FYI.

This story is over 5 years old.

Bitcoin

Είναι το Bitcoin Πεταμένα Λεφτά;

Μια καθηγήτρια εξηγεί τι συμβαίνει με το κρυπτονόμισμα και γιατί είναι μάλλον πολύ αργά να βγάλετε μια περιουσία απ’ αυτό.
Allie Conti
Κείμενο Allie Conti
Lia Kantrowitz
εικονογράφηση Lia Kantrowitz

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Το να σκεφτείς την πρώτη φορά που άκουσες για τα Bitcoin είναι μάλλον οδυνηρό και όχι μόνο επειδή μπορεί να ξυπνήσει αναμνήσεις του φρικιού που ήσασταν μαζί στο πανεπιστήμιο και ήξερε τι καλό είχε το dark web. Το πιο στενόχωρο για αυτό το λεγόμενο κρυπτονόμισμα είναι ότι τώρα θα ήσουν πάμπλουτος, αν είχες ακούσει εκείνον τον αχώνευτο και απίθανο οικονομικό σύμβουλο. Μόνο την περασμένη χρονιά, η τιμή του BTC πολλαπλασιάστηκε: από τα 9.280 ευρώ, εκτοξεύτηκε στα 14.350 ευρώ. Για να το θέσουμε με πραγματικούς όρους, θυμάσαι τον τύπο που έγινε είδηση, επειδή αγόρασε δυο πίτσες με Bitcoin, το 2010; Αν είχε κρατήσει τα Bitcoin και είχε δώσει κανονικά μετρητά, τώρα θα ήταν πιο πλούσιος κατά 85 εκατομμύρια ευρώ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως αναμενόταν, αυτές οι ειδήσεις και η υπόσχεση για εύκολα χρήματα τρέλαναν τον κόσμο. Όπως ανέφερε το CNBC τη Δευτέρα, παραθέτοντας έναν διευθυντή της Alabama Securities Commission, υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν δάνεια, για να επενδύσουν σε Bitcoin, ελπίζοντας να βγάλουν ίσως 20.000 έξτρα για τη σύνταξή τους. Στο μεταξύ, η φράση, «αγοράστε Bitcoin με πιστωτική» τουλάχιστον πρόσφατα έγινε trending στο Google. Αυτό είναι ένα δελεαστικό ρίσκο, δεδομένου ότι άνθρωποι χωρίς σύνταξη (δηλαδή οι millennials) διατρέχουν τον κίνδυνο να χαλάσουν όλες τις οικονομίες τους, πρoτού πεθάνουν. Αλλά, είναι ρίσκο που θα έπρεπε να πάρουν;

«Για μένα έχει ενδιαφέρον αν κάποιος το ξοδεύει, αντί να το ανταλλάσσει»

Εξαρτάται ποιον ρωτάς, φυσικά. Εκείνος ο τύπος από το πανεπιστήμιο είναι μάλλον εκατομμυριούχος, μαζί με τον φιλελεύθερο τυπάκο που ήξερες τότε. Στο μεταξύ, ο CEO της JP Morgan, Jamie Dimon, που κάποτε περιγράφηκε από το New York Times Magazine ως ο λιγότερος μισητός τραπεζίτης της Αμερικής, αποκάλεσε το Bitcoin «απάτη» τον Σεπτέμβρη. Για να καταλάβω αν χάνω την οικονομική ευκαιρία μιας ζωής, τηλεφώνησα στην Angela Walch, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Σεν Μέρι στο Τέξας που ασχολείται με το κρυπτονόμισμα και την οικονομική σταθερότητα και είπαμε τα εξής:

VICE: ΟΚ, καταρχάς, γιατί η τιμή του Bitcoin έφτασε σε τέτοια ύψη τη χρονιά που μας πέρασε, ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες;
Angela Walch
:
Δεν είμαι σίγουρη ότι ξέρει κανείς, αλλά έχει εξάψει τη φαντασία όλων. Από τη δική μου οπτική, νομίζω ότι γίνεται μεγάλη σπέκουλα. Συγκεκριμένα, συμβαίνει κάτι περίεργο εκεί που ήταν το βασικό κλειδί πώλησης Bitcoin, ότι θα ήταν μια εφαρμογή εύκολης πληρωμής, με την οποία θα μπορούσες να πληρώσεις οποιονδήποτε στον κόσμο, χωρίς μεσάζοντα. Καθώς η τιμή αυξήθηκε και το δίκτυο φράκαρε από τις πολλές συναλλαγές, η εφαρμογή πληρωμής δε φαίνεται να δουλεύει πια. Έτσι, οι άνθρωποι άλλαξαν τον τρόπο που μιλάνε γι’ αυτό, ώστε να το περιγράφουν ως κρυπτο-περιουσιακό στοιχείο και το αγοράζουν, επειδή πιστεύουν ότι θα έχει μεγαλύτερη αξία στο μέλλον. Είναι, λοιπόν, απλώς ένας κύκλος ανθρώπων που νομίζουν ότι θα το αγοράσουν τώρα και κάποιος άλλος θα είναι αργότερα πρόθυμος να το αγοράσει από εκείνους. Για μένα, ακούγεται σαν φούσκα, αλλά υπάρχει ένας πυρήνας ανθρώπων που πιστεύουν ότι σε κάποια φάση το Bitcoin θα χρησιμοποιείται για τα πάντα – το αποκαλούν «hyperbitcoinization».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως το περιγράφετε, είναι σαν οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν το Bitcoin ως συλλεκτικό κόμικς περισσότερο, παρά ως νόμισμα.
Ασφαλώς. Για μένα έχει ενδιαφέρον αν κάποιος το ξοδεύει, αντί να το ανταλλάσσει. Δηλαδή, «θα εξαργυρώσω κάποια από τα κέρδη μου, πουλώντας το σε κάποιον». Το να το χρησιμοποιείς για να πληρώσεις οτιδήποτε δεν βγάζει νόημα, αν πιστεύεις ότι θα ανέβει η τιμή του.

Οι άνθρωποι λένε, «αυτήν τη φορά είναι αλλιώς, δεν είναι φούσκα».

Πώς αυτό που συμβαίνει με το Bitcoin ταιριάζει στον κλασικό ορισμό μιας οικονομικής φούσκας;
Ένα από τα σημάδια για μένα είναι ο FOMO – ο φόβος ότι θα το χάσεις και δεν θα μπορείς να το βρεις. Κάποιοι βλέπουν άλλους να βγάζουν λεφτά και θέλουν και αυτοί. Η στεγαστική φούσκα είναι ένα καλό παράδειγμα. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι κάποιος άλλος θα ήθελε να αγοράσει το σπίτι τους, σε υψηλότερη τιμή.

Το άλλο που με κάνει να το θεωρώ φούσκα είναι ο τρόπος με τον οποίο το συζητούν. Αν δεις εκπομπές τύπου CNBC και Bloomberg, ακούς να λένε, «Πω-πω, πόσο ψηλά θα φτάσει». Τα media συνεχίζουν να το προωθούν, καθώς και οι άνθρωποι από τους οποίους παίρνουν συνεντεύξεις τα media. Για μένα είναι συναρπαστικό ότι ακόμη μας πιάνουν μανίες ανά πάσα στιγμή και οι άνθρωποι λένε, «αυτήν τη φορά είναι αλλιώς, δεν είναι φούσκα».

Είμαι δύσπιστη ότι είναι κάτι διαφορετικό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της φούσκας είναι η αποτυχία των ανθρώπων να καταλάβουν σε τι επενδύουν. Βγάζουν λεφτά οι άλλοι, έτσι θέλουν να χωθούν. Δεν ξέρουν την ιστορία του Bitcoin. Δεν καταλαβαίνουν τα ζητήματα κλιμάκωσης. Δεν καταλαβαίνουν τα ζητήματα που σχετίζονται με την έκδοση νομίσματος από μια κεντρική αρχή. Απλώς βλέπουν τους άλλους να το κάνουν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

[VICE Video] Ανακαλύψαμε τους Ανθρώπους που Βγάζουν Χρήματα από το Gaming στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Η φούσκα του dot com είναι ίσως η πιο κατάλληλη σύγκριση, με την έννοια ότι όλες οι παραδοσιακές προφυλάξεις επένδυσης γίνονται καπνός – ο κόσμος δεν μπαίνει καν στον κόπο να καταλάβει σε τι επενδύει, απλώς του ακούγεται καλό.
Ναι, η περίπτωση της φούσκας του dot com νομίζω ότι ταιριάζει, επειδή το μόνο που χρειαζόταν να κάνεις ήταν να βάλεις το «.com» στο τέλος του ονόματος μιας εταιρείας – ακόμη και χωρίς επιχειρηματικό σχέδιο ή κέρδη οι άνθρωποι έριχναν λεφτά. Πολλά άλλα κρυπτονομίσματα επωφελούνται από το Bitcoin και υπάρχουν άνθρωποι που σπεύδουν να επενδύσουν και σ’ αυτά. Αρκεί να είναι κρυπτονόμισμα και βλέπεις μάνατζερ hedge fund να βάζουν τα λεφτά τους. Είναι τάση.

Αντίστοιχα, συγκρίνεται με τη στεγαστική φούσκα, επειδή δεν υπάρχουν οικονομικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να υπολογίσουν το ρίσκο, όπως έχουμε δει να συμβαίνει με τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου, που ήταν πακεταρισμένα σε χρεόγραφα εξασφαλισμένα με στεγαστικά δάνεια. Φοβάμαι ότι δημιουργούμε δομές που μιμούνται αυτό - διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια, που με τη σειρά τους θα εξαρτώνται από το Bitcoin ή άλλα κρυπτονομίσματα, ως περιουσιακά στοιχεία, τα οποία όμως είναι κινούμενοι στόχοι και όχι περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να στηρίξουν τη δομή που έχει χτιστεί πάνω τους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι – κυκλοθυμία, χάκερ.

Πώς κάτι καταλήγει στο χρηματιστήριο παραγώγων; Κάνει κάποιος μια τυχαία απόφαση ή πρέπει το περιουσιακό στοιχείο να περάσει ένα όριο αξίας;
Επειδή η αξία του Bitcoin έχει ανέβει τόσο τον περασμένο χρόνο, υπάρχει ζήτηση από τους επενδυτές του παραδοσιακού οικονομικού τομέα, ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτό επενδυτικά. Από την οικονομική κρίση και μετά, είναι δύσκολο να υπάρξουν μεγάλα κέρδη. Τα κρυπτονομίσματα είναι ένα πεδίο με μεγάλα κέρδη, αλλά για να συμμετάσχεις, πρέπει να είσαι πρόθυμος να διαχειριστείς το εξαιρετικά κακό interface χρήστη για κρυπτονομίσματα και να αντιμετωπίσεις τα τεράστια ρίσκα. Δεν είναι εύκολο. Έτσι, αυτοί οι παραδοσιακοί οικονομικοί τύποι θέλουν να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά μέσω μεσαζόντων ή ατόμων με τα οποία έχουν συνηθίσει να κάνουν τις συμφωνίες. Έτσι, νομίζω ότι το CBOE στο Σικάγο είδε μια ευκαιρία να βγάλει λεφτά, προσφέροντας ένα πραγματικά περιζήτητο προϊόν στους πελάτες του. Αμφιβάλλω ότι καταλαβαίνουν τους κινδύνους.

Αναφέρεστε στην κυκλοθυμία των αγορών ή στο γεγονός ότι τα κρυπτονομίσματα είναι ευάλωτα στους χάκερς;
Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι – κυκλοθυμία, χάκερ. Είναι ένα περιουσιακό στοιχείο καθαρά βασισμένο σε λογισμικό, έτσι ακούγεται πολύ απλό, αλλά το να έχεις bugs στο λογισμικό είναι μια ανησυχία.

Η εφορία έχει πει ότι το Bitcoin είναι ουσιαστικά περιουσία, οπότε αν έχεις κέρδη πρέπει να πληρώσεις φόρους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Λένε ότι κάποιοι παίρνουν δάνειο, για να αγοράσουν Bitcoin. Μπορείτε να εξηγήσετε σε κάποιον που το σκέφτεται γιατί είναι κακή ιδέα;
Είδα τον τίτλο και με τρόμαξε, επειδή το να δημιουργείς χρέη για να κάνεις επενδύσεις, είναι ο λόγος που μπλέκεις. Αυτό βρισκόταν στον πυρήνα της οικονομικής κρίσης, κατά πολλές έννοιες. Οι άνθρωποι νόμιζαν ότι οι επενδύσεις τους θα ανέβουν και εκείνες έπεφταν και δεν μπορούσαν να ξεπληρώσουν το χρέος τους. Αν το κάνουν αρκετοί και δεν μπορούν να πληρώσουν τα λεφτά που δανείστηκαν, για να αγοράσουν Bitcoin, οι δανειστές τελικά μπορεί να επηρεαστούν από αυτό και μπορεί όλο αυτό να κάνει γκελ στο σύστημα.

Τα κρυπτονομίσματα δημιουργήθηκαν ως μια εναλλακτική σε παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αν και όταν η κυβέρνηση προσπαθήσει να τα ρυθμίσει, θα χάσει το ενδιαφέρον του ο κόσμος; Ή θα σταθεροποιηθεί με κάποιον τρόπο;
Η Επιτροπή Προθεσμιακών Συναλλαγών Αγαθών (Commodities Futures Trading Commission) επιβλέπει τις προθεσμιακές συναλλαγές σε Bitcoin. Τις ελέγχουν πολύ προσεκτικά για περιπτώσεις χειραγώγησης της αγοράς, κάτι που νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα στο υπάρχον σύστημα συναλλαγής Bitcoin. Η εφορία έχει πει ότι το Bitcoin είναι ουσιαστικά περιουσία, οπότε αν έχεις κέρδη πρέπει να πληρώσεις φόρους. Όσο τα κέρδη αυξάνουν, οι φορολογικές Αρχές θα κινητοποιούνται. Δεν θα αφήσουν έτσι αυτά τα χρήματα. Με μπερδεύει λίγο τι κάνει η Επιτροπή Ασφάλειας και Συναλλαγών – σίγουρα εξετάζουν αρχικές αντλήσεις χρηματοδότησης κεφαλαίων μέσω της δημιουργίας κρυπτονομισμάτων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Βλέπω κάθε ρυθμιστική Αρχή να ασχολείται λιγάκι με αυτό. Αλλά με ενδιαφέρει ποιος παρακολουθεί τις συστημικές συνέπειες - και ελπίζω κάποιος όντως να το κάνει. Ωστόσο, μπορείς να προειδοποιήσεις τους ανθρώπους για τα συστημικά ρίσκα, αλλά δεν μπορείς να κάνεις τους ανθρώπους να αλλάξουν τις συμπεριφορές τους. Ιδίως αν ο καθένας νομίζει ότι θα βγάλει ο ίδιος λεφτά - και ποιος νοιάζεται για τους υπόλοιπους.

Ακολουθήστε την Allie Conti στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Ο Θωμάς Είναι 16 Ετών και με Ύψος 2,16 μ. Είναι το Επόμενο Μεγάλο Όνομα στο Ελληνικό Μπάσκετ

Έτσι (Αφόρητη) Είναι Αναλυτικά η Ζωή με τον Κατώτατο Μισθό στην Ελλάδα

Πόσο Σιχαμερό Είναι (;) να Αφήνω το Σκυλί μου να Κοιμάται Μαζί μου;

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.