Οι Tαινίες του 1999 Έδειξαν Σωστά το Τέλος του Κόσμου

Βρισκόμαστε στο 1999 και ας πούμε ότι πας να δεις μια ταινία που λέγεται Matrix και είσαι μικρός, στις αρχές της εφηβείας, και δεν έχεις ιδέα πόσο θα γαμηθεί το μυαλό σου σε φιλοσοφικό επίπεδο. Το από στόμα σε στόμα δεν είναι κάτι που γίνεται αμέσως το ‘99 –το Twitter (2006), το Facebook (2004) και το YouTube (2005) δεν υπάρχουν καν σαν ιδέες– και όπως ο υπόλοιπος κόσμος έχεις δει μόνο ένα δίλεπτο trailer όπου κάτι τύποι με δερμάτινα κάνουν γκελ σε τοίχους.

Ξαφνικά, η ταινία τελειώνει, αλλά δεν νιώθεις ότι τελειώνει – μια ταινία που γίνεται αμέσως κλασική δεν τελειώνει ποτέ στην πραγματικότητα. Άλλαξε τις ιδέες σου για τις δυνατότητες των ταινιών δράσης και κοιτάζεις τον «πραγματικό» σου κόσμο με στοχαστικά ερωτήματα για την πραγματικότητα. Ναι, εκείνος ο μαγικός, μαύρος, ο Morpheus έκανε κάτι φοβερό στο μυαλό σου, ωστόσο δεν είχε να κάνει μόνο με την ταινία, αλλά και με τη χρονιά.

Παρόλο που η 16χρονη Britney Spears τραγουδούσε για τον σαδομαζοχισμό, το 1999 ήταν μια χρονιά που η ποπ κουλτούρα άρχισε να μοιάζει να έχει περισσότερο νόημα για μένα και λιγότερο φτιαχτή. Την προηγούμενη χρονιά, ταινίες όπως η Ολέθρια σύγκρουση και ο Αρμαγεδδών αποτέλεσαν προσωπικές απολαύσεις πριν καταλάβω ότι ήταν ένοχες απολαύσεις. Δεν υπήρχαν timelines στα social media που να με επηρεάζουν ως προς το τι πρέπει να με νοιάζει. Το Give It to You του Jordan Knight ήταν αναμφίβολα τρελή φάση και ακόμα ασχολιόμουν με κάρτες Πόκεμον. Ό,τι άκουγα, έβλεπα και ένιωθα είχε ημερομηνία λήξης – τηλεόραση, εφημερίδες και επίσης ο κουρέας μου, προέβλεπαν το τέλος του κόσμου.

Τότε έλεγαν ότι την 1η Ιανουαρίου του 2000, μετά τα μεσάνυχτα, τα δύο τελευταία ψηφία που θα καλωσόριζαν τη νέα χιλιετία θα τρέλαιναν τις ηλεκτρονικές συσκευές, θα προκαλούσαν χάος κι ύστερα θα γινόμασταν ναυαγοί που θα βάζαμε τις φωνές σε μπάλες που θα τις λέγαμες Wilson. Καθώς οι κινδυνολόγοι προέβλεπαν παγκόσμια ύφεση και τα χειρότερα δυνατά σενάρια, εγώ δεν τα χόρταινα. Υπήρχε μια ηλίθια συναρπαστική λογική σε κάθε «ποπ» πράγμα που με πώρωνε, γιατί ξαφνικά ήταν η τελευταία φορά που θα το βίωνα. Ήμουν σε φάση, «γάμα το». Το Slim Shady LP του Eminem ήταν ένα και μοναδικό. Το χιλιοπαιγμένο Buffy the Vampire Slayer θα τελείωνε εντυπωσιακά. Και κυρίως, ο κινηματογράφος, ένα από τα ήδη πιο ισχυρά και καθηλωτικά μέσα (πριν από τη χρυσή εποχή της τηλεόρασης και της Virtual Reality) ήταν εκεί όπου αυτές οι σημαντικές ιδέες και εμπειρίες είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση – η τελευταία λέξη ενός καταδικασμένου πολιτισμού/ κόσμου.

Κι έτσι έγινε, το Matrix ήταν μια από τις πολλές ταινίες που όρισαν εκείνη τη στάση «γάμα το» του 1999: Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς, Fight Club, Η έκτη αίσθηση, The Blair Witch Project, Στην τρέλα του γραφείου, Ο ταλαντούχος κύριος Ρϊπλεϊ, Οι τρεις ήρωες, Boys Don’t Cry, Μανόλια, Ο σιδερένιος γίγαντας και ούτω καθεξής. Χωρίς να το ξέρω, ήταν σαν μια βιομηχανία να βίωνε τη δική της επιφοίτηση καθώς το τέλος του κόσμου πλησίαζε. Μόλις έναν χρόνο πριν, οι ταινίες χαρακτηρίζονταν από μια πολύ λιγότερο ιδιοσυγκρασιακή αφήγηση και πιο εμπορικούς σταρ: Tom Hanks, Bruce Willis, Cameron Diaz, Adam Sandler και Eddie Murphy καταλάμβαναν τις πρώτες θέσεις του box office το ‘98. Όσο για τις ταινίες, η μία ήταν μια πολεμική ταινία (Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν), η άλλη ήταν για μια επίθεση μετεωριτών (Αρμαγεδδών) και οι άλλες ήταν ανέμελες κωμωδίες.

Παίξαμε και Ουρλιάξαμε σε Ένα Δωμάτιο Απόδρασης στην Αθήνα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η κινηματογραφική κουλτούρα της βόρειας Αμερικής ήταν ήδη ανήσυχη ως προς τους πειραματισμούς το ‘98, τη χρονιά που γεννήθηκαν επίσης Furby Babies. Κάποιες ανωμαλίες στα τέλη του ‘80 και στις αρχές του ‘90 έφεραν κάποιες ανεξάρτητες επιτυχίες (τα πάντα από Quentin Tarantino, Στρατιώτες του σύμπαντος, Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες, Trainspotting) αλλά το ‘98 περιορίστηκαν κυρίως στα Σκοτεινή πόλη, Τρέξε Λόλα, τρέξε και Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας. Συγκριτικά πολλές περισσότερες ταινίες έπαιζαν με το «είδος» (Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς, Fight Club, Blair Witch Project) το 1999, λες και οι επενδυτές, σε μια μαζική εξέγερση –που είχαν βγάλει πολλά από ένα καινούργιο πράγμα του ‘97 που λεγόταν DVD– ήθελαν να δώσουν υφή σε εμάς, σαν να ήμασταν στα τελευταία μας. Ως μια ταινία για την επιβίωση του ανθρώπου ενάντια στην τεχνολογία. Τo found footage φιλμ των Daniel Myrick και Eduardo Sánchez, The Blair Witch Project, είχε να κάνει με τη δυσκολία του να ξεχωρίσεις έναν μύθο από τη μυθοπλασία (ξεγέλασε πολλούς). Το Fight Club του David Fincher ήταν ένα σχόλιο πάνω στην επιθυμία απελευθέρωσης. Και το Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς, του Spike Jonze, με πρωταγωνιστή τον Μάλκοβιτς – =που δεν το κατάλαβα τότε- είχε να κάνει με την ανάγκη μας να ζήσουμε εικονικές ζωές και να γίνουμε κάποιοι άλλοι. Η αλά ‘99 εκδοχή του ποπ σταρ. Λίγοι πρωταγωνιστές κέρδιζαν – αποτύγχαναν, πέθαιναν, μάθαιναν.

Όλες αυτές οι ταινίες έμοιαζαν προσεγμένες με την έννοια ότι ήταν αγνές εμπειρίες. Σε μια εποχή όπου το Ιnternet λειτουργούσε με dial-up, τα social media ακόμα δεν είχαν ορίσει τις προσδοκίες. Έπρεπε να βάλεις σε καινούργιο πλαίσιο ό, τι ήξερες για τις ταινίες. Κανείς δεν θα έκανε spoiler στο τέλος της Έκτης αίσθησης με ένα tweet. Τα Matrix, Τρεις ήρωες και Boys Don’t Cry, δεν αναλύονταν σε ατελείωτα podcasts και άρθρα. Έπρεπε να σκεφτείς και να απορροφήσεις μόνος σου. Πέρασα μέρες, εβδομάδες και μήνες να σκέφτομαι διαλόγους και ιδέες που γίνονταν ενός είδους μυική μνήμη για τη ζωή.

Πρέπει να πω κάτι για τη δική μου σχέση με όλα αυτά τα ποπ συμβάντα του 1999, όταν όλα τα παραπάνω συνέβαιναν ταυτόχρονα. Τότε ένιωθα ότι τα πράγματα θα πήγαιναν μια χαρά, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πήγαιναν και τόσο καλά. Τα χρόνια που ακολούθησαν και έφεραν το καλό και φρικτό ίντερνετ, θα ήθελα να πιστεύω ότι το 1999 ήταν η στιγμή που καθόρισε την αποδοχή μου γι’ αυτό που θα ερχόταν αναπόφευκτα.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Canada.

Περισσότερα από το VICE

«Δεν σας Χάλασε Κωλόγαυροι» - Ο Μονόλογος του Χάρη Φραγκούλη για τον Πανιώνιο

Ο Peyman Είναι ο Πρώτος Πρόσφυγας Ράπερ στην Ελλάδα

Ο Δραπέτης των Τρικάλων και το Μεγάλο Κόλπο στο Αεροδρόμιο Τιράνων