Πόσο Γαμάτα Νιώθεις Όταν Χαιρετάς τον Καφετζή σου;

«Μπορείτε να βάλετε όλα τα βαριά σε μια σακούλα και τα ελαφριά σε άλλη;», ρωτάω τον άνδρα που τοποθετεί τα ψώνια μου στις σακούλες του μπακάλικου. «Ευχαρίστως», λέει, «Είστε καλά;». Του λέω ότι αναρρώνω από ένα χειρουργείο στον ώμο και δεν μπορώ να σηκώσω πάνω από ενάμιση κιλό με το δεξί χέρι και επιμένει να τις κουβαλήσει και τις δύο στο αμάξι μου. Καθώς βγαίνουμε έξω, μου λέει ότι πρόσφατα έπαθε δισκοκήλη και συζητάμε για την εμπειρία της ανάρρωσης από ένα απρόσμενο χειρουργείο.

Αργότερα το ίδιο βράδυ κόβω λαχανικά και παρατηρώ ότι χαμογελάω λίγο όταν σκέφτομαι το ευχάριστο απόγευμα που είχα. Είμαι freelance δημοσιογράφος κι έτσι περνάω πολύ χρόνο μόνη. Τον προηγούμενο μήνα που τον πέρασα αναρρώνοντας από το χειρουργείο, ένιωθα πολύ απομονωμένη. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, έχω γενικευμένη διαταραχή άγχους που συχνά επικεντρώνεται γύρω από τις σχέσεις μου, έτσι οι σιωπές παραήταν βαριές.

Εκείνη τη μέρα δεν είδα τον άνδρα μου, τους φίλους μου ή συγγενείς μου, αλλά ένιωθα κεφάτη. Είχα πάρει ένα latte σόγιας από το καινούργιο μου αγαπημένο μου καφέ. Αφηγήθηκα ένα επεισόδιο του You στο Netflix στον φυσικοθεραπευτή μου. Είπα δυο κουβέντες με την ταμία στο μπακάλικο, η οποία ανακάλυψα ότι γράφει επίσης. Και υπήρχε και η ευχάριστη συζήτηση με τον άνδρα, που μου έβαλε τα ψώνια στις σακούλες.

Τελικά, αυτές οι μικρές, φαινομενικά ασήμαντες επαφές ήταν αρκετές για να μου φτιάξουν το κέφι και να με κάνουν να νιώθω λιγότερο απομονωμένη. Οι κοινωνικές μας ζωές αποτελούνται από αδύναμους και ισχυρούς δεσμούς, όπως λένε οι ψυχολόγοι. Ισχυρός δεσμός είναι ο/η σύζυγος, γονείς, αδέλφια, κολλητοί, προπονητές ή συνάδελφοι, ενώ αδύναμοι δεσμοί είναι οι γνωστοί – ο μπαρίστα σου, ο δάσκαλος γιόγκα, η ταμίας στο αγαπημένο σου παντοπωλείο ή η γυναίκα που σου βγάζει τα φρύδια.

VICE Video: Ο Leon of Athens Μιλά για τη Μουσική, τον Γιώργο Λάνθιμο και την Eurovision

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Πώς ξεχωρίζω έναν αδύναμο δεσμό από έναν άγνωστο; Αναγνωριζόμαστε», λέει η Gillian Sandstrom, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ που έχει μελετήσει την επίδραση των αδύναμων δεσμών. «Δεν χρειάζεται να ξέρεις το όνομά του, αλλά τον έχεις δει και ξέρεις ποιος είναι».

Η Sandstrom συμμετείχε στη συγγραφή μιας μελέτης του 2014, με τίτλο «Κοινωνικές επαφές και ευτυχία: η εκπληκτική δύναμη των αδύναμων δεσμών», που τόνιζε τη σημασία αυτών των υποτιμημένων σχέσεων. «Αυτές οι ελάχιστες επαφές μάς κάνουν να νιώθουμε καλά – σαν να συνδεόμαστε με τους άλλους», λέει.

«Μας κάνουν να νιώθουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον κόσμο και μεγαλύτερη αίσθηση κοινότητας. Νομίζω ότι το έχουμε πολύ ανάγκη. Έχουμε ανάγκη να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου. Και υπάρχουν διάφορες αρνητικές συνέπειες όταν δεν το νιώθουμε αυτό». Η μοναξιά, που φυσικά διαφέρει από το να είσαι σωματικά μόνος, μπορεί να έχει βλαπτική επίδραση στην ψυχική και σωματική μας υγεία. Αν νιώθεις απομονωμένος, μπορεί οι συνέπειες στη διάρκεια της ζωής σου να είναι ανάλογες με αυτές του καπνίσματος ή της παχυσαρκίας.

Δεν γίνεται να είμαστε συνέχεια με τους δυνατούς δεσμούς μας, λέει η Sandstrom και μπορεί να είναι καταστροφικό αν στηριζόμαστε υπερβολικά σε εκείνους για να είμαστε καλά, να γίνουμε εξαρτημένοι και να βασιζόμαστε υπερβολικά σε έναν ή δύο ανθρώπους για την ευτυχία μας. «Είναι καλύτερα να στηριζόμαστε σε διαφορετικούς ανθρώπους για να καλύψουμε διαφορετικές ανάγκες», λέει. «Και νομίζω πως αυτές οι αδύναμες σχέσεις είναι κάτι που υποτιμάμε λιγάκι».

Οι αδύναμοι δεσμοί είναι πολύ σημαντικοί και όχι μόνο για την κοινωνική μας ζωή. Ωφελούν και την καριέρα μας. Μια μελέτη του 1973, στην οποία ο κοινωνιολόγος του Στάνφορντ Mark Granovetter αρχικά εισήγαγε τον όρο αδύναμοι δεσμοί και ισχυροί δεσμοί, ανακάλυψε ότι οι αδύναμοι δεσμοί ήταν πιο σημαντικοί από τους ισχυρούς δεσμούς για μια συγκεκριμένη ομάδα: για όσους έψαχναν δουλειά. Ισχυρίστηκε ότι παρόλο που οι ισχυροί δεσμοί θα έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να σε βοηθήσουν, ανήκουν στον στενό σου κύκλο και δεν μπορούν να επεκτείνουν τις επιλογές σου. «Οι αδύναμοι δεσμοί είναι οι γέφυρες για άλλα σύνολα ανθρώπων, με τα οποία δεν έχεις σχέση», λέει η Sandstrom. «Εκείνοι έχουν τις καινούργιες πληροφορίες, που μπορεί να σε βοηθήσουν». Αυτή η επιδραστική έρευνα έχει βάση, λένε οι δικοί μου. Οι αλληλεπίδραση με γνωστούς διευρύνει επί δέκα το δίκτυό μας.

Αυτές οι γνωριμίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συνολική σου εξέλιξη. Είναι όμως άνθρωποι που μπορεί να μην τους προσέχεις καν, εκτός αν σε ρωτήσουν γι’ αυτούς. Η Sandstrom δίνει ένα παράδειγμα. Έχεις μετακομίσει ποτέ σε καινούργια πόλη; Εκτός του ότι δεν έχεις φίλους ή συγγενείς, μπορεί να νιώθεις χαμένος. Μια αιτία αυτού του αποπροσανατολισμού πιθανόν είναι η έλλειψη αδύναμων δεσμών. Άλλωστε, έχασες ένα ολόκληρο δίκτυο ανθρώπων – από τη γυναίκα που σε έβλεπε να βγάζεις βόλτα το σκυλί σου μέχρι τον μπαρίστα που ξέρει απ’ έξω τον περίπλοκο καφέ σου.

«Πρόκειται για ελάχιστες σχέσεις, αλλά νομίζω πως όταν τις χάνεις όλες μαζί, όταν για παράδειγμα μετακομίζεις σε μια καινούργια πόλη, συσσωρεύονται και καταλαβαίνεις ότι έκαναν τη διαφορά», λέει η Sandstrom. Για όσους νιώθουν ότι τους λείπει αυτή η επαφή, είναι εύκολο να ξεκινήσουν να αναπτύσσουν αδύναμους δεσμούς – σίγουρα πιο εύκολο και λιγότερο βεβιασμένο από το να προσπαθείς να βρεις έναν καινούργιο κολλητό. Αρχικά πρόσεξε τι συμβαίνει γύρω σου, λέει η Sandstrom. Υπάρχει κάποιος που σου γνέφει σαν να σε αναγνωρίζει στο γυμναστήριο; Μια ταμίας στο παντοπωλείο που βλέπεις κάθε μέρα;

Όταν έχεις αποδεχτεί τη συνθήκη της κοινής αναγνώρισης, ξεκίνα την κουβέντα. Η Sandstrom λέει ότι ο πιο εύκολος τρόπος είναι είτε μέσω ενός κομπλιμέντου ή σχολιάζοντας κάτι που έχετε κοινό, όπως τις ασκήσεις στο γυμναστήριο ή ότι έχετε σκύλο. Σκέψου έναν φυσικό τρόπο να αναφέρεις κάτι προφανές, σαν να σκέφτεσαι (καλά πράγματα) δυνατά.

Αν έχεις νευρικότητα σαν να είσαι μαθητής σε καινούργιο σχολείο, να έχεις κατά νου ότι οι φόβοι της απόρριψης μάλλον είναι αβάσιμοι. «Έρευνες δείχνουν ότι σπάνια οι άλλοι μας απορρίπτουν», λέει η Sandstrom και συμπληρώνει ότι υπάρχει κάτι που λέγεται κενό σύνδεσης, στο πλαίσιο του οποίου υποτιμούμε πόσο ενδιαφέροντες μας βρίσκουν οι άγνωστοι. «Τρώμε κολλήματα και σκεφτόμαστε "γιατί το είπα αυτό;" και ανησυχούμε ότι ο άλλος δεν θα απόλαυσε τη συζήτηση. Στην πραγματικότητα την απολαμβάνουν πιο πολύ απ’ όσο νομίζουμε».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Η Ζωή μου Εκτός Κορυδαλλού με το Βραχιολάκι

«Το Μέτρο των Εποπτευόμενων Χώρων Χρήσης Είναι Υποκριτικό», Κατερίνα Μάτσα

Η Αναστασία Τσουκαλά Έγραψε Βιβλίο για την Ένοπλη Πάλη