Το μεσημέρι της Παρασκευής, ο ήχος των στρατιωτικών ελικοπτέρων σκέπαζε τα πάντα στον ουρανό της Μυτιλήνης – περνούσαν διαδοχικά σαν χορογραφία και κατέβαιναν στην περιοχή του Καρά Τεπέ, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη. Τα ελικόπτερα μεταφέρουν μεγάλες λευκές σκηνές, που στήνονται στο πλάτωμα ενός πεδίου βολής. Η επιχείρηση μοιάζει με πολεμικό σκηνικό, όμως η τραγωδία εξελίσσεται κατά μήκος του κεντρικού δρόμου της Λέσβου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Χιλιάδες άνθρωποι, πυρόπληκτοι της μεγάλης καταστροφής που ισοπέδωσε το καμπ της Μόριας τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης, προσπαθούν να σταθούν κάτω από τον δυνατό ήλιο. Οικογένειες, γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά, ηλικιωμένοι, ασθενείς και ευάλωτοι άνθρωποι, απλώνουν κουβέρτες και νάιλον τέντες ή κόβουν καλάμια για να περάσουν το τρίτο βράδυ στη μέση του πουθενά. Παραμένουν στην άκρη του δρόμου, μέσα στα χωράφια ή κάτω από πινακίδες βενζινάδικων και σούπερ μάρκετ. Τρυπούν σωλήνες ύδρευσης για να πιουν νερό. Όταν γυρίζει ο αέρας, φθάνει ως εκεί κάτω η τοξική μυρωδιά από τα αποκαΐδια της Μόριας.
Μετανάστες και πρόσφυγες –περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι- που εγκατέλειψαν τη Μόρια όταν οι φλόγες τύλιξαν το πιο άθλιο καμπ της Ευρώπης, δεν πρόλαβαν να πάρουν τίποτα μαζί τους, εκτός από τα παιδιά τους κι ένα τυχαίο αντικείμενο. Κάποιοι ένα στρώμα, μια πλαστική σακούλα, ένα πακέτο μπισκότα, οι περισσότεροι άδεια πλαστικά μπουκάλια. Δεν είναι εύκολο να περιγραφεί τόση δυστυχία.Η κυκλοφορία στον κεντρικό δρόμο Μυτιλήνη-Παναγιούδα έχει διακοπεί. Κλούβες της Αστυνομίας εμποδίζουν τους πρόσφυγες να περπατήσουν προς το λιμάνι. Κάποιες στιγμές, το μπλόκο ανοίγει για να περάσουν φορτηγά που μεταφέρουν νερό και τρόφιμα, συνοδεία περιπολικών. Η Αστυνομία είναι η μοναδική κρατική παρουσία αυτές τις ώρες στην είσοδο της Μυτιλήνης. Το μεσημέρι της Παρασκευής, οι πρόσφυγες έκαναν πορεία, από το ένα ως το άλλο αστυνομικό μπλόκο μεταξύ των οποίων είναι εγκλωβισμένοι. Χτυπούσαν πλαστικά μπουκάλια στην άσφαλτο, κρατούσαν πλακάτ κι ένα πανό που έγραφε “We need peace and freedom - Moria kills all lives“.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στη μέση του δρόμου στο Καρά Τεπέ διακινούνται σαν αστραπή τα πιο ακραία σενάρια. Κάποιοι λένε ότι θα έρθει ένα πλοίο και θα τους μεταφέρει όλους στη Γερμανία. Άλλοι λένε ότι θα φύγουν σε λίγες ώρες για τον Πειραιά και αμέσως μετά ότι θα τους κλείσουν στη φυλακή. Δεν υπάρχει καμία λογική κι επίσης καμία επίσημη ενημέρωση, όσο το ίδιο το κράτος δεν γνωρίζει τι ακριβώς θα γίνει στη Λέσβο. Ένα αρχικό σχέδιο που προέβλεπε ότι κάποιοι από τους πρόσφυγες θα φιλοξενούνταν προσωρινά σε πλοία, ναυάγησε.
Το βέβαιο είναι ότι θα μείνουν το πρώτο διάστημα στις σκηνές που στήνονται στο πεδίο βολής. Από το Υπουργείο Μετανάστευσης διαρρέεται ότι το ισοπεδωμένο από τη φωτιά καμπ της Μόριας θα επιχειρηθεί να ξαναστηθεί – ως κλειστό κέντρο κράτησης ή ως σουλουπωμένη εκδοχή αυτού που προϋπήρχε ως την περασμένη Τρίτη, κανείς δεν γνωρίζει. Από την άλλη, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, που βρέθηκε την Πέμπτη στη Λέσβο, είπε σε συνομιλητές του ότι η «Μόρια έχει τελειώσει» και ότι πρέπει να χτιστεί νέα δομή, η οποία θα λειτουργεί ως σημείο τράνζιτ.Άγνωστα παραμένουν επίσης τα αίτια της φωτιάς. Ακόμη κι αν υπάρξει άμεσα κάποιο πόρισμα, ελάχιστα θα ληφθεί υπόψη στο νησί όπου επικρατεί τόση δυσπιστία απέναντι στο κράτος. Το βασικό σενάριο είναι ότι η αφορμή για την πυρκαγιά ήταν η πανδημία του covid-19. Πριν από περίπου δέκα μέρες, η δομή της Μόριας τέθηκε σε καραντίνα όταν βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό ένας Σομαλός. Μετά από αυτό, καταγράφηκαν ακόμη 35 κρούσματα, πολλά από τα οποία σε ασυμπτωματικούς πρόσφυγες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από τους τελευταίους και όσους ανιχνεύτηκαν ως επαφές, ζητήθηκε να μπουν σε απομόνωση σε ειδικό χώρο. Αντέδρασαν, το ίδιοι και πρόσφυγες που φοβούνταν να μείνουν δίπλα σε ασθενείς. Εστίες φωτιάς αναφέρθηκαν σε περισσότερα από τρία σημεία μέσα στο καμπ. Ήταν τόσο ασφυκτικά κοντά τα παραπήγματα και τα κοντέινερ, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να επεκταθεί αμέσως και να ισοπεδώσει τα πάντα.Το κλίμα είναι έκρυθμο σε όλο το νησί της Λέσβου το τελευταίο τριήμερο. Στην πράξη, τα ΜΑΤ που έφθασαν από την Αθήνα και άλλες περιοχές δεν κρατούν απλώς συγκεντρωμένους τους πρόσφυγες στο Καρά Τεπέ, αλλά παρακολουθούν ταυτόχρονα τα χωριά γύρω από τη Μόρια. Κάτοικοι, κουρασμένοι από την πενταετή προσφυγική κρίση στο νησί, ανάμεσά τους φασίστες και ομάδες που δρουν ως πολιτοφυλακές, στήνουν μπλόκα και λένε ότι δεν θα επιτρέψουν σε κανένα συνεργείο να ξαναχτίσει τη Μόρια ή άλλο καμπ στη Λέσβο.Όλοι στο νησί θεωρούν περίπου ως διαβολικές της ΜΚΟ και λιγότεροι τα βάζουν με τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, που στήνουν ζωντανές συνδέσεις στους λόφους του Καρά Τεπέ και μεταδίδουν ανθρώπινες ιστορίες από το πεδίο ή επικρίνουν την εγκληματική αδιαφορία των ηγετών της Ευρώπης στο να λυθεί μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση στην πόρτα τους, που ήταν θέμα χρόνου να σκάσει σαν βόμβα.
- Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ