FYI.

This story is over 5 years old.

VICE Loves Magnum

Οι Απίστευτες Φωτογραφίες 'Κρίσης' του Peter Marlow

Ο Peter Marlow έχει καλύψει φωτογραφικά τα πάντα στην καριέρα του και κάπως έτσι μίλησε στο VICE για τον εντοπισμό των στιγμών και τη σημασία της περιέργειας στη φωτογραφία.
Bruno Bayley
Κείμενο Bruno Bayley

Λονδίνο, 1978. Πορεία του Εθνικού Μετώπου

Ο Peter Marlow στη διάρκεια της καριέρας του έχει καλύψει τα πάντα. Από φωτοειδησεογραφία και πολεμικές ανταποκρίσεις μέχρι φωτογραφία δρόμου και μία συλλογή πορτρέτων που έχει λάβει πολλούς επαίνους. Ωστόσο, ίσως είναι πιο γνωστός για τα δικά του, πιο προσωπικά πρότζεκτ- όπως η σειρά για το κλείσιμο του εργοστασίου της Rover στο Λόνγκμπριτζ και το βιβλίο Liverpool: Looking Out to Sea (Λίβερπουλ: Με Θέα Στη Θάλασσα) που επικεντρώνει στον αστικό εκφυλισμό του Λίβερπουλ- με τα οποία συχνά καλύπτει ιστορίες χωρίς την ύπαρξη ανθρώπινων υποκειμένων, επιλογή που προσδίδει σε μεγάλο μέρος του portfolio του μια αίσθηση απόκοσμης ησυχίας ακόμα και σε φάσεις κρίσης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τηλεφώνησα στον Marlow για να πούμε γιατί δεν του ταιριάζει ο πόλεμος, για τον εντοπισμό των στιγμών και των λεπτομερειών που δίνουν ζωή στους χώρους και τη σημασία της περιέργειας στη φωτογραφία.

Αϊτή, 1975

VICE: Μίλησα με τον David Hurn για τις ανάγκες της προηγούμενης στήλης μου. Ήταν πολύ ανοιχτός να μοιραστεί το κίνητρο του για να εμπλακεί με την πολεμική ανταπόκριση, ότι δηλαδή ήταν ο πιο άμεσος τρόπος να γίνει επαγγελματίας φωτογράφος εκείνη την εποχή. Ποια ήταν τα κίνητρα σας;

Peter Marlow: Είμαι μια γενιά μετά τον David. Έφυγα από το κολέγιο το 1974, που ήταν μια εποχή που πραγματικά μπορούσες να ζήσεις με το φοιτητικό επίδομα. Έφυγα από το Riley, άφησα το σχολείο, δούλεψα λίγο το καλοκαίρι και δεν σκέφτηκα ποτέ τι στο διάολο θα έκανα μετά. Είχαμε την πολυτέλεια να γνωρίζουμε ότι πιθανώς θα βρίσκαμε εύκολα δουλειές, επειδή τότε οι άνθρωποι που πήγαιναν στο πανεπιστήμιο θεωρούνταν ότι ανήκαν στην ελίτ περισσότερο από ότι σήμερα. Πάντα ήθελα να γίνω φωτογράφος. Επηρεασμένος από τα έγχρωμα έντυπα που άρχισαν να κυκλοφορούν τη δεκαετία του ’70, βλέποντας τη δουλειά των Don McCullin και Larry Burrows. Είδα ένα τεύχος του Telegraph Magazine για τους φωτορεπόρτερ πολέμου και σκέφτηκα Αυτό θέλω να κάνω.

Βρήκα δουλειά ως φωτογράφος σε κρουαζιερόπλοιο. Δεν είχα ιδέα τι έκανα. Ο άλλος φωτογράφος έπρεπε να μου πει που να κάνω focus και να πατήσω το κουμπί με διαφορετικά χέρια προκειμένου να αποφύγω τη μετακίνηση τους. Μετά από αυτό ταξίδεψα και πέρασα μερικούς μήνες στην Αϊτή. Αυτή ήταν η πρώτη εμπειρία μου από αυτό που συνηθίζαμε να αποκαλούμε ο Τρίτος Κόσμος. Μου άνοιξε τα μάτια. Ήταν η πρώτη πραγματικά άσχημη κατάσταση που είχα δει. Όταν ξανακοιτάω εκείνες τις φωτογραφίες σκέφτομαι ότι είναι από τις καλύτερες δουλειές που έχω κάνει. Το πρώτο πράγμα που έκανα και ήταν σοβαρή δουλειά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στη συνέχεια άρχισα να μιλάω με κάποια πρακτορεία στη Νέα Υόρκη. Τελικά άρχισα να δουλεύω ως φωτογράφος στο Sygma, ένα γαλλικό φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο και βασικά για μερικά χρόνια, γύρισα όλο τον κόσμο. Απαθανάτισα τα πάντα, από τα τεκταινόμενα στη Βόρεια Ιρλανδία μέχρι την επανάσταση στις Φιλιππίνες και τον πόλεμο στην Αγκόλα. Ότι φανταστείς.

Μπέλφαστ, Βόρεια Ιρλανδία, 1977. Ένας Ρεπουμπλικάνος νέος με όπλο κατά τη διάρκεια των ταραχών με αφορμή το Ιωβηλαίο της Βασίλισσας

Πάντα διάβαζα ότι η κατάσταση στην Αγκόλα ήταν πολύ άσχημη, ακόμα και για τα στάνταρ των αφρικανικών πολέμων εκείνης της εποχής.

Ναι, πολύ άσχημη. Ήμουν αρκετά πολιτικοποιημένος. Έβαλα ένα κινητό σκοτεινό θάλαμο σε μια βαλίτσα και τα γύρισα όλα με τους φωτογράφους του Πατριωτικού Μετώπου και ως κάποιου τύπου αντάλλαγμα μου επέτρεψαν να δω μερικά από τα στρατόπεδα εκπαίδευσης στη Ζάμπια. Ήμουν το πρώτο άτομο που έδειξε αυτές τις χιλιάδες ανθρώπους. Έγινε μεγάλο θέμα στο Sunday Times Magazine. Αυτοί οι άνδρες και τα παιδιά εκπαιδεύονταν με ξύλινα καλάσνικοφ για να απελευθερώσουν την Ροδεσία.

Οπότε είσασταν αρκετά ιδεαλιστής τότε; Δεν ήταν τύπου «Θα πάω εκεί για να γίνω επαγγελματίας φωτογράφος»;

Ήταν και τα δυο. Ήμουν πολιτικά υποκινούμενος, οπότε σε αυτή την περίπτωση σκέφτηκα πως αυτό που συνέβαινε στη Ροδεσία δεν ήταν σωστό. Δεν ήταν Απαρτχάιντ, αλλά ήταν πολύ κοντά σε κάτι τέτοιο. Είχα αρκετά φιλικές σχέσεις με τον Joshua Nkomo, έναν από τους εταίρους τους Πατριωτικού Μετώπου, ο οποίος τελικά ήρθε σε ρήξη με τον Μουγκάμπε επειδή ξεφορτώθηκε ένα μεγάλο μέρος της φυλής του. Συνήθιζε να μένει στο Savoy Hotel. Εκεί πήγαινα συνήθως και τον έβλεπα. Και πρότεινα να ταξιδεύω με το Πατριωτικό Μέτωπο και είπε ‘Ναι, ας το κάνουμε’.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τι πήγε στραβά με αυτό το είδος δουλειάς για σας;

Έβγαλα μερικές πολύ καλές φωτογραφίες και κάλυψα σε μεγάλο ποσοστό συρράξεις, αλλά συνειδητοποίησα ότι ποτέ μα ποτέ δεν επρόκειτο να γίνω Don McCullin. Και πραγματικά σε κάποιες καταστάσεις ήμουν πολύ, πολύ φοβισμένος. Απλώς δεν ένιωθα καλά. Δεν με πειράζει να το παραδεχθώ. Απλά δεν ήμουν φτιαγμένος για αυτό. Εννοώ, θα τραβούσα σεισμούς και λοιμούς και, ξέρεις, ακόμα κάνω τέτοιες δουλειές, αλλά πάντα προσπαθούσα να κάνω περισσότερα στα παρασκήνια. Όπως η δουλειά που έκανα στο Κόσοβο. Ήμουν εκεί με τον αμερικανικό στόλο, στα παρασκήνια. Το συμβόλαιο με το Sygma σήμαινε ότι εάν έλεγαν «Πήγαινε στο Ιράν» ή κάτι τέτοιο, έπρεπε να πας. Βασικά δεν υπήρχε επιλογή. Έτσι άρχισε να μου αρέσει το Magnum διότι η εντύπωση που αποκόμισα ήταν πραγματικά μπορούσες να κάνεις ότι ήθελες. Ξέρεις, κανείς δεν θα μου έλεγε τι να κάνω. Οπότε αυτό συνέβη.

Λόντοντερι, Βόρεια Ιρλανδία, 1979. Δέκα χρόνια μετά την άφιξη των βρετανικών στρατευμάτων στη χώρα, τα οδοφράγματα για ακόμα μία φορά χωρίζουν τους Καθολικούς από τους Προτεστάντες στις περιοχές του Μπέλφαστ και του Λοντόντερι. Εδώ, παιδιά τρώνε τα παγωτά τους ενώ στρατιώτες περιπολούν στους δρόμους του Λόντοντερι.

Ποια χρονιά πήγατε στο Magnum;

Το 1980. Προχωρούσα πάντα και την προσωπική μου δουλειά, ενώ συνέχισα κάνοντας φωτοειδησεογραφία. Εξισορρόπησα τα δύο είδη. Και έκανα δουλειές σαν αυτή της Βόρειας Ιρλανδίας με το Magnum. Δούλεψα πολύ στο Ισραήλ και στην επανάσταση για την ανατροπή του πρώην δικτάτορα των Φιλιππινών Φερντινάντο Μάρκος. Δούλευα στο The Sunday Times Magazine πολύ, μια και μου άρεσε να δουλεύω με τόσο καλούς συντάκτες. Και η ισορροπία ήταν περισσότερο στα χέρια μου τότε. Το ’82 κάλυψα την απεργία στα ναυπηγεία του Gdańsk και τράβηξα μια φοβερή φωτογραφία με τον Πολωνό πρώην πρόεδρο Λεχ Βαλέσα να κρατάει το μολύβι με το οποίο η κυβέρνηση υπέγραψε τη συμφωνία των 21 αιτημάτων των απεργών. Αυτή έγινε δισέλιδο στο περιοδικό Life.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ωστόσο στο περιθώριο πάντα προσπαθούσα να κάνω την προσωπική μου δουλειά. Έτσι κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’80 άρχισα μια δουλειά στο Λίβερπουλ και έκανα ένα βιβλίο με αυτή. Βέβαια πάντα τα συνδύαζα κάνοντας και αποστολές. Είμαι πολύ δημιουργικός ως φωτογράφος.

Ναι, και για αυτό είναι πολύ δύσκολο να σας πάρει κανείς συνέντευξη. Όχι μόνο όσο αφορά τα θέματα στα οποία δουλεύετε, αλλά και το είδος των φωτογραφιών που τραβάτε. Από τα πορτρέτα έως το ρεπορτάζ μέχρι τα πολύ διαφορετικά πράγματα με τα οποία ασχολείσαι τώρα: κενοί εσωτερικοί χώροι, κτίρια, εργοστάσια, αεροσκάφη. Είναι αρκετά δύσκολο να γνωρίζουμε σε τι να επικεντρωθούμε.

Ένα πράγμα στο οποίο ίσως να μπορούσαμε να επικεντρωθούμε είναι στο ότι δεν χρειάζεται να έχεις άπειρη δράση για να βγάλεις μια καλή φωτογραφία. Η ιστορία με το εργοστάσιο της Rover είναι κλασσική και νομίζω ότι έκανα περίπου 25 ταξίδια εκεί αλλά ποτέ δεν δημοσιεύτηκε. Το Wallpaper δημοσίευσε μερικές από τις φωτογραφίες, αλλά σκέφτηκα ότι οι υπόλοιπες φωτογραφίες θα έκαναν ένα φανταστικό βιβλίο για την αποδόμηση ενός εργοστασίου που απασχολούσε 45.000 ανθρώπους. Ακολούθησα αυτό το εργοστάσιο μέχρι που έγινε πράσινο λιβάδι. Αλλά κατά κάποιο τρόπο δεν συνέβαινε τίποτα σε αυτό το χώρο. Ουσιαστικά κατέρρεε.

Λόνγκμπριτζ, Μπίρμιγχαμ, Αγγλία, 2005. Το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο και τα γραφεία της MG Rover, αφού η εταιρία τέθηκε υπό καθεστώς πτώχευσης στις 7 Απριλίου του 2005.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Υποθέτω ότι αυτό είναι το αξιοθαύμαστο με σένα: απαθανατίζεις τα συναισθήματα μιας ιστορίας χωρίς να χρειάζεται να καταγράψεις τα άτομα που εμπλέκονται, το κάνεις μέσω των αντικειμένων ή των δρόμων ή των κτιρίων. Για μένα, η ιστορία της Rover ήταν λυπηρή-είναι λυπηρή. Υπάρχει μια αναπόφευκτη κατάθλιψη για τη ζωή στο εργοστάσιο, έπειτα η απώλεια όλων των υπαρχόντων και εκείνη η κοινότητα.

Ήταν όλες οι λεπτομέρειες που υπήρχαν εκεί… Υπήρχε ένα πίνακας στον τοίχο για το πώς οι άνθρωποι έπιναν το τσάι τους-ξέρεις ‘Pete: δύο κυβάκια ζάχαρης. Eric: σκέτο’. Εναλλακτικά μπορείς να πας να φωτογραφίσεις το Κέντρο Εύρεσης Εργασίας στο Λόνγκμπριτζ [κοντά στο Μπέρμιγχαμ] ή να φωτογραφίσεις το εργοστάσιο. Και για μένα αυτό είναι πιο δυνατό γιατί δείχνει ένα τρόπο ζωής που εξαφανίζεται. Απολαμβάνω την πρόκληση να το δείχνω αυτό στη φωτογραφία. Είναι αυτό που συντηρεί το ενδιαφέρον μου γιατί είναι τόσο προκλητικό να το πετύχει κανείς.

Μοιάζει με την ιστορία του Λίβερπουλ, επίσης, η οποία εμπεριέχει  θλίψη. Ανησυχείτε ότι βγάζοντας φωτογραφίες με αυτό τον τρόπο-χωρίς συμμετέχοντες-κάνετε το έργο σας πολύ ανοιχτό σε ερμηνείες; 

Μπορείς να κάνεις κάποιες συγκρίσεις όσο αφορά τη διάθεση και το είδος του πράγματος που με ενδιαφέρει με όλες αυτές τις λεπτομέρειες σε εκείνες τις δυο ιστορίες. Παραλληλίζοντας τα, το ένα είναι έγχρωμο και το άλλο ασπρόμαυρο. Αλλά ναι, θα συμφωνούσα ότι υπάρχουν ομοιότητες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Απόσπασμα από το βιβλίο Liverpool: Looking Out to Sea (1993)

Ωστόσο ήταν στόχος σας να μεταφέρετε αυτή την αίσθηση απώλειας και θλίψης φωτογραφίζοντας την ιστορία της Rover; Ή απλώς τραβάτε τις φωτογραφίες και αφήνετε τον θεατή να πάρει ότι θέλει από αυτές; 

Όταν το έκλεισαν το 2005, το είδα σαν ευκαιρία. Ήταν εντελώς κλειστό, κανείς δεν πήγαινε εκεί, ούτε δημοσιογράφοι. Κι έκανα μια συμφωνία με το Birmingham Public Archive ότι εάν με βοηθούσαν να πάρω άδεια για να κάνω φωτογράφιση θα τους έδινα 50 φωτογραφίες. Αλλά δεν πήγα εκεί σκεπτόμενος οτιδήποτε. Απλώς πήγα εκεί ως ένα πραγματικά περίεργο άτομο. Είχα γοητευτεί από τη σκέψη ότι θα δω ένα τοπίο μυστηρίου. Υπήρχαν 25 εργοστάσια ή κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι είχαν φύγει αφήνοντας μισογεμάτα φλυτζάνια τσάι και πράγματα βρίσκονταν γύρω. Γοητεύομαι από αυτό το είδος της λεπτομέρειας. Δεν ξέρω εάν αυτό έχει κάποιο βαθύ ψυχολογικό νόημα. Είναι συναισθηματικό θέμα, όχι τόσο θέμα αισθητικής, αλλά φαίνεται ότι έχω την ικανότητα να το μετατρέπω σε εικόνα, να το μεταφράζω σε εικόνα. Αλλά ποτέ δεν κατάλαβα γιατί μπορούσα να το κάνω αυτό. Γιατί εγώ;

Ήθελα επίσης να σας μιλήσω για το πρότζεκτ Concorde, την καταγραφή των τελευταίων ημερών του πριν την απόσυρση του το 2003.

Αυτό δεν ήταν το καλύτερο κομμάτι της δουλειάς μου μέχρι σήμερα, αλλά δεν ξέρω. Το βιβλίο ήταν λίγο επιφανειακό. Ένας από τους παλιούς βοηθούς μου έγινε πιλότος και μπορούσε να πάρει φθηνά εισιτήρια για το Concorde, οπότε αγόρασα μερικά για τη σύζυγό μου και τον μικρότερο γιο μας και τους έστειλα στη Νέα Υόρκη με αυτό το αεροσκάφος. Εγώ και ο άλλος μας γιος πήγαμε στο τέλος του διαδρόμου τροχοδρόμησης στο Χίθροου για να το δούμε να απογειώνεται. Κι ήταν σαν πύραυλος. Θυμάμαι ότι ήμουν τρομοκρατημένος. Το να το βλέπεις να απογειώνεται ήταν καταπληκτικό, αλλά το βασικό ήταν ότι ενώ ήμουν εκεί, είδα όλους αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι ήταν εκεί για να το παρακολουθήσουν επίσης. Σκέφτηκα ‘τι φοβερό πρότζεκτ’. Αυτό συνέβη πριν να ανακοινώσουν ότι η  Concorde κλείνει. Βασικά είναι ένα βιβλίο για την εμμονή επειδή αυτό ακριβώς είναι η παρατήρηση των αεροπλάνων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Κούμπρια, Αγγλία, 2001. Το απολυμασμένο ύφασμα κάθετα στον δρόμο είναι μια προσπάθεια να περιοριστεί η νόσος του αφθώδους πυρετού. Από τη σειρά Point of Interest.

Υποθέτω ότι, εκ παραδρομής, κι αυτό το πρότζεκτ ασχολήθηκε με το θέμα των πραγμάτων που πεθαίνουν και καταρρέουν. Οπότε υποθέτω ότι θα μπορούσατε να πείτε ότι τα έργα σας συχνά συνδέονται μεταξύ τους με ένα συναισθηματικό θέμα. Σκέφτεστε τον εαυτό σας όταν καλύπτετε κάποιο θέμα γενικά; Μπορείτε με τη ματιά σας να διακρίνετε την αποδυνάμωση της βιομηχανίας και των τόπων; Ή πρόκειται για κάτι τυχαίο;

Πιστεύω ενοποιητικό στοιχείο είναι ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα. Θα το παρομοίαζα ως εξής: είναι σα να πηγαίνεις μακρινό ταξίδι με το αυτοκίνητο και όταν κλείνεις τα μάτια σου εκείνο το βράδυ, σου έρχονται μερικές εικόνες που είναι πολύ τυχαίες, πράγματα που στην πραγματικότητα δεν παρατήρησες τη δεδομένη στιγμή. Προσπαθώ να προσδιορίζω ποια είναι αυτά τα πράγματα και να τα φωτογραφίζω. Προσπαθώ να βρίσκω τα μέρη που οι άνθρωποι έχουν την τάση να αγνοούν  και να τους δίνω νόημα. Δουλεύω πολύ καλύτερα, νομίζω, όταν δεν συμβαίνουν πολλά εκεί που φωτογραφίζω. Παίρνω μεγαλύτερη ικανοποίηση όταν βγάζω μια καλή φωτογραφία σε έναν άδειο χώρο. Η πρόκληση αυτή είναι που μου κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον.

Και για να το κάνω ακόμα δυσκολότερο, ας κλείσουμε μιλώντας για τις τελευταίες σας δουλειές. Πορτρέτα-κάνετε πολλά από αυτά. Πως ταιριάζουν μέσα σε όλο αυτό;

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Βλέπω τα πορτρέτα περισσότερο ως «δουλειά», αλλά είναι δουλειά από την οποία γοητεύομαι. Φωτογράφισα τον αναπληρωτή πρωθυπουργό τις προάλλες και τα πήγαμε αρκετά καλά. Είναι πολύ ωραίος τύπος, σχεδόν πάρα πολύ καλός, πραγματικά. Και μετά, κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης τράβηξα μια φωτογραφία των ποδιών του- chinos και σουέντ παππούτσια. Αυτό ήταν πιο ενδιαφέρον για μένα από το να φωτογραφίσω το κεφάλι. Οπότε δεν κάνω κάτι ιδιαιτέρως διαφορετικό εδώ. Είναι μια ευκαιρία να τραβήξεις φωτογραφίες και να δεις μερικά ενδιαφέροντα πράγματα. Πιστεύω ότι για οποιαδήποτε φωτογραφία πρέπει να είσαι περίεργος.

Απόσπασμα από το βιβλίο Liverpool: Looking Out to Sea (1993)

Γενεύη, Ελβετία, 1985. Η σύνοδος ανάμεσα στον Ρόναλντ Ρέιγκαν, τότε πρόεδρος της Αμερικής και τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τότε γενικό γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ. Οι δυο ηγέτες ακούνε τους μεταφραστές τους κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

Αϊτή, 1975

Λόνγκμπριτζ, Μπίρμιγχαμ, Αγγλία, 2005. Το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο και τα γραφεία της MG Rover αφού η εταιρία τέθηκε υπό καθεστώς πτώσευσης στις 7 Απριλίου 2005. Αποκόμματα εφημερίδων δείχνουν την πρόσφατη ιστορία της Rover.

Λόνγκμπριτζ, Μπίρμιγχαμ, Αγγλία, 2005. Το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο και γραφείο της MG Rover αφού η εταιρία τέθηκε υπό καθεστώς πτώχευσης στις 7 Απριλίου 2005.

Λόνγκμπριτζ, Μπίρμιγχαμ, Αγγλία, 2006. Γκρεμίζοντας το εργοστάσιο της MG Rover, “Old” West Works.

Από το βιβλίο Liverpool: Looking Out to Sea (1993)

Λονδίνο, Αγγλία, 2002. Άδειο γραφείο στην Gee Street. Από τη σειρά Point of Interest.

Ντανγκενές, Κεντ, Αγγλία, 2006. Ο Πειραματικός Σταθμός. Η διαδικασία μετατροπής. Από τη σειρά Point of Interest.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.