Σεξυπνία: Όταν «Ξεσκίζεσαι» στο Σεξ στον Ύπνο σου και Ξυπνάς Χωρίς να Θυμάσαι Τίποτα

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.

Η σεξυπνία θα μπορούσε να πάρει το βραβείο του «Πιο Γελοίου Ονόματος για μια Σοβαρή Πάθηση». Ο όρος σεξυπνία επινοήθηκε το 2003 από τον Colin Shapiro και αναφέρεται σε μια σειρά από διαταραχές του ύπνου που έχουν το ίδιο σύμπτωμα: την ασυνείδητη σεξουαλική συμπεριφορά. Οι πάσχοντες αναφέρουν ότι την ώρα που κοιμούνται βγάζουν σεξουαλικά βογκητά, αυνανίζονται ή και συνουσιάζονται. Όταν ξυπνούν, δεν έχουν καμία μνήμη από τις νυσταλέες σεξουαλικές τους περιπέτειες.

Η σεξυπνία μπορεί να γίνει ενοχλητική τόσο για τους πάσχοντες όσο και γι' αυτούς που κοιμούνται πλάι τους. Η Emily* ήταν τόσο προβληματισμένη με τη σεξουαλική συμπεριφορά που είχε στον ύπνο της, που άρχισε να ψάχνει απαντήσεις στο διαδίκτυο. Μιλήσαμε αναλυτικότερα για το πρόβλημά της μέσω e-mail. «Αισθάνομαι αμήχανα και κάποιες φορές νιώθω ενοχές ύστερα από ένα επεισόδιο», λέει, «κυρίως επειδή ανησυχώ για το τι είπα και τι έκανα». Στη σεξουαλική της ζωή στον ξύπνιο της, η Emily περιγράφει τον εαυτό της ως πολύ πιο τρυφερό και «ήμερο» απ' ό,τι το alter ego της στον ύπνο.

Η σεξυπνία είναι ένα είδος παραϋπνίας όπως ο νυχτερινός τρόμος και η υπνοβασία και μόνο ένα 10% του πληθυσμού εμφανίζει τέτοιες διαταραχές. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι 4% των γυναικών που υποφέρουν από κάποια παραϋπνία αναφέρει ότι εκδηλώνει σεξουαλική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του ύπνου. Μια μελέτη του 2007 διαχώρισε τις συμπεριφορές της σεξυπνίας με βάση το φύλο· οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι γυναίκες έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να επιχειρήσουν να κάνουν σεξ. Ανέφεραν ότι «τα συμπτώματα που επέδειξαν οι γυναίκες συμπεριλάμβαναν σχεδόν αποκλειστικά τον αυνανισμό και τις σεξουαλικές κραυγές, ενώ τα συμπτώματα των αντρών ήταν τα ερωτικά χάδια και η σεξουαλική επαφή με θηλυκά».

Γιατί λοιπόν να είναι κάποιος πιο επιθετικός στον ύπνο του; «Όταν ακούω ότι κάνω πράγματα που δεν συνηθίζω ποτέ, με κάνει να αναρωτιέμαι αν έχω καταπιέσει ένα κομμάτι του εαυτού μου, το οποίο προσπαθεί να βγει προς τα έξω», λέει η Emily. Κι άλλοι πάσχοντες από σεξυπνία αναφέρουν την ίδια παράξενη επιθετική συμπεριφορά. «Είμαι πολύ πιο επιθετικός (όταν κοιμάμαι). Τα προκαταρκτικά στην καλύτερη περίπτωση διαρκούν ελάχιστα» λέει ο Joseph, ο οποίος εκτιμά ότι εκδηλώνει ένα επεισόδιο σεξυπνίας τον μήνα. «(Οι σύντροφοί μου) σίγουρα ξαφνιάζονται με την ξαφνική ένταση στη συμπεριφορά μου».

Ο ύπνος είναι πολύ πιο περίπλοκος από όσο φαίνεται. H λειτουργία του εγκεφάλου μοιάζει να διακόπτεται, ενώ στην πραγματικότητα το όμορφο μυαλό σου μπαίνει σε «λειτουργία ανάπαυσης», όπως ένα Playstation 4. Ορισμένες λειτουργίες εξακολουθούν να «τρέχουν» από πίσω. «Κατεβάζεις» νέο υλικό, επαναφορτίζεις τα χειριστήρια ή –στην περίπτωση αυτών που υποφέρουν από σεξυπνία– προσπαθείς να «πηδήξεις» το Xbox 360 που ξαπλώνει δίπλα σου. Ο ύπνος έχει διάφορα στάδια, τα οποία επηρεάζουν διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου και του σώματος. Τα επεισόδια της σεξυπνίας εκδηλώνονται στο 3ο στάδιο μη ταχείας κίνησης των ματιών (ΝREM). Κατά το στάδιο 3 του ύπνου, ο προμετωπιαίος φλοιός είναι offline. Ο προμετωπιαίος φλοιός είναι υπεύθυνος για τις ορθολογικές σκέψεις, τη λήψη αποφάσεων, την ηθική κ.λπ. Οι κατώτερες λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η αναπνοή και η αντιδράσεις «μάχης ή φυγής», είναι πολύ δραστήριες. Το πιο σημαντικό για τους ανθρώπους που υποφέρουν από σεξυπνία είναι ότι το σώμα τους δεν παραλύει, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Η σεξυπνία είναι ένας από τους πολλούς τρόπους που αντιδρά το σώμα όταν διακόπτεται το στάδιο 3 του ύπνου. Το παραμιλητό στον ύπνο, η υπνοβασία και η κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια του ύπνου εκδηλώνονται όταν κάποιος έχει μισοξυπνήσει από το στάδιο 3 του ύπνου. Με την απουσία του προμετωπιαίου φλοιού από το «τιμόνι», το σώμα αναλαμβάνει μόνο του. Προσπαθεί να ικανοποιήσει πολύ βασικές ανάγκες όπως την πείνα, την ασφάλεια και την καύλα.

Δεν είσαι ο εαυτός σου χωρίς τον προμετωπιαίο φλοιό. Αυτό που είσαι είναι ένα κινούμενο (ή στην περίπτωσή σου ξαπλωμένο) κέντρο αντιδράσεων «μάχης ή φυγής» ή «φαγητού ή σεξ». «Πέρασα μια περίοδο όπου, αν με ξυπνούσαν πάθαινα αμέσως κρίση πανικού και έπρεπε να σηκωθώ και να αρχίσω να περπατάω πέρα δώθε για να το ξεπεράσω», λέει ο Joseph. Το βασικό πρόβλημα του Joseph μπορεί να μην είναι η σεξυπνία και οι κρίσεις πανικού, αλλά η άπνοια κατά τον ύπνο. Η Emily αντιμετωπίζει, επίσης, πρόσθετα προβλήματα ύπνου. Υποφέρει από έντονους εφιάλτες και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αν αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, η σεξυπνία θα εξαφανιστεί κατά πάσα πιθανότητα. Στο πλαίσιο ιατρικής μελέτης που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Stanford χορηγήθηκε θεραπεία σε έντεκα ανθρώπους με σεξυπνία. Αντιμετωπίζοντας τη βασική διαταραχή του ύπνου από την οποία υπέφεραν οι συμμετέχοντες, οι γιατροί κατάφεραν να θεραπεύσουν δέκα από τα έντεκα άτομα. Στο δελτίο Τύπου που συνόδευσε τη μελέτη, ο δρ Christian Guilleminault είπε ότι «η γνωστική ικανότητα του εγκεφάλου επηρεάζει την εκδήλωση» της διαταραχής του ύπνου, όμως το βασικό πρόβλημα εξακολουθεί να είναι ο ίδιος ο ύπνος.

Είναι, λοιπόν, η σεξυπνία αποτέλεσμα της καταπίεσης συναισθημάτων; Τελικά οι πάσχοντες εξωτερικεύουν μια «πραγματική» πτυχή του εαυτού τους; Από νομικής άποψης, η απάντηση είναι όχι. Οι άνθρωποι δεν είναι έρμαια των νυχτερινών alter ego τους όταν είναι ξύπνιοι. «Η σεξυπνία είναι μια αποδεδειγμένη διαταραχή του ύπνου, για την οποία υπάρχει νόμος που επιτρέπει τη χρήση της κατά τη διάρκεια υπεράσπισης ενός κατηγορουμένου, στα πλαίσια της εφαρμογής του αυτοματισμού», καταλήγει μια νομικοϊατρική μελέτη της διαταραχής του 2015. Ο αυτοματισμός ανήκει στη νομική ορολογία και αναφέρεται σε κάποιον που «δεν μπορεί να ελέγξει τις πράξεις του». Επικοινωνήσαμε με τη δικηγόρο Bella Bravo, η οποία είπε ότι ο αυτοματισμός στο πλαίσιο της νομικής υπεράσπισης συναντάται σε δύο μορφές. Υπάρχουν οι ακούσιες επαναλαμβανόμενες κινήσεις (π.χ. συσπάσεις ή επιληψία) και η κατάσταση «ψυχογενούς ημι-φούγκας» – αυτό που ονομάζεται «υπεράσπιση μπλακ άουτ». Η σεξυπνία μπορεί να υπαχθεί σε οποιαδήποτε από τις δύο κατηγορίες αυτοματισμού, μιας και μπορεί να είναι τόσο αποτέλεσμα κρίσης (πρώτη επιλογή) όσο και διαταραχή του ύπνου όπως η υπνοβασία (δεύτερη επιλογή).

Μόνο και μόνο επειδή η σεξυπνία έχει γίνει αποδεχτή διαταραχή, δεν σημαίνει ότι οι δικαστές δίνουν «λευκή επιταγή» στους κατηγορουμένους που τη χρησιμοποιούν προς υπεράσπισή τους. «Το δικαστήριο ζυγίζει τα στοιχεία με όποιον τρόπο θέλει και μπορεί να αποφασίσει ότι η διαταραχή δεν αποδεικνύει επαρκώς ότι οι εγκληματικές πράξεις ήταν ακούσιες». λέει η Bravo. Λάβαμε μια τέτοια υπόθεση από τον δρ. Michel A. Cramer Bornemann, επικεφαλής ερευνητή του Sleep Forensics Association (Κέντρο Εγκληματολογικής Έρευνας Διαταραχών του Ύπνου). «Από την ίδρυση της ομάδας μας, προ δεκαετίας, ένας σημαντικός αριθμός των ερωτημάτων που δεχόμαστε από την αστυνομία και τη νομική κοινότητα στο πλαίσιο των ερευνών που διεξάγονται συμπεριλαμβάνει ερωτήσεις για τη σεξυπνία», είπε. Στην υπόθεση που μας έστειλε, ένας άντρας είχε κατηγορηθεί για σεξουαλική παρενόχληση της κόρης του. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι είναι υπνοβάτης κατά την υπεράσπισή του, όμως έκανε κάποια πράγματα που έδωσαν στον Bornemann να καταλάβει ότι δεν εμφάνιζε τα τυπικά συμπτώματα. Το άνοιγμα και το κλείσιμο της πόρτας στην κρεβατοκάμαρα της θετής του κόρης καθώς και η αλλαγή που έκανε στα μαξιλάρια ήταν ενδεικτικά υψηλότερων εγκεφαλικών λειτουργιών, οι οποίες απουσιάζουν από ένα επεισόδιο σεξυπνίας.

Όπως είδαμε στις περιπτώσεις του Joseph και της Emily, και οι δύο ήταν πιο επιθετικοί κατά τη διάρκεια του ύπνου, όμως κανείς τους δεν σηκώθηκε από το κρεβάτι. Από τη στιγμή που μπορείς να πάρεις την πρωτοβουλία να σηκωθείς και να ανοίξεις μια πόρτα, δεν πάσχεις από σεξυπνία. Είσαι απλώς ανώμαλος.

*Τα ονόματα είναι αλλαγμένα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Περισσότερα από το VICE

Οι Μανάδες που Κάνουν Συνέχεια Ποστ με τα Παιδιά τους Είναι Πιθανώς Καταθλιπτικές Τελειομανείς

Γυμνές Απεικονίσεις του Γυναικείου Σώματος που Δεν Έχουμε Συνηθίσει

Άθεοι του Διαδικτύου Σταματήστε να Επιτίθεστε στον Κόσμο για ένα Λεπτό