Οι Αναρχικοί στην Ελλάδα Φροντίζουν Καλύτερα τους Πρόσφυγες από ό,τι η Κυβέρνηση

Tο άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο τεύχος Μαρτίου του VICE Magazine. Πατήστε εδώ για να γίνετε συνδρομητές.

Ο Mouaz Khrayba, που ήρθε σε επαφή μαζί μου λόγω κοινού γνωστού, είχε επισυνάψει φωτογραφίες προσφύγων που διαδήλωναν μπροστά σε αγκαθωτό συρματόπλεγμα στη Σάμο. Πολλοί από αυτούς κρατούσαν πλακάτ, ένα από τα οποία ρωτούσε απλά: ποιο είναι το πεπρωμένο μας; Το 2011, έμαθα, ο Khrayba ζούσε με την οικογένειά του στη Nawa, μια μικρή πόλη του Κυβερνείο Daraa στη Συρία. Η μητέρα του ήταν δασκάλα και εκείνος μεγάλωσε μαζί με τα υπόλοιπα επτά αδέρφια του σε ένα ευτυχισμένο σπίτι. Απέναντι από το σπίτι τους υπήρχε ένας κήπος με οπωροφόρα δέντρα και λαχανικά. Τα πράγματα άλλαξαν όταν άρχισαν οι διαδηλώσεις που πυροδότησαν τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία. Η κυβέρνηση συνέλαβε πολλές φορές τον αδερφό του Zahar, που εργαζόταν ως ακτιβιστής των μέσων ενημέρωσης και διοργανωτής διαδηλώσεων διαμαρτυρίας. Στην ένοπλη εξέγερση που ακολούθησε, το πατρικό τους βομβαρδίστηκε και κάηκε, ενώ ο Zahar προσχώρησε σε τάγμα Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Πέθανε από τραύματα με θραύσματα βόμβας ενώ κάλυπτε τη μάχη στη Nafaa. Ο πατέρας του Khrayba έχασε και εκείνος τη ζωή του στη διάρκεια του πολέμου.

«Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει και πόσο μακριά πάμε, οι αναμνήσεις παραμένουν πολύ ισχυρές», μου είπε αργότερα στα αραβικά ο Khrayba. «Ακόμα και όταν ξεχνάμε, μας στοιχειώνουν τα όνειρα και τους εφιάλτες». Τον Φεβρουάριο του 2016, μετά τους θανάτους του πατέρα και του αδερφού του, δύο συλλήψεις, κανένα μέλλον και τέσσερα χρόνια υπό «χειροβομβίδες και βόμβες-βαρέλια που δεν διαχωρίζουν ανθρώπους από πέτρες», ο Khrayba και η σύζυγός του αποφάσισαν να φύγουν από τη Συρία. Για 22 μέρες, περνούσαν από πόλη σε πόλη μέχρι να μπορέσουν να περάσουν λαθραία τα τουρκικά σύνορα. Από εκεί, επιβιβάστηκαν σε μια πνευστή σχεδία με προορισμό την Ελλάδα, όπου κατέληξαν σε έναν καταυλισμό στη Σάμο. Αλλά ενώ άτομα που είχαν φτάσει νωρίτερα, μετά από λίγες μέρες είχαν μεταφερθεί από αυτούς τους προσφυγικούς καταυλισμούς του νησιού στην ηπειρωτική χώρα, ο Khrayba κρατήθηκε. Στη διάρκεια μηνών ανταλλαγής μηνυμάτων στο Facebook, ο Khrayba περιέγραφε τη σκληρή ζωή στον καταυλισμό στη Σάμο: υπερπληθυσμός, αφόρητη ζέστη και μη βρώσιμο φαγητό. Η έγκυος σύζυγός του που ζούσε μαζί του σε μια σαθρή σκηνή, το μόνο τους καταφύγιο, απέβαλε. Το χειρότερο όμως ήταν η ψυχική αναστάτωση του να μη γνωρίζει τη μοίρα του ή τη διάρκεια της απομόνωσής του.

Από όλο αυτό, ο Khrayba τράβηξε φωτογραφίες. Αυτό που ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο ως χόμπι, με την επανάσταση έγινε ένα είδος καθήκοντος. Έχοντας εμπνευστεί από το παράδειγμα του αδερφού του, αποφάσισε να τεκμηριώσει τον πόνο των Σύρων προσφύγων με έναν τρόπο πιο προσωπικό από εκείνον που θα μπορούσαν τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης –από την οπτική του πρόσφυγα. Οι φωτογραφίες που έστειλε μαζί με τα μηνύματά του ήταν μερικές φορές όμορφες,  αλλά απαθανάτισε και πιο ζοφερά θέματα -για παράδειγμα, τους κλειστοφοβικούς φράχτες του καταυλισμού–, με πιο προσεκτική, καλλιτεχνική ματιά.

Ο Khrayba είναι ένας από τους πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που από το 2015 έχουν εγκαταλείψει τον πόλεμο και τη φτώχεια στη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και αλλού, για την Ευρώπη. Αντίθετα από τους περισσότερους από αυτούς τους πρόσφυγες που με την έλευσή τους στην Ελλάδα βρήκαν τον τρόπο μέσω των Βαλκανίων να πάνε προς τα βόρεια και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία, ο Khrayba κόλλησε. Στις 9 Μαρτίου 2016, οι Βαλκάνιοι γείτονες της Ελλάδας έκλεισαν τα σύνορα, σφραγίζοντας τον δρόμο προς τα πλουσιότερα κράτη της ΕΕ και παγιδεύοντας περίπου 50.000 πρόσφυγες στην ηπειρωτική Ελλάδα. Με τους πρόσφυγες να συσσωρεύονται στα σύνορα και να συνεχίζουν να έρχονται στην Ελλάδα, η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία με την Τουρκία στις 18 Μαρτίου, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την κατάσταση για πάντα. Η ΕΕ υποσχέθηκε, μεταξύ άλλων, να δώσει στην Τουρκία περίπου 3,25 δισ. δολάρια καθώς και να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ και την χωρίς βίζα ελεύθερη διακίνηση των Τούρκων πολιτών. Σε αντάλλαγμα, αρχής γενομένης της 20ής Μαρτίου, η Τουρκία θα εμπόδιζε τις βάρκες των προσφύγων να φύγουν από τις ακτές της και θα έπαιρνε πίσω όλους τους πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας. Η ΕΕ δεσμεύτηκε επίσης να επανεγκαταστήσει ισοδύναμο αριθμό προσφύγων από την Τουρκία σε άλλα κράτη της ΕΕ.

Οι ΜΚΟ κατήγγειλαν τη συμφωνία ως προδοσία των διεθνών νόμων προστασίας των προσφύγων. Δύσπιστη ότι η Τουρκία ήταν μια ασφαλής χώρα, μια ανεξάρτητη επιτροπή προσφύγων μπλόκαρε τις περισσότερες απελάσεις, αφήνοντας εκείνους τους πρόσφυγες που δεν μπορούσαν να βρουν διακινητή σε ένα καθεστώς αφάνειας, τη μόνη τους ελπίδα να κάνουν αίτηση για να ζητήσουν άσυλο. Ωστόσο, η Υπηρεσία Ασύλου της Ελλάδας επεξεργάζεται τις αιτήσεις με αργούς ρυθμούς και οι πρόσφυγες ορισμένων εθνικοτήτων τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης έναντι άλλων, που μπορεί να αντιμετωπίζουν εξίσου μεγάλο κίνδυνο στην πατρίδα τους. Ο Khrayba είναι σήμερα ένα από τους περίπου 50.000-60.000 πρόσφυγες που παραμένουν παγιδευμένοι στην Ελλάδα, με το μέλλον για το οποίο διακινδύνευσαν τη ζωή τους να είναι πέρα από τη σφαίρα ελέγχου τους.

Οι πρόσφυγες δεν ζούσαν στην πόλη. Η συντριπτική πλειοψηφία τους είχε κολλήσει σε έναν καταυλισμό με σειρές αγκαθωτού συρματοπλέγματος που οδηγούσε κάποιους κατοίκους του σε συγκρίσεις με το Γκουαντάναμο. Φτιάχτηκε για να φιλοξενήσει 600 άτομα, αλλά κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στα τέλη Οκτώβρη φιλοξενούσε περισσότερους από 2.400 πρόσφυγες, με ακόμα περισσότερους να φθάνουν καθημερινά. Σύμφωνα με μια πηγή, ελάχιστα λιγότεροι από 2.100 παρέμεναν στον καταυλισμό στα τέλη του Ιανουαρίου. Μετά τον περσινό βομβαρδισμό των μέσων ενημέρωσης που κάλυπταν τις άθλιες συνθήκες στη Λέσβο και την Ειδομένη, η ελληνική κυβέρνηση έκλεισε σε μεγάλο βαθμό τους καταυλισμούς για τους δημοσιογράφους, οπότε δεν έκανα τον κόπο να υποβάλλω αίτηση για άδεια. Αντί αυτού περπάτησα τριγύρω μέχρι που είδα μια τρύπα που είχε ανοιχθεί στον φράχτη και από όπου έβγαιναν σταθερά οικογένειες προσφύγων –κάποιοι αγόραζαν τσιγάρα και τρόφιμα, άλλοι απλώς τέντωναν τα πόδια τους. Γνώρισα την Rusheen, 39 ετών, και τον σύζυγό της Jamal, σε ένα λόφο έξω από τον καταυλισμό. Είχαν φτάσει δύο μέρες νωρίτερα. Το ζευγάρι των Κούρδων είχε έρθει από το Χαλέπι, όπου η Rusheen δίδασκε αραβική γραμματική και έκθεση σε μαθητές Γυμνασίου, ένα επάγγελμα που την έκανε να νιώθει πολύ υπερήφανη.

Το σπίτι της Rusheen ήταν στη γειτονιά του Bustan al Basha, στην πρώτη γραμμή. Περιέγραψε τον πόλεμο γρήγορα στα αραβικά –τον βομβαρδισμό και την καταστροφή που τους ανάγκασε να φύγουν από τα σπίτια τους– και με πικρία, τη βρώμα και τον υπερπληθυσμό στο hotspot της Σάμου. Έπειτα, προσφέρθηκε να μου δείξει τον καταυλισμό. Σκαρφαλώσαμε μπαίνοντας μέσα από την τρύπα στον φράχτη. Τα hotspot ποτέ δεν προορίζονταν για να ζήσουν άνθρωποι εκεί. Μέχρι να υπογραφεί η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, η πλειονότητα των προσφύγων έμενε το πολύ λίγα βράδια πριν μπει στο φεριμπότ για Αθήνα. Αλλά μετά την εφαρμογή της συμφωνίας στις 20 Μαρτίου, απαγορεύτηκαν επισήμως οι νέες αφίξεις στα νησιά. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αμέσως καταδίκασαν τη συμφωνία και μη θέλοντας να εμπλακούν στην κράτηση των προσφύγων αποχώρησαν μαζί με άλλες ΜΚΟ. Στην αρχή, οι Υπηρεσίες Υποδοχής, ένα κομμάτι του ελληνικού κράτους, ανέλαβε τη λειτουργία του καταυλισμού. Οι πρόσφυγες συνέχισαν να έρχονται αλλά τώρα δεν μπορούσαν να φύγουν. Ο πληθυσμός του καταυλισμού αυξήθηκε επικίνδυνα και οι νέοι περιορισμοί δημιούργησαν μια αγορά για λαθρεμπόρους. Για να πάρεις μια ψεύτικη ταυτότητα και να επιβιβαστείς σε πλοίο πρέπει να δώσεις από 750-1.100 ευρώ. Για να μπεις σε αεροπλάνο απαιτούνται ακόμα περισσότερα – περίπου 7.000 ευρώ στοιχίζει τμήμα του λαθρεμπορικού «πακέτου» που περιλαμβάνει διαβατήριο και καταλύματα όταν προσγειωθεί το αεροπλάνο. Εάν το hotspot της Σάμου ήταν απλώς γεμάτο, οι περισσότεροι πρόσφυγες θα ζούσαν σε φορητές καμπίνες από PVC, που μοιάζουν με εμπορευματοκιβώτια με πόρτες και στέγη. Αλλά από τα τέλη Οκτωβρίου είχαν υπερκαλυφθεί με κόσμο που κάθε κενό τετραγωνικό είχε καλυφθεί με σκηνές. Αρκετές δεκάδες άνθρωποι κοιμόντουσαν στην ύπαιθρο. Οι σκηνές ήταν οι φθηνές και χωρούσαν έναν άνθρωπο. Ήταν αρκετά ψηλές για να γονατίζει κανείς στο εσωτερικό τους, αλλά καθεμία φιλοξενούσε μια ολόκληρη οικογένεια, στριμωγμένη τόσο ώστε να πρέπει να κοιμούνται κουλουριασμένοι σε εμβρυακές θέσεις. Στο πάτωμα υπήρχε ένα λεπτό φύλλο νάιλον που τους προστάτευε από το τσιμέντο. Υπήρχε διαρροή νερού από τα μπάνια των καμπίνων στο έδαφος όπου κοιμούνταν οι άνθρωποι.

Στη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν οι θερμοκρασίες μπορούσαν να φτάσουν στους 38 βαθμούς Κελσίου, οι σκηνές παρείχαν ελάχιστη προστασία. Δεν είναι ούτε αδιάβροχες, σε ένα νησί γνωστό για τις ισχυρές βροχοπτώσεις. Άριχσαν να μεταδίδονται αναπνευστικά νοσήματα. Και έως τον Νοέμβριο, είχαν προκληθεί πολλές πυρκαγιές από τις μικρές φωτιές που άναβαν οι άνθρωποι για να ζεσταθούν. Ελάχιστη προετοιμασία έγινε για τον ψυχρό χειμώνα. Ωστόσο, ενώ ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ιωάννης Μουζάλας, δήλωσε τον Ιανουάριο ότι «κανένας πρόσφυγας ή μετανάστης δεν είναι στο κρύο», η Pru Waldorf εθελόντρια στην ανθρωπιστική οργάνωση Calais Action μού είπε ότι 700 πρόσφυγες παραμένουν σε σκηνές -κι αυτό μόνο στη Σάμο-, με ακόμα περισσότερους από 1.000 να μένουν σε μη θερμαινόμενους κοιτώνες. Πολλές χιλιάδες περισσότεροι μαραζώνουν στον μεγαλύτερο καταυλισμό της Λέσβου, στη Μόρια και σε καταυλισμούς στη Θεσσαλονίκη. Φέτος το χειμώνα, αρκετοί πρόσφυγες πέθαναν λόγω του κρύου στους ελληνικούς καταυλισμούς. Ένα θύμα ζούσε στη Σάμο. Οι φορητές καμπίνες ήταν οριακές καλύτερες. Οι μικρότερες στέγαζαν μόλις μερικές οικογένειες, αλλά άλλες μεγαλύτερες καμπίνες ήταν κοιτώνες με σειρές από κουκέτες όπου βρίσκονται άσχετοι μεταξύ τους άνδρες, γυναίκες και οικογένειες που κρεμούσαν κουβέρτες για να έχουν κάποια επίφαση ιδιωτικότητας. Το νερό ήταν λιγοστό, τόσο στο νησί όσο και στους καταυλισμούς. Πολλοί πρόσφυγες υποπτεύονταν ότι οι συνεχείς διακοπές στον καταυλισμό δεν οφείλονταν απλά στο σπάσιμο των σωλήνων αλλά στο ό,τι η αστυνομία το έκοβε σκοπίμως. Εργαζόμενη σε ανθρωπιστική οργάνωση με έδρα τη Σάμο μου είπε ότι γιατροί διαπίστωσαν πως ήταν μολυσμένο με τον ιό της ηπατίτιδας. Πάνω από τους νιπτήρες των βρώμικων μπάνιων των φορητών καμπίνων, μια ξεκολλημένη αφίσα έδινε οδηγίες για το πώς να αφοδεύουν και να πλένουν τα χέρια τους. Παρόλο που ο καταυλισμός απασχολεί εταιρεία καθαρισμού, συχνά κάνει κακή δουλειά με τις τουαλέτες τις οποίες οι πρόσφυγες καταλήγουν να καθαρίζουν μόνοι τους. Οι τούρκικες τουαλέτες ήταν συνεχώς φραγμένες και δεκάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά μπορούσαν να μοιράζονται ένα και μοναδικό ντους. Στους καταυλισμούς που μαστίζονταν από σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, δεν υπάρχουν ξεχωριστά μπάνια για γυναίκες.

«Δεν είναι αυτή ζωή», είπε η Rusheen καθώς περνούσαμε ανάμεσα από τις καμπίνες. «Στο Χαλέπι, είχαμε ένα όμορφο, καθαρό σπίτι. Η πόρτα κλείδωνε».

Πρόσφυγες μιλούσαν για τις ουρές, τη γραφειοκρατία, την ατελείωτη αναμονή για να μιλήσουν στις υπηρεσίες ασύλου που τους έλεγαν συνεχώς να επιστρέψουν. Ένας ποιητής από τη Μοσούλη με ακρωτηριασμένο πόδι μου έδειξε ένα πιστοποιητικό από τον γιατρό του καταυλισμού που αρνούνταν ότι ήταν ανάπηρος. Η ιατρική περίθαλψη, ως επί το πλείστον αφορούσε την ασπιρίνη και τα ηρεμιστικά. Τον Δεκέμβριο, ένας 41χρονος Ιρακινός πέθανε από καρδιακό έμφραγμα αφού περίμενε τέσσερις ώρες για να δει γιατρό.

Το φαγητό δεν ήταν πολύ καλύτερο: κυρίως μακαρόνια και πατάτες που τα έφερνε εξωτερικός συνεργάτης από την Αθήνα και σύμφωνα με έναν φίλο ακόμα και ο σκύλος του αρνιόταν να τα φάει. Στις αρχές Φεβρουαρίου, εμφανίστηκαν στο Facebook φωτογραφίες με αυτά τα σερβιρόμενα γεύματα πάνω στα οποία υπήρχαν σκουλήκια. Πρόσφυγες περνούσαν ώρες στην ουρά περιμένοντας να πάρουν κάθε γεύμα, μέχρι που η πεινά και ο θυμός πυροδότησε καυγάδες που η Αστυνομία αρνήθηκε να καταστείλει. Οποιοσδήποτε μπορούσε να αποφύγει το φαγητό του καταυλισμού το έκανε. «Πιστεύεις ότι αυτά τα άρθρα κάνουν κάτι;» ρώτησε ένας νεαρός άνδρας. Ήταν αδύνατος, ξανθός και μιλούσε αγγλικά με ελάχιστη προφορά. Το όνομα του νεαρού άνδρα ήταν Walid (ζήτησε να μην χρησιμοποιήσω το επώνυμό του). Ήταν 25 ετών, Παλαιστίνιος γεννημένος στη Χάμα της Συρίας και φίλος του Khrayba. Εκείνος είχε γράψει πάνω στα πλακάτ διαμαρτυρίας στις φωτογραφίες του Khrayba. Τα σχεδόν τέλεια αγγλικά του Walid οφείλονταν σε μια Καναδή κοπέλα που είχε και στα ιδιωτικά σχολεία ξένων γλωσσών που παρακολούθησε όταν ήταν παιδί. Αγαπούσε τα αυτοκίνητα – Corvettes, Dodge Vipers– την Καλιφόρνια και τον ράπερ Tupac Shakur. Το 2012, ήταν φοιτητής και ο πόλεμος στη Συρία μαινόταν. Η μητέρα του τον παρακάλεσε να φύγει για το Ντουμπάι. «Είσαι ο μοναχογιός μου» τον ικέτεψε. Πέρασε τα επόμενα τέσσερα χρόνια στο Ντουμπάι, μερικές φορές εργαζόμενος ως κάμεραμαν, μέχρι που μια μέρα το 2015 δεν ανανεώθηκε η άδεια παραμονής του. Είχε μόνο λίγους μήνες για να φύγει. «Μόνο την Ευρώπη σκέφτηκα», είπε. Μου είπε ότι έφτασε στο hotspot της Σάμου πριν από οκτώ μήνες με τον πατέρα και την αδερφή του. Στην Ελλάδα, ο Walid και η οικογένειά του βρέθηκαν μετέωροι, κατάσταση που γνωρίζουν οι Παλαιστίνιοι από τότε που διέφυγαν ή εξορίστηκαν από τα εδάφη τους από Σιωνιστές παραστρατιωτικούς το 1948. Η κυβέρνηση τη Συρίας δεν δίνει στους Παλαιστίνιους συριακή εθνικότητα, έστω εάν αυτοί και οι γονείς τους έχουν γεννηθεί στη Συρία. Οι Αρχές της ΕΕ συχνά δεν τους καταχωρίζουν ως Σύρους αλλά ως Παλαιστίνιους. Κάποιες φορές αφήνουν την εθνικότητά τους κενή. Αυτό προκάλεσε σύγχυση και έκανε τη διαδικασία της αίτησης ασύλου να τραβάει σε μάκρος, ενώ οι πρόσφυγες έμειναν αποκλεισμένοι σε σκηνές μέσα στο χιόνι.

Μετά την εγγραφή τους, είπε ο Walid, οι Παλαιστίνιοι στη Σάμο περίμεναν μάταια για να δώσουν συνεντεύξεις για τη χορήγηση ασύλου. Ποτέ δεν φώναξαν τα ονόματά τους. Έως τον Ιανουάριο, ο Walid μού είπε ότι μόνο ένας Παλαιστίνιος στη Σάμο πέρασε από συνέντευξη. Χωρίς αυτές τις συνεντεύξεις, είπε, οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούσαν να πάρουν τα έγγραφα παραμονής που τους επέτρεπαν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, ούτε μπορούσαν να πάρουν την κάρτα που τους επέτρεπε να φύγουν από τα νησιά και να πάνε στην Αθήνα, όπου πολλοί ήλπιζαν να βρουν διακινητές που θα τους βοηθούσαν στο ολοένα και πιο δύσκολο ταξίδι τους προς το Βορρά. Ο Walid μου έδειξε την κάρτα εγγραφής του. Είχε μια κόκκινη σφραγίδα που έγραφε μόνο Σάμος. Ο Walid παρακολουθούσε τους Σύρους φίλους του να φεύγουν και ο καταυλισμός γέμιζε με νέες αφίξεις. «Επτά μήνες και τίποτα δεν άλλαξε. Μόνο ψέματα και ψεύτικες υποσχέσεις. Ο χειμώνας έρχεται. Δεν μπορούμε να περιμένουμε. Σκεφτόμαστε να απευθυνθούμε στους διακινητές».

Η απογοήτευση στρέφει τον έναν εναντίον του άλλου. Στις 13 Μαΐου, στο hotspot της Σάμου ξέσπασαν άγριες εθνοτικές ταραχές. Πακιστανοί κατηγόρησαν κάποιους Αλγερινούς για επιθετικότητα. Άραβες κατηγόρησαν μερικούς Πακιστανούς που είχαν μεθύσει. Αλλά ο σαφής ένοχος ήταν ο ίδιος ο καταυλισμός. Νεαροί άνδρες που πήραν μέρος στο διήμερο των ταραχών το περιέγραψαν ως στρατιωτική μάχη –πολέμησαν με ξύλα, αυτοσχέδια όπλα και έκαψαν κάδους απορριμμάτων– ενώ γυναίκες και παιδιά έφευγαν τρομοκρατημένοι η αστυνομία παρακολουθούσε από την ασφάλεια των κλειδωμένων φορητών καμπινών. Σε μια δεύτερη ταραχή, λίγες εβδομάδες αργότερα, έκαψαν μεγάλα τμήματα του καταυλισμού. Τα αποκαΐδια έγιναν τόπος περιπλάνησης για τα παιδιά κι ένα μνημείο που υπενθύμιζε την αποτυχία του hotspot. Όταν μίλησα στα τέλη Οκτωβρίου με την Elisa Freni, συντονίστρια επιχειρήσεων από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), που βοηθά τις υπηρεσίες ασύλου στην Ελλάδα με εφαρμογές για τη φαινομενικά ατέρμονη διαδικασία ασύλου, αναστέναξε με αγανάκτηση: «Είμαστε επισκέπτες σε αυτήν τη χώρα, ΟΚ; Δεν αποφασίζουμε εμείς. Οι ελληνικές Αρχές παίρνουν αποφάσεις». Η Freni εξήγησε προσεκτικά τη διαδικασία: όταν οι πρόσφυγες φτάσουν στο νησί, πρέπει να καταγραφούν από την ελληνική κυβέρνηση, συνήθως από την Αστυνομία και έχουν την επιλογή να κάνουν αίτηση για άσυλο. Σε αυτήν την περίπτωση θα έπρεπε αυτομάτως να τους δώσουν ημερομηνία συνέντευξης. Μετά τη συνέντευξη, εάν εγκριθεί το αίτημά τους, προχωράει η διαδικασία και φεύγουν από το νησί. Εάν το απορρίψουν, μπορούν να κάνουν έφεση και η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει ακόμα μερικούς μήνες. Τουλάχιστον, έτσι υποτίθεται πως έπρεπε να λειτουργεί το σύστημα. Φάνηκε να εκπλήσσεται όταν ανέφερα την υπόθεση του Walid –ότι το καθεστώς του ως Παλαιστίνιου πρόσφυγα σήμαινε επ' αόριστον κράτηση στη νησί. Η Freni επανέλαβε ότι το να έχει κανείς πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου είναι δικαίωμα που προστατεύεται από το Διεθνές Δίκαιο. «Είναι αδιαμφισβήτητα ανθρώπινα δικαιώματα. Κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί στους ανθρώπους αυτό το δικαίωμα (το να ζητήσει άσυλο)». Αλλά η πραγματικότητα είναι πιο μπερδεμένη. Από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και πιθανώς και πριν από αυτό, αξιωματούχοι στα νησιά πήραν εντολή να κάνουν τη διαδικασία για τους Σύρους πρόσφυγες πρώτα από όλους και στη συνέχεια για κάποιες άλλες εθνικότητες –οι υπόλοιποι έμεναν στο σκοτάδι όσον αφορά την αίτησή τους ή ακόμα και για το εάν θα απελαθούν. Επί προσθέτως, η όλη διαδικασία της κράτησης, καταχώρησης και της επεξεργασίας των υποθέσεων των προσφύγων στα ελληνικά hotspot είναι αμφιλεγόμενη και μπερδεμένη και εύκολα θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως του Walid. Ειναι δύσκολο να πω εάν η επί μακρόν κράτηση των Παλαιστινίων ήταν σκόπιμη απόφαση από την πλευρά των αξιωματούχων ή το τυχαίο αποτέλεσμα της γραφειοκρατικής ανικανότητας. Πιθανώς, είναι λίγο απ' όλα.

Παρά τον σχεδιασμό της ΕΕ για τη μετεγκατάσταση έως και 160.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία στη διάρκεια δύο ετών, τον τελευταίο χρόνο μόνο 8.162 πρόσφυγες μετεγκαταστάθηκαν και από αυτούς οι 6.212 ήταν από την Ελλάδα. Τον Νοέμβριο, η Perrin μου είπε ότι «δεν υπάρχει σχέδιο από την κυβέρνηση για να φιλοξενήσει ανθρώπους και να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής στην ηπειρωτική χώρα προκειμένου να τους υποδέχεται ταχύτερα». Με αυτόν το ρυθμό, θα χρειαστεί περίπου μια δεκαετία για τους εναπομείναντες πρόσφυγες για να φύγουν νόμιμα από την Ελλάδα. Από αυτή την άποψη, η αποτυχία από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης να παρέχει αποδεκτές συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες αρχίζει να έχει ενός είδους διεστραμμένο νόημα. Εάν η ζωή ως πρόσφυγας στην Ελλάδα είναι αρκετά σκληρή, ίσως οι πρόσφυγες με χρήματα να πληρώσουν διακινητές για να συνεχίσουν, ενώ εκείνοι που δεν έχουν θα επιστρέψουν σπίτι. Αλλά πολλοί πιστεύουν ότι πραγματική ευθύνη βαραίνει υψηλότερα επίπεδα, εντός της ίδιας της ΕΕ. «Αυτό που η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να δείξει, στους ανθρώπους που είναι εγκλωβισμένοι στην Τουρκία ή τους Σύρους πρόσφυγες, είναι ότι εάν έρθετε στην Ελλάδα, η κατάστασή σας θα είναι άσχημη» είπε η Perrin. «Κατά τη γνώμη μου υπάρχει μια προσπάθεια να αποθαρρυνθούν οι άνθρωποι να ζητήσουν βοήθεια στην Ευρώπη». Ο Gerald Knaus, του οποίου η δεξαμενή σκέψης European Stability Initiative (Πρωτοβουλία Ευρωπαϊκής Σταθερότητας) έχει χρεωθεί με το σχεδιασμό της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας που κράτησε τους Khrayba και Walid εγκλωβισμένους στη Σάμο, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως μια τελευταία προσπάθεια να σωθούν οι αξίες μιας Ευρώπης που κυριεύεται όλο και περισσότερο από έναν ακροδεξιό εθνικισμό. Εκτός κι αν τα σύνορα ελέγχονταν, είπε, χωρίς κανένας να στέλνεται πίσω χωρίς να έχει την ευκαιρία να ζητήσει προστασία, η ΕΕ θα έρχονταν όλο και πιο κοντά στην περίπτωση της Αυστραλίας που θέτει επ' αόριστον υπό κράτηση σε νησιά φυλακές όλους τους πρόσφυγες που φτάνουν με βάρκα στο έδαφός της. Νικητές θα ήταν ακροδεξιοί πολιτικοί όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτωρ Όρμπαν που εκμεταλλεύτηκε την προσφυγική κρίση για να δείξει «πώς οι φιλελεύθερες δημοκρατίες είναι εκτός επαφής με το κοινό, πώς τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα είναι κάτι που ανήκει στο παρελθόν».

Οι περισσότεροι πρόσφυγες που κατάφεραν να φύγουν από τα νησιά έρχονται στην Αθήνα. Από εκείνους, ένας ικανός αριθμός περνάει μέσα από τα Εξάρχεια όπου Αριστεροί έχουν εγκαταστήσει ένα δίκτυο καταλήψεων για να τους στεγάσουν, όπου τους παρέχεται ένα επίπεδο ζωής και αυτονομία μεγαλύτερη από αυτή που είχαν στους κρατικούς καταυλισμούς. Μετά τη Σάμο, επέστρεψα στην Αθήνα για να δω αυτές τις καταλήψεις αυτοπροσώπως και να συναντήσω επιτέλους τον Khrayba. Στο λιμάνι της Σάμου, μυστικοί αστυνομικοί με σταμάτησαν με το που βγήκα από το ταξί. Δεν τους ενδιέφερε το εισιτήριό μου, μόνο το διαβατήριο. Πίσω από έναν τεράστιο φράχτη, κάθισα με επιβάτες, αστυνομικούς καταστολής ταραχών και λίγους τυχερούς πρόσφυγες με άδειες. Έξω, βρίσκονταν ομάδες νεαρών με μια νευρική ενέργεια. Ήλπιζαν να μπουν στο πλοίο τη στιγμή που θα άνοιγε η μπουκαπόρτα. Καθώς το φεριμπότ μπήκε στο λιμάνι, είδα κάποιον να έχει γράψει με μεγάλα γράμματα στα τοιχώματα καλωσόρισμα για τους πρόσφυγες. Αποβιβάστηκα και ξεκίνησα για τα Εξάρχεια.

Φανταστείτε μια γειτονιά που τη διοικούν οι αναρχικοί. Εκτείνεται από την Πλατεία Εξαρχείων, μια διασταύρωση τριών δρόμων, όπου στα δέντρα κρέμεται το πανό: Μέχρι κάθε κλουβί ζώου να είναι άδειο. Μέχρι να καταστραφεί κάθε κελί φυλακής. Το K-VOX, ένα κατειλλημένο κοινωνικό κέντρο, βρίσκεται σε μια γωνία που βλέπει όλη την πλατεία. Η γειτονιά μπορεί να υπερηφανεύεται για το παλιό, πλούσιο δίκτυο καταλήψεων, αριστερών κοινωνικών κέντρων, κοινόχρηστων κήπων και κουζινών αλληλεγγύης –και το K-VOX είναι ένας από αυτούς τους πυλώνες. Οι τοίχοι του φιλοξενούν ένα παγκόσμιο συνονθύλευμα ριζοσπαστικών αριστερών αναμνηστικών. Αρκετές αφίσες είναι στα χρώματα της κουρδικής σημαίας, δηλαδή σε κόκκινο, κίτρινο και πράσινο, μνημονεύοντας έτσι νεαρούς Αριστερούς που πέθαναν πολεμώντας μαζί με το YPG στη βόρεια Συρία. Περνάω μπροστά από ένα περίπτερο που πουλάει ελληνικές μεταφράσεις της Angela Davis και πηγαίνω προς τους ελικοειδείς, γεμάτους με γκράφιτι δρόμους. Μέσα στην πολυπλοκότητά τους είναι μορφοκλασματικά σύνολα (φράκταλ). Στον έναν τοίχο κυριαρχεί μια γυναίκα με χιτζάμπ που φοράει σωσίβιο. Σε έναν άλλον, ένας αστυνομικός - γουρούνι δείχνει το γκλοπ του. Μια κατάληψη έχει κρεμασμένο πανό αλληλεγγύης για την απεργία πείνας σε αμερικανική φυλακή. Συνθήματα ακούγονται σε επτά γλώσσες. Φεμινισμός ή μαλακία. Πρόσφυγες καλωσορίσατε. Όλοι οι μπάτσοι είναι μπάσταρδοι. Έλληνες και ξένοι – ζούμε μαζί και συνεργαζόμαστε για να συνθλίψουμε τους ναζί, στα αγγλικά και τα αραβικά. Τη νύχτα, η Πλατεία Εξαρχείων είναι γεμάτη πρόσφυγες, αναρχοτουρίστες και κατοίκους που ζουν εκεί πολλά χρόνια, κάθε χρώματος και από κάθε γωνιά της υδρογείου. Πίνουν, παίζουν με αδέσποτα σκυλιά και συχνά συγκρούονται με τους αστυνομικούς. «Καλώς ήρθατε στην Ελλάδα της Κρίσης, την Ελλάδα της Φτώχειας και την Ελλάδα της Αλληλεγγύης» γράφει ένας από τους τίτλους στην Bidoun Watan (Χωρίς Έθνος), μια αναρχική αραβόφωνη εφημερίδα που μάζεψα σε μια κατάληψη προσφύγων. Αυτός συμπυκνώνει καλά την κατάσταση. Η Ελλάδα είναι μια απελπιστικά φτωχή χώρα, που πλήττεται από την ανεργία και Έλληνες πολίτες φρόντισαν τους πρόσφυγες με μια εξαιρετική ευγένεια.

Από το 1914 έως το 1923, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί εκδιώχθηκαν δια της βίας ή διέφυγαν από την Τουρκία. Υποχρεώθηκαν να μετεγκατασταθούν περπατώντας σε «πορείες θανάτου» και σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους – μια διαδικασία που κορυφώθηκε με την απέλαση όλων των υπόλοιπων Ορθόδοξων Χριστιανών στο πλαίσιο ανταλλαγής πληθυσμών στο 1923. Σήμερα, οι απλοί Έλληνες που δίνουν καταφύγιο και φροντίδα στους πρόσφυγες συχνά αναφέρουν αυτό το παρελθόν. Ένας αστυνομικός που φιλοξενεί στο σπίτι του μια οικογένεια από τη Συρία μου είπε: «Οι γονείς μου και οι παππούδες μου ήταν πρόσφυγες (από την Τουρκία). Μεγαλώσαμε με ιστορίες από την προσφυγική κρίση στο DNA μας, το αίμα μας». Αυτή η αλληλεγγύη έφθασε στο αποκορύφωμά της με τον αντιεξουσιαστικό χώρο και την Αριστερά. Η Ελλάδα έχει πλούσια αριστερή παράδοση, που ανάγεται στους αγωνιστές της Αντίστασης που κάποτε πολέμησαν τη ναζιστική κατοχή και στις αμέτρητες ομάδες Αριστερών και Αναρχικών που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ελληνική πολιτική. Όταν η ελληνική οικονομία κατέρρευσε το 2010, πολλές από αυτές τις οργανώσεις βοήθησαν στη δημιουργία δικτύων δωρεάν κλινικών, καταλήψεων και συσσιτίων για να λειάνουν τον πόνο.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι της παράνομης μετανάστευσης για περισσότερο από μια δεκαετία, ειδικά από την εισροή προσφύγων λόγω των πολέμων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ στις αρχές της δεκαετία του 2000. Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους έμειναν στην Ελλάδα και δημιούργησαν ισχυρούς δεσμούς με τις ομάδες αριστερών και αναρχικών που τους υποστήριξαν. Βοήθησαν στη δημιουργία ιδρυμάτων όπως το Κοινωνικό Κέντρο Εξαρχείων, το Στέκι Μεταναστών που φιλοξενεί ένα ετήσιο αντιρατσιστικό φεστιβάλ, τη δωρεάν διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και ένα θρυλικό μπαρ γνωστό στους περισσότερους ανθρώπους ως Στέκι. Αλλά μετά την οικονομική κρίση, μετανάστες και πρόσφυγες έγιναν αποδιοπομπαίοι τράγοι, δέχθηκαν επιθέσεις από τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Στη διάρκεια διαστήματος επτά μηνών, το 2012-2013, η ελληνική αστυνομία κράτησε 85.000 ξένους μόνο στην Αθήνα. Δύο χιλιάδες από αυτούς ήταν έγκλειστοι σε κέντρα κράτησης. Έλληνες ακτιβιστές και πρόσφυγες πολέμησαν δίπλα-δίπλα τόσο τους φασίστες όσο και το κράτος. Ένα ξενοδοχείο που λειτουργεί σαν κατάληψη, το City Plaza, είναι ένας από τους καρπούς αυτής της μακρόχρονης αλληλεγγύης μεταξύ Ελλήνων Αριστερών και μεταναστών. Ο Nasim Lomani, 35 ετών, είναι ένας από τους διοργανωτές. Αρχικά πρόσφυγας από το Αφγανιστάν, ο Lomani που ζει στην Ελλάδα εδώ και 15 χρόνια, τόνισε ότι όλες οι απόψεις είναι δικές του. Το City Plaza είναι τμήμα μιας κολεκτίβας που ονομάζεται Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Οικονομικούς και Πολιτικούς Πρόσφυγες. Προσπάθησε να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων, την επιτακτική ανάγκη για στέγαση των προσφύγων εκτός των απομονωμένων κρατικών καταυλισμών της ηπειρωτικής χώρας – όπως είναι η Softex, μια άθλια πρώην χαρτοποιία στη Θεσσαλονίκη και το Ελληνικό έξω από την Αθήνα όπου οι Αφγανοί πρόσφυγες στήνουν σκηνές σε εγκαταλελειμμένα αεροδρόμια και στάδια.

«Πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης είναι να κρύβει ανθρώπους, να τους κάνει αόρατους» είπε ο Lomani. Εναλλακτικά, η πρωτοβουλία άνοιξε 12 καταλήψεις στην Αθήνα, στις αρχές του 2016 όπου στεγάζονται 1.900 πρόσφυγες. Αφού οι πρόσφυγες εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα, θα πρέπει να ζουν κάπου όπου θα μπορούσαν «να έχουν την ευκαιρία να ξαναρχίσουν τις ζωές τους». «Οι συζητήσεις μας κατέληξαν στο ότι το καλύτερο πράγμα ήταν να φτιάξουμε ένα μέρος που θα μπορούσε να καλύπτει όλες τις ανάγκες που δεν ικανοποιούνταν στους καταυλισμούς» είπε ο Lomani. «Καλό φαγητό, καθαρό νερό, ντουζιέρες, ασφαλείς τουαλέτες. Και φυσικά, προστασία της ιδιωτικής ζωής, ασφάλεια, αξιοπρέπεια. «Δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να λύσουμε το θέμα φιλοξενώντας πρόσφυγες στις καταλήψεις. Αλλά πιστεύουμε ότι δημιουργώντας ένα καλό παράδειγμα μπορούμε να δώσουμε την ευκαιρία σε πολλούς άλλους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Λέμε ότι εάν εμείς μπορούμε να το κάνουμε, η κυβέρνησή μας θα έπρεπε να το κάνει επίσης».

Το City Plaza παρέχει στους 400 ενοίκους του κλινική, ρουχισμό, εμβολιασμό και μαθήματα ελληνικών και αγγλικών. Έλληνες εθελοντές παρέχουν ασφάλεια στην πόρτα (μια άλλη κατάληψη, στη Νοταρά, προσφάτως δέχθηκε επίθεση από φασίστες) αλλά οι πρόσφυγες κάνουν τις περισσότερες από τις δουλειές. Στο μπαρ του δεύτερου ορόφου του City Plaza, Σύροι έφτιαχναν καφέ με παραδοσιακό τρόπο βράζοντας τους κόκκους καφέ σε μικρό χάλκινο μπρίκι. Είναι μια νοστιμιά που στοιχίζει ένα ευρώ το φλιτζάνι. Άλλοι ένοικοι του City Plaza κάθονται στους καναπέδες τσεκάροντας το Facebook. Παιδάκια σκούζουν και παίζουν. Μέχρι το βράδυ, μερικοί από τους εθελοντές και τους πρόσφυγες πίνουν μαζί στο Στέκι Μεταναστών ή συμμετέχουν στις σχεδόν συνεχείς διαδηλώσεις στην Αθήνα. Επισκέφτηκα μια παρόμοια κατάληψη που διευθύνεται από το Επαναστατικό Αριστερό Ρεύμα της Συρίας, σε ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο στην οδό Αχαρνών. Ιδρύθηκε στη Συρία τον Οκτώβριο του 2011, κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου του εμφύλιου πολέμου, το Επαναστατικό Αριστερό Ρεύμα πιστεύει στην από κάτω προς τα πάνω σοσιαλιστική εξέγερση κατά του καπιταλισμού. Μετά από σύντομη προσπάθεια από μερικά από τα μέλη του να σχηματίσουν μια ένοπλη ομάδα πίσω στη Συρία, την άνοιξη του 2016, η ομάδα άνοιξε έξι καταλήψεις στην Αθήνα με τη βοήθεια των συντρόφων στην ελληνική Αριστερά, όπου στεγάζονται 2.400 πρόσφυγες. Δύο αφίσες κρέμονταν στον προθάλαμο του Σχολείου Αχαρνών: Ούτε Ουάσιγκτον, ούτε Μόσχα και η υψωμένη γροθιά του Επαναστατικού Αριστερού Ρεύματος. Νεαροί άνδρες παίζουν μπάσκετ στην αυλή του σχολείου. Μερικές φορές, από τα μεγάφωνα ακούγεται η ντίβα Φαϊρούζ από το Λίβανο. Στη μικρή κλινική, δύο νοσοκόμες από τη Συρία φροντίζουν το σπασμένο πόδι ενός αγοριού. Οι περισσότερες τάξεις έχουν μετατραπεί σε κοιτώνες αλλά στον πρώτο όροφο, είναι κρεμασμένο το πρόγραμμα για τη διδασκαλία γλωσσών ανάμεσα στο δωμάτιο που διανέμει τα ρούχα που έχουν γίνει δωρεά και μια τάξη γεμάτη παιδιά που μαθαίνουν να ζωγραφίζουν. Όπως και στην περίπτωση του City Plaza, ήταν αντιφιλανθρωπία στο ήθος, που σε μεγάλο βαθμό διοικούσαν πρόσφυγες που ζούσαν εκεί. Ο Kareem Kabbani, ένας ακτιβιστής από τη Δαμασκό που ήταν ένας από τους οργανωτές της Αχαρνών, μου είπε ότι ήθελε το σχολείο να αποδείξει πως «έστω κι εάν αυτή είναι μια σκληρή ζωή και δύσκολη κατάσταση, οι πρόσφυγες μπορούν να κάνουν κάτι.» Οι περισσότεροι από τις αρκετές εκατοντάδες κατοίκους της Αχαρνών ήθελαν απεγνωσμένα να μετακομίσουν. Η κατάληψη ήταν ένας τόπος για να μείνουν μέχρι να μπορέσουν να προχωρήσουν. Η πλειοψηφία ήταν Σύροι, αλλά γνώρισα έναν καλλιτέχνη τατουάζ από τη Βηρυτό και ένα κομψό κορίτσι από την Τυνησία με τρυπημένη μύτη της οποίας ο Σύρος άνδρας είχε κανονίσει να έρθουν εκείνη και ο γιος τους παράνομα στην Ελλάδα ενώ εκείνος περίμενε στην Τουρκία. Έπειτα ανακοίνωσε ότι την άφηνε τη στιγμή που οι δυο τους ήταν εγκλωβισμένοι στο νησί. Τα συναισθήματά τους για τις υποσχέσεις των γραφειοκρατών της ΕΕ μπορούν να συνοψιστούν σε ένα τατουάζ στο πόδι ενός εκ των ενοίκων της κατάληψης: τα λόγια των ανθρώπων είναι ίσα με μια παλιά μου παντόφλα.

Η Μεγάλη Προσφυγική Κρίση του 2015 γέννησε αντικρουόμενες ιστορίες. Για την ρατσιστική Ακροδεξιά, είναι ένας «ιερός πόλεμος μέσω μετανάστευσης» που διεξάγεται από νέους άνδρες που θέλουν να περιφέρονται άσκοπα χρησιμοποιώντας προνοιακά επιδόματα, να βάζουν χέρι σε κορίτσια από την Ευρώπη και να επιβάλλουν τη Σαρία στην παρακμιακή, ανυποψίαστη Δύση. Οι Δημοκρατικοί λένε αληθινές, σπαρακτικές ιστορίες για Σύρους πρόσφυγες –οικογένειες που διέφυγαν από βασανιστήρια, βόμβες-βαρέλια και τον ISIS. Η συμπόνια είναι το λιγότερο που τους αξίζει. Ενώ αυτή η εικόνα είναι αληθινή, είναι επίσης επιλεκτική και επιβάλλει τις δικές της ωμότητες. Διαχωρίζει τους ανθρώπους σε κατηγορίες: οι «καλοί» πρόσφυγες (γενικά οι Σύροι) και οι «κακοί» οικονομικοί μετανάστες (όλοι οι υπόλοιποι). Με αυτήν τη λογική, οι πρόσφυγες έχουν δικαίωμα να πάρουν κρατική υποστήριξη στις πλούσιες χώρες της Βόρειας Ευρώπης ενώ οι οικονομικοί μετανάστες αφήνονται σε κέντρα κράτησης μέχρι να απελαθούν και να επιστρέψουν στην Τουρκία. Αυτή η διάκριση φαίνεται σαφής όταν είσαι σε ένα γραφείο στις Βρυξέλλες αλλά στάσου λίγο πιο κοντά και οι καθαρές γραμμές θαμπώνουν. Ο νεαρός Αφγανός που έφυγε από το χωριό του για μια καλύτερα αμειβόμενη δουλειά στον κατασκευαστικό τομέα στο Ιράν ίσως τρέχει στην Ευρώπη για να γλιτώσει από την αναγκαστική στρατολόγηση για να πολεμήσει στη Συρία. Ο Σύρος μπαμπάς που δούλευε για να πάρει μισθούς πείνας στη σχετικά ασφαλή Τουρκία μπορεί να μπήκε τη βάρκα για να παρέχει ένα αξιοπρεπές μέλλον στα παιδιά του. Αυτές οι πολύπλοκες πτυχές εξαφανίζονται όταν βάλεις ανθρώπους κατά μια ιεραρχία που στρέφει τους πολίτες μια χώρας κατά εκείνων μιας άλλης.

Περισσότερα από το VICE

Ένας Άνδρας Περιγράφει όσα Έζησε σαν Γυναίκα στο Ελληνικό Facebook

Φοιτήτριες που Πληρώνουν τα Πανεπιστημιακά Δίδακτρά τους Κάνοντας τις Ερωτικές Συνοδούς

Πέρασα Μερικές Ώρες στο Θρυλικό Λεωφορείο 140

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ