FYI.

This story is over 5 years old.

Σαν Σήμερα

Το Ελληνικό Ποδόσφαιρο «Πενθεί» Σχεδόν 60 Χρόνια από την Ίδρυση της 'Α Εθνικής

Από το ελπιδοφόρο ξεκίνημα ενός νέου, ενιαίου πρωταθλήματος εκείνον τον Σεπτέμβρη, μέχρι τη σημερινή υποβαθμισμένη Super League.
VICE Staff
Κείμενο VICE Staff
ελληνικό ποδόσφαιρο
13/12/59, ΠΑΟΚ-ΑΕΚ: 1-2, μπροστά σε 20.000 φιλάθλους. Στη φωτoγραφία διακρίνεται ο τερματοφύλακας του ΠΑΟΚ, Πρόγιος, που μπλοκάρει προ του Νεστορίδη, ενώ παρακολουθεί ο Κεμανίδης /Φωτογραφία: www.paokmania.gr

Κείμενο: Παύλος Τουμπέκης

Ελλάδα, 1959. Στην κυβέρνηση της χώρας βρίσκεται η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ήδη από το 1955, όταν και ο βασιλιάς Παύλος τον κάλεσε, ως υπουργό Δημοσίων Έργων τότε, ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση. Παράλληλα, το '59 είναι μια χρονιά κατά την οποία δημιουργείται η Κυπριακή Δημοκρατία και γενικά, μέσα κι έξω, πάμε καλά.

Την 1η Σεπτεμβρίου εκείνου του έτους, η Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ), που υπάρχει ήδη από το 1926, παίρνει μια σημαντική απόφαση: τη δημιουργία ενός πρωταθλήματος με τη μορφή μιας ενιαίας μόνιμης εθνικής κατηγορίας -και όχι τελικής φάσης των τοπικών διοργανώσεων, όπως γινόταν ως τότε-, με τη συμμετοχή των ομάδων που είχαν προκριθεί από τις τοπικές διοργανώσεις.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Διαβάστε ακόμη: Οι Μεγαλύτερες Ποδοσφαιρικές Επαρχιακές Κόντρες της Ελλάδας


Η καθιέρωση της Α' Εθνικής Κατηγορίας, όπως ονομάστηκε, ήταν μια πράξη εναρμόνισης των ελληνικών δεδομένων με τα ευρωπαϊκά. Αποτέλεσε καταρχάς απαίτηση της Πολιτείας, η οποία πίεζε, μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και του ΟΠΑΠ, για την καθιέρωση σταθερού αριθμού αγώνων πανελλήνιας εμβέλειας, κάθε Κυριακή, ώστε να τονωθεί το ενδιαφέρον για το ΠΡΟ-ΠΟ, το οποίο δεν γνώριζε την αναμενόμενη αποδοχή κατά τους πρώτους μήνες της εισαγωγής του (επίσημα, από την 1η Μαρτίου του '59). Απ' την άλλη, η Ένωση Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών της Ευρώπης (UEFA) επιθυμούσε την ανακήρυξη των εθνικών πρωταθλητών με αυστηρά κριτήρια και μέσω διοργανώσεων κοινής μορφής για όλα τα κράτη, έτσι ώστε το πολλά υποσχόμενο Κύπελλο Πρωταθλητριών να διαθέτει πανευρωπαϊκή απήχηση και συνεχώς αυξανόμενο κύρος. Στη νέα διοργάνωση της Α' Εθνικής (1959-1960) θα συμμετείχαν 18 ομάδες, με την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη να έχουν από τέσσερις εκπροσώπους, ενώ οι υπόλοιπες έξι θα προέρχονταν από την επαρχία. Ο καθορισμός τους θα γινόταν με βάση την κατάταξή τους στις τοπικές διοργανώσεις των ΕΠΣ την περίοδο 1958-59, ενώ πλέον δεν θα συμμετείχαν στις διοργανώσεις της τοπικής Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων όπου ανήκαν. Εκείνες τώρα (οι ΕΠΣ) θα αποτελούσαν το πρόκριμα για την άνοδο στην Α' Εθνική, οπότε η σημασία τους υποβιβαζόταν σε σημαντικό βαθμό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στο νέο πρωτάθλημα θα συμετείχαν αναλυτικά:

Oι τέσσερις πρώτες στο πρωτάθλημα της ΕΠΣ Αθηνών: Παναθηναϊκός, Πανιώνιος, ΑΕΚ και Απόλλων Αθηνών.

τέσσερις πρώτες στο πρωτάθλημα της ΕΠΣ Πειραιώς: Ολυμπιακός, Εθνικός, ΑΕ Νικαίας και Προοδευτική.

τέσσερις πρώτες στο πρωτάθλημα της ΕΠΣ Μακεδονίας (Θεσσαλονίκης): Άρης, ΠΑΟΚ, Απόλλων Θεσσαλονίκης και Ηρακλής.

Oι τρεις πρώτες στον όμιλο Βορρά του Περιφερειακού Πρωταθλήματος: Δόξα Δράμας, Μέγας Αλέξανδρος Κατερίνης και Ασπίς Ξάνθης.

Oι πρώτες στους δύο υπο-ομίλους Νότου του Περιφερειακού Πρωταθλήματος: Παγκορινθιακός και Παναιγιάλειος

Μία από τις δευτεραθλήτριες στους παραπάνω δύο υπο-ομίλους Νότου: Ολυμπιακός Χαλκίδος (επικράτησε του ΟΦΗ στους αγώνες μπαράζ).


Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Ο παραπάνω ισχυρισμός, ότι η σημασία των ΕΠΣ υποβιβαζόταν με το νέο πρωτάθλημα, δεν ήταν ο βασικότερος λόγος που οι ΕΠΣ Αθηνών, ΕΠΣ Πειραιώς και ΕΠΣ Μακεδονίας (από το 1935 ΕΠΣ Θεσσαλονίκης) εναντιώθηκαν σε αυτήν την αναδιάρθρωση του ποδοσφαιρικού χάρτη της Ελλάδας. Ουσιαστικά, οι ισχυροί σύλλογοι των τριών πόλεων, οι οποίοι έλεγχαν πλήρως τις ενώσεις όπου ανήκαν και κατ' επέκταση επηρέαζαν την ΕΠΟ, είχαν πολλούς λόγους να αντιδρούν. Για παράδειγμα, με τη νέα κατηγορία υποχρεώνονταν σε μεγαλύτερο αριθμό αγώνων εκτός της πόλης τους -επομένως, αυξημένες μετακινήσεις και έξοδα-, σε περισσότερους αγώνες στην έδρα τους με ομάδες ελαττωμένου εισπρακτικού ενδιαφέροντος κ.ά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η ΕΠΟ, πέραν αυτών των προβλημάτων, αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα οικονομικής φύσης, αφού ήταν υποχρεωμένη να καλύπτει τη μετάβαση και διαμονή φιλοξενούμενων και διαιτητών. Σε μία νεοσύστατη διοργάνωση, με αβέβαιο μέλλον, ήταν αμφίβολο εάν θα αρκούσε το 12% που παρακρατούσε από τις εισπράξεις των αγώνων στο μέχρι τότε Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων, βρέθηκε τελικά η χρυσή τομή: οι ομάδες θα πλήρωναν μόνες τα έξοδά τους, με αντάλλαγμα τη μείωση σε 20% του φόρου στο εισιτήριο και σε 10% της παρακράτησης υπέρ ΕΠΟ, η οποία με το 2% των εσόδων του ΟΠΑΠ θα κάλυπτε το διαιτητικό κόστος, την οποιαδήποτε ζημιά προέκυπτε στους γηπεδούχους από αγώνες με χαμηλή προσέλευση θεατών, όπως και τη χρηματοδότηση των ΕΠΣ.

Η καθυστέρηση, όμως, επί έξι εβδομάδες στην έναρξη της διοργάνωσης εξαιτίας των παραπάνω οικονομικών διαπραγματεύσεων, έθετε σε σοβαρό κίνδυνο την έγκαιρη ολοκλήρωσή της. Συνέπεια υπήρξε η απόφαση της ΕΠΟ για μείωση του αριθμού ομάδων σε 16. Τελικά, έπειτα από αγώνες μπαράζ (Ηρακλής-Ασπίς Ξάνθης και Ολυμπιακός Χαλκίδος-Προοδευτική), το εισιτήριο για την Α' Εθνική πήραν ο Ηρακλής και η Προοδευτική.

Για την ιστορία, εκείνo το 1ο πρωτάθλημα Α' Εθνικής, το κατέκτησε ο Παναθηναϊκός. Ισοβάθμησε στους 79 βαθμούς με την ΑΕΚ, όμως επικράτησε 2-1 στον μεταξύ τους αγώνα μπαράζ, στο ουδέτερο στάδιο Καραϊσκάκης. Από το 2006-07, η 'Α Εθνική Κατηγορία έχει μετονομαστεί σε Super League Ελλάδα, που διαδέχτηκε ουσιαστικά την Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (ΕΠΑΕ) σε ό,τι αφορά τη διοργάνωση του ελληνικού πρωταθλήματος πρώτης κατηγορίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, στο δημοφιλέστερο άθλημα της χώρας επικρατεί μια κατάσταση παρακμής, με το σκάνδαλο της «παράγκας», τα «στημένα» και χίλιες δυο ιστορίες διαφθοράς να πρωταγωνιστούν. Μπορείτε να δείτε περισσότερα στο ντοκιμαντέρ «UNFAIR PLAY: 16 Μαρτυρίες για τη Διαφθορά στο Ελληνικό Ποδόσφαιρο», όπου προσπαθήσαμε να χαρτογραφήσουμε τις χρόνιες παθογένειες του βασιλιά των σπορ, συναντώντας και συνομιλώντας με 16 insider του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Περισσότερα από το VICE

Ο Χειμώνας Έρχεται, αν και Κομματάκι Καθυστερημένος

H Ζωή μου ως Διεθνής Λαθρέμπορος Κοκαΐνης, από τα 30.000 Ευρώ

Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης θα Στηθεί Μουσείο Φραπέ Φέτος

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.