Μιλήσαμε με τους Βάσκους που Προσπάθησαν να Μεταφέρουν 8 Πρόσφυγες από την Ελλάδα στην Ισπανία

Oι εικόνες από τις τραγικές συνθήκες στις οποίες ζουν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα έκανε δύο ακτιβιστές από την Ισπανία να ταξιδέψουν στη χώρα μας προκειμένου να βοηθήσουν όσους μπορούν να περάσουν τα σύνορα, σε μία πράξη αλληλεγγύης και πολιτικής διαμαρτυρίας. Λίγο πριν αλλάξει ο χρόνος, όμως, την Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου, στελέχη της Περιφερειακής Ομάδας Δίωξης Ναρκωτικών της Λιμενικής Αρχής της Ηγουμενίτσας συνέλαβαν τον Mikel Zuluaga και την Begona Huarte την ώρα που προσπαθούσαν να μεταφέρουν οκτώ πρόσφυγες με ένα τροχόσπιτο. Αφότου αφέθηκαν ελεύθεροι, ο Mikel και η Begona δημοσίευσαν ένα βίντεο στο οποίο δηλώνουν ότι η κίνηση αυτή ήταν μία πράξη πολιτικής ανυπακοής απέναντι στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, κάνοντας ξεκάθαρο ότι δεν χρηματίστηκαν ως διακινητές. Στόχος τους ήταν να δώσουν ένα τέλος στην ταλαιπωρία των προσφύγων, ενώ είχαν προαποφασίσει -ανεξαρτήτως της έκβασης αυτής της προσπάθειας- να αναλάβουν δημόσια την ευθύνη.

Τους συνάντησα στο κέντρο της Αθήνας, λίγο πριν την προγραμματισμένη εκδήλωση διαμαρτυρίας μπροστά από την Βουλή το μεσημέρι της Τετάρτης 4 Ιανουαρίου, και μιλήσαμε για τους  λόγους που τους ώθησαν σε αυτή την κίνηση, τι έγινε την ημέρα της σύλληψής τους και γιατί διώκονται.

VICE: Πότε ήρθατε στην Ελλάδα και τι ήταν αυτό που σας ώθησε σε αυτή την κίνηση; Begona: Εγώ δεν είχα έρθει ξανά στην Ελλάδα, αυτή ήταν η πρώτη φορά. Μάθαινα, όμως, για όλα όσα γίνονταν στους καταυλισμούς προσφύγων εδώ.

Mikel: Άνθρωποι προερχόμενοι από διάφορα κοινωνικά κινήματα στη Χώρα των Βάσκων, θεωρήσαμε ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας ιστορικής βαρβαρότητας, της οποίας το μέγεθος είναι αντίστοιχο με άλλες εκκαθαρίσεις που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Αυτό που συμφωνήσαμε μεταξύ μας ήταν ότι θα προχωρήσουμε σε διάφορες πράξεις πολιτικής ανυπακοής με στόχο να φέρουμε πρόσφυγες στη χώρα μας,  όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από άλλες χώρες. Πρόκειται για μία πράξη συμβολική. Στην Ελλάδα λοιπόν, πέρα από το ότι έχουμε διάφορους γνωστούς Βάσκους που έχουν βοηθήσει εθελοντικά σε διάφορα στρατόπεδα προσφύγων, είχαμε έρθει και είχαμε δει την κατάσταση με τα ίδια μας τα μάτια κι έτσι αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε αυτή την κίνηση.

Begona: Επίσης, στη χώρα μας έχει συγκροτηθεί ένα δίκτυο ατόμων, οργανώσεων και συλλογικοτήτων για την υποδοχή των προσφύγων που αναλαμβάνει να εξασφαλίσει στους ανθρώπους αυτούς ένα μέρος να μείνουν, και τους βοηθάει να βρουν μία δουλειά για να μπορέσουν να συνεχίσουν μία κανονική ζωή.

Τι έγινε ακριβώς την ημέρα της σύλληψης;
Begona: Στην αρχή σταμάτησαν το τροχόσπιτό μας και έκαναν έναν πρώτο έλεγχο. Ξαφνικά βρεθήκαμε περικυκλωμένοι από ένα ολόκληρο σώμα αστυνομικών. Μας μετέφεραν στο λιμενικό της Ηγουμενίτσας. Τότε ξεκίνησαν να συντάσσουν το κατηγορητήριο. Μας έπιασαν στη 1.00 το βράδυ και κατά τις 4.00 τα ξημερώματα άφησαν ελεύθερους όλους τους πρόσφυγες, εκτός από δύο. Άφησαν ελεύθερα τα έξι άτομα που είχαν κάνει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα και κράτησαν μαζί με εμάς τα άλλα δύο που δεν είχαν κάνει. Στην αρχή νιώθαμε διαλυμένοι, διότι είχαμε υποσχεθεί σε αυτούς τους ανθρώπους ότι θα τους φέρναμε στη χώρα μας και ξαφνικά βρέθηκαν σε ένα κρατητήριο του Λιμενικό.

Μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές που ζήσαμε ήταν ότι όταν αφέθηκαν ελεύθεροι ήρθαν να μας αγκαλιάσουν, να μας ευχαριστήσουν και να μας πουν ότι δεν πρέπει να είμαστε στεναχωρημένοι. Συγκλονιστήκαμε από την αλληλεγγύη και την αγάπη τους. Ενώ μέχρι τώρα νομίζαμε ότι εμείς τους προσφέραμε αλληλεγγύη, αυτόματα οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Αμέσως νιώσαμε πολύ ήρεμοι μέσα μας.

Μετά μας πήγαν στα κελιά. Δεν μπορώ να πω ότι ήταν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες, διότι ήμασταν σε ένα κοντέινερ, αλλά νιώθαμε μέσα μας πολύ καλά επειδή είχε προηγηθεί αυτό που σας είπα. Αυτό που σκεφτόμουν όταν φτάσαμε εκεί, στα κρατητήρια του λιμενικού, ήταν οι συνθήκες κράτησης των υπόλοιπων προσφύγων. Ήταν στοιβαγμένα εντυπωσιακά πολλά άτομα για τον χώρο εκείνο και προσπαθούσαν να κοιμηθούν στο πάτωμα. Άλλοι κρατούσαν τα κάγκελα και φώναζαν ότι πεινάνε και ότι θέλουν φαγητό.

Ποιο είναι το κατηγορητήριο;
Begona: Οι κατηγορίες είναι τρεις. Η πρώτη κατηγορία είναι για διακίνηση ατόμων, η άλλη είναι για σύσταση συμμορίας επειδή είμαστε δύο και η τρίτη είναι η επικινδυνότητα.

Mikel: Στην αρχή, μας κατηγόρησαν για διακίνηση ανθρώπων. Αλλά για να στοιχειοθετηθεί κατηγορητήριο για διακίνηση πρέπει να αποδειχθεί ότι υπήρχε κέρδος. Αυτό που δήλωσαν όλοι οι πρόσφυγες ήταν ότι όχι μόνο δεν πλήρωσαν τίποτα αλλά ότι τους προσφέραμε τα πάντα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Για πρώτη φορά νιώσαμε ότι μας προστατεύουν άνθρωποι με τόσο όμορφο τρόπο. Αργότερα πέρασαν στην κατηγορία της επικινδυνότητας, ότι δηλαδή θέσαμε σε κίνδυνο τη ζωή τους με τον τρόπο που τους μεταφέραμε. Τότε εξηγήσαμε στην ανακρίτρια ότι είχαμε προετοιμάσει πολύ καλά όλη την ενέργεια. Το πλάνο ήταν να παραμείνουν σε αυτό το μέρος μέχρι να τελειώσει ο έλεγχος και μετά να συνεχίσουν κανονικά το ταξίδι μέσα στο τροχόσπιτο, μαζί μας.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της μεταφοράς μας εκεί, είδαμε ότι κρατούσαν σε ένα χώρο μικρότερο από αυτόν που μεταφέραμε τους οκτώ πρόσφυγες, 14 άτομα και μάλιστα με χειροπέδες. Και είπαμε στην ανακρίτρια «Μα πώς γίνεται να μας κατηγορείτε ότι θέσαμε σε κίνδυνο τη ζωή των ανθρώπων όταν εσείς οι ίδιοι μεταφέρετε στο δικαστικό μέγαρο 14 άτομα σε μικρότερο χώρο από εκείνον που θα μεταφέραμε εμείς τα οκτώ και μάλιστα σε αυτές τις συνθήκες;».

Πώς αποφασίσατε να προχωρήσετε σε μία κίνηση πολιτικής ανυπακοής όπως την χαρακτηρίζετε;
Mikel: Ένα μέρος της ιστορίας γράφεται από τους πολέμους και τις διώξεις και ένα άλλο από την αλληλεγγύη και την τρυφερότητα ανάμεσα στους. Συνειδητοποιήσαμε ότι αυτήν τη στιγμή γινόμαστε μάρτυρες μίας μαζικής εκκαθάρισης. Εμείς ζούμε στην πλευρά των προνομιούχων της γης και οι άλλοι ζουν στην πλευρά των καταπιεσμένων. Μόνο αυτό τον χρόνο, οι νεκροί έφτασαν τους 25.000 στο στενό του Γιβραλτάρ.  Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, τα κοινωνικά κινήματα ή θα πρέπει να αντιδράσουν απέναντι σε αυτή την κατάσταση ή θα πρέπει να ντρεπόνται για τη στάση τους. Αυτό θα καταγραφεί ως ντροπή για τις επόμενες γενιές.

Begona: Τέτοιου είδους κινήσεις γίνονται εδώ και αρκετό καιρό, απλά δεν είχαν δημοσιοποιηθεί. Οπότε σκεφτήκαμε ότι ήρθε πια η στιγμή, αφού είχαμε προετοιμάσει το έδαφος με διάφορες καμπάνιες αλληλεγγύης, να βγούμε δημόσια και να πούμε γιατί το κάναμε.

Mikel: Η λογική που προσπαθούν να επιβάλλουν είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι απαραίτητοι, εκείνοι που ζουν στον κόσμο των προνομιούχων, και ότι υπάρχουν άλλοι που δεν είναι απαραίτητοι. Αυτό που τους νοιάζει, καθώς ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται ραγδαία, είναι να προστατευτούν εκείνοι που ζουν στην Ευρώπη. Οι υπόλοιποι ας χαθούν, ας εξαφανιστούν.

Μου είπατε για ποιους λόγους αποφασίσατε να προχωρήσετε σε αυτή την κίνηση. Πώς αποφασίσατε, όμως, να το κάνετε δημόσια;
Mikel: Είχαμε συμφωνήσει εξ αρχής πως όταν θα φτάναμε στη χώρα μας, θα βγαίναμε δημόσια να πούμε τι κάναμε. Στόχος μας ήταν να καταγγείλουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πέρα από το ότι παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τηρεί καν το ποσοστό προσφύγων που δεσμεύτηκε ότι θα δεχτούν τα κράτη-μέλη. Δεν ήταν λοιπόν μία κίνηση με ανθρωπιστικό χαρακτήρα μόνο, αλλά και με πολιτικό. Όλα μοιάζουν με ένα παζλ.  Σε αυτό το τεράστιο παζλ, εγώ βάζω ένα κομμάτι, εσύ βάζεις ένα άλλο.

Begona: Και αυτό που αισθανθήκαμε σαν κομμάτι αυτού του παζλ, ήταν ότι θέλαμε να το κάνουμε δημόσια. Θέλαμε να καταγγείλουμε τις κυβερνήσεις που δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους.

Ποια είναι η αντίδραση του κόσμου στη χώρα σας απέναντι σε αυτή την κίνηση;
Begona: Η στήριξη ήταν εντυπωσιακή.  Όλα τα κινήματα βγήκαν δημόσια να μας στηρίξουν και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα συγκεντρώθηκαν 25.000 υπογραφές σε μία διακήρυξη που έφερε τον τίτλο «Κι εγώ θα έκανα το ίδιο», όταν ο πληθυσμός στη Χώρα των Βάσκων ανέρχεται στα 2.000.000.

Mikel: Ένα από τα πράγματα που σχεδιάζαμε να κάνουμε, αν τελικά φτάναμε με επιτυχία στη χώρα μας, ήταν να πιέσουμε τις τοπικές αρχές, οι οποίες είχαν ήδη δηλώσει ότι ήταν τόποι υποδοχής προσφύγων, να κηρύξουν δημόσια ότι είναι ανυπότακτες κυβερνήσεις. Να δηλώσουν, δηλαδή, ότι δέχονται ακόμα και ανθρώπους χωρίς χαρτιά. Να πουν ότι πάμε ενάντια στους νόμους, δεν υπακούμε. Θα ήταν και αυτή μια πράξη ανυπακοής.

Φοβάστε για τη δίκη;
Begona: Όχι, δεν φοβόμαστε. Όταν ήμασταν στο κελί και δεν ξέραμε αν θα προφυλακιστούμε ή αν θα μας άφηναν ελεύθερους, είπαμε ότι θα υποστούμε ότι χρειαστεί.

Mikel: Είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι διατεθειμένοι να θυσιάσουν τα πάντα για να βοηθήσουν τους άλλους. Όταν μετέφεραν τους σκλάβους από την Αμερική στο Μεξικό για να τους ελευθερώσουν, υπήρχαν άνθρωποι έτοιμοι να τους συνοδεύσουν, να αναλάβουν την ευθύνη και να διακινδυνεύσουν τα πάντα. Στην εποχή του Φράνκο επίσης υπήρχαν κάποιοι που προθυμοποιήθηκαν να μεταφέρουν ανθρώπους από την Ισπανία στη Γαλλία. Τόσο στον πόλεμο όσο στην ειρήνη, πάντα υπάρχουν άνθρωποι διατεθειμένοι να βοηθήσουν τους άλλους για να αλλάξουν μία κατάσταση. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι πολύ μικρό , σχεδόν ασήμαντο, μπροστά σε αυτό που συμβαίνει εκεί έξω. Μπροστά στη βαρβαρότητα δεν μπορούμε να μένουμε αμέτοχοι.

Πώς νιώθετε μετά από όλο αυτό;
Begona: Προσωπικά, νιώθω πολύ ικανοποιημένη. Και αυτό που με έκανε να νιώσω τόσο όμορφα είναι η σχέση που αναπτύξαμε με τους πρόσφυγες που προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε. Αυτό που ένιωσα είναι ότι η αλληλεγγύη των ανθρώπων κατάφερε να αναστρέψει το αίσθημα της ήττας που μας κατέβαλε στην αρχή. Η αλληλεγγύη έχει τεράστια δύναμη.

Mikel: Νιώσαμε πιο βαθιά άνθρωποι. Ο πόνος μετατράπηκε σε χαρά και η ήττα σε νίκη . Και κάπως έτσι σιγά-σιγά χτίζουμε τον κόσμο που θέλουμε.

 Περισσότερα από το VICE

Κάπως Έτσι Ήταν να Μεγαλώνεις σαν Αλβανάκι στην Ελλάδα του 1990

Πέντε Υπερηρωικές Σειρές για Μεγάλα Παιδιά

Οι Σκέψεις που Έκανα Όταν Έμαθα πως οι Πυξ Λαξ Επιστρέφουν