Το Περιστατικό που με Έβαλε σε Δίλημμα στο Athens Pride

Φωτογραφία: Δάφνη Πασσίση-Κοκότ

Μετά το τέλος της μαζικής πορείας του Athens Pride κατευθύνομαι προς το πάρτι που έχει στηθεί και κάνω μία βόλτα στα περίπτερα των οργανώσεων στην Πλατεία Κλαυθμώνος. Ξαφνικά, βλέπω μία ομάδα περίπου 15 ατόμων να επιτίθενται σε έναν φωτορεπόρτερ, που καλύπτει την διοργάνωση για ξένο έντυπο. Ο φωτορεπόρτερ, είχε τραβήξει με τη φωτογραφική του μηχανή το πρόσωπο ενός τρανς ατόμου, παρά την άρνησή του να φωτογραφηθεί, προκαλώντας έτσι την αντίδραση του ίδιου αλλά και όσων ήταν μπροστά στο περιστατικό.

Τα άτομα αυτά άρχισαν να περικυκλώνουν τον φωτορεπόρτερ ζητώντας του να διαγράψει την εν λόγω φωτογραφία. Ο φωτορεπόρτερ αρνούνταν να διαγράψει το υλικό, εξηγώντας ότι αυτή είναι η δουλειά του. Δύο-τρία άτομα άρχιζαν να τραβούν την μηχανή του και να τον απειλούν ότι θα την σπάσουν αν δεν διαγράψει την λήψη, με κάποιους πιο ψύχραιμους να τους νουθετούν και να προσπαθούν να τους απομακρύνουν από τον φωτορεπόρτερ προς αποφυγήν επεισοδίων. Μετά από έντονο διαπληκτισμό, ο φωτορεπόρτερ διέγραψε τελικά την φωτογραφία κι απομακρύνθηκε.

Ο κόσμος που βρέθηκε μπροστά στο περιστατικό είχε χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Οι μεν υποστήριζαν ότι ο φωτορεπόρτερ βρίσκεται εκεί για να κάνει τη δουλειά του, πως είναι απολύτως φυσιολογικό να τραβάει οποιονδήποτε, αφού βρισκόμαστε σε έναν δημόσιο χώρο και μάλιστα σε ένα φεστιβάλ περηφάνιας, που πρέπει να είμαστε περήφανοι που είμαστε εκεί και να μην το κρύβουμε, χαρακτηρίζοντας παράλληλα τις συμπεριφορές των ατόμων αυτών ως αυταρχικές.

Η άλλη πλευρά,  υποστήριζε ότι από τη στιγμή που αρνήθηκε το άτομο αυτό να φωτογραφηθεί, ο φωτορεπόρτερ δεν είχε δικαίωμα να παραβιάσει την επιθυμία.  Υποστήριζαν κάποιοι μάλιστα ότι τα άτομα που βρίσκονται στο Pride μπορεί να μην έχουν κάνει γνωστή τη σεξουαλική τους προτίμηση στις οικογένειές τους και για κανέναν λόγο δεν θα ήθελαν να κυκλοφορεί η φωτογραφία τους στα Μέσα.

Για να λύσω λοιπόν το δίλημμα από νομικής πλευράς, επικοινώνησα με τον δικηγόρο, συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης του Δήμου Αθηναίων, Βασίλη Σωτηρόπουλο.

VICE: Ποιος είχε δίκιο στο περιστατικό;

Βασίλης Σωτηρόπουλος: Ακόμα κι όταν ένα πρόσωπο βρίσκεται σε δημόσιο χώρο προστατεύεται η εικόνα του και η πληροφορία ότι βρίσκεται στη συγκεκριμένη διαδήλωση. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για μία συνάθροιση, η οποία έχει σχέση με την κατάργηση των διακρίσεων όσο αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει δικαίωμα του Τύπου να καλύψει ακόμα και με φωτογραφικό υλικό αυτή τη δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, γιατί διαφορετικά δεν θα γινόταν και υπαίθρια, δεν θα γινόταν δημόσια. Ο σκοπός είναι να μεταδοθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ένα μήνυμα που αφορά την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η κάλυψη όμως αυτού του γεγονότος δεν μπορεί να φτάσει μέχρι του σημείου εκείνου στο οποίο υπάρχει μία ρητή αντίρρηση, μία ξεκάθαρη αντίθεση στην καταγραφή του προσώπου ενός ατόμου. Υπάρχουν αποφάσεις της αρχής προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που λένε ότι ακόμα και στην Πλατεία Συντάγματος στην υπόθεση των Αγανακτισμένων, που είχαν καταγραφεί εικόνες προσώπων, ακριβώς γιατί η χρήση τους μετά στα Μέσα Ενημέρωσης μπορούσε να συνδέσει την παρουσία των προσώπων αυτών με πληροφορία που αφορά τα πολιτικά τους φρονήματα, έτσι και στην συγκεκριμένη υπόθεση, που η πληροφορία αφορά την ιδιωτική ζωή, την σεξουαλική επιλογή ή την ταυτότητα φύλου, και περισσότερο όταν υπάρχει μία ρητή αντίρρηση, τότε ο δημοσιογράφος οφείλει να το σεβαστεί. Ότι δεν επιθυμεί το συγκεκριμένο, μεμονωμένο πρόσωπο να καταγραφεί η εικόνα του και να μεταδοθεί στα Μέσα Ενημέρωσης. Αλλά θα με ρωτήσετε πώς μπορεί να καλύψει το θέμα ο φωτορεπόρτερ. Μπορεί να καλύψει το θέμα, χωρίς να καταγράφονται τα χαρακτηριστικά του προσώπου ή άλλα στοιχεία της εμφάνισης του ατόμου που θα το εξατομίκευε, έτσι ώστε να θεωρήσουμε ότι προσβάλλεται κατά κάποιο τρόπο το δικαίωμά του που εμείς οι νομικοί το λέμε επί της ιδίας εικόνας, το δικαίωμα που έχει ο καθένας να εξουσιάζει την χρήση της εικόνας του. Επομένως, είμαστε σε δημόσιο χώρο, έχει δικαίωμα ο Τύπος να καλύψει ειδησεογραφικά το περιστατικό, έχει δικαίωμα το πρόσωπο να εκφράσει την αντίρρησή του εγκαίρως βέβαια, όχι κατόπιν εορτής, αλλά έχει και δικαίωμα και η διοργάνωση της εκδήλωσης αυτής να προστατέψει ακριβώς την ιδιωτικότητα των προσώπων εκείνων που δεν επιθυμούν να χρησιμοποιηθούν περαιτέρω πληροφορίες, πέραν από την φυσική παρουσία τους στην συγκεκριμένη διοργάνωση. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει άλλος τρόπος αστυνομικής ή άλλης προστασίας άμεσης, ο αστικός κώδικας επιτρέπει την επέμβαση του ατόμου, προκειμένου με τα δικά του μέσα να αποτρέψει την παραβίαση των δικαιωμάτων του κι ακόμα αυτό που λέμε αυτοδικία, θα επιτρεπόταν στη συγκεκριμένη περίπτωση, εφόσον φυσικά δεν ξεπέρασε τα μέτρα της νόμιμης άμυνας, εφόσον δεν υπήρξε βία, δηλαδή, εις βάρος του ρεπόρτερ κι εφόσον πείστηκε ο ίδιος τελικά να διαγράψει το φωτογραφικό υλικό.

Όμως τα άτομα που βρίσκονται σε ένα τέτοιο γεγονός με σύνθημα την περηφάνια για ποιο λόγο να κρύβονται; Ο καθένας που πηγαίνει εκεί δεν συναινεί στο ότι βρίσκεται εκεί περήφανα να διαδηλώσει για τα δικαιώματά του;

Είναι πολύ σημαντικό το ερώτημα που θέτετε, πρέπει να σεβαστούμε όμως ότι καθένας επιλέγει ότι θα παραστεί στη συγκεκριμένη εκδήλωση, στο συγκεκριμένο χρόνο και τόπο, που ο ίδιος έχει επιλέξει. Δεν έχει δώσει μία εν λευκώ συγκατάθεση για να αποθηκευτεί η παρουσία του της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής και να καταγραφεί εσαεί και να είναι προσβάσιμη ανά πάσα στιγμή, με αποτέλεσμα να μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. Δεν δίνεται μια γενική συναίνεση από όλον τον κόσμο επειδή μόνο και μόνο βρίσκεται με τη φυσική του παρουσία στο Pride. Θα μου πείτε θα πρέπει να λαμβάνουμε συγκαταθέσεις από τον καθένα; Όχι. Ούτε κι αυτό συμβαίνει, αλλά σε κάθε περίπτωση όταν έχουμε τη ρητή αντίρρηση, αυτό είναι ένα σημείο που θα πρέπει να το σεβαστούμε.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.