FYI.

This story is over 5 years old.

Ναρκωτικά

Το Πρόσωπο της Νίκης

Καλύπτοντας για έξι χρόνια τον πόλεμο στο Αφγανιστάν.
BA
Κείμενο Ben Anderson
US Specialist Christopher Saenz looks out over the landscape during a patrol outside the village of Musa Qala, Helmand province. (AP Photo/Rodrigo Abd)

Για να δείτε το βίντεο με υπότιτλους, πατήστε το κουμπί CC και επιλέξτε Ελληνικά

NEWS

Το προσωπο τησ νικησ

Το πολεμικο ημερολογιο μου απο το Αφγανισταν

Του Ben Anderson

O δεκανέας Christopher Saenz παρατηρεί το τοπίο κατά τη διάρκεια μιας περιπόλου έξω από το χωρίο Musa Qala, στην επαρχία Helmand.

Δεν σχεδίαζα να περάσω έξι χρόνια καλύπτoντας τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Πήγα εκεί το 2007 για να γυρίσω μια ταινία για τις άγριες μάχες μεταξύ των ελλιπώς επανδρωμένων, ανεπαρκώς εξοπλισμένων βρετανικών δυνάμεων και των Ταλιμπάν στην επαρχία Χελμάντ, την πιο βίαιη επαρχία του Αφγανιστάν. Όμως, έπαθα εμμονή με αυτό που είδα εκεί — πόσο διαφορετική ήταν η πραγματική κατάσταση από την απεικόνιση της σύγκρουσης στα μέσα ενημέρωσης και στις επίσημες δηλώσεις της κυβέρνησης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το μόνο που είχα να κάνω ήταν ένα οδοιπορικό μέχρι μία από τις πολλές, μικρές, απομονωμένες βάσεις περιπολιών που βρίσκονται διάσπαρτες στο άγονο, ψημένο από τον ήλιο τοπίο και να ακολουθήσω τα βρετανικά στρατεύματα πεζικού για να δω τη χαοτική πραγματικότητα του πολέμου από πρώτο χέρι: πυρά που κρατούσαν ολόκληρες μέρες, βομβιστές αυτοκτονίας που πηδούσαν πάνω σε αθωράκιστα τζιπ πίσω από πάγκους στην αγορά, αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς θαμμένους παντού και βόμβες που έπεφταν πάνω σε σπίτια Αφγανών, ενώ μερικές φορές στο εσωτερικό τους βρίσκονταν ολόκληρες οικογένειες αθώων πολιτών.

Το 2006, όταν τα στρατεύματα στάλθηκαν στην επαρχία Χελμάντ, η βρετανική διοίκηση δεν πίστευε ότι θα υπήρχαν ιδιαίτερες συγκρούσεις. Η αποστολή ήταν απλή: «Η διευκόλυνση της ανασυγκρότησης και της ανάπτυξης». Ο υπουργός άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζον Ρέιντ δήλωσε ακόμη ότι ελπίζει πως ο στρατός θα μπορούσε να ολοκληρώσει την αποστολή του, «χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός».

Κάθε χρόνο που ακολούθησε, τα ατυχήματα και οι θάνατοι αυξάνονταν, τόσο σταθερά όσο και η τοπική καλλιέργεια οπίου. Αναπτύχθηκαν χιλιάδες ακόμα βρετανοί στρατιώτες και στη συνέχεια δεκάδες χιλιάδες αμερικανικών στρατευμάτων, κατόπιν αιτήματος του Στρατηγού Στάνλεϊ Μακ Κρίσταλ, ακολουθώντας μια εξάμηνη ανασκόπηση του πολέμου αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Πρόεδρος Ομπάμα. Παρόλα αυτά, η σφαγή και η σύγχυση συνέχισε με αμείωτο ρυθμό. Οι βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας επταπλασιάσθηκαν. Κάθε βήμα που έκανες θα μπορούσε να αποκαλύψει άλλον ένα εκρηκτικό μηχανισμό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τον Φεβρουάριο του 2013, την τελευταία ημέρα του στο τιμόνι των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, ο στρατηγός John R. Allen περιγράφει τι πίστευε ο ίδιος ότι θα είναι η κληρονομιά του πολέμου: «Οι αφγανικές δυνάμεις να υπερασπίζονται τον αφγανικό λαό και η κυβέρνηση της χώρας αυτής να μπορέσει να υπηρετεί τους πολίτες της. Αυτή είναι η νίκη, αυτό είναι το πρόσωπο της νίκης και δεν θα πρέπει να αποφύγουμε τη χρήση αυτών των λέξεων».

Οι δυνάμεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν για τα καλά (επίσημα από το τέλος του 2014) και ο χρόνος που πέρασα στη χώρα κατά τα τελευταία έξι χρόνια με έχει πείσει ότι η κληρονομιά μας θα είναι ακριβώς το αντίθετο από ό, τι προϋποθέτει ο Allen — όχι ένα σταθερό Αφγανιστάν, αλλά ένα  Αφγανιστάν σε πόλεμο με τον εαυτό του για άλλη μια φορά. Εδώ είναι μερικά στιγμιότυπα από αυτά που έχω δει και από αυτό που αφήνουμε πίσω μας.

Noέμβριος 2012 - «Chai Boys»

Ο υπολοχαγός Will Felder, αριστερά, αφότου μίλησε με έναν αγρότη στην κοιλάδα Baghran στην επαρχία Helmand.

Για τη συντριπτική πλειονότητα των στρατευμάτων στο Σανγκίν, μια πόλη 14.000 κατοίκων και κομβικό σημείο της παραγωγής οπίου στο νότιο τμήμα της χώρας, ο πόλεμος είχε ήδη τελειώσει από τα τέλη του 2012. Οι αμερικανοί πεζοναύτες είχαν εγκαταλείψει τις βάσεις περιπολίας που είχαν εγκαταστήσειμε μεγάλο κόστος κατά τα τελευταία έξι χρόνια και αποτραβήχτηκαν πίσω στην ασφάλεια της έδρας τους, βόρεια του κέντρου της πόλης, από την οποία σπάνια έφευγαν. Η Σανγκίν ήταν σταθερά στα χέρια της κυβέρνησης του Αφγανιστάν. Δύο ομάδες των 18 πεζοναυτών «συμβούλων» επισκέπτονταν κατά καιρούς τις βάσεις περιπολίας, οι οποίες είχαν αναδιαμορφωθεί από την αφγανική αστυνομία και τον στρατό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε αυτό να εκληφθεί ως ένδειξη επιτυχίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η μετάβαση είναι το τέταρτο και τελευταίο στάδιο της πολιτικής αντιμετώπισης εξεγέρσεων του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό δεν θα συμβεί έως ότου  εκκαθαριστούν οι Ταλιμπάν, δημιουργηθεί  η υποδομή και οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας έχουν εκπαιδευτεί και επανδρωθεί σε σημείο που να είναι έτοιμες να αναλάβουν την κατάσταση χωρίς εξωτερική υποστήριξη.

Αφού πέρασα πέντε εβδομάδες στη Σανγκίν, μου ήταν προφανές ότι η αφγανική ασφάλεια δεν ήταν καθόλου έτοιμη. Είχα δει αστυνομικούς τόσο μαστουρωμένους με ηρωίνη που δεν μπορούσαν να σταθούν ή να δέσουν σάκους με άμμο και στρατιώτες να εκτοξεύουν εκατοντάδες ρουκέτες, σφαίρες και χειροβομβίδες προς την παραμικρή ύποπτη κίνηση στην έρημο, «Γάμα τους, είναι όλοι Ταλιμπάν εδώ», μου ξεφούρνισε ένας όταν του είπαν να σταματήσει να πυροβολεί έναν πατέρα και έναν γιο - και σε τουλάχιστον έξι διαφορετικές περιπτώσεις, τη χρησιμοποίηση παιδιών στρατιωτών.

Η αφγανική αστυνομία ήταν ακόμα ενεργή, απαγάγοντας πολίτες για λύτρα ή για να τους χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό ατού στις ανταλλαγές κρατουμένων. Όπλα, καύσιμα και εξοπλισμός που είχε παράσχει το ΝΑΤΟ στον Αφγανικό Εθνικό Στρατό, άρχισαν να πωλούνται στο τοπικό παζάρι και αξιωματικοί - «φαντάσματα» που δεν υπήρχαν στην πραγματικότητα, συμπλήρωναν τα φύλλα μισθοδοσίας. «Έχετε δει ποτέ το The Sopranos»; δήλωσε ο ταγματάρχης Bill Steuber, ο πεζοναύτης υπεύθυνος της συμβουλευτικής ομάδας της αστυνομίας - περιγράφοντας τη διαφθορά. «Είναι τεράστια».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι αστυνομικοί διοικητές συνήθιζαν να απαγάγουν νεαρούς άνδρες και να τους χρησιμοποιούν ως «chai boys»,  υπηρέτες που χρησιμοποιούνταν επίσης ως σκλάβοι για σεξ. Σε ξεχωριστά επεισόδια, τρία από αυτά τα παιδιά πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν. Ένα από αυτά πυροβολήθηκε στο πρόσωπο και ένα πυροβολήθηκε στα κεντρικά γραφεία της αστυνομίας. Όταν πυροβολήθηκε ένα τέταρτο αγόρι, ο Steuber μπήκε στο γραφείο του επικεφαλής της αστυνομίας και ζήτησε τη λήψη μέτρων.

Ο αρχηγός της αστυνομίας είπε αρχικά ότι τα αγόρια είχαν επιλέξει να ζουν στις βάσεις περιπολίας: «Τους αρέσει να είναι εκεί και να δίνουν κώλο τη νύχτα». Ισχυρίστηκε επίσης ότι η σεξουαλική κακοποίησή τους από τους στρατιώτες ήταν απαραίτητη. «Αν οι αξιωματικοί μου δεν γαμήσουν αυτά τα αγόρια, ποιον θα γαμήσουν; Τις γιαγιάδες τους;

Ιανουάριος 2011 - «Οι Ταλιμπάν θα είναι εδώ μισή ώρα αφού φύγετε».

Ένας στρατιώτης του Αφγανικού Εθνικού Στρατού προετοιμάζεται για μια επιχείρηση στην περιοχή των Ταλιμπάν.

Ο άνθρωπος που βγήκε από το τζαμί είπε στους πεζοναύτες που στέκονταν στο δρόμο ότι η κόρη του είχε πυροβοληθεί στον ώμο από μια αδέσποτη σφαίρα την προηγούμενη ημέρα. Η οικογένειά της την είχε πάει στο νοσοκομείο, χωρίς καμία βοήθεια είτε από τους πεζοναύτες είτε από τον Αφγανικό Εθνικό Στρατό.

Ένας από τους πεζοναύτες κατηγόρησε τους Ταλιμπάν για τον πυροβολισμό, λέγοντας ότι χρησιμοποιούν πολίτες για κάλυψη. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι στην παρούσα φάση, αυτό ήταν καλό σημάδι, διότι σήμαινε ότι έχαναν τον έλεγχο και γίνονταν όλο και πιο απελπισμένοι.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο μουλάς ο οποίος συνόδευσε τον άνθρωπο από το εσωτερικό του τζαμιού χαμογέλασε σαν να είχαν επιβεβαιωθεί οι υποψίες του και στη συνέχεια, μίλησε ευθέως σε ένα λοχία του Αφγανικού Εθνικού Στρατού που στεκόταν κοντά. «Δεν υπάρχει ασφάλεια πέρα από το δρόμο», είπε. «Απλά το λένε αυτό για να νιώσουν καλύτερα. Οι Ρώσοι έκαναν το ίδιο. Θεού θέλοντος, θα υποστούν την ίδια τύχη με τους Ρώσους».

«Ναι, οι Ταλιμπάν είναι εδώ, αλλά ποιοι είναι οι Ταλιμπάν; Είναι Αφγανοί», συνέχισε, κουνώντας το χέρι του στους πεζοναύτες. «Ποιοι είναι αυτοί; Πρέπει να ενωθούμε! Επειδή τα ορφανά μου θα μείνουν σε σας, τα δικά σας σε μένα. Αυτοί», είπε δείχνοντας πάλι τους πεζοναύτες, «θα φύγουν». Ο Θεός θα τους προκαλέσει τέτοια προβλήματα που θα ξεχάσουν αυτό το μέρος». Αντί να μεταφέρει τα λόγια του μουλά προς τους στρατιώτες, ο μεταφραστής δίστασε, λέγοντας αντ 'αυτού, «Ζούσαμε στην Πράσινη Ζώνη, αλλά ήταν επικίνδυνο, έτσι τώρα ζούμε εδώ και αυτό είναι πολύ καλό. Τα παιδιά μπορούν να παίξουν».

«Αυτό είναι καλό», είπε ένας πεζοναύτης, αγνοώντας πόσο πολύ τον παραπλανούσαν. «Προσπαθούμε να αυξήσουμε την ασφάλεια και είμαι ευτυχής που αισθάνεστε πιο ασφαλείς».

Ο διερμηνέας μίλησε απευθείας στον μουλά. «Του είπα ότι είπες ότι είναι η κατάσταση είναι ασφαλής εδώ. Δεν του είπα αυτά που είπες. Του είπα ότι η ασφάλεια είναι καλή εδώ».

Ο μουλάς υποστήριξε ότι οι τρεις τους , ο λοχίας του στρατού, ο μεταφραστής και ο ίδιος - θα πρέπει να ενωθούν ενάντια στους ξένους. «Χθες σκότωσαν έξι ανθρώπους σε ένα σπίτι», είπε. «Μόνο δύο μωρά γλίτωσαν. Αυτή είναι η έννοια της δημοκρατίας; Δεν θέλουμε αυτή τη δημοκρατία. Δεν θέλουμε αυτό το δίκαιο των απίστων. Θέλουμε τον κανόνα του Ισλάμ».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο ισχυρισμός του μουλά ότι έξι άνθρωποι είχαν σκοτωθεί στο σπίτι τους τελικά μεταφράστηκε για τον πεζοναύτη. «Λοιπόν, έχουμε ρίξει πολλές βόμβες», είπε, «αλλά όταν το κάνουμε, είμαστε πολύ προσεκτικοί που ρίχνουμε τα βόμβες και πάνω σε ποιον τις ρίχνουμε».

«Αν δεν σε πειράζει, θα σου πω κάτι», είπε ο μουλάς. «Ό, τι και να φέρατε στο Αφγανιστάν, ο λαός σου είναι εδώ για να σκοτώσει. Τα κανόνια σας είναι εδώ για να σκοτώσουν. Τα τανκ σας είναι εδώ για να σκοτώσουν, τα αεροπλάνα σας είναι εδώ για να σκοτώσουν. Δεν φέρατε κάτι που να μας αρέσει. Το μόνο που έχετε φέρει είναι πράγματα για το θάνατο».

«Καταλαβαίνω ότι δεν σου αρέσουμε, γιατί  προσελκύουμε τις σφαίρες και κάνουμε πολύ θόρυβο και μερικές φορές οι άνθρωποι πληγώνονται εξαιτίας μας», είπε ο πεζοναύτης. «Αλλά αυτά τα πράγματα θα πρέπει να συμβούν προτού μπορέσει η χώρα σας να γίνει ειρηνική και αν μας βοηθήσεις και αν βοηθήσεις τον Αφγανικό Εθνικό Στρατό και κερδίσουμε, δεν θα χρειαστεί να είμαστε εδώ, στις ζωές σας».

«Οι Ταλιμπάν θα είναι εδώ μισή ώρα αφού φύγετε», είπε ο μουλάς, χαμογελώντας. «Δεν μας σκοτώνουν. Μαζί τους, δεν φοβόμαστε να βγούμε έξω. Δεν μας αγγίζουν, δεν τους αγγίζουμε».

Ήταν δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς εάν ο μουλάς ήταν στα πρόθυρα γέλιου ή οργής. «Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αυτόν τον τομέα. Όπως μπορείτε να δείτε, είναι άδειος. Το μόνο που έχουν κάνει είναι να χτίσουν ένα δρόμο ενάμιση χιλιομέτρου στο παζάρι, αλλά πέρα από αυτό, περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Τώρα μπορείτε να συγκρίνετε αυτά τα δύο πράγματα το ένα με το άλλο, ποιο από τα δύο πιστεύετε ότι είναι καλύτερο»;

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όταν η συνομιλία τελείωσε, ο μουλάς είχε μαλακώσει ελαφρώς. Είπε ότι υπήρχε ένας μικρός ξενώνας μέσα στο τζαμί και τους κάλεσε όλους για ένα φλιτζάνι τσάι. Ο πεζοναύτης κοίταξε το ρολόι του και απάντησε, «Θα ήθελα πολύ να πιω τσάι μαζί σας σήμερα, αλλά δυστυχώς δεν έχω χρόνο και πρέπει να συνεχίσω την περιπολία μου. Αλλά την επόμενη φορά που θα έρθουμε εδώ, θα χαρώ πολύ να κάτσω μαζί σας, να πιούμε τσάι και να συζητήσουμε τα πράγματα».

Το χαμόγελο του μουλά ξαναμετατράπηκε σε γρύλισμα. Ό, τι και να πίστευε ότι είχε πετύχει με αυτή την κουβέντα, ακυρώθηκε.

Ιανουάριος 2010 - «Γαμώ το Χριστό μου. Ήταν ακριβώς εκεί».

Το αρχηγείο της αστυνομίας είναι γεμάτο με τζιπ που έχουν καταστραφεί από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς ή από πυροβολισμούς. Οι Βρετανοί και Αμερικανοί στρατιώτες μετακινούνται με θωρακισμένα φορτηγά αξίας εκατομμυρίων δολλαρίων, αλλά οι Αφγανοί στρατιώτες έχουν αθωράκιστα ημιφορτηγά.

Έξω από ένα σπίτι στη Σανγκίν, αρκετές μεγάλες πέτρες ήταν ύποπτα σκορπισμένες κατά μήκος ενός μονοπατιού. Ο υποδεκανέας Jeff Payne ήταν πεσμένος στα γόνατά, ξύνοντας το έδαφος με το μαχαίρι του, ψάχνοντας για μέταλλα. Ο υποδεκανέας Blake Hancock ακολούθησε αργά, τεντώνοντας κάθε πόδι προς τα έξω και πιέζοντας ελαφρά το έδαφος με τα δάχτυλα των ποδιών του πριν από κάθε βήμα, μοιάζοντας με κάποιον που προσπαθεί να αποφεύγει τις λακκούβες γιατί φόραγε το καλύτερο ζευγάρι παπούτσια του. Ο Hancock θεωρούσε ότι οι βράχοι ήταν ένας οδηγός για κάποιον στην άλλη άκρη ενός σύρματος εντολών. «Βλέπουν κάποιον να περνά από δω και ξέρουν πότε να τραβήξουν τη σκανδάλη… Μπουμ»! είπε ανεμίζοντας τα χέρια του για να δείξει την έκρηξη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Βλέπεις την τρύπα που είναι γεμισμένη με ένα βράχο»; είπε ο Hancock. «Εγώ δεν πάω εκεί. Αυτή είναι σαν αυτή που χτύπησε τον McGuinness», ένα συνάδελφο στρατιώτη που έπεσε θύμα βόμβας.

Πλησιάσαμε μια στροφή σε σχήμα S στο μονοπάτι, μια διασταύρωση τεσσάρων στενών.

«Πρέπει να υπάρχουν αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί σε αυτή τη γαμημένη γωνία», είπε ο Χάνκοκ.

Κανείς δεν το γνώριζε εκείνη την ώρα, αλλά ο Hancock είχε απόλυτο δίκιο. Θαμμένοi κάτω από τα πόδια μας ήταν μια αλυσίδα-μαργαρίτα με επτά βόμβες, σχεδιασμένες να σκοτώσουν ή να ακρωτηριάσουν μια ολόκληρη διμοιρία. Δύο καλώδια ελέγχου κατέληγαν σε δύο σοκάκια. Στο τέλος του ενός, κάποιος παρακολουθούσε, περιμένοντας να πυροδοτήσει τις βόμβες. Αυτό το άτομο κρατούσε την πηγή τροφοδοσίας, ίσως μια μπαταρία με το ένα χέρι και το καλώδιο ελέγχου στο άλλο. Μόλις συνέδεε τα δύο , η αλυσίδα-μαργαρίτα θα ανατινασσόταν. Αυτή η μέθοδος δεν άφησε κανένα ίχνος μετάλλου στο έδαφος ώστε να ανιχνευτεί από τους στρατιώτες.

Κράτησα την αναπνοή μου μέχρι που πέρασα τη γωνία. Τέσσερις πεζοναύτες εμφανίστηκε πίσω μου, ελέγχοντας κάθε σοκάκι μέσα από τα στόχαστρα των τυφεκίων τους. Ο Payne έστησε μια σκάλα σε έναν τοίχο, προσπαθώντας να βρει μια διαδρομή για να αποφύγουμε το μονοπάτι - το «γαμο-μονοπάτι», όπως το αποκαλούσαν όλοι. Ενώ έφτανε στην κορυφή της σκάλας, μια τεράστια έκρηξη ακούστηκε πίσω μας. Γύρισα για να δω δύο λοφία καφέ σκόνης να πετάγονται στον αέρα. Από πάνω μας έβρεχε πέτρες και βράχια.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΤΗΚΕ ΚΑΝΕΙΣ; ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΤΗΚΕ ΚΑΝΕΙΣ;» φώναζαν οι πεζοναύτες. Δεν μπορούσα να δω γύρω από τη γωνία, αλλά μπορούσα να ακούσω μερικά απαίσια βογγητά.

Περπάτησα πίσω για να δω τι είχε συμβεί. Όλοι είχαν παγώσει στο σημείο που βρίσκονταν. Τα βογγητά έγιναν τρομακτικά. Ενώ καθάριζε η σκόνη, είδα έναν κρατήρα με κομμάτια από μια κίτρινη πλαστική κανάτα. Η κανάτα ήταν αρκετά μεγάλη για να έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 40 κιλά εκρηκτικών υλών, ώστε να φυσήξει πολλούς ανθρώπους σε κομμάτια .

«Γαμώ το Χριστό μου. Ήταν εκεί», είπε ένας πεζοναύτης. Έδειξε στο κρατήρα, που βρισκόταν περίπου οκτώ πόδια μακριά.

Ένας άλλος πεζοναύτης είχε πέσει στα γόνατα, με το δεξί του χέρι να ψάχνει κάτι για να αρπάξει με τη λαβή του. Αλλά η παλάμη του δεν μπορούσε να βρει το έδαφος. Σε μικρή απόσταση, ένας γιατρός ούρλιαζε: Μπορεί να ακούσει; Μπορεί να δει; Μπορεί να συρθεί μακριά από τη γωνιά; Είχαν ανατιναχτεί τουλάχιστον τρεις αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί, αλλά όλοι ήταν σίγυροι ότι γύρω τους υπήρχαν περισσότεροι.

Ο Payne εμφανίστηκε δίπλα μου. Έλεγξε τη γωνία για ένα δευτερόλεπτο και μετά ήσυχα περπάτησε προς τα εμπρός. Περπάτησε πάνω από τον πρώτο κρατήρα και έσκυψε για να αξιολογήσει το θύμα. Ήταν ο δεκανέας Κρίστιαν Τόμας, γνωστός ως Big T. Οι άλλοι πεζοναύτες συνήθως τον κορόιδευαν  παιχνιδιάρικα γιατί πεταγόταν σε κάθε έκρηξη, ακόμα και στις μικρές, ελεγχόμενες εκρήξεις.

«Μπορείς να σηκωθείς, μπορείς να μιλήσεις»; ρώτησε ο Payne.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Είναι τυφλός! Ο Big T είναι προτεραιότητα»! φώναξε κάποιος σε ένα ραδιόφωνο. Λιγότερο από τρία πόδια μακριά από το κεφάλι του Big T ήταν ένας άλλος κρατήρας, γεμάτος από μια σκούρα σκόνη που ακουγόταν σαν μια χούφτα σπίρτα που ανάβονταν ταυτόχρονα.

Ο Payne προσπάθησε να σηκώσει τον Big T στα πόδια του, αλλά απλά χάιδεψε το έδαφος γύρω του και βόγγηξε. «Μπορείς να δεις; Μπορείς να σταθείς»;

«Εεε»;

«Μπορείς να δεις»;

«Εεε»;

«Δεν μπορεί να σε ακούσει», φώναξε ο γιατρός. Ο Big T ήταν τυφλός και κουφός. Ο Payne τον βοήθησε να σταθεί, αλλά κατέρρευσε στενάζοντας. «Arrrggggh, σκατά».

«Ακολουθησέ με, πιάσε τον ώμο μου», είπε ο Payne, περνώντας το μπράτσο του Big T γύρω από το λαιμό του, παραπατώντας πίσω στο μονοπάτι.

Ξαφνικά ήμουν μόνος, στεκόμουν ανάμεσα σε δύο κρατήρες που έβγαζαν καπνό. «Μείνετε εκεί που είστε, μην κινείστε», φώναξε ένας πεζοναύτης μπροστά μου.

Ο Βig Τ χαμήλωσε στο έδαφος. Βόγγηξε λίγο περισσότερο ενώ τα χέρια του κρέμονταν άψυχα από το σώμα του, όπως ένα λούτρινο ανδρείκελο. Η μαύρη σκόνη στον κρατήρα είχε πάρει φωτιά, τρίζοντας δυσοίωνα.

Big T έβαλε τα χέρια στα αυτιά του. Το στόμα του ήταν ορθάνοιχτο και τα γυαλιά του, καλυμμένα από πυκνή σκόνη, κρύβοντας τα μάτια του.

Φώναξα στον κοντινότερο πεζοναύτη ότι η σκόνη έκαιγε ακόμη. Θα μπορούσε να εκραγεί»;

«Δεν ξέρω, δεν πάω εκεί», είπε.

Ως εκ θαύματος, κανένας από τους πεζοναύτες δεν στεκόταν ακριβώς πάνω από τους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς όταν εξερράγησαν. Κανείς εκτός από τον Big T δεν είχε τραυματιστεί σοβαρά. Οι άνθρωποι στο μπροστινό μέρος της περιπόλου - ο Payne, ο Hancock, άλλοι τέσσερις πεζοναύτες και εγώ - στεκόμασταν πάνω από μια δέσμη αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών για περίπου δέκα λεπτά προτού στρίψουμε στη γωνία. Ο Payne επέστρεψε για να συνεχίσει να σαρώνει το μονοπάτι μέχρι να μπορέσουμε να ανεβούμε σε μια στέγη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ένας πεζοναύτης έδειξε προς τα κάτω σε ένα από τα σοκάκια. Είπε ότι ήταν σίγουρος ότι κάπου εκεί κρυβόταν ο άνθρωπος που πάτησε τη σκανδάλη. «Είναι εντάξει», είπε. «Σύντομα θα είναι νεκρός».

Αύγουστος 2009 - «Αυτό είναι σαν το Βιετνάμ»
Ένας Αφγανός αστυνομικός, τόσο μαστουρωμένος από την ηρωίνη που με το ζόρι μπορεί να σταθεί ή να δέσει σακιά με άμμο.

Οι πεζοναύτες κοιμούνταν στο τσιμεντένιο πάτωμα ενός μακρόστενου κτιρίου που ήταν κάποτε σχολείο. Μου είπαν να κοιμάμαι με τους γιατρούς, οι οποίοι είχαν ένα δωμάτιο για τη θεραπεία θυμάτων, ένα δωμάτιο για τον γιατρό, και μια αυλή με λάσπη, την αποία μοιράστηκα με περίπου 15 άλλους. Κρεβάτι μου ήταν ένα φορείο, όταν οι γιατροί δεν το χρησιμοποιούσαν.

«Έχετε δει τι είναι δίπλα»; είπε ένας πεζοναύτης». Ο πάγκος ενός γυναικολόγου με ένα σκουπιδοτενεκέ στο τέλος. Πόσο προσαρμοσμένος για αυτή τη χώρα».

Υπήρξε ένα θύμα στο ιατρικό κέντρο. Ήταν ένα αγόρι από την περιοχή, ένας παραπληγικός που, παρά το γεγονός ότι ηλικιακά ήταν κάπου μεταξύ 16 και 30, «δεν θα μπορούσε να ζύγιζε περισσότερο από 85 κιλά. Είχε ανακαλυφθεί σε ένα κοντινό σπίτι που παραδόθηκε στις φλόγες αφού χτυπήθηκε από έναν πύραυλο Hellfire. Η οικογένειά του είχε φύγει, μαζί με όλους τους άλλους, όταν οι πεζοναύτες προσγειώθηκαν για πρώτη φορά. Μη μπορώντας να μετακινηθεί ενώ μετά βίας ήταν σε θέση να μιλήσει, το αγόρι είχε σχεδόν πεθάνει από πείνα. Είπε είπε στον διερμηνέα ότι είχε τραυματιστεί σε ένα ατύχημα στις καλλιέργειες, κάτι το οποίο κανένας από τους πεζοναύτες δεν πίστευε. Υπέθεταν ότι οποιοσδήποτε είχε τραυματιστεί στην περιοχή είτε συμμετείχε στη μάχη ή κατασκεύαζε αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι πεζοναύτες περιπολούσαν την ευρύτερη περιοχή καθημερινά, αλλά οι Ταλιμπάν ήταν αόρατοι. «Αυτό θυμίζει το Βιετνάμ», είπε ένας. «Τις περισσότερες φορές είναι σαν να μας πυροβολούν οι θάμνοι».

Ένας στρατιώτης ήταν δυστυχισμένος επειδή το πρώτο τηλεφώνημα του στο σπίτι δεν είχε πάει καλά. Κατά τη διάρκεια της ενθαρρυντικής ομιλίας πριν την επέμβαση, είχε ειπωθεί στον λόχο Echo ότι «ο κόσμος παρακολουθεί», αλλά οι φίλοι του πίσω στο σπίτι του είπαν ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν γνωρίζουν ότι υπήρχαν μάχες. Ήταν μόλις 21, είχε ολοκληρώσει μια περιοδεία του Ιράκ και είχε πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα στη φυλακή για επίθεση.

«Οι οικογένειές μας γνωρίζουν τι συμβαίνει», μούγκρισε. «Οι άνθρωποι στο στρατό γνωρίζουν, αλλά ο γενικός πληθυσμός δεν ξέρει τίποτα. Η Αμερική δεν είναι σε πόλεμο. Η Αμερική είναι στο εμπορικό κέντρο», μούγκρισε. «Κανείς δεν νοιάζεται γαμώτο. Είναι όλοι κάπως: «Τι συμβαίνει με την Paris Hilton τώρα; Η Britney Spears έκανε αυτό»…  Ο μέσος Αμερικανός δεν γνωρίζει ότι εδώ πεθαίνουν άνθρωποι».

Ένας άλλος πεζοναύτης συμφωνεί. «Κάθε μέρα μας πυροβολούν. Κατάφερα τελικά να κάνω ένα τηλεφώνημα σήμερα, περίμενα να είναι κάπως, «Ω, μου λείπεις τόσο πολύ». Όχι. Άκουσα «Όλα είναι μια χαρά. Διακεδάζω, έχω μια καλή ζωή εδώ πέρα». Δεν με ρωτάνε καν πώς περνάω. Τότε συνειδητοποίησα ότι ο κόσμος δεν δίνει δεκάρα. Κανείς δεν αναφέρει καν την 11η Σεπτεμβρίου πια. Για μένα, αυτός είναι και ο λόγος που είμαι εδώ. Γι 'αυτό πήγα στο Ιράκ, γι αυτό μπήκα στο Σώμα των Πεζοναυτών. Τώρα είμαστε εδώ και πραγματικά δεν ξέρω γιατί».

Μερικοί από τους πεζοναύτες ήταν μόλις 11 ή 12 ετών την 11η Σεπτεμβρίου. Και όσο νεότεροι ήταν, όπως φαίνεται, τόσο λιγότερο πεπεισμένοι ήταν ότι πολεμούσαν στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Ένας στρατιώτης, ο οποίος είχε υπογράψει ακριβώς ένα χρόνο πριν, πέντε ημέρες μετά τα δέκατα όγδοα γενέθλιά του, δήλωσε: «Δεν ξέρω. Εκεί που ήμουν, η οικονομία δεν ήταν καλή, δεν μπορούσα να βρω δουλειά, ο πατριός μου υπέφερε, δυσκολευόμουν να βρω μια θέση εργασίας. Ήξερα ότι ο στρατός ήταν μια καλή οργάνωση, με τακτικό μισθό, που σε φροντίζει. Με το να βρίσκομαι  εδώ τώρα, βοηθάω πολύ τους γονείς μου». Η αμοιβή του ήταν μόλις πάνω από $20.000 το χρόνο.

Ένας συνάδελφος του χάιδεψε ένα μικρό θάμνο με το γαντοφορεμένο χέρι του. «Κοιτάξτε αυτό το γαμόπραμα, δεν είναι τίποτα παρά μόνο αγκάθια. Είναι απλά θυμωμένο. Δεν έχει κυριολεκτικά καμία λειτουργία εκτός από το να προκαλεί πόνο. Τα πάντα σε αυτή τη χώρα είναι τόσο θυμωμένα γαμώτο».

Το δάχτυλο του αρχηγού της αστυνομίας της περιοχής Gereshk έτρεμε ενώ το σήκωνε για να δώσει έμφαση.Ήταν ένας μικρόσωμος άνθρωπος με μια νοικοκυρεμένη, γκριζαρισμένη γενειάδα. «Οι επιχειρήσεις της ISAF [της Διεθνούς Δύναμης Αρωγής για την Ασφάλεια] δεν είναι χρήσιμες», είπε. «Φεύγουν και οι Ταλιμπάν έρχονται πίσω. Είναι αδιάκριτοι. Δεν βλέπουν καμία διαφορά μεταξύ των γυναικών και των παιδιών και των Ταλιμπάν».

Νόμιζα ότι υπερέβαλλε προσπαθώντας να δείξει σε όλους ότι συμπάσχει. Τότε όμως συνειδητοποίησα ότι κι αυτός είχε χάσει πολλά μέλη της οικογένειάς του σε μια αεροπορική επιδρομή, κάτι που δεν εξέπληξε κανέναν εκτός από μένα. «Με έχουν χτυπήσει τόσο σκληρά, που είμαι σοκαρισμένος. Τι μπορώ να κάνω; Έχω χάσει τέσσερα από τα αδέρφια μου. Πώς μπορώ να φροντίσω τις οικογένειές τους τώρα»;

Όταν τελείωσε, οι πρεσβύτεροι μαίνονταν για τις βομβιστικές επιθέσεις, λέγοντας ότι οι Ταλιμπάν ήταν συχνά πολύ μακριά τη στιγμή που έπεφταν οι βόμβες, ότι η ασφάλεια γινόταν χειρότερη, και ότι οι περισσότεροι πολίτες θα άρχιζαν σύντομα να εντάσσονται στους Ταλιμπάν, αν τα πράγματα δεν άλλαζαν. «Η ζωή δεν έχει κανένα νόημα για μένα πια», είπε ένας άνδρας. «Έχω χάσει 27 μέλη της οικογένειάς μου. Το σπίτι μου έχει καταστραφεί. Ό, τι έχω χτίσει τα τελευταία 70 χρόνια έχει χαθεί».

Μεταλλικά δοχεία μεταφέρθηκαν στον χώρο, τοποθετήθηκαν πάνω σε τραπέζια μπροστά από την ομάδα και ανοίχτηκαν. Οι γέροντες έλαβαν δεσμίδες των 500 αφγανικών χαρτονομισμάτων, έβαλαν την υπογραφή τους, βάζοντας τους αντίχειρες τους στο μελάνι και αφήνοντας τα αποτυπώματά τους. Έλαβαν περίπου $2.000 για κάθε μέλος της οικογένειας τους που σκοτώθηκε.

«Έχασα 20 άτομα, και μου δόθηκαν 2 εκατομμύρια αφγάνι [περίπου 36000 δολάρια]», είπε ένας άνδρας. «Ήταν πριν από τις 12:30 το βράδυ, όταν οι δυνάμεις σας ήρθαν στην περιοχή μας. Αργότερα είχαν εμπλακεί σε μια μάχη, αλλά οι Ταλιμπάν υποχώρησαν. Αργότερα, εμφανίστηκε ένα αεροσκάφος και βομβάρδισε το σπίτι μας. Δύο δωμάτια καταστράφηκαν. Σε ένα από τα δωμάτια, βρίσκονταν τα δύο ανίψια μου και ο γιος μου. Ο γιος μου επέζησε. Τον έσωσα από τα συντρίμμια. Έξι άτομα από την οικογένεια του θείου μου ήταν στο άλλο δωμάτιο. Όλοι έγιναν μάρτυρες. Θάφτηκαν κάτω από το χώμα. Απομάκρυνα τα παιδιά και επέστρεψα για να σώσω αυτούς που βρίσκονταν κάτω από τα συντρίμμια. Ενώ προσπαθούσαμε να το κάνουμε αυτό, τα παιδιά φοβήθηκαν τόσο πολύ που άρχισαν να τρέχουν μακριά. Το αεροπλάνο τα πυροβόλησε ένα προς ένα.

«Το μόνο που θέλουμε είναι η ασφάλεια, είτε τη φέρετε εσείς είτε οι Ταλιμπάν. Εμείς δεν υποστηρίζουμε τον πόλεμο. Υποστηρίζουμε την ειρήνη και την ασφάλεια. Αν φέρεις την ειρήνη και την ασφάλεια, είσαι ο βασιλιάς μου. Αν φέρουν αυτοί την ασφάλεια, είναι οι βασιλιάδες μας».

Το βίντεο παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο VICE στις 13 Μαϊου 2013