«Τη Δευτέρα έχω μια ώρα κενό, 12 με 1 το μεσημέρι. Αν θες, βρισκόμαστε στα καφέ απέναντι από τη Νομική», μου είπε από το καρτοτηλέφωνο του Κορυδαλλού. Είναι κρατούμενη τα τελευταία επτά χρόνια για οικονομικές απάτες. Συνέχισε από τη φυλακή τις σπουδές στη Νομική, που είχε αφήσει στη μέση. Τα στοιχεία της βρίσκονται στη διάθεση του VICE, όμως θέλησε να μιλήσει ανώνυμα. Κάθε Δευτέρα παίρνει εκπαιδευτική άδεια - από τον Κορυδαλλό ως τη Σόλωνος. Ήρθε στο ραντεβού με τις σημειώσεις των μαθημάτων. Δεν ήταν μόνο αυτό. Στο αριστερό πόδι φορούσε το περίφημο «βραχιολάκι», το ηλεκτρονικό σύστημα γεωεντοπισμού για υπόδικους και μια σειρά κρατούμενων, το γνωστό από τις αμερικάνικες ταινίες ankle monitor. Σήκωσε λίγο το τζιν. Πάνω από τα μποτάκι, στον αριστερό αστράγαλο, ήταν εφαρμοσμένος με ιμάντα ένας γαλάζιος πομπός στο μέγεθος κινητού τηλεφώνου. «Όταν το φόρεσα, ένιωσα ότι αποφυλακίστηκα», μου είπε αργότερα η ίδια. Παρά τη δυνατότητα, όμως, που προσφέρει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας και ο Σωφρονιστικός Κώδικας, σήμερα φορούν «βραχιολάκι» μόλις 11 κρατούμενοι των ελληνικών φυλακών.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
VICE: Τι μαθήματα έχεις σήμερα;
Οικονομικό Ποινικό Έγκλημα, Διεθνές Ποινικό Δίκαιο και Διεθνές Δίκαιο και Ανθρώπινα Δικαιώματα.Μπορούμε να καθίσουμε στη Σόλωνος;
Ναι φυσικά, το «βραχιολάκι» έχει εμβέλεια 300 μέτρων από το σημείο που πρέπει να βρίσκομαι, δηλαδή τη Νομική.Πώς βρέθηκες στη φυλακή;
Απληστία. Όταν βλέπεις ότι μπορείς να βγάλεις εύκολα και γρήγορα χρήματα, νομίζοντας στην αρχή ότι δεν είναι παράνομο, αλλά αργότερα προκύπτει μια ανεξέλεγκτη κατάσταση, δεν μπορείς να κάνεις πίσω. Εργαζόμουν σε συμβολαιογραφικό γραφείο που έκανε πλειστηριασμούς, κάποιοι από τους οποίους ήταν παράνομοι. Αυτό κάποια στιγμή έσκασε.
Έρχεται κάποιος από την εταιρεία, σου το τοποθετεί στο πόδι και σου δίνει μια εφεδρική μπαταρία κι έναν φορτιστή.
Θυμάσαι την πρώτη μέρα στη φυλακή;
Θυμάμαι την πρώτη μέρα στο κρατητήριο, στη ΓΑΔΑ. Ήταν σοκαριστική, ένας άλλος κόσμος. Μετά στη φυλακή, έπαιρνα απελπισμένη τους πάντες και τους έλεγα, «βγάλτε με από 'δω, σώστε με». Προσαρμόζεσαι όμως, δεν έχεις άλλη επιλογή.Έχεις οικογένεια;
Το μόνο μου θέμα ήταν τα παιδιά μου, που τα άφησα στον αέρα (17 και 14 ετών, σήμερα). Από την πρώτη στιγμή τούς είπαμε την αλήθεια. Μεγάλωσαν με τον πατέρα τους, τους γονείς και την αδερφή μου. Και με πολλές επισκέψεις στη φυλακή - στον Ελαιώνα Θηβών και στον Κορυδαλλό. Εγώ διάβαζα για τη Νομική κι εκείνα έρχονταν με τα βιβλία του Δημοτικού. Πολλές επισκέψεις και άπειρες ώρες στο τηλέφωνο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Όταν το φόρεσα, αισθάνθηκα σαν να αποφυλακίστηκα».
Πότε ξεκίνησες στο Πανεπιστήμιο;
Είχα περάσει στα 18 ως φοιτήτρια στη Νομική, όμως στα μισά διέκοψα τις σπουδές. Τον τρίτο χρόνο στη φυλακή, στις αρχές του 2015, αποφάσισα ότι θα ξαναγυρίσω. Στον Ελαιώνα με βοήθησε πάρα πολύ μια κοινωνική λειτουργούς, ένας εκπληκτικός άνθρωπος, στην οποία μια μέρα είπα ότι θέλω να συνεχίσω στο Πανεπιστήμιο. Κάναμε την επαφή με το Νομική, μου έστειλαν τα βιβλία και άρχισα να ξαναδιαβάζω. Είναι πολύ δύσκολο να διαβάσεις στη φυλακή. Έδινα εξετάσεις μέσω Skype. Αφού πέρασα επτά-οκτώ μαθήματα, ζήτησα να μεταχθώ στον Κορυδαλλό, στο τέλος του 2016.Πώς ήταν στον Κορυδαλλό;
Πολύ δύσκολα. Έκανα αίτηση για εκπαιδευτική άδεια και ο εισαγγελέας του Συμβουλίου της φυλακής είπε όχι, με το σκεπτικό ότι «η Σχολή είναι θεωρητική, επομένως δεν υπάρχουν υποχρεωτικά μαθήματα». Λίγο καιρό αργότερα, προέκυψε το θέμα με τον Βασίλη Δημάκη, κρατούμενο φοιτητή στο Πολιτικό Τμήμα της Νομικής που έκανε απεργία πείνας, ζητώντας εκπαιδευτικές άδειες. Τον στήριξα πολύ, όπως και άλλοι κρατούμενοι. Και όταν εκείνος πήρε την άδεια, έγινε δεκτή και η δική μου.
Το φοράω όλο το 24ωρο, με αυτό κοιμάμαι, με αυτό κάνω μπάνιο, πλέον δεν το αισθάνομαι.
Ποια είναι η διαδικασία;
Κάνεις αίτηση στον διευθυντή της φυλακής και στον εισαγγελέα για άδεια με ηλεκτρονική επιτήρηση, ώστε να παρακολουθήσεις συγκεκριμένα μαθήματα στη Σχολή. Το αρμόδιο Συμβούλιο της φυλακής ελέγχει αν πληροίς της προϋποθέσεις. Τις είχα και μου είπαν ναι. Πήρα την πρώτη άδεια τον Οκτώβριο του 2018.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πρακτικά, πώς γίνεται;
Η απόφαση του Συμβουλίου στέλνεται στην εταιρεία (σσ: G4S) που έχει κάνει τη σύμβαση με το υπουργείο και βγαίνει το κοστολόγιο, το οποίο είναι περίπου 13 ευρώ τη μέρα και καλύπτεται από τον κρατούμενο. Για τους φοιτητές θα μπορούσε να ήταν χωρίς χρέωση, όμως από την άλλη είναι χρήματα που θα ξοδέψεις και στη φυλακή. Μετά από αυτό, έρχεται κάποιος από την εταιρεία, σου το τοποθετεί στο πόδι και σου δίνει μια εφεδρική μπαταρία κι έναν φορτιστή.VICE Video: Παίξαμε και Ουρλιάξαμε σε Ένα Δωμάτιο Απόδρασης στην Αθήνα
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.Αισθάνθηκες ότι σε εγκλώβισε;
Για τρία λεπτά. Μετά κατάλαβα πόσο ελευθερία μου έδωσε. Θα μπορούσα να φοράω και στον λαιμό, για να το πω χαριτολογώντας. Το φοράω όλο το 24ωρο, με αυτό κοιμάμαι, με αυτό κάνω μπάνιο, πλέον δεν το αισθάνομαι.
Πώς ήταν η πρώτη άδεια;
Ήταν συγκλονιστικό, αισθάνθηκα μια άγρια χαρά. Νόμιζα ότι είχα αποφυλακιστεί. Πάτησα το πόδι μου εκτός φυλακής και για πρώτη φορά δεν ήταν σε κλούβα. Η μεταγωγή με κλούβα είναι το πιο εξευτελιστικό πράγμα που μπορεί να συμβεί σε άνθρωπο. Από τότε, έρχομαι κάθε Δευτέρα στη Νομική στις 9 το πρωί και γυρίζω στη φυλακή στις 10 το βράδυ. Ζω με την αναμονή ως την επόμενη Δευτέρα.Για το «βραχιολάκι» πώς έμαθες;
Έψαχνα εγώ και οι δικηγόροι μου. Στη φυλακή δεν υπάρχει ενημέρωση. Αν μπορούσε να εφαρμοστεί το «βραχιολάκι» σε όλους τους κρατούμενους που εκτίουν ποινές για αδικήματα όπως το δικό μου, θα γινόταν αποσυμφόρηση των φυλακών και δεν θα βλέπαμε όσα συμβαίνουν τελευταία. Ποιος ο λόγος να μη φοράω το «βραχιολάκι», αφού με βλέπουν ότι πηγαίνω κανονικά στη Σχολή ή ότι πίνουμε τώρα καφέ; Γιατί να μη δίνεται σε όσους μπορούν να εκτίσουν ποινές σε κατ’ οίκον περιορισμό;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το «βραχιολάκι» έχει βάρος 70 γραμμάρια, είναι αδιάβροχο και δεν αφαιρείται.
Δεν αφαιρείται, σωστά;
Δεν βγαίνει, όχι. Αν το κόψεις, είναι παραβίαση. Υπάρχει ένας πομπός. Αν σταματήσει να εκπέμπει ή αν διακοπεί το σήμα, η εταιρεία με καλεί στο τηλέφωνο. Η ακτίνα κινήσεων είναι 300 μέτρα από το σημείο που πρέπει να βρίσκομαι.Έχει συμβεί να χτυπήσει συναγερμός;
Μου έχει συμβεί να μην έχει σήμα μέσα στη Νομική.Στο σπίτι σου μπορείς να πας;
Όχι, είναι μακριά. Αλλά έρχεται όλο το σπίτι μου εδώ.Από τη φυλακή ως τη Νομική, έρχεσαι μόνη σου;
Ναι, είμαι εντελώς ελεύθερη. Μπορώ να πάρω ταξί, λεωφορείο, να σταματήσω για καφέ, αρκεί να έχει σήμα. Το πρωί μού δίνεται χρονικό περιθώριο μιάμισης ώρας για να έρθω και το βράδυ μιας ώρας για να επιστρέψω. Δεν υπάρχει προκαθορισμένη διαδρομή, αλλά εντάξει, δεν μπορείς να πας και μέσω Λαμίας. Ο καθηγητής μού δίνει βεβαίωση ότι παρακολούθησα το μάθημα, την οποία θεωρώ στη Γραμματεία του Κορυδαλλού. Είναι μία φυσιολογική διαδικασία, που λύνει τόσα προβλήματα.
Θέλω να βοηθήσω κι άλλους κρατούμενους που ενδεχομένως δεν το γνωρίζουν. Στηρίξτε το όσο μπορείτε.
Οι υπόλοιπες κρατούμενες τι σε ρωτάνε;
Με ρωτάνε, όχι για το «βραχιολάκι», αλλά για το πώς είναι να βγαίνεις έξω. Η ανάγκη του καθένα να βγει έξω, έστω για λίγες ώρες, είναι πολύ μεγαλύτερη από το να σκεφτεί αυτά τα πρακτικά προβλήματα. Απολαμβάνω τη μέρα. Μια απλή βόλτα που κάνουμε τώρα.
Τι μπορεί να κάνεις λάθος για να στο αφαιρέσουν;
Να έχω κακή συμπεριφορά στη φυλακή ή να το παραβιάσω ή να μην είμαι συνεπής στις ώρες. Η απόφαση ανανεώνεται κάθε εξάμηνο, μεταξύ άλλων κι εφόσον έχω περάσει συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων. Μου απομένουν έξι μαθήματα για να πάρω πτυχίο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πότε αποφυλακίζεσαι;
Έχω ακόμη ένα δικαστήριο. Αν γίνει, μπορώ να κάνω συγχώνευση ποινής και να βγω, σύμφωνα με τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που αναμένεται να ψηφιστεί. Δεν θέλω να το πιστέψω, γιατί αν το πιστέψω και δεν γίνει, θα τρελαθώ.Πώς φαντάζεσαι τη ζωή σου μετά τη φυλακή;
Πρώτα θέλω να ανακτήσω τη σχέση με τα παιδιά μου, διότι είμαστε πολλά χρόνια μακριά. Δεν θέλω να κάνω μακροπρόθεσμα σχέδια. Ευτυχώς, πάντως, είχα πολύ υποστηρικτικό περιβάλλον πίσω μου.Γιατί δέχθηκες να μου μιλήσεις;
Γιατί έχω απενοχοποιηθεί. Επίσης, θέλω να βοηθήσω κι άλλους κρατούμενους που ενδεχομένως δεν το γνωρίζουν. Στηρίξτε το όσο μπορείτε. Θα μπορούσα να δουλεύω ή να κάνω άλλα πράγματα. Είναι τόσο απλό, όμως τόσο μη εφαρμόσιμο. Οι μισοί κρατούμενοι στον Κορυδαλλό θα μπορούσαν να εκτίσουν ποινές με ηλεκτρονική επιτήρηση. Συμφωνώ να εκτίονται οι ποινές, να μένεις κάποια χρόνια στη φυλακή για λάθη που έκανες, όμως το σύστημα δεν είναι τιμωρητικό.
ΠΟΙΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΤΟ«ΒΡΑΧΙΟΛΑΚΙ»;
Δικαίωμα στη χρήση της ηλεκτρονικής επιτήρησης έχουν - υπό προϋποθέσεις - υπόδικοι, κρατούμενοι που λαμβάνουν άδειες και καταδικασθέντες που απολύονται με τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού. Από αυτούς εξαιρούνται όσοι κατηγορούνται για σοβαρά ή βίαια αδικήματα. Το πρόγραμμα ηλεκτρονικής επιτήρησης ξεκίνησε πιλοτικά τον Μάιο του 2015. Ο πρώτος που έκανε χρήση ήταν ένας Άγγλος υπόδικος, στην υπόθεση Energa-Hellas Power.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
ΠΟΣΟΙ ΤΟ ΦΟΡΟΥΝ;
Στόχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης ήταν να εφαρμοστεί το μέτρο σε 250 κρατούμενους, ωστόσο μέχρι τον Νοέμβριο του 2018 είχαν φορέσει «βραχιολάκι» συνολικά 30 άτομα. Σήμερα το φορούν 11 κρατούμενοι. Το κόστος του προγράμματος είναι 1 εκατ. ευρώ και είχε υπολογιστεί ότι θα έπρεπε να κάνουν χρήση 50 άτομα, ώστε να είναι βιώσιμο. Δύο φορές, το 2016 και το 2018, υπόδικοι έκοψαν τον ιμάντα και διέφυγαν.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟΙ ΛΙΓΟΙ;
Υπάρχουν μια σειρά από λόγοι. Ένας από αυτούς είναι το ημερήσιο κόστος, αν και η διάταξη ορίζει ότι σε περίπτωση αδυναμίας κάλυψης των εξόδων, το ποσό καλύπτεται από το Δημόσιο. Ο δεύτερος λόγος είναι η φειδώ, με την οποία χορηγείται από ανακριτές, δικαστήρια και Συμβούλια φυλακής, γεγονός που αποθαρρύνει υπόδικους και κρατούμενος να το ζητήσουν. Τέλος, πολλοί κρατούμενοι ή δικηγόροι δεν είναι ενημερωμένοι για το μέτρο.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
