Πριν τα σακουλάκια να φθάσουν στις τσέπες των χρηστών στο Λίβερπουλ, το Βερολίνο ή το Όσλο, το 80% της ηρωίνης παγκοσμίως περνάει από τα χέρια μια πολύ πλούσιας ομάδας Αφγανών εμπόρων οπίου. Χρηματοδοτώντας τους Ταλιμπάν –που εξακολουθούν να έχουν μεγάλη επιρροή στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, ιδιαιτέρως στο νότο- αυτοί οι άνδρες επιχειρούν στα όρια της ατιμωρησίας κάνοντας την οπιούχα παπαρούνα να παραμένει η ψυχή της αφγανικής οικονομίας.

Φυσικά, αυτοί οι αινιγματικοί έμποροι οπίου είναι βασικοί στόχοι για την Αμερικανική Δίωξη Ναρκωτικών (DEA), τις μυστικές υπηρεσίες και το στρατό. Την περίοδο 2006-2008, ο Edward Follis μυστικός της DEA πέρασε δυο χρόνια με τον Hajji Juma Khan, τότε έναν από τους μεγαλύτερους εμπόρους οπίου στον κόσμο και έναν δισεκατομμυριούχο χρηματοδότη των Ταλιμπάν. Ο Follis είχε αποστολή να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Juma Khan, να του αποσπάσει πληροφορίες και μετά να τον βγάλει εκτός δράσης.

Το βιβλίο The Dark Art: My Undercover Life in Global Narco-Terrorism (Η Σκοτεινή Τέχνη: Η ζωή μου ως μυστικός στη παγκόσμια ναρκω-τρομοκρατία) είναι τα απομνημονεύματα με τις εμπειρίες του Follis ενώ κυνηγούσε τους εμπόρους οπίου και διείσδυε στις ναρκωσυμμορίες σε όλο τον κόσμο. Από όλη τη δράση που υπάρχει στο βιβλίο του, ωστόσο, ξεχωρίζει η ιστορία που αφορά στο χρόνο που ο Follis πέρασε με τον Juma Khan, κυρίως επειδή ο στόχος του τελικά έγινε στενός τουφίλος.

Τηλεφώνησα στον Follis, ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται ως «ιρλανδικής καταγωγής αγόρι από το Σεντ Λούις» για να μου πει περισσότερα για την αδερφική σχέση που ανέπτυξε με τον ισχυρό βασιλιά του οπίου, έναν άνδρα που στο τέλος θα έπρεπε να προδώσει.

VICE: Ο Juma Khan ήταν ένας ισχυρός έμπορος οπίου και σίγουρα όχι ηλίθιος. Πώς μπήκες στον κόσμο του;
Edward Follis: Μας σύστησε ένας άνθρωπος που εμπιστευόμασταν από κοινού, ως άτομα που θα μπορούσαμε να βοηθήσει ο ένας τον άλλον. Εγώ ήταν γνωστό από την αρχή ποιος ήμουν -ο επικεφαλής της DEA στην Καμπούλ- αλλά τον έπεισα ότι ήμουν ένας άνθρωπος με εύκαμπτο χαρακτήρα με τον οποίο μπορούσε να συνεργαστεί, μια σχέση από την οποία θα μπορούσε να ωφεληθεί. Του είπα ότι γνώριζα πολύ καλά τους ανταγωνιστές του και ότι με ενδιέφεραν πάρα πολύ. Με είδε ως ένα επιπλέον χρήσιμο πρόσωπο στην αυτοκρατορία του. Μπορούσε να με τροφοδοτεί με πληροφορίες για τους αντιπάλους του. Σε αντάλλαγμα, υπονόησα ότι οι ΗΠΑ θα επικεντρώνονταν στους ανταγωνιστές του. Παρόλο που από την πρώτη στιγμή και συνεχώς, πραγματικός στόχος ήταν ο Juma Khan.

Συναντηθήκαμε πρώτη φορά στο αγαπημένο του περσικό εστιατόριο, έναν αριστοκρατικό χώρο που ονομαζόταν Shiraz. Με επισκίασε. Ήταν στα 50, με ύψος 1,95 μέτρα και βάρος περίπου 165 κιλά. Θυμάμαι ότι είχε πρόβλημα να χωρέσει από τις πόρτες. Εκτός του μεγέθους του, έμοιαζε με οποιοδήποτε άλλο Αφγανό επιχειρηματία. Ήταν ντυμένος με απλά ρούχα: ένα πολυφορεμένο ριγέ σακάκι πάνω από το παραδοσιακό shalwar kameez. Συνεχώς έπαιζε με το κομπολόι της προσευχής. Έτρωγε πάρα πολύ και όπως ανακάλυψα καταβρόχθιζε 20 κεμπάπ στην καθισιά του ενώ εγώ θα έτρωγα ένα ή δυο. Ήταν εξαιρετικά ευπαρουσίαστος και γοητευτικός.

Ήταν σύντομη η συνάντηση;
Στην κεντρική Ασία συνηθίζεται να μην κυνηγάς τους στόχους σου αμέσως. Πρέπει να γίνουν τα «προκαταρκτικά» πριν να δημιουργηθεί μια επιχειρηματική σχέση. Χρειάστηκε χρόνος για να επιτευχθεί μία σιωπηρή κατανόηση. Χρειάστηκε να τον πολιορκήσω για δυο χρόνια, πολύ περισσότερο από ότι συνήθως, μια και έπρεπε να με εμπιστευθεί και χρειαζόταν να βρούμε αποδεικτικά στοιχεία προκειμένου να καταδικαστεί για τους δεσμούς του με τους Ταλιμπάν. Ευτυχώς για εμάς, επειδή η επιχειρηματική μηχανή του λειτουργούσε τόσο καλά, είχε πολύ ελεύθερο χρόνο. Περάσαμε πολύ χρόνο μαζί.

Είμαι περίεργος να μάθω τι συζητάνε την ώρα του δείπνου ένας Αμερικανός πράκτορας της DEA και ένας Αφγανός έμπορος οπίου.
Στην αρχή δεν ήθελε να μιλάει για το εμπόριο οπίου. Κατά κύριο λόγο συζητούσαμε για τις οικογένειές μας, τις ζωές μας και τις μοίρες μας. Είχε 14 γυναίκες και 29 παιδιά. Μιλήσαμε πολύ για τη θρησκεία. Ήταν πολύ θρησκευόμενος. Γνώριζε απ'έξω το Κοράνι και είχε κάνει επτά προσκυνήματα (hajjis) στη Μέκκα. Μερικές φορές με έπαιρνε στο τζαμί για να προσευχηθούμε, παρόλο που προσευχόμουν στο Θεό κι εκείνος στον Αλλάχ. Παρακολουθήσαμε μαζί Τα Πάθη του Χριστού. Ένα πράγμα που δεν μπορούσε να καταλάβει για το Χριστιανισμό ήταν γιατί ο Θεός έπρεπε να αφήσει τον γιο του να υποφέρει τόσο πολύ.

Σίγουρα δεν ήταν φονταμενταλιστής. Συμπονούσε τις ΗΠΑ για ότι συνέβη την 11η Σεπτεμβρίου. Μου είπε ότι ήταν λάθος και ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε επιτραπεί στον Μπιν Λάντεν -τον οποίο γνώριζε- να εξαπολύσει μια τέτοια επίθεση. Η καρδιά του σπάραζε για τους αθώους που πέθαναν.

Τι είδους άνθρωπος ήταν;
Είναι σχεδόν στην ίδια ηλικία με μένα. Όταν εγώ κατατάχθηκα στους Πεζοναύτες, εκείνος ήταν στα χαρακώματα και πολεμούσε τους Ρώσους. Ήταν ένας σπουδαίος επιχειρηματίας που μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια. Επέζησε της σοβιετικής κατοχής, εμφυλίων πολέμων, των Ταλιμπάν, την αλ Κάιντα. Επέζησε και όλο αυτό το διάστημα επωφελήθηκε και κατάφερε να χτίσει την αυτοκρατορία του.

Ήταν ηγέτης αλλά όχι δικτατορική μορφή ηγέτη. Είχε αξιοπρέπεια. Ο κόσμος τον σεβόταν για τον τρόπο που χειριζόταν τους ανταγωνιστές, τους εχθρούς και τους φίλους του. Δεν άκουσα ποτέ από το στόμα του μια υποτιμητική λέξη για οποιονδήποτε. Δεν χρειαζόταν να χρησιμοποιήσει βία για να διατηρήσει τον έλεγχο της περιοχής του.

Έβλεπε τον εαυτό του ως "αυτοκράτορα" της φυλής του. Ήταν ένας δυνατός και περήφανος άνδρας στην κοινότητα και το εκτιμούσε. Το πρόσωπό του έλαμπε όταν μιλούσε για τους δικούς του, την οικογένειά του και τους υφισταμένους του. Του άρεσε να τον επαινούν -έλαμπε όταν συνέβαινε- και ήταν γενναιόδωρος. Ποτέ δεν πλήρωσα για φαγητό και αν και ήταν haram (απαγορευμένο), φρόντιζε ώστε οι σερβιτόροι να μου βάζουν λίγο Johnnie Walker Black Label στο τέλος του δείπνου.

Στο βιβλίο λες ότι τον ένιωθες σαν αδερφό. Τον πήγες ακόμα και στην Ουάσιγκτον για να τον εξετάσει ειδικός ογκολόγος.
Για να είμαι ειλικρινής, ο χρόνος που πέρασα με τον HJK ήταν πηγή παρηγοριάς για μένα, μακριά από τους κατασκόπους και το προσωπικό της πρεσβείας στην Καμπούλ. Μερικοί από τους πράκτορες δεν με εμπιστεύονταν - με κατηγόρησαν ότι γνώριζα για τις επιθέσεις με πυραύλους που εξαπολύθηκαν κατά της πρεσβείας αλλά δεν τους προειδοποίησα.

Ήταν μια στενή σχέση. Μια μέρα παρατήρησα ότι είχε έναν όγκο στο στέρνο του. Σκέφτηκα ότι μπορεί να είναι καρκινικό μια και στο παρελθόν είχαν αφαιρέσει κι από εμένα ένα μελάνωμα και του έδειξα τις ουλές μου. Του πρότεινα να πάμε για θεραπεία στο DC και πήγαμε, παρόλο που δεν ήταν κάτι ανησυχητικό. Βοηθούσα έναν φίλο, αλλά ήταν επίσης κι ένας τρόπος να οικοδομήσω μια σχέση εμπιστοσύνης. Τότε δεν είχαμε πολλές πληροφορίες για εκείνον για να τον συλλάβουμε, οπότε επέστρεψε στο Αφγανιστάν.

Πόσο παραγωγική ήταν η φιλία σας ό,τι αφορά στη δουλειά σου ως μυστικός της DEA;
Η έδρα του ήταν στο Μπαλουχιστάν, μια περιοχή του Αφγανιστάν που είναι κοντά στα ιρανικά σύνορα, παρόλο που το δίκτυό του και ο υπέρμετρος πλούτος του εκτεινόταν σε όλη την κεντρική Ασία, το Ντουμπάι και το Πακιστάν, όπου είχε περιουσία και επιχειρήσεις.

Είχε στενούς φίλους και συγγενείς στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης Καρζάι. Είχε μια «ολοκληρωμένη επιχείρηση» - από τις παπαρούνες στο αγρόκτημα, την επεξεργασία σε παράνομα εργαστήρια, εμπόρους χονδρικής σε παζάρια, εισαγόμενες πρόδρομες ουσίες για επεξεργασία με βάση τη μορφίνη, και μεταφορές μέσω Ιράν στην Τουρκία. Ήταν σημαντικός παίκτης στο παγκόσμιο εμπόριο ηρωίνης και στόχος μας ήταν να διακόψουμε τη ροή χρημάτων από τους βασιλιάδες του οπίου όπως εκείνος προς τους Ταλιμπάν και τρομοκράτες όπως η αλ Κάιντα. Προς το τέλος ήταν ένας ανεπίσημος κατάσκοπός. Μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες που τις δώσαμε με τη σειρά μας στον στρατό.

Και έπειτα έπρεπε να τον παγιδέψεις.
Το 2008 του έριξα το καρότο ότι έπρεπε να τον βγάλω από το Αφγανιστάν. Ήταν πολύ επικίνδυνο να τον συλλάβω εκεί. Του είπα ότι είχα προαχθεί σε μια αποστολή της δίωξης ναρκωτικών στο Ιράν και πως θα αλληλοβοηθιόμασταν εκεί. Θα ενίσχυε τα διαπιστευτήρια μου σε αχαρτογράφητα νερά και θα ωφελούνταν έχοντας ανθρώπους σε υψηλές θέσεις, οι οποίοι θα έκαναν ευκολότερη τη μεταφορά ηρωίνης σε όλο το Ιράν.

Κανονίσαμε να συναντηθούμε για να το συζητήσουμε στην Τζακάρτα της Ινδονησίας, παρόλο που στην πραγματικότητα θα τον παραδίναμε και θα τον στέλναμε αεροπορικών στις ΗΠΑ. Στο αεροδρόμιο, όταν έφθασε και βγήκε από το αεροπλάνο, με άρπαξε σαν κούκλα και με φίλησε στο μάγουλο. Συνελήφθη πριν να πετάξει για τις ΗΠΑ, όπου βρίσκεται φυλακισμένος από το 2008 για παράνομη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Δεν θα ξαναδεί ποτέ το φως του ήλιου. Οι δικηγόροι του αποφάσισαν να μην πάει σε δίκη γιατί ο HJK ανησυχεί περισσότερο για την ευημερία της οικογένειάς του από την επιβίωση της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας του.

Ένιωσες τύψεις που πρόδωσες έναν άνθρωπο τον οποίο κατέληξες να σέβεσαι τόσο πολύ;
Λοιπόν, υπήρχε κι ένα υστερόβουλο κίνητρο για να τον βγάλω από το Αφγανιστάν. Έσωσα τη ζωή του. Βρισκόταν σε αυτό που λέμε «κινητική λίστα», δηλαδή μια λίστα ανθρώπων-στόχων μη επανδρωμένων επιθέσεων. Η ώρα του σύντομα θα ερχόταν και αποφάσισα να τον σώσω στερώντας του την άνετη και ευχάριστη ζωή.

Στο αεροδρόμιο είχα πολλά συναισθήματα. Τον εντόπισα μετά τη σύλληψη και τα μάτια μας συναντήθηκα. Είχε μια έκφραση δυσπιστίας και ένιωσα ντροπή. Έτρεξα πίσω από μια κολώνα και κρύφτηκα εκεί. Δεν ήθελα να τον ξανακοιτάξω. Ένιωσα σαν μικρό παιδί. Αλλά εάν δεν ένιωθα έτσι για ένα στόχο, δεν είμαι άνθρωπος και εάν δεν είμαι άνθρωπος, δεν θα βρω ποτέ το δρόμο για την ψυχή τους, ούτε και θα μπορέσω να τους πείσω προκειμένου να κάνω αυτό που θέλω.

Αυτό που έπρεπε να θυμάμαι ήταν ότι οι Ταλιμπάν και η αλ Κάιντα αναπτύσσουν όπλα χρησιμοποιώντας χρήματα που παίρνουν από ανθρώπους όπως ο HJK. Αυτό μου επέτρεψε να συνεχίσω την αποστολή. Η αντιμετώπιση του δικτύου χρηματοδότησης πίσω από τους τρομοκράτες είναι ο τελικός στόχος.

Θα τον ξαναδείς ποτέ;
Δεν μπορώ να τον επισκεφθώ. Εάν το έκανα θα προκαλούσε δυσαρέσκεια. Τον πήρα από εκεί που ήταν βασιλιάς και τον έπεισα να τα παρατήσει όλα. Η γυναίκα μου γνωρίζει ότι πολλά βράδια δεν μπορούσα να κοιμηθώ λόγω αυτού του γεγονότος και ναι με αναστατώνει. Δεν είχα την ευκαιρία να του εξηγήσω για την επίθεση των μη επανδρωμένων. Μια μέρα θα δικαστεί και θα τον δω εκεί. Ακόμα έχω το K Mart κινητό που χρησιμοποιούσα για να του τηλεφωνώ. Είναι ακριβώς, εδώ μπροστά μου. Πάντα απαντούσε. Αν και είχε 20 τηλέφωνα, πάντα το είχε μαζί του και το απαντούσε.

Το βιβλίο The Dark Art: My Undercover Life in Global Narco-Terrorism του Edward Follis κυκλοφορεί στη Βρετανία από τις εκδόσεις Scribe Publications

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.