Ο Παράξενος Κόσμος των Ανθρώπων που Έχουν Εμμονή να Παρακολουθούν Έρευνες Εγκλημάτων στην Τηλεόραση

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Προσπαθούσα να επιλέξω ανάμεσα σε ένα ποτήρι με φρούτα και ένα μπράουνι σε ένα συνεδριακό κέντρο της Νέας Υόρκης κάποιο Σάββατο απόγευμα πριν από λίγο καιρό, όταν μια λεπτή ασπρομάλλα γυναίκα με τζιν φούστα, φωτεινό ροζ μπλουζάκι και ογκώδη γυαλιά άρχισε να χορεύει με την ηχογραφημένη μουσική. Τελικά πήρε τη θέση της κοντά σε έναν πάγκο όπου πωλούνταν t-shirts έναντι 25 δολαρίων και κουκλάκια με κινούμενα κεφάλια όχι για πολύ λιγότερο.

Ήταν στο μέσο της διαδρομής προς το συνέδριο IDCon, ένα είδος συνεδρίου ComicCon για φανατικούς τηλεθεατές εκπομπών με αληθινά εγκλήματα. Το ροζ μπλουζάκι της γυναίκας είχε το λογότυπο του συνεδρίου στο κέντρο του. «Αυτή ήταν μια αληθινή φαν», σκέφτηκα. Μιλούσα όλο το απόγευμα με ένα σωρό από αυτούς τους ανθρώπους, προσπαθώντας να καταλάβω γιατί περίπου 200 από αυτούς επέλεξαν να αφιερώσουν μεγάλο μέρος του Σαββάτου τους για να ακούσουν τηλεοπτικές προσωπικότητες β' κατηγορίας να μιλούν για τη δολοφονική ψυχαγωγία.

Συστήθηκα, αλλά τη στιγμή που ήμουν έτοιμη να βάλω το κασετοφωνάκι μου να γράφει, η γυναίκα κρυφογέλασε.

«Είμαι η σύζυγος του Joe Kenda», είπε, δείχνοντας στη μεγάλη οθόνη στο μπροστινό μέρος του δωματίου. Ήταν εκεί, μπροστά στην κάμερα, παρουσιάζοντας την έκτη σεζόν του Homicide Hunter. Έπειτα άλλαξε το κλιπ δείχνοντας μια νεότερη εκδοχή του Kenda, πρώην ντετέκτιβ στο Colorado Springs, που τον έπαιζε ο ηθοποιός Carl Marino.

«Τώρα πες μου», συνέχισε η σύζυγος του Kenda, της οποίας το όνομα έμαθα αργότερα πως ήταν Mary Kathleen. «Πιστεύεις ότι αυτός ο νεαρός άντρας μοιάζει με τον σύζυγό μου; Η κόρη μου και εγώ έτσι πιστεύουμε, αλλά ο Joe και ο γιος μου λένε καθόλου».

Κοίταξα την οθόνη ακόμα λίγα δευτερόλεπτα. Υπήρχε σίγουρα ένα στοιχείο ομοιότητας αλλά δεν ήταν ακριβώς πανομοιότυποι και έτσι το είπα.

Εκείνη τη στιγμή, σταμάτησε η μουσική και από τα μεγάφωνα ζητήθηκε από τους παρευρισκόμενους να επιστρέψουν στις θέσεις τους. Άρπαξα ένα από τα λίγα εναπομείναντα μπράουνι – η εναλλακτική των φρούτων είχε προ πολλού πάψει να υπάρχει.

Λίγα λεπτά αργότερα, ο παλιός ντετέκτιβ ανθρωποκτονιών, ο Kenda, εμφανίστηκε στη σκηνή εν μέσω κραυγών και ουρλιαχτών, έτοιμος να πει ιστορίες, με εκείνο το αυτοσχέδιο στιλ διήγησης που τον εκτόξευσε σε σελέμπριτι του είδους (το όνομά του ήταν εκείνο που άκουγα να προφέρεται πιο συχνά όλη τη μέρα). Ωστόσο, στο μέσο της ομιλίας του ένιωσα να ζαλίζομαι. Ίσως ήταν η κούραση από την πρωινή πτήση ή το μπράουνι που έφαγα απότομα για να τονωθώ από τη ζάχαρη.

Ή ήταν κάτι πιο περίπλοκο από όλα αυτά.

Το αληθινό έγκλημα είναι ένας παράξενος τόπος στην αμερικανική κουλτούρα αυτήν τη στιγμή. Όχι πριν από πολύ καιρό, ήταν το νόθο θετό τέκνο της αφήγησης, ένας τρόπος για τους ανθρώπους να κοιτάξουν ανοιχτά στα μακάβρια σωθικά του φόνου και της βίας, ειδικά όταν τα θύματα ήταν νεαρά και σέξι. Αλλά είναι γεγονός πως έτσι ήταν τα πράγματα ακόμα και πριν από τη γέννηση της Αμερικής, με περιστασιακές παρεμβολές υψηλής κουλτούρας πάντα έτοιμες να αποφανθούν σχετικά με οποιαδήποτε υπόθεση γινόταν Δίκη του Αιώνα.

Τα τελευταία δύο χρόνια, οι ιστορίες για αληθινά εγκλήματα απέκτησαν υψηλότερες βλέψεις. Κάπως έτσι καταλήξαμε με τα Serial, The Jinx, Making a Murderer και τη φετινή διπλή δόση από OJ Simpson στο FX και το ESPN. Δίκτυα όπως τα Netflix, Amazon και Showtime συγκεντρώνουν τις «κυριλέ» ιστορίες, αλλά αυτές που πληρούν τις προϋποθέσεις δεν είναι και τόσο πολλές.

Αυτό που απομένει για τις υπόλοιπες είναι δίκτυα όπως το InvestigationDiscovery.

Το ID, όπως είναι η συντομογραφία του, είναι αληθινό έγκλημα σε 24ωρη προβολή. Οι ιστορίες αποπνέουν έντονη ενέργεια με μόλις μια ιδέα πομπώδους προσδοκίας (η αγαπημένη μου, A Crime to Remember, είναι ό,τι πιο κοντινό στην υψηλότερη τέχνη τής εκ νέου αφήγησης ιστοριών εγκλήματος που έγιναν στα μέσα του 20ού αιώνα, με όμορφα φωτισμένα σκηνικά και ηθοποιούς). Με τη φυσική διεύρυνση καναλιών όπως το Court TV –κάποτε επικεφαλής του ήταν ο Henry Schleiff του ID– και σειρών όπως Dateline: NBC και A Current Affair, το ID δεν ενδιαφέρεται τόσο για την ηθική αμφισημία όσο για την ενεργοποίηση των βαθύτερων ενστικτωδών συναισθημάτων, που εκτείνονται από οργή για τα θύματα μέχρι αποστροφή για τους δολοφόνους και επευφημίες για τους ερευνητές, που με άψογο τρόπο γίνονται ηρωικά άβαταρ.

Όλα εκείνα τα συναισθήματα ήταν παρόντα στο IDCon, στο πρώτο συνέδριο φαν του δικτύου. Στο κτίριο Altman στη 18η Οδό στο Μανχάταν, εμφανίστηκαν 300 άτομα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του δικτύου και τους ομιλητές, με διπλάσιους να περιμένουν στη λίστα αναμονής (η συγκαλυμμένη απομάκρυνση των τριών τελευταίων σειρών καθισμάτων ήταν μια ένδειξη πως το παραπάνω ίσως ήταν υπερβολή).

Διαδραστικοί θάλαμοι καλούν τους ενδιαφερόμενους να ακούσουν ηχητικά αποσπάσματα ή να δουν τη διαδικασία της αυτοψίας που πραγματοποιείται στη δεξιά πλευρά της αίθουσας, ενώ μπροστά στη σκηνή το ένα πάνελ διαδέχεται το άλλο. Σε αυτά συμμετέχουν πρόσωπα του δικτύου που μιλούν για τη δουλειά τους. Δεν πρόκειται ακριβώς για «εγκληματολογικό παιχνίδι μεταμφιέσεων», όπως περίμενε ένας μπερδεμένος συμμετέχων.

Στην αίθουσα υπάρχει ειλικρίνεια. Υπάρχει λόγος που οι φαν χαρακτηρίζονται «ID Addicts» (εξαρτημένοι από το ID): παρακολουθούν πραγματικά ώρες επί ωρών όσα προσφέρει το δίκτυο. Η Adrienne Miller, 53 ετών, και η κόρη της Stephanie, 25 ετών, από το Cherry Hill του New Jersey, ήταν μεταξύ των πρώτων που έφτασαν. Η Adrienne ακτινοβολούσε καθώς εξηγούσε την αγάπη της για το τηλεοπτικό δίκτυο. «Είμαι μια απογοητευμένη ντετέκτιβ ανθρωποκτονιών. Αυτό ήθελα να γίνω όταν μεγάλωνα. Η μαμά μου έλεγε "Αχ, όχι". Με αυτό τον τρόπο μπορώ να ζήσω μέσα από τις ζωές όλων. Το αγαπώ».

Οι Robert και Robin Peterkins έφεραν μαζί τους τη δύο ετών κόρη τους Emory («είναι φανατική τηλεθεάτρια αλλά δεν ξέρει τι συμβαίνει», αστειεύτηκε ο πατέρας της). Ο Robert ξεχώρισε τις πολύ καλής ποιότητας αναπαραστάσεις στο ID, ενώ η Robin έδειξε περισσότερο ανυπόμονη για να δει τον TamronHall και εξήρε το «βάθος» του δικτύου – την προθυμία του να φτάσει πέρα από την αμεσότητα των ιστοριών που γράφουν οι εφημερίδες. Έδιωξε μακριά τις σκέψεις για το Serial, για το οποίο είχε ακουστά. «Αυτό που έχω ακούσει [η ραδιοφωνική εκπομπή] προέρχεται από μια διαφορετική γωνία, που έχει να κάνει με τη δικαιοσύνη και τα κοινωνικοοικονομικά και λιγότερο με την ψυχαγωγία. Φαίνεται να είναι ευχάριστη αλλά όχι απαραιτήτως τόσο ζουμερή».

Το σχόλιο της Robin έγινε περαιτέρω κατανοητό στη διάρκεια των ερωταπαντήσεων στο πάνελ όπου βρίσκονταν οι Hall, Paula Zahn, Tony Harris και Chris Hansen για να συζητήσουν για τις τεχνικές της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας και υποθέσεις που τους στοίχειωσαν. Ένας συμμετέχων ήθελε να ξέρει τι σκέφτονταν για το Making a Murderer και την υπόθεση του Steven Avery. Ο Harris είπε ότι είχε πάρει συνέντευξη από τους κινηματογραφιστές. «Σκέφτηκα ότι το ID θα είχε κάνει καλύτερη δουλειά», πρόσθεσε. «Ήμουν επιφυλακτικός σχετικά με το τι θα έβγαινε προς τα έξω» (τελικά το ID μετέδωσε τη δική του ωριαία εκδοχή. Μια σύντομη ειδική αναφορά στον Adnan Syed, του οποίου η υπόθεση ήταν η βάση για την πρώτη σεζόν του Serial).

Για την Jennifer Zilinyi, το IDCon ήταν ένα «παιδικό όνειρο». Όταν ρώτησα γιατί, η απάντησή της βασιζόταν στην προσωπική εμπειρία. «Ετοιμάζομαι να υποβάλω αίτηση για προγράμματα ιατροδικαστικής ψυχολογίας», είπε. «Προέρχομαι από ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον, οπότε κατανοώ την τοξικομανία, την παιδική κακοποίηση και τα θέματα ψυχικής υγείας. Αυτοί οι άνθρωποι (στο ID) είναι υπερήρωες. Αγωνίζονται για τους ανθρώπους και όχι για τον εαυτό τους. Για μένα, αυτό είναι απίστευτο».

Οι σειρές του Investigation Discovery, τόνισε η Zilinyi, «δεν ωραιοποιούν το έγκλημα. Πηγαίνουν κατευθείαν στη λεπτομέρεια. Κάποιες από τις λεπτομέρειες είναι αποκρουστικές και θα μπορούσαμε να ζήσουμε και χωρίς αυτές, αλλά αντιπροσωπεύουν την πραγματική ζωή. Αυτό είναι πραγματικά φοβερό και πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή».

Επίσης, δεν έχουν να κάνουν τόσο με τις λεπτές διαφορές. Όταν ένα μέλος του ακροατηρίου ρώτησε την Candice DeLong, πρώην αναλύτρια ψυχολογικών προφίλ του FBI και παρουσιάστρια του Deadly Women, για την επιεική ποινή που δόθηκε στον βιαστή του Stanford, Brock Turner, η απάντησή της ήταν εμφατική. «Πιστεύω ότι είναι ψυχοπαθής. Εάν δεν είχε συλληφθεί θα ήταν ένας κατά συρροή δολοφόνος».

Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, και η DeLong έχει αρκετή εμπειρία για να στηρίξει τον ισχυρισμό της. Αλλά το εκκωφαντικό χειροκρότημα που ακολούθησε ήταν άλλη μια υπενθύμιση ότι σε εκείνη την αίθουσα η ψυχαγωγία αντικατέστησε την πληροφόρηση, η κάθαρση υπερτέρησε της αμφισημίας, η οργή υπερπήδησε την περισυλλογή. Θέλουμε να πιστέψουμε ότι η ασχήμια στον κόσμο μπορεί να ξεπεραστεί μέσω του ηρωισμού.

Κι αυτό για να πούμε ότι το IDCon ήταν μια απόδειξη, διάρκειας ενός απογεύματος, ότι το αληθινό έγκλημα που παρουσιάζεται στην τηλεόραση μπορεί μεν να παρουσιάσει την αληθινή ζωή, αλλά όχι να την ενσωματώσει επαρκώς.

Περισσότερα από το VICE

Η Ζωή με την 20χρονη Κοπέλα μου που Έπασχε από Καρκίνο Μέσα από Φωτογραφίες

Τι Πιστεύουν οι Κάτοικοι των Προαστίων για το Κέντρο της Αθήνας;

Όλα Όσα Θέλετε να Ξέρετε για τα Τατουάζ στο Πέος