VICE Video: Η Ζωή Ενός Άνδρα που Αφορίστηκε Επειδή Προσπάθησε να Ξεφύγει από την Πολυγαμική του Οικογένεια
Στο θλιβερό και άνυδρο τοπίο της εκκλησιαστική ραθυμίας, ευτυχώς υπάρχουν φωνές που μοιάζουν λίγο με τις δικές μας. Κληρικοί που δεν ασπάζονται τον Θεό-τιμωρό του Αμβρόσιου, αλλά τον Θεό της αγάπης και της αλληλεγγύης. Για κάποιες και κάποιους από μας που πιστεύουμε βαθιά στην ιδέα της εκκοσμίκευσης και ψάχνουμε εκεί μέσα την ιερότητα, η ύπαρξη τους είναι ανακουφιστική: Δημιουργεί την πεποίθηση ότι οι διαδρομές μας παρότι διαφορετικές, κάπου τέμνονται. Το VICE συνομίλησε με τρεις τέτοιους κληρικούς -«φωτισμένους» ή «αιρετικούς», όπως προτιμάτε- και κατέγραψε τις απόψεις τους για τα βασανιστικά ερωτήματα που απλώνονται πάνω από το πιο μαύρο καλοκαίρι της ζωής μας.
«Ο Αρχιεπίσκοπος διαφώνησε για επικοινωνιακούς λόγους»
»Τόσο ο συγκεκριμένος, όσο και άλλοι κληρικοί, έχουν δώσει πολλές αφορμές μέσα από τα κηρύγματα μίσους που κάνουν. Ο Αρχιεπίσκοπος επέλεγε την ανοχή ή την έμμεση στήριξή τους. Αυτήν τη φορά διαφοροποιήθηκε δημόσια, για επικοινωνιακούς λόγους όμως. Μέχρι τώρα, τα έχει βάλει και αυτός με την κυβέρνηση: εκπαραθύρωσε ολόκληρο υπουργό για τα θρησκευτικά, δεν θέλει να ακούσει για χωρισμό Εκκλησίας-κράτους, διαφωνεί με το σύμφωνο συμβίωσης και την αλλαγή φύλλου κλπ. Το προοδευτικό προσωπείο που φορούσε πριν από την εκλογή του, έχει στραπατσαριστεί αρκετά. Καλή ευκαιρία, λοιπόν, για κάποιες επιδιορθώσεις "ανέξοδες", όπως ανέφερε κάποιο ρεπορτάζ. Ο κόσμος πονάει και όταν ο κόσμος πονάει, είναι μια καλή ευκαιρία να φορέσεις το προσωπείο του καλού πατέρα. Ο Θεός είναι αγαθός, αγαπά, δεν τιμωρεί κτλ. Μέχρι εκεί, όμως. Ο Καλαβρύτων εξακολουθεί να ποιμένει μια ολόκληρη μητρόπολη, ενώ διαφωνεί ανοιχτά με τον ίδιο τον Χριστό και η εκκλησιαστική διοίκηση αποφεύγει να εφαρμόσει σχετικούς εκκλησιαστικούς κανόνες, για να προστατέψει το σώμα της. Ο συνδυασμός του πατρικού προσωπείου με την αναμενόμενη δόση φιλανθρωπικής δράσης και τώρα, όπως και στο παρελθόν, αναμένεται να αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικός στο image making που έχει ανάγκη η εκκλησιαστική διοίκηση. Ο Καλαβρύτων ποντάρει στον φόβο για την οργή του Θεού και ο Αθηνών ποντάρει στην ανάγκη που έχουμε να νιώθουμε ότι μας αγαπούν.Ο Καλαβρύτων εξακολουθεί να ποιμένει μια ολόκληρη μητρόπολη, ενώ διαφωνεί ανοιχτά με τον ίδιο τον Χριστό και η εκκλησιαστική διοίκηση αποφεύγει να εφαρμόσει σχετικούς εκκλησιαστικούς κανόνες.
»Η αγάπη, όμως -όταν υπάρχει- οδηγεί σε πράξεις. Πώς αγαπά η Εκκλησία σήμερα; Αξιοποιεί ένα μικρό ποσοστό μόνο των δυνατοτήτων της για την αλληλεγγύη, δίνει μια πενιχρή βοήθεια στους αναξιοπαθούντες. Δεν είναι αγάπη αυτό, ούτε ανθρώπινη, ούτε θεϊκή. Δυστυχώς, ένα βασικό της καθήκον που απορρέει από την αγάπη, είναι να εργάζεται για την κοινωνική δικαιοσύνη, για την αλλαγή του κόσμου προς το καλύτερο. Αυτό το έχει προφανώς εγκαταλείψει. Το ζήτημα δεν είναι απλώς να δώσεις ρούχα στον φτωχό, αλλά να παλεύεις να μην υπάρχει φτώχεια. Η Εκκλησία σιωπά για τους εξευτελιστικούς μισθούς πείνας, για τη μετατροπή της εργασίας σε σύγχρονη δουλεία, για την άδικη ανισοκατανομή του παραγόμενου πλούτου σε λίγους. Το περιβαλλοντικό, επίσης, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που η Εκκλησία δεν το βλέπει. Τώρα ξεκινάνε να σακατέψουν την Ήπειρο για το πετρέλαιο, σακάτεψαν τη Χαλκιδική για το χρυσό. Όλοι μας χτίζουμε αυθαίρετα μέσα στα δάση. Για τίποτα απ’ αυτά δεν πήρε θέση η Εκκλησία. Τα Οινόφυτα είναι πολύ χαρακτηριστική περίπτωση: Είναι το χωριό του Ιερώνυμου και ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ποτέ με την ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή που συντελείται τόσα χρόνια με την άναρχη βιομηχανική ανάπτυξη και τη ρύπανση. Στα Οινόφυτα, με την ανοχή της Εκκλησίας, εννέα στους δέκα πεθαίνουν από καρκίνο.Ο λόγος της Εκκλησίας σήμερα είναι παρωχημένος. Επιμένει να μας μιλά για έναν διάβολο που έχει κερατάκια και κόκκινη ουρά.
«Εγώ εκεί βρίσκω τον Θεό, στους εθελοντές»
»Εγώ αυτό που βλέπω είναι η μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα της μητρόπολής μας για συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης. Στις δυσκολίες δείχνουμε ότι μπορούμε να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλον. Εγώ εκεί βρίσκω τον Θεό, στους εθελοντές που αφήνουν την ησυχία τους για να πάνε να βοηθήσουν, στους ξένους, για να επαληθεύσουμε και αυτό που έλεγε ο Χριστός, ότι "ήμουν ξένος και δεν μ’ αγκαλιάσατε". Παρατηρώ ότι δεν αγαπάμε το αλλότριο, το ξένο. Το φοβόμαστε και το δαιμονοποιούμε. Οι πρόσφυγες που ζουν στη χώρα μας το αισθάνονται αυτό. Αυτοί, λοιπόν, οι παραπεταμένοι της κοινωνίας, πήγαν ως εθελοντές στους πυρόπληκτους. Φανέρωσαν τον Χριστό που οι ευσεβοφανείς επικαλούνται.»Οι φωνές μίσους που ακούστηκαν από ιεράρχες δεν είναι άγνωστες στην εκκλησιαστική ιστορία. Στο Βυζάντιο, για παράδειγμα, όταν συντελούνταν μια καταστροφή, έλεγαν ότι μας τιμωρεί ο Θεός για την αμαρτία. Το ερώτημά μου είναι γιατί πρέπει να καλλιεργούμε τον φόβο στους ανθρώπους; Γιατί πρέπει να επικαλούμαστε τον Θεό της τιμωρίας και της κατάρας και όχι τον Θεό της αγάπης; Είναι φαιδρό. Εμένα με κάνει να κλαίω και να γελάω ταυτόχρονα ότι κάποιος μέσα από την Εκκλησία –ανεξαρτήτου θέσης και αξιώματος– επικαλείται θέσεις τις Παλαιάς Διαθήκης που θεσμοθετούν την ηθική ενός νομαδικού λαού του 3.000 π.Χ. Οι ίδιοι οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν ταυτίζονται μ’ αυτήν την ηθική. Ο Θεός μας είναι Θεός ελευθερίας, αγάπης, ελέους και φιλανθρωπίας.Οι φωνές μίσους που ακούστηκαν από ιεράρχες δεν είναι άγνωστες στην εκκλησιαστική ιστορία. Στο Βυζάντιο, για παράδειγμα, όταν συντελούνταν μια καταστροφή, έλεγαν ότι μας τιμωρεί ο Θεός για την αμαρτία.
»Μισαλλοδοξία εκφράστηκε και στο παρελθόν για άλλα ζητήματα, όπως η αποδοχή της ετερότητας, εθνοτικής, φυλετικής, σεξουαλικής, θρησκευτικής. Πράγματα που δεν ξέρουμε, τα διαγράφουμε χωρίς καμία διάθεση γνωριμίας. Η γνωριμία θέλει ταπείνωση. Δεν έχουμε μάθει να ταπεινωνόμαστε και να ακούμε οι παπάδες. Πάντως, σίγουρα όλα αυτά δεν εκφράζουν σύμπασα την Εκκλησία. Εμένα, ας πούμε, και τον επίσκοπό μου δεν μας εκφράζουν. Ο κόσμος, βέβαια, δεν το γνωρίζει αυτό. Βλέπει ένα ρούχο και κατηγοριοποιεί. Προηγουμένως, περπατούσα με το ράσο στην Ανδρέα Παπανδρέου, στο Χαλάνδρι - με είδε ένας νεαρός και μόνο που δεν μ’ έφτυσε.»Υπάρχει γραμμή στην Εκκλησία. Η γραμμή μας είναι το Ευαγγέλιο. Ένας Θεός που τιμωρεί για τα αμαρτήματα δεν είναι ο Θεός του Ευαγγελίου. Υπάρχει και όριο στις προσωπικές απόψεις. Το όριο είναι η προσβολή του άλλου, η προσβολή της ελευθερίας, η προσβολή της αλήθειας. Όριο, εν τέλει, είναι ο λόγος του Θεού, ό,τι στρεβλώνει τον λόγο του Θεού δεν έχει θέση στην Εκκλησία, παρότι μπορεί να μοιάζει εκκλησιαστικό.»Στη δική μας μητρόπολη, που είναι μια λαϊκή μητρόπολη, μ’ ένα στόμα και μια καρδιά οι άνθρωποι παραβρέθηκαν με το ελάχιστο που διέθετε ο καθένας και γέμισαν φορτηγά. Η Εκκλησία είναι ο λαός του Θεού και η προσφορά αυτού του λαού ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Η αγάπη και η αλληλεγγύη είναι τα λύτρα έναντι του θανάτου. Αυτό είναι το μάθημα που θα κληροδοτηθεί στις επόμενες γενιές απ’ αυτήν την τραγωδία».Προηγουμένως, περπατούσα με το ράσο στην Ανδρέα Παπανδρέου, στο Χαλάνδρι - με είδε ένας νεαρός και μόνο που δεν μ’ έφτυσε.
«Δεν ταυτίζονται με το Ευαγγέλιο αντιλήψεις εκδικητικές, ρατσιστικές, ξενοφοβικές, φυλετικές, εθνικιστικές, σεξιστικές»
»Σε συνθήκες όπως αυτή της πυρκαγιάς ή παλιότερα της προσφυγικής κρίσης και της φτώχιας, χρειάζεται η αλληλεγγύη ως παροχή πρώτων βοηθειών προς τους πάσχοντες. Ο άνθρωπος έχει, όμως, δικαίωμα στη ζωή, όχι στην ελεημοσύνη, οπότε η Εκκλησία πρέπει να του δείχνει την πορεία προς τη ζωή. Πρέπει να καταδεικνύει την αιτία της φτώχειας, της ανέχειας, της οικολογικής καταστροφής. Δεν θέλουμε η Εκκλησία να λειτουργεί σαν εργαλείο του συστήματος, σαν ΜΚΟ, σαν φιλανθρωπική οργάνωση. Το κάλεσμά της πρέπει να είναι ανατρεπτικό, κάλεσμα σε επανάσταση για την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας. Στην κοινωνία των πρώτων χριστιανών, ουδείς υπήρχε ενδεής, επειδή είχαν τα πάντα κοινά και εκ των κοινών έπαιρνε ο καθένας ό,τι είχε ανάγκη. Αυτή είναι η κοινωνικοοικονομική πρόταση της Εκκλησίας, η οποία εγκληματικά αποκρύπτεται. Αυτή έχουν καθήκον να διακονούν και να προβάλουν, αλλά και να αγωνίζονται για την επικράτησή της οι χριστιανοί.Όσοι θέλουν πραγματικά να είναι χριστιανοί και όχι να φέρουν ψευδεπίγραφα τον τίτλο, δεν δικαιούνται να στηρίζουν κοινωνικοοικονομικά συστήματα που βασίζονται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και στη λεηλασία της φύσης, συστήματα που έχουν στη ρίζα τους τον ανταγωνισμό, τον πόλεμο και την κοινωνική ανισότητα. Ένα τέτοιο απάνθρωπο σύστημα σκοταδισμού, κανιβαλισμού και βαρβαρότητας είναι ο καπιταλισμός. Η καταστροφή του περιβάλλοντος και οι τραγωδίες, όπως αυτή της πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική και των πλημμύρων παλιότερα στη Μάνδρα, είναι έκφανση της ίδιας βαρβαρότητας. Οι άνθρωποι της Εκκλησίας απαιτείται να συστρατευτούμε στον αγώνα συνειδητοποίησης ότι είμαστε μέρος του περιβάλλοντος, διάκονοί του και όχι κυρίαρχοί του».Οι άνθρωποι της Εκκλησίας απαιτείται να συστρατευτούμε στον αγώνα συνειδητοποίησης ότι είμαστε μέρος του περιβάλλοντος, διάκονοί του και όχι κυρίαρχοί του.
Περισσότερα από το VICEΠούλησα τις Γυμνές μου Φωτογραφίες, Πριν Προλάβει να το Κάνει ο Πρώην μουΗ Οικογένεια που Δεν Νιώθει ΠόνοΌταν ο Νίκος Μιχαλολιάκος Έμπαινε στη Φυλακή ως Βομβιστής ΤρομοκράτηςΓια τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.