FYI.

This story is over 5 years old.

Σαν Σήμερα

Ο Ελληνοαλβανικός «Πόλεμος» τον Σεπτέμβρη του 2004 Δεν Είχε να Κάνει με το Ποδόσφαιρο

Συμπλοκές, ξυλοδαρμοί, κατεστραμένα αυτοκίνητα, τραυματισμοί και ένα νεκρός ήταν ο απολογισμός των επεισοδίων μετά το ματς Αλβανία-Ελλάδα.
Screenshot από το YouTube

Είναι η χρονιά που η Ελλάδα, μετά από μια μαγική και ανέλπιστη πορεία στα γήπεδα της Πορτογαλίας, έχει αναδειχθεί Πρωταθλήτρια Ευρώπης στο ποδόσφαιρο και έχει χαρίσει σε όλους μας στιγμές που θα θυμόμαστε για όλη μας τη ζωή, στιγμές που πιθανώς δεν θα ζήσουμε ξανά. Στον πρώτο της αγώνα μας μετά το «πειρατικό», η Εθνική μας αντιμετωπίζει στα Τίρανα το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Αλβανίας για τα προκριματικά του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του 2006. Η Εθνική Ελλάδας, η οποία δεν έχει κατέβει ακόμα από τον έβδομο ουρανό του Euro, γνωρίζει την ήττα με 2-1 από την Αλβανία και όπως ήταν φυσιολογικό, το γεγονός προκαλεί ενθουσιασμό στους γείτονες, αλλά και στους Αλβανούς μετανάστες στη χώρα μας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια ποδοσφαιρική ιστορία πάθους. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2004 ήταν μια ιδέα του τι θα ακολουθήσει: Η Χρυσή Αυγή είχε εμφανιστεί μεταμφιεσμένη σαν σύνδεσμος οπαδών της Εθνικής και είχε δείξει για τι είναι ικανή. Εκείνη την εποχή, στις εξέδρες της ομάδας, υπήρχε η «Γαλάζια Στρατιά». Η πρώτη της εμφάνιση έγινε τον Οκτώβριο του 2000 στο ΟΑΚΑ, στον αγώνα της Εθνικής με τη Φινλανδία, με ναζιστικούς χαιρετισμούς και προκλητικά πανό, που επαναλήφθηκαν τον Μάρτιο του 2001 στο ματς της Εθνικής με τη Γερμανία. Τον Νοέμβριο του 2001 η οργάνωση πραγματοποίησε συγκέντρωση έξω από τα γραφεία της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ) για να εκφράσει την αντίθεσή της στην υποβολή κοινής υποψηφιότητας της ελληνικής ομοσπονδίας με την αντίστοιχη τουρκική για τη συνδιοργάνωση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου το 2008. Όπως αποκαλύπτει ο Δημήτρης Ψαρράς στο βιβλίο του «Η μαύρη βίβλος της Χρυσής Αυγής», η Γαλάζια Στρατιά και η Τοπική Οργάνωση Παγκρατίου της Χρυσής Αυγής συστεγάζονταν στην ίδια διεύθυνση (Προκλού και Αρχύτα 1), απ' όπου επέδραμαν συχνά πέριξ της πλατείας Βαρνάβα σε όσους δεν εκπλήρωναν επαρκώς το προφίλ του «Αρείου».

Στις 4η Σεπτεμβρίου 2004, η νίκη της Αλβανίας επί της Εθνικής Ελλάδος απλώς πάτησε τη σκανδάλη: Το ανθρωποκυνηγητό στους δρόμους της Αθήνας και άλλων πόλεων, οι μαχαιριές, ο θάνατος, ήταν το πρώτο δείγμα αυτού που θα ακολουθούσε. Η Χρυσή Αυγή, δεν δίστασε να ομολογήσει τη σχέση της με τη Γαλάζια Στρατιά. Ο Ηλίας Παναγιώταρος και αρχηγός τότε της Γαλάζιας Στρατιάς παραδεχόταν: «Κι εγώ είμαι μέλος της Χρυσής Αυγής και είναι τιμή μου. Πάρα πολλά μέλη της Χρυσής Αυγής είναι και μέλη της Γαλάζιας Στρατιάς και το ανάποδο».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Επεισόδια στην Αθήνα

Αμέσως μετά τη λήξη του ποδοσφαιρικού αγώνα, σε όλη την Ελλάδα λαμβάνουν χώρα εκτεταμένα επεισόδια. Ειδικά, το κέντρο της Αθήνας μετατρέπεται σε πεδίο μάχης. Συγκεκριμένα, γύρω στα μεσάνυχτα του Σαββάτου, περίπου 200 Αλβανοί συγκεντρώνονται στην Ομόνοια για να πανηγυρίσουν. Εκεί, βρίσκονται αντιμέτωποι με οπαδούς της Εθνικής μας, οι οποίοι τους υποδέχονται καίγοντας μια αλβανική σημαία. Οι Αλβανοί απαντούν λεκτικά και η κατάσταση «βράζει». Η Αστυνομία που έχει πάρει από νωρίς το βράδυ του Σαββάτου μέτρα, επιτηρώντας κυρίως τα γραφεία ακροδεξιών οργανώσεων στην Αθήνα, αποσοβεί μια γενική σύρραξη κάνοντας περιορισμένη χρήση χημικών και απωθεί τους Αλβανούς προς τα Χαυτεία. Ωστόσο, στα στενά γύρω από την Ομόνοια και στην Πανεπιστημίου, τα μεμονωμένα περιστατικά βίας είναι έντονα. Ομάδες Ελλήνων κυνηγούν όποιον αντιλαμβάνονται ως Αλβανό. Όποιον εντοπίζουν, τον χτυπούν κατά ομάδες, με ό,τι βρουν, με αρκετούς Αλβανούς να καταλήγουν αιμόφυρτοι στον δρόμο. Πέντε άτομα μεταφέρονται σε νοσοκομεία. Οι τέσσερις είναι Αλβανοί και ο ένας Έλληνας. Οι δύο Αλβανοί μεταφέροναι μαχαιρωμένοι στο ΚΑΤ από την περιοχή του Κολωνού, ενώ οι άλλοι δύο Αλβανοί μεταφέροναι επίσης από το κέντρο της Αθήνας. Ενώ, ο ένας Έλληνας μεταφέρεται από το Μπουρνάζι στο Λαϊκό Νοσοκομείο. Άλλοι 15 Αλβανοί τραυματίζονται πιο ελαφριά από πέτρες και ξύλα. Επίσης, μια μοτοσικλέτα και ένα αυτοκίνητο με αλβανικές πινακίδες στο κέντρο, πυρπολούνται. Στον Σταθμό Πελοποννήσου απειλείται ακόμα μία σύγκρουση, αλλά τα επεισόδια δεν παίρνουν έκταση μετά την επέμβαση της αστυνομίας και μένουν στις υλικές ζημιές σε έξι οχήματα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Εκείνο το βράδυ η Αστυνομία προχωρεί σε 20 προσαγωγές χωρίς κανένας όμως να οδηγηθεί στον εισαγγελέα. Ανάλογα επεισόδια σημειώνονται κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών στο Πασαλιμάνι, σε καφετέρια. Ευτυχώς, εκεί δεν παίρνουν έκταση.

«Ροντέο» και στη Θεσσαλονίκη

Θεσαλονίκη, 1.00 τη νύχτα. Έχει περάσει λίγη ώρα μετά το σφύριγμα της λήξης του ποδοσφαιρικού αγώνα Αλβανία-Ελλάδα και δεκάδες Αλβανοί της Θεσσαλονίκης βγαίνουν στον Λευκό Πύργο για να πανηγυρίσουν. Γρήγορα το κέντρο μετατρέπεται σε πεδίο μάχης, αφού Έλληνες οπαδοί τούς αντιλαμβάνονται και οργανώνονται μαζικά για να τους απωθήσουν. Οι λογομαχίες δίνουν τη θέση τους σε ανθρωποκυνηγητό. Η Αστυνομία προσπαθεί να ηρεμήσει τα πνεύματα, όμως σύντομα τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχο. Ομάδα νεαρών Ελλήνων καταστρέφει δύο αυτοκίνητα με αλβανικές πινακίδες κυκλοφορίας, ενώ ορισμένοι απ' αυτούς αποπειρώνται να φτάσουν στο προξενείο της Αλβανίας. Το ξημέρωμα της Κυριακής, βρίσκει έναν νεαρό Αλβανό να οδηγείται στον εισαγγελέα, κατηγορούμενος ότι τραυμάτισε δύο Έλληνες με μπουκάλι, στη Νέα Απολλωνία.

Ο νεκρός της Ζακύνθου

Το ματς μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας έχει τελειώσει και ο 22χρονος Ελληνοαμερικανός Παναγιώτης Κλάδης-Ξιφίτας, μεθυσμένος, κόβει βόλτες επί ώρα στο Τσιλιβί της Ζακύνθου, στον κεντρικό δρόμο, εμποδίζοντας τα αυτοκίνητα να περνούν. Παράλληλα, μια παρέα Αλβανών πάνω σε ποδήλατα, περνούν από την πλατεία του χωριού. Πανηγυρίζουν για τη νίκη της Εθνικής τους ομάδας. Ανάμεσά τους, ο 20χρονος Γκράμος Παλούσι. Ο Κλάδης επιτίθεται εναντίον των Αλβανών με μαχαίρι. Σε ελάχιστα λεπτά, ο Γκράμος Παλούσι κείτεται στην άσφαλτο νεκρός. Ο Παναγιώτης Κλάδης συνεχίζει να κρατά στα χέρια του το μαχαίρι που του έκοψε τη ζωή. Οι άλλοι δύο Αλβανοί -ο αδελφός του θύματος και ένας φίλο τους- μεταφέρονται τραυματισμένοι στο νοσοκομείο. Η Ελληνική Αστυνομία συλλαμβάνει δύο άτομα για την επίθεση. Ο δράστης μέχρι να τον συλλάβουν οι αστυνομικοί, περιφέρεται στο χωριό σαν να μην έχει συναίσθηση του τι έχει προηγηθεί.

Το 2006, ο Παναγιώτης Κλάδης καταδικάζεται αρχικά σε ισόβια φυλάκιση και ο συνεργός του καταδικάζεται σε 12 μήνες φυλάκιση και τρία χρόνια με περιοριστικούς όρους. Όπως ψελλίζει στον ανακριτή, το μόνο που εύχεται είναι «να μπορούσα να φέρω τον χρόνο πίσω… θα άλλαζα τα πάντα». Ενώ, το 2010, η ποινή του μειώνεται στα 22 έτη κάθειρξης για δολοφονία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στην Αλβανία

Ξέφρενοι πανηγυρισμοί φιλάθλων, αλλά και επεισόδια σημειώνονται και στην Αλβανία - σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα εις βάρος της ελληνικής μειονότητας στον νότο. Στο Αργυρόκαστρο κανένα άλλο γεγονός δεν έχει βγάλει στους δρόμους της πόλης τόσο πολύ κόσμο. Πυροβολισμοί, πυροτεχνήματα, μουσική, κόρνες, αυτοκινητοπομπές γεμίζουν τη «γιορτινή» ατμόσφαιρα. Οι αυτοκινητοπομπές περνούν μερικές φορές έξω από το κτίριο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο, χωρίς όμως να σημειωθεί κάποιο επεισόδιο. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τις αυτοκινητοπομπές των Αλβανών οπαδών στα ελληνικά μειονοτικά χωριά της Κάτω Δρόπολης. Στο χωριό Δερβιτσιάνη σημειώνονται επεισόδια. Οι κάτοικοι του χωριού ζητούν από Αλβανούς οπαδούς που επέβαιναν σε ένα ΙΧ αυτοκίνητο να σταματήσουν τις προκλήσεις και να φύγουν από το χωριό. Εκείνοι όμως συνεχίζουν να προκαλούν αναγκάζοντας του νέους του χωριού να τους επιτεθούν, προκαλώντας φθορές στο αμάξι τους. Η αστυνομία αναγκάζεται στη συνέχεια να βάλει μπλόκο στην είσοδο του χωριού. Παρόλα αυτά, οι αυτοκινητοπομπές με Αλβανούς οπαδούς δεν εμποδίζονται από το να πηγαίνουν σε άλλα μικρότερα ελληνικά μειονοτικά χωριά φωνάζοντας συνθήματα κατά της Ελλάδας. Ευτυχώς, οι Έλληνες κάτοικοι δεν ανταποκρίνονται στις προκλήσεις, με αποτέλεσμα να αποφευχθούν επεισόδια.


Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το «μετά»

Στην Ελλάδα Στη Θεσσαλονίκη διοργανώνεται διαδήλωση με τη συμμετοχή του Φόρουμ Αλβανών Μεταναστών και αντιρατσιστικών οργανώσεων, ενώ δυο μέρες αργότερα αντιρατσιστική ομάδα καταλαμβάνει το πολιτικό γραφείο του τότε Νομάρχη Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Ψωμιάδη. Στην Αθήνα διοργανώνεται πορεία από αντιρατσιστικές οργανώσεις προς τη Βουλή των Ελλήνων, ενώ ομάδα αναρχικών προκαλεί επεισόδια μικρής έκτασης με ρίψεις βομβών μολότοφ χωρίς να υπάρξουν τραυματίες και συλλήψεις. Ανάλογες κινητοποιήσεις γίνονται στα Χανιά και τα Ιωάννινα. Στην Αλβανία

Η πρώτη συνεδρίαση του Κοινοβουλίου της Αλβανίας μετά το περιστατικό, ξεκινά με την ψήφιση δήλωσης διαμαρτυρίας των βουλευτών που καταδκιάζει τη δολοφονία του Γκράμος Παλούσι. Στην Αλβανία, ομάδες νέων διοργανώνουν πορείες προς την πλατεία Μητέρας Τερέζας στα Τίρανα ενώ εκατοντάδες πολίτες παρευρίσκονται στην κηδεία του Παλούσι. Το Αλβανικό Συμβούλιο Νεολαίας ζητά από τον δήμο Τιράνων και τον τότε δήμαρχο και μετέπειτα πρωθυπουργό Έντι Ράμα, την μετονομασία οδού πλησίον του σταδίου Κεμάλ Στάφα στο όνομα του Γκράμος Παλούσι. Επίσης, η εθνική ομάδα της Αλβανίας δωρίζει στην οικογένεια του εκλιπόντος το ποσό των 10.000 δολαρίων, ενώ η Αλβανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου ατείται από τη FIFA την άδεια ώστε οι παίκτες της εθνικής ομάδας να μπορούν να φορούν μαύρα περιβραχιόνια στον επόμενο αγώνα με την εθνική ομάδα της Γεωργίας.

Περισσότερα από το VICE

Τα Πάντα Επιτρέπονται Μέσα σε Αυτό το Κοινόβιο Νέων Ανθρώπων που Ζουν Αναρχικά

Σταυρούπολη Είναι τα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, τα Καπνομάγαζα και η Υπόγεια Διάβαση στο Ψυχιατρείο

Ο πιο Γαμάτος Dealer του Άμστερνταμ Είναι Έλληνας

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.