη για να συζητήσω για έναν φίλο του που κάποτε υπήρξε συγκάτοικος, μητέρα, αδελφός και αδελφή του. Ο εν λόγω φίλος ήταν ο Ζακ Κωστόπουλος.

Μιλήσαμε πολύ για το παρελθόν του, το παρόν του και την προσπάθειά του να διατηρήσει την κληρονομιά που έχει περάσει σε αυτόν, όταν η drag μητέρα του, ο Ζακ Κωστόπουλος, δολοφονήθηκε. Γνωρίστηκαν λίγο αφότου ο Ηλίας είχε μετακομίσει στην Αθήνα από την Καλαμάτα, στα 20 του χρόνια. Ο Ηλίας δεν είχε δει ποτέ του την Αθήνα, μεγάλωσε σε ένα μικρό χωριό μέχρι που ο πατέρας του πήρε εκείνον και τις αδελφές του στην Καλαμάτα. Εκεί τον χτυπούσε και τον κορόιδευε ο ίδιος ο πατέρας του. Έφυγε για την Αθήνα, περιπλανιόταν νέος, γκέι και άφραγκος με λίγες επιλογές.

Συνάντησε τον Ζακ ένα μοιραίο βράδυ και η ζωή του έμελε να αλλάξει για πάντα. Ο Ηλίας μού είπε την ιστορία του μέσω βίντεο τσατ, ενώ ντυνόταν GingerΈλα - η drag περσόνα του. Ενώ καθόμαστε κλεισμένοι στα διαμερίσματά μας, περιμένοντας το μέλλον, ας θυμηθούμε αυτούς που έχουν δώσει άλλες μάχες και τους φίλους και τις οικογένειες που διατηρούν τη μνήμη τους.

VICE: Τι σκέφτεσαι όταν ετοιμάζεσαι να γίνεις GingerΈλα;
Ηλίας Γκιώνης: Για μένα είναι σαν μια τελετή, ιεροτελεστία. Ξυρίζω τα γένια μου, βάζω ένα ποτό και ανάβω ένα τσιγάρο. Είναι πιο έντονη συναισθηματικά εμπειρία μετά τον θάνατο του Ζακ. Χρησιμοποιώ τη βούρτσα του και κάποια ρούχα του. Τον σκέφτομαι και τις στιγμές που ήμασταν μαζί και του ζητάω να μου δώσει δύναμη για το performance. Το άλλο που κάνω είναι να κρύψω το πέος μου χρησιμοποιώντας ταινία.

Πρέπει να είναι πολύ άβολο.
Κι όμως! Πρέπει να το κάνεις με συγκεκριμένο τρόπο. Για μένα είναι πολύ σημαντικό, το κάνω ακόμα κι όταν φοράω ρούχα που δεν είναι κολλητά, όπως ένα φόρεμα με όγκο, επειδή είναι κομμάτι του ντυσίματος.

Πώς ήταν η παιδική σου ηλικία;
Κατάγομαι από ένα μικρό χωριό της Μεσσηνίας. Οι γονείς μου χώρισαν όταν ήμουν πέντε ετών και με μεγάλωσαν οι παππούδες μου. Μετακομίσαμε στην Καλαμάτα όταν ήμουν δέκα, για να μείνω με τις δύο αδελφές μου και τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου ήταν ενίοτε βίαιος και, γενικά, βαρύθυμος. Έλεγε πράγματα του τύπου «καλύτερα να σας άφηνα σε ορφανοτροφείο». Μια μέρα που έμαθε ότι η αδελφή μου έβγαινε με ένα αγόρι, επιτέθηκε σε εκείνη και σε μένα, και στο τέλος πήδηξα από το μπαλκόνι στον δρόμο. Θύμωσε επειδή δεν του είχα πει τίποτα.

Πότε άρχισες να γράφεις;
Ξεκίνησα με αναρτήσεις στο Facebook, αλλά μετά επικοινώνησε μαζί μου μια τοπική κουτσομπολίστικη εφημερίδα και ρώτησε αν ήθελα να συνεργαστώ μαζί τους. Ήθελα να έχω ένα LGBTQ+ θέμα και έγραφα για το πώς ήταν να μεγαλώνει ένας γκέι σε ένα μικρό χωριό. Η στήλη προκάλεσε τεράστιο σκάνδαλο στην πόλη. Ήξερα ότι κάτι θα γινόταν, διότι το έμαθε ο πατέρας μου. Μια μέρα με πήρε και μου είπε «να μαζέψεις σήμερα τα πράγματά σου και να φύγεις, είσαι αδερφή, να αλλάξεις το όνομά σου». Ήμουν μόλις 16. Παράτησα το σχολείο και μετακόμισα στην Αθήνα. Ήταν η πρώτη μου φορά. Έφτασα στον σταθμό των λεωφορείων, υπήρχαν άνθρωποι από την Κίνα, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, γυναίκες με μπούρκα, δεν είχα ξαναδεί τέτοια πράγματα, ήταν συναρπαστικό. Έπειτα, έμεινα σε μια κατάληψη για έξι μήνες. Ήταν η μοναδική για εφήβους και μόνο εγώ ήμουν queer.

Πότε γνώρισες τον Ζακ;
Τον γνώρισα κατά τύχη σε ένα drag show. Ύστερα έκανα μια ανάρτηση στο Facebook όπου έλεγα ότι έψαχνα κάπου να μείνω και επικοινώνησε μαζί μου.

Μετακόμισα μαζί του. Άκουσε την ιστορία μου, μου έδωσε μια πετσέτα κ.ο.κ. Ήταν πολύ ωραία περίοδος, ήμασταν οικογένεια ο ένας για τον άλλον. Ήταν ο πατέρας μου, ο αδελφός μου, η αδελφή μου και εγώ για εκείνον. Ήμασταν μαζί όλη μέρα. Στην αρχή πήγαινα και τον βοηθούσα με το κοστούμι και το μακιγιάζ του. Με βοήθησε οικονομικά και λίγους μήνες μετά, μου ζήτησε να γίνω η drag κόρη του.

Ο όρος «drag κόρη» είναι ένας όρος που δεν γνωρίζουν πολλοί. Μπορείς να μας τον εξηγήσεις;
Στον drag κόσμο, μια drag queen μπορεί να φτιάξει ένα σπίτι και να έχει έναν drag γιο ή μια drag κόρη. Σημαίνει πολλά πράγματα και μια drag κόρη μπορεί να διαφέρει από σπίτι σε σπίτι. Στη δική μας περίπτωση, πέρα από τα drag ζητήματα, όπως το πώς να βάφομαι, να βρω το στιλ μου, τα ρούχα μου και την drag queen ταυτότητά μου, ο Ζακ μου έδωσε και το καλλιτεχνικό ψευδώνυμό μου.

VICE Video: Αυτός Ήταν ο Ζακ

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Μπορείς να μου πεις αυτή την ιστορία;
Είχαμε ξεκινήσει να φτιάχνουμε την περσόνα μου, τότε έβαφα τα μαλλιά μου κόκκινα κι έτσι ήθελα κάτι με τη λέξη ginger. Ήμουν σπίτι μια μέρα και μπήκε χαρούμενος και είπε «Βρήκα το όνομά σου: GingerΈλα!» Έτσι δημιουργήσαμε αυτή τη φανταστική εκδοχή του παρελθόντος μου και είπαμε ότι οι γονείς μου με έστειλαν στο εξωτερικό για σπουδές, αλλά ότι χάλασα όλα τα λεφτά μου σε καμπαρέ, μπαρ και ποτά, ήμουν στον δρόμο, χωρίς φράγκο και μετά η Zackie oh / Ζακιε Ο, η drag περσόνα του Ζακ, με έσωσε με τον όρο να είμαι η drag κόρη της κάθε βράδυ μετά τις 12.

Πώς ήταν το πρώτο σου performance;
Ήταν ένα πάρτι όπου βλέπαμε το Ru Paul’s Drag Race. Φτιάξαμε δύο φορέματα με σακούλες σκουπιδιών και χρυσό γκλίτερ -το θέμα ήταν Golden Queen- και με σύστησε στο κοινό ως drag κόρη του. Έτσι διαδόθηκε αμέσως, επειδή είχε ήδη μεγάλη φήμη και κανείς δεν περίμενε να έχει drag κόρη. Είχα πολύ άγχος. Όλοι έρχονταν και ρωτούσαν ποια είμαι και πώς ήρθα στην Αθήνα. Ήταν συναρπαστικό.

Πού ήσουν όταν έμαθες για τον θάνατό του;
Δούλευα σε ένα μικρό καφέ και κάποιος μου τηλεφώνησε και είπε «Έμαθες τι έγινε; Πέθανε ο Ζακ» και το έκλεισε. Τι μαλάκας! Ήταν φρίκη επειδή δεν μπορούσα ούτε να κλάψω. Έπρεπε να δουλέψω όλη τη μέρα και να σχολάσω στις έξι για να νιώσω κάτι. Μου τηλεφωνούσαν ένα σωρό δημοσιογράφοι και δεν ήξερα τι να πω.

Μπορεί η απάντηση σε αυτή την ερώτηση να μοιάζει προφανής, με τόση κάλυψη από τα μίντια, αλλά γιατί πέθανε;
Ήταν πολύ άτυχος. Αυτή είναι η απάντηση. Είχε βρεθεί σε πιο ανησυχητικές καταστάσεις στο παρελθόν. Αυτή τη φορά δέχτηκε ομοφοβική επίθεση και πανικοβλήθηκε, έτσι μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να σωθεί. Ήταν άτυχος επειδή εγκλωβίστηκε και συνέβησαν όσα συνέβησαν.

Ποια ήταν η αντίδρασή σου στον σάλο των media;
Η οικογένεια του Ζακ μού τηλεφώνησε επειδή είχα κλειδιά του σπιτιού και έπρεπε να πάω να πάρω τα πράγματά του και το σκυλί του. Καθώς πήγαινα εκεί, άκουγα κόσμο να το συζητάει στα κινητά, έβλεπα το πρόσωπό του σε τηλεοράσεις σε μαγαζιά. Ήταν φρίκη.

Πήγα στο σπίτι με τον αδελφό του και μερικούς φίλους. Δεν ήταν ωραία εμπειρία επειδή όλα τα φώτα ήταν αναμμένα, η τηλεόραση επίσης, τα παράθυρα ανοιχτά και το σκυλί εκεί. Η οικογένεια πήρε όλα τα αντρικά ρούχα, ενώ όλα τα drag -περούκες, μακιγιάζ, φορέματα- τα άφησαν για μένα. Και εγώ δεν μπορούσα να αγγίξω τίποτα. Τους βοήθησα και μετά έφυγα.

Τι γνώμη έχεις για την κάλυψη από τα ελληνικά media;
Το πιο φρικτό ήταν το βίντεο. Δημοσίευαν θέματα για εκείνον, ότι ήταν πρεζάκι, και δεν ήταν αλήθεια. Έχεις χάσει κάποιον που αγαπάς και βλέπεις ένα σωρό φρικτά πράγματα στις ειδήσεις. Υπήρχε μια δημοσκόπηση, αν «συμφωνείτε με τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου - ναι ή όχι;». Επίσης δημοσκοπήσεις του τύπου: Θα προτιμούσες να έχεις γείτονα α) πρεζάκι β) πρόσφυγα γ) θετικό στο HIV. Τέτοιες μαλακίες και κανείς δεν έκανε τίποτα.

Πώς αντέδρασε η LGBTQ+ κοινότητα και η υπόλοιπη αθηναϊκή κοινωνία;
Υπήρξαν πορείες με αναρχικούς και γενικά μια ανοιχτή συζήτηση για την LGBTQ+ κοινότητα. Κάποιοι προσπάθησα να εκμεταλλευτούν το όνομά του για να βγάλουν λεφτά και να αποκτήσουν φήμη, αλλά όταν εκείνος χρειαζόταν βοήθεια δεν ήταν κανείς εκεί. Ο Ζακ ήταν αλκοολικός και η προηγούμενη χρονιά ήταν πολύ δύσκολη για εκείνον, έμενε πολύ στο σπίτι. Έτσι, πολλοί έλεγαν «ναι, είναι καλός αλλά προβληματικός, πίνει πολύ…».

Τι εννοείς όταν λες πως κάποιοι έβγαλαν λεφτά από εκείνον;
Για παράδειγμα, πριν από τον θάνατό του είχε φτιάξει το σπίτι της Ζάκι-Ο. Ήταν ένα σπίτι με πέντε άτομα. Έδιωξαν ένα κορίτσι και οι άλλες έκαναν ένα drag show προς τιμή του Ζακ. Έβαλαν εισιτήριο και δεν έδωσαν ποτέ χρήματα στην οικογένεια. Ήμουν στη Μύκονο για σεζόν όταν το έμαθα, έγραψα ένα μήνυμα, τους έσκισα. Το σπίτι του Ζακ δεν υπάρχει πια. Και φυσικά πολλοί τσακώθηκαν μαζί μου, λέγοντας ότι χρησιμοποίησα το όνομά του για να βγάλω λεφτά και να γίνω πιο γνωστή.

Τι απάντησες;
Ήμουν μαζί του 24 ώρες το 24ωρο και έλεγε σε όλους ότι ήμουν η drag κόρη του και φυσικά το φορτίο του ακτιβισμού πέφτει πάνω μου τώρα. Μετά τον θάνατο του Ζακ πολεμώ περισσότερο επειδή δεν ήταν απλώς φίλος μου, ήταν μια δολοφονία ενός ανθρώπου στους δρόμους της Αθήνας. Ας με κατηγορούν όσο θέλουν, εγώ δεν έχω φράγκο. Τον μήνα μετά τον θάνατό του, έκανα 27 drag show χωρίς να πληρωθώ. Ήμουν διαρκώς ταπί και δεν με ένοιαζε.

Όταν απαντάς σε ερωτήσεις για τον Ζακ, μιλάς σαν να ‘σαι ο «δημοσιοσχετίστας» του. Ξέρεις πώς να απαντήσεις και να τοποθετηθείς, και να εξηγήσεις το Χ και το Ψ, αλλά δεν έχεις μιλήσει για το πώς ένιωσες.
Σ’ ευχαριστώ που με ρωτάς. Άκου, μετά τον Ζακ κανείς δεν με ρώτησε πώς ένιωθα που έχασα τον φίλο μου, τον συγκάτοικό μου. Ναι, είναι δύσκολο, βάζω τα δυνατά μου να φροντίσω τον εαυτό μου και να αντιμετωπίσω τις ψυχολογικές επιπτώσεις.

Όταν πέθανε ο Ζακ ζήτησα από πολλούς φίλους να έρθουν να με βοηθήσουν. Κανείς δεν ήρθε. Μου έλεγαν ότι δεν αντέχουν να έρθουν, να αγγίξουν τα πράγματα του Ζακ. Έτσι, το έκανα μόνος μου. Δούλευα κιόλας, δεν πρόλαβα να σκεφτώ την απώλεια. Νομίζω πως ούτε οι καλύτεροί μου φίλοι καταλαβαίνουν πώς νιώθω.

Πιστεύεις ότι ο θάνατος του Ζακ ήταν σημείο καμπής για την ελληνική κοινωνία;
Κατά κάποιο τρόπο ναι, πολλοί που δεν είχαν σχέση με το κίνημα άρχισαν να ενδιαφέρονται. Στο τέλος νομίζω ότι πέθανε ευτυχισμένος, ήθελε να γίνει γνωστός και να αφήσει κάτι πίσω του και το έκανε, ο θάνατός του είναι ιστορική στιγμή. Έλεγε ότι αν πέθαινε «απλά», ήθελε να κατασκευάσουμε κάποιο σκάνδαλο. Το κατάφερε μόνος του! Επίσης, νομίζω πως ο θάνατός του δεν ήταν μάταιος επειδή δεν καθίσαμε σπίτι μας να κλαίμε, βγήκαμε στους δρόμους και αγωνιστήκαμε για πολλά πράγματα για τα οποία νοιαζόταν. Έλεγα στους φίλους μου, «Ο Ζακ πέθανε, το σημαντικό είναι τι κάνουμε μετά απ’ αυτό».

Με τι είδους ακτιβισμό ασχολείσαι τώρα;
Εδώ και έξι μήνες ασχολούμαι με τις γυναικοκτονίες. Μιλάμε ανοιχτά για αυτές, ώστε να μάθει ο κόσμος για το θέμα και κάνουμε ότι μπορούμε για να μην υπάρξουν και άλλες αδικοχαμένες αδερφές μας. Το τελεταίο διάστημα μαζί με την φίλη μου την Τόνια και την βοήθεια φίλων και γνωστών μαγειρεύουμε και μοιράζουμε είδη πρώτης ανάγκης σε άστεγους και ανθρώπους που είναι σε κίνδυνο, ειδικά αυτή την περίοδο με τον κορονοϊό.

Επίσης, γράφω για τους δήθεν δημοσιογράφους που γλείφουν την κυβέρνηση και βγάζουν fake news. Το παρελθόν μου είναι δύσκολο, ξέρω πώς είναι να ζεις σε βίαιο ή κακό περιβάλλον, έτσι προσπαθώ να βοηθήσω ανθρώπους που έχουν ανάγκη, είτε με χρήματα είτε με φαγητό.

Πιστεύεις πως θα αποδοθεί δικαιοσύνη;
Για μένα ποτέ δεν θα αποδοθεί δικαιοσύνη, επειδή ο Ζακ δεν πρόκειται να γυρίσει.

Ποια πλευρά της ελληνικής κοινωνίας θα άλλαζες αν μπορούσες;
Τη νοοτροπία. Αν η νέα γενιά καταφέρει να αλλάξει τη νοοτροπία, η επόμενη γενιά θα είναι αλλιώς. Αν την αλλάξουμε, μπορούμε να αλλάξουμε το σύστημα, τον τρόπο που δουλεύουμε, την κυβέρνηση, τα πάντα.

Περισσότερα από το VICE

Ο Επαναπατρισμός μιας Ελληνίδας Από την Ιταλία Κράτησε Τρεις Μέρες

Έχασα και τους Δύο Γονείς μου Aπό Κορονοϊό - Ύστερα Μολύνθηκα και Εγώ

Drag Νύχτες στην Αθήνα