FYI.

This story is over 5 years old.

Μουσική

H Τραγική, Αιματηρή Ιστορία του Surf Rock στην Καμπότζη

Οι Khmer Rouge δεν ανέχονταν μουσικούς και καλλιτέχνες.
DW
Κείμενο Daniel Woolfson

Όταν ένας φίλος με κάλεσε για ένα «Καμποτζιανό surf party» στο ταλαιπωρημένο διαμέρισμά του στο Sheffield, σκέφτηκα ότι απλά ήταν η ιδέα ενός ξιπασμένου ηλίθιου. «Τι ρετρό μπούρδες», σκέφτηκα. «Αυτά είναι πράγματα που τρελαίνουν μόνο κάτι συλλέκτες βινυλιακού σουρεαλιστικού θορύβου, που τα γουστάρουν επειδή είναι κιτς και εντελώς άγνωστα».

Όταν έφτασα στο Sheffield, το οποίο η αλήθεια είναι δεν μοιάζει πολύ με την Καμπότζη, ο μεθυσμένος μου φίλος έτρεξε στο λάπτοπ του και έβαλε ένα κομμάτι στο YouTube. «Άκου αυτό», μου είπε, «θα τρελαθείς». Το τραγούδι ήταν το "Jam 10 Kai Theit" της Ros Sereysothea και ήταν σαν να έχεις πάρει τα καλύτερα κομμάτια των Jefferson Airplane, ενός τραγουδιστικού κουαρτέτου και ενός soundtrack του Quentin Tarantino και να έχεις βγάλει από αυτά τρία λεπτά παραμορφωμένου μεγαλείου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Με έκανε να θέλω να βρω την ιστορία πίσω από όλο αυτό, οπότε και «κατέβασα» μια συλλογή -το The Rough Guide to Psychedelic Cambodia- και αμέσως μαγεύτηκα από τους αλλοπρόσαλλους ρυθμούς του Yol Aularong και του Sin Sisamuth, με την κάτι σαν Φρανκ Σινάτρα αύρα του. Αλλά καθώς ανακάλυπτα την μουσική τους και την χαρά που μου έδινε, κοιτώντας λίγο τις ζωές τους συνειδητοποίησα κάτι τρομακτικό. Οι περισσότεροι από αυτούς τους μουσικούς είχαν εκτελεστεί από τους Khmer Rouge, ή είχαν εξαφανιστεί κατά την διάρκεια της γενοκτονίας που αποδεκάτισε τον πληθυσμό της Καμπότζης κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 70.

Καθώς το Βιετνάμ αντιμετώπιζε την Αμερικάνικη εισβολή της δεκαετίας του 1960, η γειτονική Καμπότζη δέχτηκε με την σειρά της έναν πολιτισμικό βομβαρδισμό. Από την Phnom Penh μέχρι το Pailin, οι νεαροί Καμποτζιανοί μπορούσαν πλέον να ακούνε τον ραδιοφωνικό σταθμό του Αμερικάνικου Στρατού που τους σέρβιρε για πρώτη φορά αυθεντική ροκ μουσική. Σταδιακά, η ψυχεδελική αισθητική άρχισε να αφήνει το αποτύπωμά της στην συνείδηση της χώρας, οδηγώντας πολλούς μουσικούς να φτιάξουν μουσική βασισμένη εκεί.

Αλλά η σκηνή δεν άντεξε πολύ. Το 1970, ένας βίαιος πόλεμος ξέσπασε μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων της χώρας και των Khmer Rouge, του στρατιωτικοποιημένου κομμουνιστικού κόμματος της Καμπότζης. Οι Αμερικάνοι υποστήριζαν την κυβέρνηση της Καμπότζης, πράγμα που εξόργισε τις αγροτικές μάζες της χώρας και οδήγησε στη άνοδο της υποστήριξης για τους Khmer Rouge.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

To 1975, οι Khmer Rouge κατέλαβαν την Phnom Penh, εξόρισαν τους κατοίκους της πόλης και μετονόμασαν την χώρα σε Δημοκρατική Kampuchea. Στην πραγματικότητα, το σύστημα των Khmer κάθε άλλο παρά δημοκρατικό ήταν και ο αρχηγός τους, ο Pol Pot, ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της χώρας.

Οι Khmer Rouge ήθελαν να απαλλάξουν την Καμπότζη από την παρακμιακή δυτική κουλτούρα όπως την θεωρούσαν, ονομάζοντας την αγροτική ουτοπία που είχαν φανταστεί ως Year Zero. Η κοινωνική δομή αυτού του Year Zero βρήκε μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού να στέλνονται σε στρατόπεδα εργασίας, όπου αντιμετωπίζονταν ουσιαστικά σαν σκλάβοι. Αναρίθμητοι άνθρωποι πέθαναν από εξάντληση ή εκτελέστηκαν, με τους τωρινούς υπολογισμούς να κάνουν λόγο για 2.000.000 χαμένες ζωές.

Οι Khmer Rouge ήταν δε και ιδιαίτερα καχύποπτοι απέναντι σε καλλιτέχνες και διανοούμενους, αντιμετωπίζοντάς τους ως κομμάτι μιας μορφωμένης ελίτ που είχε υποστηρίξει την κυβέρνηση της Καμπότζης.

Η Ros Sereysothea, η βασίλισσα του μουσικού της είδους, έγινε γνωστή τραγουδώντας Καμποτζιανές μπαλάντες στα τέλη της δεκαετίας του 60. Στην δεκαετία του 70 όμως, άρχισε να εισάγει στον ήχο της και δυτικές επιρροές και όργανα.

Αν και είχε μια σχετικά μικρή καριέρα, ήταν μια παραγωγικότατη τραγουδοποιός, η οποία έγραψε και εμφανίστηκε σε παραπάνω από 100 τραγούδια. Δυστυχώς, οι περισσότερες από τις ηχογραφήσεις της, μαζί με αναρίθμητα ακόμα έργα τέχνης, καταστράφηκαν από τους Khmer Rouge.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

H Sereysothea εθεάθη για τελευταία φορά στην περικυκλωμένη από τις δυνάμεις των Khmer Rouge, Phnom Penh. Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι έφυγε από την πόλη με την βοήθεια μιας μικρής ομάδας κυβερνητικών δυνάμεων. Κάποιες άλλες αναφέρουν πως τις ανέθεσαν το τάισμα των γουρουνιών σε κάποιο στρατόπεδο εργασίας των Khmer. Λέγεται επίσης ότι εκτελέστηκε για άγνωστους λόγους το 1977.

Καμία βέβαια από τις παραπάνω ιστορίες δεν έχει επιβεβαιωθεί. Το μόνο σίγουρο είναι πως μετά την γενοκτονία, κανείς δεν ξανάκουσε τίποτα για αυτήν.

Αν όμως η Ros Sereysothea ήταν η Janis Joplin της Καμπότζης, τότε ο Sin Sisamuth ήταν ο Frank Sinatra και ο John Lennon μαζί.

Όπως και η Sereysothea, έγινε γνωστός τραγουδώντας κλασσικά ποπ κομμάτια της Καμπότζης, αλλά με την εισαγωγή μιας rock n roll μπάντας και το παιχνίδισμά του με της δυτικές μελωδίες, δημιούργησε τα πιο σημαντικά κομμάτια της δουλειάς του.

Αν και δεν είναι πιθανό ότι θα μάθουμε ποτέ τις ακριβείς συνθήκες σχετικά με τον θάνατο του Sisamuth, είναι κοινώς αποδεκτό στη Καμπότζη ότι οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Πέρα από καλλιτέχνης και διανοούμενος, ο Sisamuth ήταν και φίλος της βασιλικής οικογένειας της χώρας, πράγμα που τον έκανε ιδανικό στόχο για εξόντωση στα μάτια των Khmer Rouge. Ο μύθος λέει πως όταν ο Sisamuth οδηγήθηκε μπροστά στους εκτελεστές του, αποδέχτηκε πλήρως την μοίρα του, ζητώντας απλά την ευκαιρία να τραγουδήσει για μια τελευταία φορά. Για τους εκτελεστές του.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το αίτημά του ικανοποιήθηκε, αλλά με το που τελείωσε οι φαντάροι έδειχναν βαριεστημένοι. Δεν τους είχε αγγίξει καθόλου. Τον εκτέλεσαν αμέσως, δίχως τύψεις.

Αυτό που κάνει την μουσική αθάνατη, είναι πάντα η ιστορία που την πλαισιώνει. Όπως το να ακούς την αλλοπρόσαλλη φολκ του Daniel Johnston, αλλάζει τελείως ως εμπειρία όταν μάθεις ότι έπασχε από σχιζοφρένεια και σύνδρομο διπολικής διαταραχής, έτσι ακριβώς και το να ακούς αυτούς του ρόκερς από την Καμπότζη, αλλάζει ως αίσθηση όταν μαθαίνεις την ζοφερή τους μοίρα.

Αλλά αυτό τελικά δεν είναι απαραίτητα κακό. Αν οι ιστορίες του Sin Sisamuth, της Ros Sereysothea και των τόσων άλλων μουσικών που χάθηκαν από τα φονικά χέρια των Khmer Rouge, μπορούν να βοηθήσουν να ακουστεί η μουσική τους σε περισσότερο κόσμο, τότε πρέπει να ειπωθούν.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.