Μπήκαμε για Πρώτη Φορά στα Άδυτα του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ

FYI.

This story is over 5 years old.

Ελληνικά Πανεπιστήμια

Μπήκαμε για Πρώτη Φορά στα Άδυτα του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ

Κάπου στη Θεσσαλονίκη, ανάμεσα σε αγρούς, στη μέση του πουθενά, αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια μοναδική τεχνολογία αιχμής για ολόκληρη την Ευρώπη.

Η πόρτα ανοίγει με μαγνητική κάρτα και ο μεγάλος χώρος είναι φωτεινός και πεντακάθαρος. Ερευνητές με λευκές ποδιές είναι σκυμμένοι πάνω από φουτουριστικά μηχανήματα και στιλπνές επιφάνειες. Υπάρχουν γυάλινες προθήκες στις οποίες είναι εφαρμοσμένα λαστιχένια μανίκια, που φορούν οι ειδικοί επιστήμονες για να κάνουν κινήσεις ακριβείας στο αποστειρωμένο εσωτερικό τους.

Βρισκόμαστε στα άδυτα του Κέντρου Οργανικών και Εκτυπωμένων Ηλεκτρονικών, ζωτικό τμήμα του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας LTFN του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ και δημιούργημα του καθηγητή κ. Στέργιου Λογοθετίδη, ο οποίος μας συνοδεύει. Αποκτήσαμε πρόσβαση στο εργαστήριο το οποίο κρατείται μακριά από τα φώτα των μέσων ενημέρωσης – μια πραγματικά σπάνια ευκαιρία. Το Κέντρο, όπου εργάζονται περίπου 20 ερευνητές, διδάκτορες και μεταπτυχιακοί φοιτητές, βρίσκεται κάπου στην περιοχή του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης. Αν και είναι περικυκλωμένο από αγρούς και αποθήκες, σχεδόν στη μέση του πουθενά, αναπτύσσεται εδώ τα τελευταία χρόνια τεχνολογία αιχμής, μοναδική για ολόκληρη την Ευρώπη: Σχεδιάστηκαν και παράγονται από το μηδέν διατάξεις εκτυπωμένων εύκαμπτων οργανικών φωτοβολταϊκών, τα οποία προσαρμόστηκαν στην οροφή του μοντέλου 500L της FIAT, παρέχοντας ενέργεια στο όχημα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η υπόθεση έχει όλα τα στοιχεία ενός τεχνολογικού θαύματος στην Ελλάδα της κρίσης. «Το έργο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του τετραετούς Ευρωπαϊκού Προγράμματος "Smartonics" που ολοκληρώθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Συντονιστής του προγράμματος ήταν το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ και σε αυτό συμμετείχαν 18 φορείς -πανεπιστημιακοί και εταιρείες- από την Ελλάδα και χώρες της Δυτικής Ευρώπης με βαριά βιομηχανία και μεγάλα ερευνητικά κέντρα», περιγράφει ο καθηγητής κ. Λογοθετίδης. «Αποστολή του προγράμματος "Smartonics" ήταν όχι μόνο να κατασκευαστούν τα εύκαμπτα φωτοβολταϊκά τέταρτης γενιάς, αλλά επίσης τα ειδικά εργαλεία, οι μηχανές και, το πιο σημαντικό, δύο καινοτόμες παγκοσμίως πιλοτικές μονάδες παραγωγής, που θα μπορούν στο εξής να παράγουν μαζικά και με μηχανική ακρίβεια στη νανοκλίμακα τις συγκεκριμένες ηλεκτρονικές διατάξεις, δηλαδή οργανικά φωτοβολταικά, OLEDs και οργανικά τρανζίστορς, που αναπτύσσονται με βάση τη νανοτεχνολογία».

Τα οργανικά φωτοβολταϊκών τέταρτης γενιάς ενσωματώθηκαν στα περίπου δύο τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) της οροφής του μοντέλου της FIAT. Κάθε τετραγωνικό μέτρο παρέχει σήμερα ισχύ περίπου 25 Watt, που μπορεί να μειώσει ως και δέκα βαθμούς τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου το καλοκαίρι και αντίστοιχα να το θερμάνει τον χειμώνα, καθώς επίσης και να υποβοηθήσει τα ηλεκτρολογικά συστήματα του οχήματος. Στην πράξη, το αυτοκίνητο με βάσει τα οργανικά φωτοβολταϊκά μπορεί να εξοικονομήσει 2,7 χιλιόμετρα διαδρομής ημερησίως, που αντιστοιχεί σε 15% μείωση κατανάλωσης καυσίμου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο παραδοσιακά συντηρητικός σε αλλαγές κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας υποδέχτηκε θερμά τη νέα τεχνολογία. Ωστόσο, έχουν τεθεί τρεις προϋποθέσεις: Το κόστος της διάταξης των φωτοβολταϊκών να πέσει στα 200 ευρώ/τ.μ., να έχει διάρκεια ζωής πάνω από δυο χρόνια (σήμερα είναι ήδη τρία) και τα δύο τ.μ. της οροφής να αποδίδουν περίπου 90 Watt. Οι ερευνητές στη Θεσσαλονίκη λένε ότι ο στόχος είναι εφικτός και ότι η τεχνολογία αιχμής θα μπορούσε να περάσει στη μαζική παραγωγή των αυτοκινήτων του μέλλοντος την επόμενη διετία ή τριετία.

Ξεναγούμαστε στο εργαστήριο ανάμεσα σε μηχανήματα που «αναπνέουν» και νεαρής ηλικίας επιστήμονες που καταγράφουν μετρήσεις και βελτιώνουν λεπτομέρειες των ηλεκτρονικών διατάξεων και εξαρτημάτων. Στον ίδιο χώρο θα συναντήσουμε τον κ. Βασίλη Μάτσκο, εκπρόσωπο της εταιρείας ΟΕΤ (Organic Electronic Technologies) με έδρα τη Θεσσαλονίκη, η οποία επένδυσε και συμμετείχε από την πρώτη στιγμή στο ερευνητικό έργο «Smartonics» και κατασκεύασε τα τελικά φωτοβολταϊκά που τοποθετήθηκαν στα αυτοκίνητο της FIAT, με την οποία συνεργάζεται τα τελευταία χρόνια. Δεν ήταν όμως η μοναδική. Μια άλλη εταιρεία της Θεσσαλονίκης, η Compucon, κατασκεύασε με την καθοδήγηση του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας και της ΟΕΤ ένα μηχάνημα ψηφιακής εκτύπωσης νανοστρώσεων φωτοβολταϊκών. «Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε δίπλα μας έναν πυρήνα ερευνητών και υποδομών που παράγει και αναπτύσσει τεχνογνωσία και νέες εφαρμογές. Στην Ελλάδα της κρίσης, η Πολιτεία πρέπει να ενισχύσει και να επενδύσει στην προσπάθεια που κάνουμε στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, καινοτομιών και εφαρμογών. Η εταιρεία μας έχει ήδη πάρει μια σφραγίδα αριστείας -Seal of Excellence- ως μικρομεσαία εταιρεία από την ΕΕ και τώρα μας δίνεται η δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί από το ελληνικό ΕΣΠΑ, για την παραγωγή οργανικών φωτοβολταϊκών στον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Έπειτα, ελπίζουμε να καταλάβουν οι Έλληνες επενδυτές, όπως καταλαβαίνουν οι ξένοι, τη σημασία της προσπάθειας, τόσο για την ελληνική οικονομία, όσο και για τους ίδιους, ώστε να συμπράξουν μαζί μας για νέες εμπορικές εφαρμογές με κοινό συμφέρον», σημειώνει ο κ. Μάτσκος.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Την επόμενη ώρα θα μυηθούμε στον συναρπαστικό κόσμο της νανοτεχνολογίας. Τα εύκαμπτα οργανικά φωτοβολταϊκά έχουν πάχος μόλις ένα micro, δηλαδή είναι 100 φορές πιο λεπτά από την τρίχα των μαλλιών μας. Το συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα συμβατικά φωτοβολταϊκά που αναπτύσσονται σε γυαλί ή πυρίτιο, είναι ότι μπορούν να εκτυπωθούν σε εύκαμπτες επιφάνειες με πάχος μικρότερο από 100 micro, δηλαδή σε υφάσματα και ρούχα, σε τζάμια και περίβλημα κτιρίων, σε θερμοκήπια (στις χώρες της Μεσογείου υπάρχουν δύο-τρία εκατομμύρια στρέμματα θερμοκηπίων και στην Ελλάδα περισσότερα από 50.000 στρέμματα), σε τέντες πάρκινγκ, ακόμη και σε ομπρέλες θαλάσσης για την παραλία.

Έπειτα, δεν είναι μόνο τα φωτοβολταϊκά τέταρτης γενιάς. Το πρόγραμμα «Smartonics» αφήνει ως πολύτιμη παρακαταθήκη στην Ελλάδα το 90% των μοναδικών οργάνων και εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκαν στη διάρκειά του, επομένως υπάρχουν πλέον τα εργαλεία, οι μηχανές και οι πιλοτικές μονάδες για την παραγωγή και άλλων διατάξεων, όπως φωτιστικά ΟLED, οργανικά τρανζίστορς, κεραίες, αισθητήρες κ.α. «Καθοδηγούμε την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη στην Ευρώπη και διεθνώς», λένε οι ερευνητές.

Ο προϋπολογισμός του «Smartonics» ανήλθε στα 11,6 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία περισσότερα από οκτώ εκατομμύρια ευρώ επενδύθηκαν στην Ελλάδα, όχι μόνο ως άμεση χρηματοδότηση, αλλά και ως προοπτική ένταξης της χώρας στο κλειστό κλαμπ έρευνας και παραγωγής των αμέτρητων εφαρμογών των οργανικών ηλεκτρονικών. «Αναμένουμε τα επόμενα χρηματοδοτικά πλαίσια, καθώς για κάθε εφαρμογή θα πρέπει να γίνουν τα πρότυπα και τα επιδεικτικά έργα, ώστε να γίνουν τα τεστ και οι δοκιμές σε επίπεδο χρήσης και να ανοίξει η χρήση/παραγωγή τους σε μεγάλη κλίμακα και μαζική παραγωγή», εξηγεί κ. Λογοθετίδης. Στην πράξη, για κάθε μία από τις νέες εφαρμογές θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα επιπλέον πρότυπο ή επιδεικτικό έργο και στην συνέχεια πολλά νέα εμπορικά προϊόντα και εφαρμογές. Αυτό βέβαια, «δεν είναι απλώς θέμα του Πανεπιστημίου, δεν είναι θέμα μίας μόνον εταιρείας, είναι θέμα ενός τεράστιου αριθμού εταιρειών, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν ένα νέο τεράστιο παραγωγικό κλάδο από εταιρείες, εφαρμογές και νέα προϊόντα».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ