Περιπέτεια, Ρομαντισμός και Κόπρανα: Ζω Μακριά από τον Πολιτισμό και Είμαι Ακόμα Άφραγκος

Όταν αποφάσισα να ζήσω μακριά από τον πολιτισμό ένιωσα ότι ήταν η σωστή κίνηση πνευματικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά. Μετακόμισα σε μια καλύβα στο δάσος μαζί τη σύντροφό μου, πράγμα που μου φάνηκε έξυπνος τρόπος για να πληρώνεις νοίκι στην πανάκριβη νότια Βρετανική Κολομβία, ενώ μαθαίναμε να τα βγάζουμε πέρα μόνοι μας.

Αλλά εδώ και δυο μήνες ξυπνάω παγωμένος το πρωί και αδειάζω κουβάδες με κομποστοποιημένα κόπρανα – και είμαι ακόμα άφραγκος.

Το να ζεις μακριά από τον πολιτισμό (off the grid) φαίνεται όλο και πιο βιώσιμη επιλογή για νέους, καθώς οι πόλεις γίνονται όλο και πιο ακριβές. Το VICE World News κατέγραψε τον Οκτώβρη ότι το Βανκούβερ είναι η πιο ακριβή πόλη στη Βόρεια Αμερική, με μέση τιμή σπιτιού 1,2 εκατομμύρια δολάρια, ενώ υπάρχει ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών καθώς η κλιματική αλλαγή απειλεί να πνίξει τα σπίτια σε χαμηλό υψόμετρο. Λίγες εβδομάδες αργότερα, τρομερές πλημμύρες και βροχές απόκοψαν το Βανκούβερ από τον υπόλοιπο Καναδά, βύθισαν τμήματα αυτοκινητοδρόμων και πόλεις στη Βρετανική Κολομβία.

Άλλοι νέοι, που μπορούν να στηρίξουν ακόμα οικονομικά τη ζωή στην πόλη, σκέφτονται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, άλλοι στρέφονται στην τηλεργασία ή παραιτούνται. 

«Χρειάζεσαι πολύ λιγότερα χρήματα αν ζεις μακριά από τον πολιτισμό», λέει ο Nick Rosen, Βρετανός κινηματογραφιστής και συγγραφέας του βιβλίου “Off the Grid: Inside the Movement for More Space, Less Government, and True Independence in Modern America”.

Ο Rosen λέει ότι τα χρήματα είναι ο νούμερο ένα λόγος που οι άνθρωποι αποσυνδέονται από το δίκτυο ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Άλλοι λόγοι είναι πολιτικοί, όπως η επιθυμία να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακά τους, να προετοιμαστούν για την κοινωνική ή οικολογική κατάρρευση της κοινωνίας ή απλώς είναι επιφυλακτικοί με τον καταναλωτισμό. «Υπάρχει και η ρομαντική πλευρά. Είναι κάτι πολύ ωραίο για νεαρούς εραστές», λέει.

Έχοντας πρόσφατα ξεκινήσει τη δική μου περιπέτεια στην καλύβα με τη σύντροφό μου, σε μια περιοχή πέντε ώρες νοτιοανατολικά του Βανκούβερ, επιβεβαιώνω ότι ελάχιστα πράγματα είναι πιο ρομαντικά από το να μαγειρεύεις υπό το φως των κεριών, ενώ η φωτιά τριζοβολάει στην ξυλόσομπα. Από την άλλη, το να αδειάζουμε τα κόπρανά μας κάθε μέρα επειδή δεν έχουμε τουαλέτα δεν είναι και το πιο ρομαντικό πράγματα στον κόσμο.

Αλλά ενώ μειώσαμε ριζικά την κατανάλωσή ενέργειας και αποκτήσαμε πολύτιμες δεξιότητες, έχω αρχίσει να αμφισβητώ το ότι μπορείς μ’ αυτόν τον τρόπο να κάνεις οικονομία.

Το βροχερό φθινοπωρινό κλίμα σημαίνει ότι το πόσιμο νερό μας προέρχεται από τον ουρανό. Αλλά το σύστημα ηλιακής ενέργειας που έχουμε αχρηστεύεται και αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε πετρέλαιο για να λειτουργούμε μια φασαριόζικη γεννήτρια.

Μην προλαβαίνοντας να μαζέψουμε αρκετό ξύλο για τον χειμώνα έχουμε ξοδέψει πάνω από 600 δολάρια για να αγοράσουμε αρκετά, ώστε να μας βγάλουν ως την άνοιξη. Ο φούρνος προπανίου είναι αποτελεσματικός αλλά ακόμη και οι τιμές του προπανίου έχουν εκτοξευτεί.

Προσθέστε το αλυσοπρίονο (250) τις μπαταρίες (300) και έναν ενισχυτή σήματος κινητού (600) ώστε να δουλεύουμε από το σπίτι - δεν ξέρω αν πληρώνουμε λιγότερα απ’ όσα θα πληρώναμε κάπου με κανονικό φούρνο και διαρκή ροή ρεύματος.

Ο Jaymie Friesen, ένας 26χρονος που πραγματοποιεί εργαστήρια για τη ζωή μακριά από τον πολιτισμό, στα ενδότερα της Βρετανικής Κολομβίας με τον αδελφό του, Shelby, λέει ότι το να ζεις έτσι δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μειώνεις τα έξοδά σου.

Αρχικά θέλεις τουλάχιστον 700 δολάρια τον μήνα για ένα μικρό σπίτι (το προτείνει σε σχέση με ένα όχημα, λόγω του βαρύ καναδικού χειμώνα), 400 για να νοικιάσεις χώρο στη γη κάποιου, συν ασφάλεια, καύσιμα και άλλους λογαριασμούς. Χρειάζεσαι και κάποια πηγή ρεύματος, νερού, εργαλεία, τουλάχιστον ένα αξιόπιστο όχημα και εφεδρική γεννήτρια.

Αλλά κάνεις οικονομία αν αγοράσεις ένα κομμάτι γης. Στο Καταφύγιο Azhen, τα αδέλφια Friesen διδάσκουν πώς να κάνεις crowdfunding, να φτιάξεις οικολογικά χωριά και να βρεις φτηνά οικοδομικά υλικά για να είναι προσιτή η αγορά γης για όσους δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι.

Γενικά, όσο πιο μακριά είσαι πρόθυμος να πας από την πόλη, τόσο πιο φτηνή θα είναι η γη και τόσο μεγαλύτερη ελευθερία θα έχεις να την κάνεις ό,τι θέλεις. Σε κάποιες περιοχές στη Βρετανική Κολομβία μπορείς να βρεις αρκετά στρέμματα κάτω από 200.000 ευρώ.

Επίσης αγοράζοντας γη μπορείς να την καλλιεργείς, κάτι πολύ ελκυστικό όταν επικρατεί αγοραστικός πανικός στα μαγαζιά λόγω πανδημίας και πλημμυρών.

«Το οικονομικό όφελος θα ήταν ότι θα μπορούσες να αγοράσεις μεγαλύτερο κομμάτι γης και είναι πολλές οι επιλογές χρήση της γης, σε σχέση με ένα διαμέρισμα ή σπίτι», λέει ο Friesen.

Τονίζει ότι είναι σημαντικό να κάνεις έρευνα πριν το τολμήσεις.

Δεκάδες δημοφιλείς YouTubers ωραιοποιούν το να ζεις σε αγροικίες ή μικρά σπιτάκια, σε τροχόσπιτο ή ως ψηφιακός νομάς, μερικές φορές παραλείποντας τις κουραστικές και κοινότοπες πλευρές της καθημερινής ζωής – όπως να ξυπνάς ξεπαγιάζοντας μες στη νύχτα γιατί έσβησε η φωτιά ή να κουβαλάς σακούλες σκουπιδιών για να τις πετάξεις διακριτικά σε έναν κάδο πίσω από το κοντινότερο Walmart. 

Ο Friesen λέει ότι κάποιοι άνθρωποι υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους και υποτιμούν τη δουλειά και τον κόπο που χρειάζεται για να επιβιώσουν.

Πρόσφατα έχει δει πολλούς ανθρώπους να το κάνουν λόγω φόβου για τον COVID-19 και των επιτάξεων του εμβολιασμού. Κοινότητες off-grid στο Facebook είναι πολλές φορές γεμάτες αντιεμβολιαστές που θέλουν να φτιάξουν κοινότητες ανθρώπων που θεωρούν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία τους αποκλείει από μια κοινωνία υπό κατάρρευση.

Φαντάσου να πάρεις ένα τροχόσπιτο χωρίς ιδιαίτερο σχεδιασμό και να φύγεις την άνοιξη, να περάσεις φανταστικά το καλοκαίρι κι ύστερα να ‘ρθει ο χειμώνας. Θα διαπιστώσεις ότι το τροχόσπιτο δεν έχει μόνωση, οι σωλήνες του νερού παγώνουν, η γεννήτρια χαλάει και δεν έχεις εφεδρική θέρμανση, παγιδεύεσαι στα χιόνια χωρίς εκχιονιστικό και απέχεις 50 χιλιόμετρα από την πιο κοντινή πόλη. Ταλαιπωρία χωρίς λόγο και πιθανόν επικίνδυνο.

Έχω διαμορφώσει τη ζωή μου για να αποφεύγω τη δουλειά 9-5 απ’ όταν έχασα την τελευταία μου full time δουλειά στην πόλη, σχεδόν πριν από δυο χρόνια. Αυτό είναι κάτι συνηθισμένο για τους millennials, που έχουν την τάση να ενδιαφέρονται λιγότερο από τις προηγούμενες γενιές για την επαγγελματική τους ανέλιξη. Κάποιον από τον χρόνο που θα περνούσα σε ένα γραφείο τον περνάω κάνοντας σωματική εργασία και προσπαθώ να βρω λύση όταν κάτι χαλάει και δεν υπάρχει κανείς να το φτιάξει. Μεγάλωσα σε πόλη και δεν ξέρω από τέτοια πράγματα, οπότε αυτό μπορεί να είναι δύσκολο. Σύντομα με το χιόνι θα δεν μπορείς να περάσεις από τον δρόμο μας και θα περιοριστεί η επαφή μας με τον έξω κόσμο.

Δεν είναι όλοι προετοιμασμένοι για τέτοιες δυσκολίες, αλλά υπάρχει ανταμοιβή.

Ο Friesen λέει ότι αυτός ο τρόπος ζωής του επέτρεψε να αναλάβει πλήρη ευθύνη για το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, να τρώει πιο υγιεινά, να έχει πιο ισχυρή αίσθηση της κοινότητας και να βελτιώσει την ψυχική του υγεία με την επαφή με τη φύση. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στο Ecological Economics δείχνει ότι αν ζεις κοντά σε 14 επιπλέον είδη πουλιών βελτιώνει τα επίπεδα ευτυχίας, όσο το να βγάζεις επιπλέον 190 δολάρια τον μήνα, με ένα μηνιαίο εισόδημα της τάξης των 1.800 δολαρίων. Λίγα πράγματα βρίσκω πιο ευχάριστα από το κελάηδημα των πουλιών το ξημέρωμα και τους ήχους μιας κουκουβάγιας κάτω από έναν έναστρο καθαρό ουρανό.

Το ότι κοπιάζω για τη θέρμανση, το ρεύμα και το νερό, με βοήθησε να αποκτήσω έντονη επίγνωση για την κατανάλωσή μου. Έχω μάθει να τα βγάζω πέρα με ένα κλάσμα των μέσων που χρησιμοποιούσα στην πόλη και έχω επαναπροσδιορίσει τις ανάγκες μου, θεωρώντας τις πολυτέλεια. Τη μέρα μπορούμε να ζήσουμε χωρίς φως. Αντί να κάνουμε ντους κάθε μέρα, κάνουμε ένα μπάνιο κάθε δυο βδομάδες - δείτε τι λέει ο Jake Gyllenhaal πριν κρίνετε.

«Πιστεύω ότι είναι κάτι καλό για τους ανθρώπους, τις οικογένειες, τις κοινότητες και τον πλανήτη», λέει ο Friesen. «Είναι ένας τρόπος ενσωματωμένος στον πολιτισμό μας των γηγενών και κάτι που μας διδάσκουν οι μεγαλύτεροι».

Ο Elvin Wyly, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας που μελετά τις διαδικασίες αγοράς και κρατική πολιτική σε σχέση με την αστική ανισότητα, λέει ότι η επιτάχυνση της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας συμπίπτει με μια έντονη αύξηση της ευαισθητοποίησης για περιβαλλοντικά θέματα στη νέα γενιά για να δημιουργηθεί το πλαίσιο για μια αλλαγή στους αστικούς και αγροτικούς πληθυσμούς. Επισημαίνει ότι είμαστε η πρώτη γενιά που ζούμε πρωτίστως σε αστικά κέντρα παγκοσμίως, κάτι που συνέβη μετά το 2007.

Ο Wyly δεν προσδοκά μαζική έξοδο από τις πόλης αλλά έναν διαχωρισμό των ανθρώπων  μέσα και έξω από τις πόλεις με βάση παράγοντες που περιλαμβάνουν την ικανότητά τους να ανταποκριθούν οικονομικά στη στέγαση και να ρυθμίζουν τις ζωές τους ψηφιακά. «Βρισκόμαστε εν μέσω ενός μεγάλου εθνικού πειράματος ως προς τα κομμάτια του εργασιακού δυναμικού που θα συνεχίσουν την τηλεργασία, όταν επιστρέψουμε από τα μέτρα απομόνωσης της πανδημίας», λέει.

Ενώ κάποιες φορές εύχομαι να μπορούσα να πατήσω ένα κουμπί και να ανάψει ο θερμοστάτης ή να κάνω ένα ωραίο ζεστό ντους, νιώθω μια διαφορετική ικανοποίηση ζώντας συντονισμένος με τη φύση σε έναν κόσμο που παραλύει από την υπερκατανάλωση. Αυτό δεν θα το άλλαζα με μια σταθερή δουλειά γραφείου ή ένα διαμέρισμα στο κέντρο.

Αν όμως θέλεις να γλιτώσεις χρήματα με εύκολο τρόπο, καλύτερα να το ψάξεις περισσότερο πριν εγκαταλείψεις τα φώτα της μεγάλης πόλης.

Η Ήβη Αποφάσισε να Γίνει Σεξεργάτρια για να Είναι Αφεντικό του Εαυτού της

«Στα Ταξίδια Μπορεί να Κοιμόμαστε στο Ίδιο Κρεβάτι» - Η Συνέντευξη για Δουλειά που Θέλω να Ξεχάσω

Ellinofono Rave: Η Λίστα του Spotify με Rave Anthems Από Βανδή και Ρουβά Μέχρι Πάμελα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.