FYI.

This story is over 5 years old.

Διασκέδαση

Η Λαιμαργία για την «Πνευματική Αναζήτηση» Καταστρέφει τα Πάντα Γύρω από την Αγιαγουάσκα

Η αυξημένη ζήτηση, για το παραισθησιογόνο τσάι που χρησιμοποιείται στις ιεροτελεστίες των Ινδιάνων και αποτελεί αγαπημένο ναρκωτικό των celebrities, το οδηγεί σε εξάλειψη.
Marina Lopes
Κείμενο Marina Lopes

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Motherboard

Αυτή είναι η δεύτερη από τις τρία αποσπάσματα από το Παγκόσμιο Συνέδριο Αγιαγουάσκα του 2016, στο Rio Branco της Βραζιλίας. Την πρώτη μπορείτε να τη βρείτε εδώ.

Από το Brooklyn μέχρι την Αυστραλία, υπάρχει μια αυξανόμενη ζήτηση για αγιαγουάσκα, ένα παραισθησιογόνο τσάι που λέγεται ότι έχει πνευματικές και θεραπευτικές ιδιότητες. Αλλά όπως και σε κάθε παραμύθι της παγκοσμιοποίησης, η αποδοχή του από την ανθρωπότητα απειλεί να προκαλέσει ασφυξία στην παράδοση στην πηγή της.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Η ιερή τέχνη των Ινδιάνων έχει μετατραπεί σε διασκέδαση», είπε ο Moises Pianko, μέλος της φυλής Ashaninka στη βόρεια Βραζιλία.

Το τσάι από βότανα, που φτιάχνεται με τον συνδυασμό ενός σπάνιου αμπελιού και θάμνων που βρίσκονται στην πυκνή βλάστηση του Αμαζονίου, έχει γίνει ΤΟ ναρκωτικό για διασημότητες όπως ο Sting και η Lindsay Lohan, που εγκωμιάζουν τις πνευματικές ιδιότητές του. Αλλά για τις φυλές του Αμαζονίου που χρησιμοποιούν την αγιαγουάσκα εδώ και 5.000 χρόνια για να επικοινωνήσουν με τον Θεό για θέματα που εκτείνονται από την πολιτική έως την ιατρική, η μόδα είναι επικίνδυνη.

Διαβάστε ακόμη: Ζητήσαμε από Έναν Βετεράνο Περουβιανό Σαμάνο να μας Μιλήσει για το Ayahuasca

Ξαφνικά, η τοπική και διεθνής ζήτηση για το ρόφημα έχει θέσει το αμπέλι αγιαγουάσκα –που χρησιμοποιείται για να παρασκευάζεται το τσάι– σε κίνδυνο εξάλειψης σε περιοχές του Περού και έχει κάνει την τιμή του να τριπλασιαστεί τα τελευταία επτά χρόνια, στα 250 δολάρια (230 ευρώ) το λίτρο. Η κληματαριά είναι σχεδόν αδύνατο να φυτευτεί, καθώς ευδοκιμεί μόνο στην πυκνή ζούγκλα και χρειάζεται τέσσερα χρόνια να μεγαλώσει – οπότε τα φυσικά αποθέματα είναι περιορισμένα.

Στο μεταξύ, αρκετά κέντρα που ξεφυτρώνουν σε όλο τον κόσμο είναι ελεύθερα να προσφέρουν αγιαγουάσκα με ελάχιστο ενδιαφέρον για την ασφάλεια των χρηστών της ή την ιερότητα του τσαγιού, σύμφωνα με αρχηγούς των φυλών.

Οι λευκοί θέλουν να πάρουν την πατέντα του τελετουργικού για να τη χρησιμοποιήσουν για να βγάλουν χρήματα, αλλά ο πνευματικός κόσμος δεν είναι για πούλημα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Η αγιαγουάσκα δεν είναι αστείο. Οι λευκοί θέλουν να πάρουν την πατέντα του τελετουργικού και να τη χρησιμοποιήσουν για να βγάλουν χρήματα, αλλά ο πνευματικός κόσμος δεν είναι για πούλημα», είπε ο Pianko.

Η βιομηχανία του τουρισμού της αγιαγουάσκα λέει κάτι άλλο. Εκτιμάται ότι περίπου 40 θεραπευτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο ειδικεύονται σήμερα στην αγιαγουάσκα, σύμφωνα με τον Carlos Suarez, έναν ανεξάρτητο ερευνητή που γράφει για την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτισμική αλλαγή στον Αμαζόνιο. Αυτά τα κέντρα φιλοξενούν περισσότερους από 4.000 ανθρώπους τον χρόνο και χρεώνουν πάνω από 400 δολάρια τη βραδιά. Κάποιοι προσφέρουν επίσης λασπόλουτρα, συνεδρίες γιόγκα και εκδρομές στο Machu Picchu.

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Ο Andy Metcalfe, ιδιοκτήτης του κέντρου Gaia Tree, ενός κέντρου απόδρασης για αγιαγουάσκα στο Iquitos του Περού, είπε ότι οι εποχές που το τσάι φτιαχνόταν αποκλειστικά από τις φυλές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. «Έχει ξεπεράσει την αυθεντική φυλετική προέλευση», είπε, προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι σαμάνοι στην περιοχή δεν συνδέονται άμεσα με τις φυλές. «Στο τέλος της μέρας, η αγιαγουάσκα προέρχεται από τη φύση. Δεν πιστεύω στην ιδιοκτησία ή στον έλεγχο της φύσης από τον άνθρωπο».

Για εκείνους που δεν μπορούν να πληρώσουν για μια εβδομαδιαία απόδραση, ένα φλιτζάνι αγιαγουάσκα είναι μόλις ένα κλικ μακριά. Το τσάι πωλείται στο Facebook Marketplace, ενώ σετ «κάν' το μόνος σου» διατίθενται έναντι 300 δολαρίων (περίπου 270 ευρώ). Αλλά καθώς διογκώνεται η δημοτικότητα του ναρκωτικού σε όλο τον κόσμο, ο έλεγχος της ποιότητας αποτελεί πρόκληση. Η παρασκευή της αγιαγουάσκα με λάθος τρόπο ή σε συνδυασμό με άλλα ναρκωτικά μπορεί να είναι θανατηφόρα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Κατσαρόλες και φούρνοι για τη ζύμωση της αγιαγουάσκα. Φωτογραφία: Marina Lopes

Το 2012, ο Kyle Nolan, ένας 18χρονος από τη βόρεια Καλιφόρνια, πέθανε στο Περού από υπερβολική δόση αγιαγουάσκα, σύμφωνα με εκτίμηση των αρχών. Ο Henry Miller, ένας 19χρονος φοιτητής από τη Βρετανία, είχε ανάλογη μοίρα όταν έπαθε αλλεργία από το ναρκωτικό. Υπάρχουν επίσης όλο και περισσότερες αναφορές για σαμάνους-αρπακτικά που βιάζουν και επιτίθενται σεξουαλικά σε γυναίκες που πίνουν αγιαγουάσκα.

Οι φυλές ανησυχούν για το εάν θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στο τσάι σε περίπτωση που η αγιαγουάσκα πάρει τον δρόμο της κοκαΐνης, που χρησιμοποιούνταν από τους Ίνκας για να αντιμετωπιστεί η ασθένεια του υψομέτρου πριν εισβάλει στην παγκόσμια αγορά ως παράνομο ναρκωτικό.

«Εάν υπάρχει πρόβλημα με την αγιαγουάσκα, θα απαγορευτεί, θα κριθεί ακατάλληλη και τι θα γίνει με μας, τους αυτόχθονες λαούς;» είπε ο Jose de Lima από τη φυλή Kaxinawa. «Φαντάζεστε να απαγορευτεί το φάρμακό μας; Θα πρέπει να βασιζόμαστε στο φαρμακείο; Όχι, θέλουμε να βασιζόμαστε στο ζωντανό φαρμακείο μας, το δάσος».

Αλλά μερικοί ερευνητές θεωρούν την παγκόσμια εμπορευματοποίηση της αγιαγουάσκα αναπόφευκτη και πιστεύουν ότι οι φυλές πρέπει να εστιάσουν στο να πάρουν ένα κομμάτι από τα κέρδη.

«Η εμπορευματοποίηση είναι γεγονός. Η αγιαγουάσκα πάει στον κόσμο και ο κόσμος πάει στην αγιαγουάσκα», είπε ο Suarez. «Στον κόσμο των αυτοχθόνων, οι μόνοι που μπορούν να κερδίσουν χρήματα από μια παραδοσιακή δραστηριότητα είναι οι σαμάνοι. Γιατί δεν θα έπρεπε να επωφελούνται και αυτοί από το σύστημα;»

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μερικές φυλές θέλουν να συμμετέχουν, αλλά η ζήτηση για αγιαγουάσκα αυξάνεται πολύ γρήγορα για να ακολουθήσει κανείς τον ρυθμό. Σήμερα η πλειονότητα των κερδών προέρχεται από ανεξάρτητα κέντρα που ισχυρίζονται πως έχουν χαλαρές συνεργασίες με τις τοπικές φυλές.

Ένα αμπέλι αγιαγουάσκα στο δάσος. Φωτογραφία: Marina Lopes

«Δεν μπορούμε να πούμε ότι η αγιαγουάσκα είναι δική μας, διότι δεν έχουμε την πατέντα. Αλλά θέλουμε να την εμπορευματοποιήσουμε με τους δικούς μας όρους. Θέλουμε οι άνθρωποι να έρχονται στη γη μας και να την παίρνουμε με τους δικούς μας όρους», είπε ο Lurino Pequeno de Souza, ένα 26χρονο μέλος της φυλής Katukina. «Υπάρχουν αρκετοί σαμάνοι που τελούν τελετές χωρίς στάλα γνώση και ξεγελούν τους λευκούς».

Μέχρι τότε, η βιάση για την αγιαγουάσκα έχει κάνει τις φυλές να αμφισβητούν μέχρι και τη βιωσιμότητα των δικών τους τελετών. Επειδή η εξαγωγή εκχυλίσματος από το φυτό είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη, οι δασοκόμοι έχουν διαπιστώσει ότι οι ερασιτέχνες ζυθοποιοί αγιαγουάσκα περιπλανώνται στη ζούγκλα και συχνά κόβουν ένα τμήμα της σπάνιας κληματαριάς και αφήνουν την υπόλοιπη να σαπίσει. Το να βρεις την άλλοτε σε αφθονία κληματαριά στην περιοχή Iquitos του Περού, όπου βρίσκονται τα περισσότερα κέντρα, σήμερα παίρνει μέρες.

«Η διατήρηση του πολιτισμού μας είναι μια καθημερινή μάχη», είπε ο Biraci Brasil, αρχηγός της φυλής Yawanawa. «Η αγιαγουάσκα δεν είναι απλώς ένα φυτό, είναι οι πρόγονοί μας».

Περισσότερα από το VICE

Τι θα Γινόταν αν η Ευρωπαϊκή Ένωση Άνοιγε τα Σύνορά της σε όλο τον Κόσμο;

Η Ιστορία του πιο Διάσημου Κλέφτη της Ιταλίας

Πρόστυχες Ιστορίες από έναν Πιλότο «Ερωτικών Πτήσεων»

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.