Η Zωή σε Ένα Xωριό Όπου Ζουν Μόνο Χήρες και Διαζευγμένες

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE Indonesia.

«Arbain» σημαίνει «40» στα αραβικά. Ο ιδιοκτήτης του συγκροτήματος των κατοικιών, ο Hanif Kamaluddin, λέει ότι διάλεξε το όνομα, επειδή υπάρχουν 40 σπίτια στον οικισμό. «Δεν έχει άλλο νόημα», λέει ο 81χρονος. Η λέξη στα ινδονησιακά για το 40 -patang puluh- απλώς δεν ακούγεται το ίδιο ωραία, μου λέει.

Τη μέρα της επίσκεψής μου στο Arbain, τα πράγματα είναι ήσυχα. Το θυρωρείο είναι άδειο. Σχεδόν όλες οι πόρτες των σπιτιών είναι κλειστές. Έξω δεν κυκλοφορούν πολλοί κάτοικοι. Το μόνο σημείο ζωής διακρίνεται στο τζαμί εκεί κοντά, όπου προσεύχονται παιδιά.

Η Tiurma Butar Butar, η βασική επιστάτρια του συγκροτήματος, μου λέει ότι η ατμόσφαιρα συνήθως είναι ήσυχη εδώ. Όσες γυναίκες δεν δουλεύουν, περνούν τη μέρα μέσα στα σπίτια τους. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά. Βγαίνουν μόνο για την προσευχή στο τζαμί. Κατά τα άλλα, δεν συμβαίνουν και πολλά.

Πιστό στο όνομά του, το συγκρότημα είναι μια μακριά σειρά με 40 σπίτια, σε δυο παράλληλες γραμμές, που τις χωρίζει ένα οδόστρωμα τριών μέτρων. Όλα τα σπίτια έχουν το ίδιο μέγεθος, πατώματα με πλακάκια, δύο υπνοδωμάτια, καθιστικό και μπάνιο. Τα σπίτια είναι πανομοιότυπα, από τις σκεπές ως τις αυλόπορτες.

Δεν κατοικούνται και τα 40: Τρία είναι άδεια απ’ όταν χτίστηκαν και ένα μόλις το άφησε μια χήρα που παντρεύτηκε ξανά. Εφόσον υποτίθεται πως το συγκρότημα προορίζεται μόνο για χήρες και διαζευγμένες, παντρεμένα ζευγάρια δεν είναι ευπρόσδεκτα εδώ. Όταν μια γυναίκα γνωρίσει κάποιον και παντρευτεί ξανά, πρέπει να φύγει από το Arbain. Αυτό ισχύει για όλους - και τα παιδιά. Η διεύθυνση του Arbain συνήθως δίνει στις πρόσφατα παντρεμένες ενοίκους μια περίοδο χάριτος μάξιμουμ έξι μηνών, για να βρουν καινούργιο σπίτι.

Οι ένοικοι τηρούν αυστηρά αυτήν την πολιτική, εφόσον το Arbain που χτίστηκε το 2001 προορίζεται για χήρες που το χρειάζονται περισσότερο. Στο Arbain οι γυναίκες πληρώνουν μόνο το ρεύμα και τις καθημερινές ανάγκες τους, αλλά όχι ενοίκιο. Η Tiur λέει ότι εξ αρχής το Arbain ήταν δημοφιλές, αν και δεν μπορεί να στεγάσει όποια κάνει αίτηση. Έχουν προτεραιότητα όσες χήρες και διαζευγμένες είναι σε κακή οικονομική κατάσταση ή έχουν παιδιά. Για να αποδείξει μια αιτούσα ότι δικαιούται μια θέση εδώ, πρέπει να υποβάλει το πιστοποιητικό θανάτου του συζύγου της -ή έγγραφα διαζυγίου - και να περάσει από εξονυχιστικό έλεγχο.

Η Tiur είναι η πρώτη γυναίκα που μετακόμισε στο συγκρότημα, το 2011. Καθώς ήταν η πρώτη ένοικος, την εμπιστεύονται ως επικεφαλής του τοπικού τζαμιού. Στο τζαμί, αργά το μεσημέρι, διδάσκει στα παιδιά των άλλων γυναικών να διαβάζουν το Κοράνι. Προηγουμένως, ζούσε σε ένα σπίτι στο Καλιρέτζο, στο Μπανγκίλ – περίπου δύο χιλιόμετρα από το συγκρότημα. Όταν πέθαναν οι γονείς της, πούλησε το σπίτι τους, για να πληρώσει τα δίδακτρα των αδερφιών της. Ταυτόχρονα, άκουσε για τον Hanif Kamaluddin, έναν πλούσιο επιχειρηματία από το Μπάνγκιλ, που σχεδίαζε να χτίσει ένα συγκρότημα για χήρες στο Γκέμπενγκ. Έκανε αίτηση για σπίτι και ζει από τότε εκεί χωρίς να πληρώνει νοίκι.

Δεν είναι παιχνιδάκι να ζεις στο Arbain, μιας και υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Για παράδειγμα, όλοι πρέπει να ντύνονται σεμνά (δηλαδή, να φορούν μουσουλμανικά ρούχα). Επίσης, έχουν ώρα απαγόρευσης κυκλοφορίας – η πύλη του συγκροτήματος κλείνει και κλειδώνει στις δέκα ακριβώς κάθε βράδυ. Όσες δουλεύουν σε εργοστάσια ενθαρρύνονται να αποφεύγουν τις νυχτερινές βάρδιες. Αν προκύψει κάτι επείγον, πρέπει να το αναφέρουν στη διεύθυνση, για να μπουν και να βγουν από το συγκρότημα, εφόσον δεν έχουν κλειδιά για την πύλη. Απαγορεύεται το κάπνισμα και ο δανεισμός χρημάτων από τοκογλύφους.

Οι κανόνες για τους άνδρες επισκέπτες είναι ακόμη πιο αυστηροί. Σύμφωνα με τη Dewi Yus’ah, επικεφαλής της μονάδας γειτονιάς, οι γυναίκες μπορούν να δέχονται άνδρες επισκέπτες στα σπίτια τους, αλλά πρέπει να συνοδεύονται από μια γειτόνισσα. «Αν δεν θέλεις παρουσία άλλων, τότε πρέπει να είσαι έξω στην αυλή», είπε η 55χρονη.

Παρόλο που το Arbain είναι ουσιαστικά δωρεά ενός ατόμου, οι δημόσιες παροχές είναι εντυπωσιακές. Υπάρχει γήπεδο βόλεϊ, τζαμί και μια αίθουσα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χώρος συγκεντρώσεων. Αυτές οι εγκαταστάσεις είναι διαθέσιμες και σε άτομα έξω από το Arbain.

Το συγκρότημα Arbain επιτρέπει επίσης να δούμε τον αυξανόμενο αριθμό διαζευγμένων γυναικών στην Ινδονησία. Τα τελευταία πέντε χρόνια, το ποσοστό διαζυγίων στη χώρα έχει εκτιναχθεί. Μεταξύ 2009 και 2016, οι υποθέσεις διαζυγίου αυξήθηκαν 16% . Το υπουργείο Θρησκευτικών Υποθέσεων ανησύχησε τόσο γι’ αυτό, που ενθαρρύνει τα νέα ζευγάρια να σκεφτούν να πάνε σε σύμβουλο γάμου.

[VICE Video] Οι Πανκ της Ινδονησίας Είναι Πραγματικοί Επαναστάτες

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Αλλά το Πασουρουάν, όπου βρίσκεται το Arbain δεν είναι καν η περιοχή με τις περισσότερες χήρες και «ζωντοχήρες» στην Ινδονησία. Το ρεκόρ το έχει το Ιντραμάγιου στη Δυτική Ιάβα, όπου τον Ιούνιο του 2016 καταγράφηκαν 17.000 . Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αυξάνουν τον αριθμό των γυναικών που δεν ζουν πλέον με τον σύζυγό τους στη χώρα, ενώ επιπλέον οι γυναίκες φεύγουν πλέον πιο εύκολα, όταν δεν είναι ευτυχισμένες στον γάμο τους: περισσότερες γυναίκες έχουν το θάρρος να αφήσουν τους συζύγους τους, όταν τις απατούν ή τις κακοποιούν - και βλέπεις αυτή την αυξανόμενη ανεξαρτησία στο Arbain.

Από τις πρώτες μέρες του Arbain, τα πράγματα που τα κάνουν συνήθως άνδρες, εδώ τα κάνουν οι γυναίκες, όπως το κάλεσμα για προσευχή και το καθάρισμα του συγκροτήματος. Αλλά αυτό συμβαίνει λιγότερο συχνά τώρα: Κάποια από τα παιδιά έχουν μεγαλώσει και είναι τώρα υπεύθυνα για το κάλεσμα για προσευχή, παρόλο που η διοίκηση του τζαμιού ακόμη γίνεται από γυναίκες. «Έχουν μεγαλώσει πια», λέει η Tiur.

Ο Mochammad Ikhwan, ο επικεφαλής του χωριού του Γκέμπενγκ, λέει ότι έχουμε να μάθουμε πολλά από την κοινότητα των 130 ανθρώπων στο συγκρότημα κατοικιών Airbain. Οι χήρες έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητα, χωρίς τους άνδρες τους. Κυρίως, δείχνουν μεγάλη συμπόνια η μια για την άλλη. Όταν μια αρρωστήσει ή πεθάνει, οι άλλες βοηθάνε – αν και ακόμη αρνούνται να σκάψουν τάφους. Οι γυναίκες στο Arbain έχουν κοινή μοίρα, έτσι η φιλία τους είναι εξαιρετικά δυνατή.

Μοιράζονται τα βάρη και σηκώνει η μια την άλλη σε μια κοινωνία που κάνει διακρίσεις ενάντια στις χήρες και τις διαζευγμένες και αυτό είναι αξιοθαύμαστο.

Περισσότερα από το VICE

Ήρθε η Ώρα να Μιλήσουμε Σοβαρά για το «Μακελειό»

Η Κληρονομιά του Θρυλικού Φαρσέρ Φουσέκη στην Ελληνική Pop Κουλτούρα

«Άβυζη», «Χοντρή», «Σημαδεμένη» - Γυναίκες στην Ελλάδα Φωτογραφίζονται Μιλώντας για το Body Shaming