Μερικοί Λόγοι για τους Οποίους Βλέπεις Τρελά Όνειρα στην Καραντίνα

Όταν ανέφερα στο Instagram ότι έβλεπα πολύ παράξενα όνειρα κατά τη διάρκεια της καραντίνας, δεκάδες άνθρωποι απάντησαν λέγοντάς μου για τα δικά τους όνειρα. Η μη επιστημονική μου έρευνα αποκάλυψε ότι σίγουρα δεν βλέπω μόνο εγώ πιο έντονα όνειρα κατά την πανδημία – ή τουλάχιστον ότι τα θυμάμαι πιο πολύ. Κάποιοι είπαν ότι τα όνειρά τους ήταν πιο ανησυχητικά και συχνά με έντονο συμβολισμό ως προς τον κορονοϊό.

Είτε συμβολικά είτε όχι, το καλύτερο στα όνειρα είναι ότι δεν μπορούν να εξηγηθούν απολύτως. «Επιστημονικά μιλώντας ,τα όνειρα πάντα είχαν και ακόμα έχουν μια αίσθηση μυστηρίου», λέει ο ψυχολόγος Francisco López Cánovas.

«Οι γιατροί ενδιαφέρονται για το αν ένας ασθενής βλέπει εφιάλτες, επειδή μπορεί να δείχνει ότι κάποιος έχει υποστεί κάτι που ήταν δύσκολο να αντέξει ψυχολογικά», είπε. «Ο ύπνος τείνει να είναι μια δραστηριότητα που "αποζημιώνει" ή αντανακλά τον ψυχισμό μας στη διάρκεια της μέρας».

Ένα απλό παράδειγμα είναι ότι αν πάμε για ύπνο πεινασμένοι, μπορεί να ονειρευτούμε ότι είμαστε σε ένα εστιατόριο και περιμένουμε ένα φανταστικό γεύμα. Σε μια πανδημία μπορεί στον ύπνο μας να βγαίνουν διάφοροι φόβοι που το υποσυνείδητό μας καταπιέζει στη διάρκεια της μέρας.

Ο κλινικός ψυχολόγος Juan Antonio Membrive, που πρόσφατα δημοσίευσε ένα thread στο Twitter σχετικά με το θέμα, υποστήριξε ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε τα πάντα για όσα συμβαίνουν στο υποσυνείδητό μας – αλλά είχε κάποιες θεωρίες.

Ο Membrive είπε κάτι θλιβερό: ότι θυμόμαστε περισσότερο τα όνειρά μας διότι μόνο αυτό έχουμε αυτή τη στιγμή. «Μέσα στη μέρα βιώνουμε εμπειρίες με νόημα ή ξεχωριστές, που λειτουργούν ως σημαδούρες για τη μνήμη μας. Προσέχουμε περισσότερο αυτά τα γεγονότα. Στην καραντίνα, έχουμε λιγότερες εμπειρίες μες στη μέρα κι έτσι είναι εύκολο τα όνειρά μας να ξεχωρίζουν».

Η δεύτερη υπόθεσή του αφορά την προσοχή και τη διάθεσή μας. «Η δυσφορία και τα μικρά ερεθίσματα είναι δύο συνθήκες που αυξάνουν την εστίαση στον εαυτό μας (και τις ψυχολογικές αντιδράσεις μας). Έτσι ξέρουμε ότι μια αλλαγμένη διάθεση μπορεί να προκαλέσει περισσότερα όνειρα και κυρίως όνειρα πιο φορτισμένα συναισθηματικά - ανάμεσά τους και εφιάλτες», είπε.

Ο López Cánovas είπε ότι το θέμα των ονείρων μας δεν έχει να κάνει τόσο με εξωτερικά γεγονότα όσο με τις σκέψεις μας στη διάρκεια της μέρας. «Το μυαλό για να φτιάξει τα όνειρα ξεκινάει με γεγονότα και ανθρώπους, αλλά επίσης διαπιστώνουμε ότι μπορεί να δημιουργήσει άγνωστες εικόνες. Έτσι και τα παιδιά και οι ενήλικες ονειρεύονται πράγματα που δεν έχουν δει ή δεν έχουν ζήσει».

Πώς τα ερμηνεύουμε όμως; «Στο βιβλίο "Η Ερμηνεία των Ονείρων", ο Freud εξήγησε ότι κατά την εμπειρία του ένα όνειρο συνήθως είναι μια παραισθητική έκφραση λίγο ή πολύ συνειδητών επιθυμιών», σημειώνει ο López Cánovas.

Όσο για τα όνειρα με συγκρούσεις, απειλές και πολέμους, ο Membive είπε: «Το περιεχόμενο των ονείρων μας συνήθως έχει να κάνει με ζητήματα που έχουν σχέση με την επιβίωση, όπως απειλές για τη σωματική ακεραιότητά μας και την υγείας μας ή σχετικά θέματα, όπως η επιθετικότητα». Πιστεύει ότι, στην τωρινή κατάσταση, οι αναμνήσεις είναι πιο πιθανό να αγκιστρωθούν σε αυτά τα θέματα.

Έτσι αν καταλάβουμε τους μηχανισμούς πίσω από τα όνειρα, σε κάποιο βαθμό, μπορούμε να τα ελέγξουμε; Η απλή απάντηση είναι όχι. «Υπάρχουν άνθρωποι που βιώνουν φυσικά την ικανότητα να "επιλέγουν" τι θα ονειρευτούν ή τι θα κάνουν μες στο όνειρο. Αλλά ακόμα και γι’ αυτούς, ο ύπνος είναι εν πολλοίς μια αυτόνομη διαδικασία», εξήγησε ο Membrive. «Μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου στα συνειδητά όνειρα. Έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία εφιαλτών, με καλά αποτελέσματα σε ορισμένες περιπτώσεις».

Μια τεχνική είναι γνωστή ως συστηματική απευαισθητοποίηση. «Βασικά, επαναλαμβάνουμε το προβληματικό όνειρο στη φαντασία ενώ είμαστε ξύπνιοι, αλλά με διαφορετικό τέλος ή ενώ προσπαθούμε να χαλαρώσουμε, ως μια εναλλακτική συμπεριφορά στην αγχωτική, απειλητική φύση του ονείρου», εξήγησε ο Membrive. Αυτή η τεχνική συχνά χρησιμοποιείται όταν κάποιος βλέπει τόσο άσχημους εφιάλτες που επηρεάζεται όλη η μέρα του.

VICE Video: Βαρκελώνη: Μια Πόλη Φάντασμα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Για να εμποδίσουμε τους εφιάλτες κατά τη διάρκεια της καραντίνας πρέπει να διατηρήσουμε υγιείς συνήθειες ύπνου, λέει ο κλινικός νευροφυσιολόγος Javier Albares, ειδικός στην ιατρική ύπνου, από την Κλινική Teknon στη Βαρκελώνη. Η ρουτίνα μας στον ύπνο δημιουργούν έναν κιρκαδικό ρυθμό, που ο αυτοπεριορισμός μπορεί να επηρεάσει. «Το εσωτερικό μας ρολόι χρειάζεται τρία εξωτερικά στοιχεία συγχρονισμού: φως/σκοτάδι, φαγητό και σωματική δραστηριότητα. Αυτοί οι τρεις παράγοντες είναι πολύ εύκολο να χαθούν στην καραντίνα». Ανέφερε τις κοινωνικές σχέσεις ως τέταρτο παράγοντα – κάτι που είναι αυτή τη στιγμή πολύ δύσκολο να διατηρηθεί.

Αλλά υπάρχουν και μικρά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε. «Αν ανοίγουμε τις κουρτίνες μόλις σηκωνόμαστε, λέμε στο σώμα ότι είναι μέρα και ενεργοποιείται», λέει ο Albares. «Όσο πιο σύντομα δεχτείς φως, τόσο πιο σύντομα θα κουραστείς. Το ίδιος ισχύει και για το σκοτάδι. Δυο-τρεις ώρες πριν τον ύπνο πρέπει να αρχίσουμε να λέμε στο σώμα μας ότι είναι νύχτα, ώστε να εκκρίνει την ορμόνη του ύπνου, τη μελατονίνη».

Η διατήρηση μιας κάποιας ρουτίνας στο φαγητό, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να τρώμε δημητριακά στο κρεβάτι, σταθερά, θα βοηθήσει τον ορισμό των υπόλοιπων ρουτινών της μέρας», εξήγησε, ενώ η σωματική δραστηριότητα επίσης βοηθάει τον ύπνο. Τέλος συστήνει να κόψουμε την υπερβολική πληροφόρηση – να ρυθμίσουμε ον χρόνο που περνάμε σκρολάροντας ειδήσεις και να προσπαθήσουμε να κάνουμε λίγο διαλογισμό ή ενσυνειδητότητα.

Αλλά αν δεν λειτουργεί τίποτα από τα παραπάνω και τα όνειρά σου είναι σαν remake του Tarantino στο «Αποκάλυψη Τώρα», ίσως είναι ώρα να αρχίσεις να τα καταγράφεις. Μόνο να θυμάσαι: όσο συναρπαστικό κι αν είναι να εξιστορείς ένα όνειρο, είναι σκέτο μαρτύριο γι’ αυτόν που το ακούει.

Περισσότερα από το VICE

Δοκίμασα τα Συνειδητά Όνειρα, για να Πραγματοποιήσω τις πιο Τρελές μου Φαντασιώσεις

Βραδινές Φωτογραφίες Από τα Μπαλκόνια της Θεσσαλονίκης στην Καραντίνα

«Δεν έχω Ζηλέψει Ποτέ Αυτούς που Έχουν Σπίτι» - Ένα 24ωρο με Έναν Άστεγο στη Χαλκίδα