Η Φωτογράφος που Τρυπώνει στα Πλέον Top Secret Μέρη της Ρωσίας

Για τους Δυτικούς, η Ρωσία φαντάζει μυστηριώδης. Αλλά για τους ίδιους τους Ρώσους, οι πόλεις τους είναι γεμάτες με μέρη που απαγορεύεται η πρόσβαση στο κοινό. Μέρη όπου φτιάχνονται πύραυλοι, είναι αποθηκευμένοι παροπλισμένοι πυρηνικοί αντιδραστήρες και ερειπωμένα καταφύγια - ένα εκατομμύριο απόκοσμα ίχνη από τη σοβιετική εποχή. Αυτά είναι τα μέρη που αναπόδραστα νιώθει ότι την τραβούν, η 29χρονη αστική εξερευνήτρια Lana Sator.

Η Lana ζει στη Μόσχα και παρεισφρέει σε μερικά από τα πλέον μυστικά εγκαταλελειμμένα μέρη και κτίρια εδώ και πάνω από δέκα χρόνια. Αυτή η «αστική εξερεύνηση», που συχνά λέγεται «urbex» (εκ του «urban exploration») - είναι εξαιρετικά παράνομη στη Ρωσία, καθώς περιλαμβάνει είσοδο σε ιδιωτικό χώρο χωρίς άδεια. Αλλά για τη Lana είναι χόμπι και ένας τρόπος να κοιτάζει πίσω από την κουρτίνα και να ανοίγει ένα παράθυρο στη μοναδική και αινιγματική ιστορία της χώρας.

Η Lana μίλησε στο VICE μέσω mail και μας εξήγησε από πού προέρχεται το πάθος της για τα εγκαταλελειμμένα μέρη, γιατί η Μόσχα είναι ένα μαγικό μέρος για τους αστικούς εξερευνητές και για το πώς έχει αντιμετωπίσει τις Αρχές της Ρωσίας, όσες φορές την εντόπισαν.

VICE: Γιατί η Μόσχα είναι τόσο καλή για urbex;
Lana: Η περιοχή της Μόσχας είναι γεμάτη βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Διαρκώς υπάρχουν διαφωνίες περί ιδιοκτησίας, ανακαινίσεις, κατεδαφίσεις και αναδομήσεις. Συχνά εμφανίζονται καινούργια αντικείμενα ενδιαφέροντος εμφανίζονται. Παλιές επιχειρήσεις κλείνουν. Νοσοκομεία και άλλα ιδρύματα αναδιοργανώνονται. Δεν γίνεται να βαρεθείς εδώ.

Ποια είναι τα πιο εκπληκτικά μέρη που έχεις επισκεφτεί;

Καταφύγια, ημιτελείς σταθμοί πυρηνικής ενέργειας και η υπόγεια κρατική σιταποθήκη. Σχεδόν όλα τα εγκαταλελειμμένα μέρη είναι όμορφα και ασκούν μια έλξη. Εκτός από τα άσυλα και τα πυρηνικά καταφύγια, μου αρέσουν πολύ και τα έρημα εργαστήρια, τα χαλασμένα μηχανήματα και τα εργοστάσια.

Πώς βρίσκεις αυτά τα μέρη;

Έχουμε αρκετά μεγάλη κοινότητα urbex και μοιραζόμαστε τις τοποθεσίες. Επίσης, ψάχνουμε χρησιμοποιώντας δορυφορικούς χάρτες, ειδήσεις, αρχεία και ανακοινώσεις αναδόμησης ή κατεδάφισης.

Πόσο συχνά κάνεις εξερευνήσεις;

Τουλάχιστον μία ή δύο φορές τον μήνα, αλλά ορισμένες φορές τέσσερα ή πέντε βράδια την εβδομάδα. Χρειάζομαι αυτήν τη διαδικασία, για να είμαι ευτυχισμένη. Είναι σαν ναρκωτικό.

Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με το urbex;

Δύο περιπτώσεις στην παιδική μου ηλικία όρισαν το μελλοντικό μου ενδιαφέρον. Στα 11 μου, βρέθηκα σε ένα παλιό εργοστάσιο τσιμέντου, καθώς έκοβα δρόμο ενώ γύριζα από τη γιαγιά μου. Στα 13 μου, εγώ και η μητέρα μου επισκεφτήκαμε ένα σανατόριο στην Αμπχαζία. Ήταν μερικά χρόνια μετά τον πόλεμο: το τοπίο και το εξωτερικό του κτιρίου ήταν υπέροχα. Κατεστραμμένα και ξεχασμένα. Σπίτια και διαμερίσματα μετά από φωτιές, με τρύπες από σφαίρες και σημάδια από εκρήξεις. Σκουριασμένα και εκτροχιασμένα τρένα, κατεστραμμένα αυτοκίνητα και φορτηγά. Όλα αυτά με εντυπωσίασαν τόσο, που ξεκίνησα να αγαπάω τα εγκαταλελειμμένα μέρη και πράγματα και μετά από έναν χρόνο κατάλαβα ότι ένα κομμάτι της ψυχής μου τα χρειάζεται. Στα 16, ξεκίνησα να τραβάω φωτογραφίες από τα μέρη που επισκεπτόμουν.

Ποιο είναι το πιο επικίνδυνο μέρος που έχεις βρεθεί;

Οι ημιτελείς πυρηνικοί σταθμοί και οι ανενεργοί επιταχυντές σωματιδίων, επειδή μερικές φορές τα φυλάνε σαν να είναι ενεργά. Το να πηγαίνεις σε τέτοια μέρη είναι μεγάλο ρίσκο, επειδή υπάρχουν κάμερες και συναγερμοί.

Εξερευνάς μόνη σου ή με ομάδα;

Εξερευνούμε ως ομάδα. Μερικές φορές χωριζόμαστε και περνάω μερικά λεπτά πρόσωπο με πρόσωπο με την παρακμή. Προτιμώ να εξερευνώ με ανθρώπους μεγαλύτερους από μένα. Κάποιοι έχουν οικογένειες και η εξερεύνηση είναι για εκείνους σαν κρυφή ζωή.

Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη κοινότητα urbex στη Ρωσία;

Δεν ξέρω. Ίσως λόγω της σοβιετικής κληρονομιάς και της αγάπης μας για την πρώην ΕΣΣΔ. Είναι ένας τρόπος σύνδεσης με την ιστορία μας - την αγγίζουμε, τη νιώθουμε.

Πώς αποκτάς συνήθως πρόσβαση σε απαγορευμένα μέρη;

Η Ρωσία είναι η χώρα του φράχτη. Μερικές φορές έχουν τρύπες ή παράξενα τελειώματα. Μερικές φορές πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να ανοίξουμε τις κλειδωμένες πόρτες ή τα παράθυρα, χωρίς να κάνουμε καταστροφές.

Τι εξοπλισμό έχεις συνήθως μαζί σου, όταν μπαίνεις σε αυτά τα μέρη;

Δεν χρησιμοποιώ ειδικό εξοπλισμό - μόνο φακούς, μηχανή, τρίποδο και μια ανεμόσκαλα. Αν έχει σκόνη, παίρνω μια μάσκα με φίλτρο μαζί μου. Αν το μέρος που με ενδιαφέρει είχε σχέση με πυρηνικά στο παρελθόν παίρνω ένα δoσίμετρο ακτινοβολίας. Επίσης, έναν κόφτη, τανάλια και «κάβουρα», για να κόβω συρματοπλέγματα και να ξεκλειδώνω πόρτες και παράθυρα.

VICE Video: «Το Above the Hood Είναι Θρησκεία»

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Είσαι μάλλον πιο γνωστή για την είσοδό σου στο Energomash (σ.σ. ρωσική εταιρεία κατασκευής κινητήρων πυραύλων). Μπορείς να μας μιλήσεις γι’ αυτό;

Τον Δεκέμβρη του 2011, περάσαμε πέντε βράδια εξερευνώντας την περιοχή. Ο φράχτης ήταν κατεστραμμένος από κάποια κατασκευαστικά έργα. Το πρώτο βράδυ περπατούσαμε γύρω από τα κτίρια, ανεβήκαμε σε ταράτσες και πυλώνες και κοιτάξαμε μέσα στη δεξαμενή. Το επόμενο βράδυ ψάξαμε να βρούμε πώς να μπούμε μέσα. Βρήκαμε ξεκλείδωτες πόρτες στην ταράτσα και μια έξοδο κινδύνου και περιεργαστήκαμε μία από τις δύο αίθουσες δοκιμών. Γυρίσαμε ακόμη μερικά βράδια, για να τραβήξουμε φωτογραφίες και βρήκαμε την είσοδο για τη δεύτερη αίθουσα δοκιμών, καθώς και το μουσείο του εργοστασίου και το καταφύγιο. Το καταφύγιο ήταν πλημμυρισμένο και εγκαταλελειμμένο. Με εντυπωσίασε η άνοδος στον πυλώνα: από εκεί φαίνεται όλη η επιχείρηση. Η εταιρεία ασχολείται με τη δοκιμή κινητήρων πυραύλων για το διάστημα, αλλά δεν γίνονταν δοκιμές κατά τις επισκέψεις μας. Δεν είδαμε κινητήρες.

Έχεις ένα blog και έναν λογαριασμό στο Instagram αφιερωμένο στην αστική εξερεύνηση. Έχουν επικοινωνήσει μαζί σου οι Αρχές της Ρωσίας;

Έκαναν μια-δυο προσπάθειες να επικοινωνήσουν μαζί μου, ζητώντας μου να πληρώσω πρόστιμα για παράνομη είσοδο ή για να βοηθήσω στην επιδιόρθωση των τρυπών στους φράχτες. Μερικές φορές, αστυνομικοί ρωτάνε γιατί έχω αυτήν την περιέργεια. Μου αρέσει το σλόγκαν «ΤΟ URBEX ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑ» και τους λέω ότι φυσικά θα προσπαθήσω να μην προκαλέσω περαιτέρω προβλήματα.

Μπορείς να μας πεις για την πρώτη φορά που οι Αρχές της Ρωσίας επικοινώνησαν μαζί σου από κοντά;
Δεν ήξεραν πώς να με βρουν, έτσι μετά το θέμα με το Energomash ακολούθησαν το Twitter μου. Όταν έγραψα ότι επέστρεφα στη Μόσχα, με περίμεναν σε τρία αεροδρόμια. Με βρήκαν μετά τον έλεγχο διαβατηρίων και με ρώτησαν αν είμαι η Lana Sator. Είπα «ναι», τους ακολούθησα, μιλήσαμε και μου έριξαν πρόστιμο – περίπου οκτώ ευρώ.

Τι σε παρακινεί να συνεχίζεις την αστική εξερεύνηση;
Κάθε βδομάδα περνάω κάποιες ώρες ψάχνοντας να βρω μέρη να επισκεφτώ. Όσο το κάνω αυτό, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω πόσες δυνατότητες υπάρχουν για περαιτέρω εξερεύνηση. Στη χώρα μας υπάρχουν πολλά ιστορικά κειμήλια και κληρονομιά urbex.

Πιστεύεις ότι θα σταματήσεις ποτέ;
Ίσως σταματήσω, όταν κάνω οικογένεια. Αν οι Αρχές μου πουν να σταματήσω να το κάνω στη Ρωσία, θα προσπαθήσω να το κάνω σε άλλες χώρες.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia.

Περισσότερα από το VICE

Οι Διαπραγματευτές της Αστυνομίας Δεν Λένε Ψέματα και Δεν Δίνουν Υποσχέσεις

Ο Θωμάς Είναι 16 Ετών και με Ύψος 2,16 μ. Είναι το Επόμενο Μεγάλο Όνομα στο Ελληνικό Μπάσκετ

Σεξ στις Ελληνικές Φυλακές: Εκεί που το Φύλο Είναι Απλώς μια Κοινωνική Κατασκευή