Στο Μυαλό ενός Ανθρώπου που Πάσχει από Σχιζοφρένεια

Ήταν πριν από λίγες μέρες, όταν το μάτι μου έπεσε πάνω σε ένα video. Ένα video-πείραμα που ήταν αρκετό για να ανατριχιάσω. Μια ομάδα ερευνητών έφτιαξε σε ένα mp3 έναν «προσομοιωτή», που σου δείχνει τι αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια. Ουσιαστικά, στο mp3 ακούς διάφορες φωνές, -θεωρείται ένα από τα πιο κλασικά συμπτώματα της ασθένειας- όπως ψίθυρους και ουρλιαχτά, μπαίνοντας έτσι έστω και για λίγο στο μυαλό ενός ανθρώπου που πάσχει από σχιζοφρένεια.

Μάλιστα ο δημοσιογράφος του CNN Anderson Cooper αποφάσισε να το πάει όσο πιο μακριά γίνεται το πείραμα και πέρασε μια ολόκληρη μέρα με τις φωνές μέσα στο κεφάλι του. «Νιώθεις πολύ άσχημα με τον εαυτό σου, συνεχώς κάποιος σε κριτικάρει. Υπήρχαν στιγμές που ήθελα να απαντήσω στις φωνές αυτές. Πρέπει να είναι τρομακτικό για τους ανθρώπους που το ζουν αυτό σε καθημερινή βάση» δήλωσε ο Cooper μετά το τέλος του πειράματος.

Ποιοι είναι όμως αυτοί οι άνθρωποι που ζουν αυτή την ασθένεια; Σύμφωνα με τις ιατρικές έρευνες το ποσοστό εμφάνισης της σχιζοφρένειας είναι περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού, ενώ συνήθως εμφανίζεται για πρώτη φορά όταν τα άτομα είναι μεταξύ 15 και 25 ετών. Όμως είπαμε, αυτές είναι ιατρικές αναφορές. Τι πιστεύουν οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας για αυτή την ασθένεια; Πως αντιδρούν όταν ακούν τη λέξη «σχιζοφρένεια»; Αυτό ήταν που με ενδιέφερε περισσότερο να μάθω, όπως και το κατά πόσο η εικόνα που έχουμε εμείς στο μυαλό μας για αυτούς τους ανθρώπους είναι και η σωστή. Πως αντιδρούμε;

Photo via Flickr user cometstarmoon

Για αυτό τον λόγο επικοινωνήσαμε με τον ψυχίατρο Στυλιανό Μονέζη, για να μας λύσει ορισμένες βασικές απορίες μας. Όπως τι σημαίνει να πάσχει ένας άνθρωπος από σχιζοφρένεια;

«Ένα άτομο που πάσχει από σχιζοφρένεια γενικά παρουσιάζει αλλαγές στην συμπεριφορά και στην αντίληψη, καθώς και διαταραγμένο τρόπο σκέψης που μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση της αίσθησης της πραγματικότητας. Αυτό ονομάζεται ψύχωση. Με λίγα λόγια αντιλαμβανεται πράγματα τα οποία δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα και αυτό εχει σαν αποτελέσμα και την αλλαγή (περίεργη) συμπεριφορά» τονίζει ο κ. Μονέζης.

Photo via Flickr user Mark Turnauckas

Και η εικόνα που έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι για αυτά τα άτομα κατά πόσο είναι σωστή; «Μία συνηθισμένη εσφαλμένη αντίληψη είναι ότι τα άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια είναι επικίνδυνα. Τα άτομα αυτά σπάνια είναι επικίνδυνα, ιδιαίτερα όταν λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη» μου λέει και συμπληρώνει: «Πολύ σπάνια, μία μικρή μειοψηφία ατόμων με σχιζοφρένεια μπορεί να γίνουν επιθετικά κατά τη διάρκεια ενός οξέος ψυχωσικού επεισοδίου για το οποίο δε λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή, και αυτό συμβαίνει λόγω των φόβων ή των αυταπατών που έχουν.Τις περισσότερες φορές αυτή η επιθετική συμπεριφορά στρέφεται ενάντια στον ίδιο τον εαυτό τους και υπάρχει υψηλός κίνδυνος αυτοκτονίας».

Για το τέλος όμως, εμένα με απασχολούσε κάτι άλλο και αρκετά σημαντικό: πως πρέπει να αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια; «Πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως ένας φυσιολογικός άνθρωπος γιατί ο φόβος ή η κοροϊδια δεν βοηθάει κανένα. Είναι άνθρωπος με ιδιαιτερότητες στην σκέψη του, αλλά δεν είναι μίασμα ούτε έχει μεταδοτική ασθένεια για τον φοβόμαστε».

Κάτι που κατάλαβα περνώντας ένα 5ωρο με τον «προσομοιωτή» της ασθένειας στα αυτιά μου - δηλαδή νιώθοντας στο ελάχιστο όπως ένας ασθενής που πάσχει από σχιζοφρένεια. Ο Cooper είχε δίκιο, νιώθεις πολύ άσχημα με τον εαυτό σου, νιώθεις δύσκολα. Και το τελευταίο πράγμα που έχεις ανάγκη είναι να σου γυρνούν την πλάτη, συμπληρώνω εγώ.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.