Μια Αυτοκτονία που Ήταν Δολοφονία: Η Ιστορία των Ελληνικών Υποκλοπών και ο Τσαλικίδης

Το πρωινό της 9ης Μαρτίου 2005, η Γεωργία Τσαλικίδη βρίσκει τον γιο της, Κώστα, απαγχονισμένο στο διαμέρισμά του στον Κολωνό, μπροστά στην πόρτα του μπάνιου. Ο αδερφός του, Παναγιώτης, που φθάνει λίγα λεπτά αργότερα στο διαμέρισμα, παρά το αρχικό σοκ, έχει την ψυχραιμία και φωτογραφίζει λεπτομέρειες από τον χώρο. Ο Κώστας Τσαλικίδης, 39 ετών, ήταν μηχανικός δικτύου της Vodafone. Η υπόθεση δεν λαμβάνει την παραμικρή δημοσιότητα, όμως η οικογένεια υποστηρίζει από την πρώτη στιγμή ότι δεν είναι αυτοκτονία.

Την επομένη, 10 Μαρτίου 2005, χωρίς να υπάρξει σύνδεση με τον θάνατο στον Κολωνό, η εταιρεία ενημερώνει μυστικά την κυβέρνηση για μια συγκλονιστική αποκάλυψη: στο δικτύο της Vodafone είχε εγκατασταθεί ένα ύποπτο λογισμικό, μέσω του οποίου παρακολουθούνταν περισσότερα από 100 τηλέφωνα πολιτών και κυβερνητικών αξιωματούχων, μεταξύ αυτών και του τότε πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή. Ο θάνατος Τσαλικίδη ταυτίστηκε με την υπόθεση των υποκλοπών, χωρίς ωστόσο να υπάρξει κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα - μέχρι την Πέμπτη, οπότε έγινε γνωστό ότι οι δικαστικές Αρχές κατέληξαν πως ο Τσαλικίδης δολοφονήθηκε. Μετά από 13 ολόκληρα χρόνια, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών άσκησε ποινική δίωξη κατά αγνώστων για ανθρωποκτονία από πρόθεση.

Ο Κώστας Τσαλικίδης εργαζόταν στη Vodafone από το 1994. Ήταν εργατικός, μεθοδικός και είχε σταδιακά προαχθεί σε υπεύθυνο σχεδιασμού δικτύου. Στις αρχές του 2005, όμως, φαίνεται ότι κάτι άλλαξε δραματικά. Δύο μήνες πριν βρεθεί απαγχονισμένος στο διαμέρισμά του, ο Τσαλικίδης είχε υποβάλει αιφνιδιαστικά την παραίτησή του. Οι προϊστάμενοί του στη Vodafone τού ζήτησαν να παραμείνει έως ότου βρισκόταν ο αντικαταστάτης του, όμως εκείνος περιγράφεται ως ιδιαίτερα ανήσυχος. Ο ίδιος φέρεται να είχε εκμυστηρευτεί στην αρραβωνιαστικιά του ότι «η εταιρεία θα κλείσει» και πως «πρέπει να φύγει, γιατί είναι ζήτημα ζωής και θανάτου». Από την αλληλουχία των γεγονότων, προκύπτει ότι είχε εντοπίσει την παράνομη εγκατάσταση του λογισμικού στο δίκτυο της Vodafone.

VICE Video: Οι Στόχοι των Γερμανικών Μυστικών Υπηρεσιών στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Στο εσωτερικό της εταιρείας, σε ανώτερο επίπεδο, γίνονται κλειστές και θυελλώδεις συνεδριάσεις. Μια μέρα πριν τον θάνατο του Τσαλικίδη, ο τότε CEO της Vodafone στην Ελλάδα, Γιώργος Κορωνιάς, δίνει εντολή να ξηλωθεί το παράνομο λογισμικό. Αργότερα, θα επικριθεί έντονα διότι με αυτήν την ενέργεια χάθηκε η μοναδική ευκαιρία να πιαστούν επ’ αυτοφώρω οι φυσικοί αυτουργοί των υποκλοπών. Μετά την ενημέρωση της κυβέρνησης για την τρύπα στην ασφάλεια του δικτύου, ξεκινά μια μυστική, πλην όμως τυπική εισαγγελική έρευνα, η οποία προχωρά πολύ αργά. Κι 11 μήνες αργότερα, στις 2 Φεβρουαρίου 2006, η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ αποκαλύπτει την υπόθεση. Την ίδια μέρα, οι τότε υπουργοί (Επικρατείας) Θοδωρής Ρουσόπουλος, (Δημόσιας Τάξης) Γιώργος Βουλγαράκης και (Δικαιοσύνης) Αναστάσης Παπαληγούρας, παραχωρούν έκτακτη συνέντευξη Τύπου.

Στους περισσότερους έχει μείνει χαρακτηριστική η εικόνα του Βουλγαράκη να προσπαθεί να σχεδιάσει σε πίνακα, με έναν μαρκαδόρο, το δίκτυο των υποκλοπών – τα 14 καρτοκινητά τηλέφωνα-«κλώνους», την εμβέλεια κ.ά. Οι υπουργοί αποκαλύπτουν ότι τα τηλέφωνα που κατέγραφαν τις συνομιλίες, λειτουργούσαν σε μια περιοχή, που εξυπηρετείται από τις κεραίες «Λυκαβητός», «Πλατεία Μαβίλη», «Πύργος Αθηνών» και «Λευκός Σταυρός». Στο κέντρο αυτής βρίσκεται η Αμερικάνικη Πρεσβεία στην Αθήνα, ωστόσο τίποτα παραπάνω δεν γίνεται γνωστό, εκτός του ότι οι τα κινητά-σκιές είχαν αγοραστεί από μια γυναίκα σε κατάστημα κινητής τηλεφωνίας, στην Ακτή Μιαούλη στην Πειραιά.

Τα επόμενα χρόνια, η εξέταση του φακέλου των υποκλοπών, άλλοτε θα βαλτώνει και άλλοτε θα επισπεύδεται. Την περίοδο 2014-15 αποκαλύπτεται ότι φυσικός αυτουργός των παράνομων παρακολουθήσεων ήταν ο Ελληνοαμερικανός W.B., πράκτορας της CIA, με καταγωγή από την Κάρπαθο. Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του σκανδάλου, αναχώρησε στο Αφγανιστάν για να επιστρέψει αργότερα στην Ελλάδα. Σήμερα, φέρεται να βρίσκεται στις ΗΠΑ και αρνείται να παρουσιαστεί στις ελληνικές Αρχές. Έρευνα της Καθημερινής, που παρουσίασε έγγραφα από το αρχείο Snowden και μαρτυρίες αξιωματούχων των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι γνώριζαν λεπτομέρειες, κατέληγε ότι Έλληνες και Αμερικανοί ξεκίνησαν μαζί τις υποκλοπές, με επίκληση την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, το 2004. Χωρίς να επικυρωθεί δικαστικά, οι Αμερικανοί ξεκίνησαν τη σάρωση και παρακολούθηση δεκάδων επικοινωνιών, επιχείρηση την οποία «ξέχασαν» να σταματήσουν μετά τους Αγώνες. Το Προεδρικό Διάταγμα για την πραγματοποίηση νόμιμων συνακροάσεων μέσω των δικτύων εταιρειών-παρόχων, εκδόθηκε κατά σατανική σύμπτωση την επομένη του θανάτου του Τσαλικίδη – δηλαδή έξι μήνες μετά το τέλος των Αγώνων της Αθήνας.

Στο μεταξύ, η ξεχωριστή έρενα για την «αυτοκτονία» του 39χρονου μηχανικού δικτύων της Vodafone, παρά τα στοιχεία που προσκόμιζε κάθε τόσο η οικογένεια Τσαλικίδη, κατέληγε σε αδιέδοξο. Για τη διερεύνηση των αιτιών του θανάτου εκδόθηκαν δύο πορίσματα. Το πρώτο, το 2006, διαπίστωνε ότι ο θάνατος προήλθε από απαγχονισμό. Μια συμπληρωματική έρευνα, την περίοδο 2012- 2014, επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα της πρώτης. Ωστόσο, οι δύο από τους τρεις ιατροδικαστές, είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αιτία του θανάτου δεν είχε εντελώς διασαφηνιστεί.

Τον Νοέμβριο του 2014, η οικογένεια Τσαλικίδη προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. «Ο αδελφός μου Κώστας βρέθηκε από τη μητέρα μου Γεωργία Τσαλικίδη περί ώρα 07.30 π.μ. απαγχονισμένος έξωθεν του λουτρού. Ο αδελφός μου το προηγούμενο βράδυ είχε αναφέρει στην αρραβωνιαστικιά του για τον υψηλό πυρετό της μητέρας του, που τον ανησυχούσε και ότι έπρεπε να κάνει εξετάσεις. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μαρτυρία, τίποτε δεν έδειχνε ότι επρόκειτο για ένα αποχαιρετιστήριο τηλεφώνημα. Άλλωστε, ένας άνθρωπος που ανησυχεί για την υγεία της μητέρας του δεν θα δεχόταν να τον βρει το επόμενο πρωί σε αυτήν την κατάσταση», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η προσφυγή της οικογένειας. Τον περασμένο Νοέμβριο, αξιολογώντας μια σειρά και από άλλα στοιχεία, το ευρω-δικαστήριο γνωμοδότησε ότι οι ελληνικές Αρχές δεν είχαν διενεργήσει επαρκή έρευνα για τα αίτια θανάτου.

Μετά και την παραπάνω εξέλιξη, η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών ανέσυρε εκ νέου τον φάκελο από το συρτάρι και η υπόθεση ανατέθηκε στον εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη. Προ ημερών, κατόπιν παραγγελίας του, ζητήθηκε από την εισαγγελέα Πρωτοδικών Σωτηρία Παπαγεωργακοπούλου η άσκηση της ποινικής δίωξης για ανθρωποκτονία από πρόθεση κατ' αγνώστων. Ο θάνατος του Κώστα Τσαλικίδη ήταν μια οργανωμένη δολοφονία, διαπιστώνουν οι δικαστικές Αρχές. «Δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει τη λέξη "δικαίωση", καθώς σε τέτοιες περιπτώσεις η δικαίωση είναι μια μακρά πορεία. Βέβαια, οτιδήποτε θετικό υπάρχει σε αυτόν τον δρόμο, για να βρει κάποιος την αλήθεια, είναι καλοδεχούμενο», δήλωσε χθες στο protothema.gr ο αδερφός του Κώστα Τσαλικίδη, Παναγιώτης. «Η στάση ζωής του αδερφού μου, ο χαρακτήρας του, όσο και τα γεγονότα αυτά καθαυτά, δεν οδηγούσαν στο συμπέρασμα της αυτοκτονίας», είπε.

Περισσότερα από το VICE

Ποιoς θα Πάρει Φέτος το Mundial, Χρήστο Σωτηρακόπουλε;

Αυτοί που Χειροκροτούν τον Δολοφόνο Ενός Παιδιού, Ζουν Ανάμεσά μας

«Είμαστε Τρελοί κι Ευτυχισμένοι»: Μια Γερή Φωτογραφική Βουτιά στα Εξάρχεια του 1980