Υπάρχει μια Περίεργη Μαζική Εξαφάνιση που Όλοι Ξεχνάνε, Λένε οι Επιστήμονες

Η ζωή στη Γη έχει αλλάξει αμέτρητες μορφές μέσα σε δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά δεν ήταν πάντα ομαλή. Τα τελευταία 450 εκατομμύρια χρόνια έχουν συμβεί τουλάχιστον πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις, καθεμιά από τις οποίες εξάλειψε τουλάχιστον τα 2/3 όλων των ειδών του πλανήτη και άφησε μόνιμα σημάδια στα γεωλογικά αρχεία και στα αρχεία απολιθωμάτων.

Τώρα, μια ομάδα επιστημόνων «προτείνουν» και μια έκτη μαζική εξαφάνιση, που λέγεται μέσο Πέρμιο και συνέβη πριν από 260 εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η μαζική εξαφάνιση βρίσκεται «στην ίδια κατηγορία με τους υπόλοιπες μαζικές εξαφανίσεις», σύμφωνα με ένα νέο άρθρο στο περιοδικό Historical Biology που περιέγραφε τα ευρήματα διαφόρων μελετών πάνω στο μέσο Πέρμιο και αντέκρουσε πρόσφατες έρευνες που μειώνουν τη σοβαρότητα του συμβάντος.

Τουλάχιστον η μισή θαλάσσια ζωή στον πλανήτη χάθηκε αυτήν την περίοδο, σύμφωνα με τους ερευνητές, όπως και μια ποικίλη ομάδα ζώων της στεριάς που λέγονταν δεινοκεφάλια. Αυτά τα ζώα ήταν τόσο εξαπλωμένα που τα απολιθώματά τους βρίσκονται παντού, από τη Βραζιλία μέχρι την Κίνα και τη Νότια Αφρική.

«Υπήρχαν μεγάλες απώλειες ειδών σε υφάλους στους τροπικούς, σε σύνολα στα ρηχά και σε οργανισμούς όπως αμωνίτες», μας είπε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης ο Michael Rampino, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

«Οι τροπικοί θαλάσσιοι οργανισμοί θα είχαν πληγεί πολύ από την υπερθέρμανση και οξείδωση της επιφάνειας της θάλασσας από την τεράστια ηφαιστειακή έκλυση διοξειδίου του άνθρακα, παρόμοια με τις συνθήκες που αναπτύσσονται σήμερα», συμπλήρωσε.

O Rampino και ο επίσης συγγραφέας της μελέτης Shu-zhong Shen, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο Ναντζίνγκ, συνεισέφερε πολλές μελέτες που συνδέουν το μέσο Πέρμιο με μεγάλη ηφαιστειακή δραστηριότητα που συνεχιζόταν για πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια.

Αυτό το συμβάν δημιούργησε της παγίδες Emeischan, έναν τεράστιο βασαλτικό σχηματισμό που εκτείνεται σε όλη τη νοτιοδυτική Κίνα. Για χρόνια οι επιστήμονες διαφωνούσαν αν αυτές οι εκρήξεις προκάλεσαν αφανισμούς μόνο στην περιοχή ή σε παγκόσμια κλίμακα. H νέα μελέτη συνόψιζε έρευνα πεδίου η οποία δείχνει ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα πυροδότησε ξαφνική κλιματική αλλαγή που αποσταθεροποίησε τα οικοσυστήματα σε όλο τον πλανήτη.

Οι Rampino και Shen δεν είναι οι μόνοι επιστήμονες που πρότειναν αυτό το συμβάν να αναγνωριστεί ως μαζική εξαφάνιση από την επιστημονική κοινότητα. Το 2015, δυο ομάδες πρότειναν κάτι ανάλογο σε μη σχετιζόμενες μεταξύ τους μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο Proceedings of the Royal Society B και το Geological Society of America Bulletin.

Παρά τις προσπάθειες αυτές το μέσο Πέρμιο ακόμη παραβλεπόταν ως συμβάν έκτης μαζικής εξαφάνισης (αυτή η καταγραφή δεν μετράει την Ανθρωπόκαινο, ένα προτεινόμενο νέο συμβάν που οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, η οποία αναφέρεται μερικές φορές ως η έκτη μαζική εξαφάνιση. Αν γίνει δεκτό το μέσο Πέρμιο, ένας σύγχρονο συμβάν εξαφάνισης θα ήταν το έβδομο».

Το μέσο Πέρμιο παραβλέπεται εν μέρει επειδή γρήγορα ακολουθήθηκε από τον μεγαλύτερο αφανισμό όλων -το Πέρμιο- Τριάσιο, γνωστό ως το Μεγάλο Θανατικό.

Μόλις οκτώ εκατομμύρία χρόνια μετά το μέσο Πέρμιο, τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις κονιορτοποίησαν την περιοχή που σήμερα είναι η Σιβηρία, δημιουργώντας τον αχανή σχηματισμό Παγίδων της Σιβηρίας. Αυτές οι εκρήξεις κράτησαν δύο εκατομμύρια χρόνια και ήταν καταλυτικές για το Μεγάλο Θανατικό, που είναι παρασάγγας το πιο σοβαρό συμβάν αφανισμού. Συνολικά, 70% των επίγειων σπονδυλωτών και 96% όλης της θαλάσσιας ζωής αφανίστηκαν.

Μέχρι στιγμής ήταν δύσκολο το μέσο Πέρμιο να διαχωριστεί από αυτή τη συγκλονιστική απώλεια ζωής σε παγκόσμια κλίμακα. «Ήταν δύσκολο ν το ξεχωρίσουμε από το Πέρμιο που συνέβη μόλις 8 εκατομμύρια χρόνια αργότερα», είπε ο Rampino. «Πρόσφατες παλαιοντολογικές έρευνες ξεκάθαρα διαχωρίζουν τα δύο και δείχνουν την ένταση που είχε το Πέρμιο».

Οι Rampino και Shen είναι οι πιο πρόσφατοι σε μια ομάδα επιστημόνων που όλο και μεγαλώνει οι οποίοι ισχυρίζονται ότι το προηγούμενο συμβάν ήταν στην ίδια κλίμακα με τους άλλους μαζικούς αφανισμούς, αν και ομολογουμένως δεν ήταν σε καμία περίπτωση εξίσου σαρωτικό με το Μεγάλο Θανατικό.

«Και από πλευράς απωλειών στον αριθμό των ειδών και της συνολικής οικολογικής καταστροφής, το μέσο Πέρμιο μπαίνει στην κατηγορία των μεγάλων εξαφανίσεων, παρόμοιο με τα άλλα πέντε», καταλήγει η ομάδα στη μελέτη.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE US .