Γιατί η Μπίρα Είναι Τόσο Ακριβή στην Αθήνα;

Σάββατο βράδυ και ψήνεσαι για έξοδο. Χώνεσαι σε ένα μπαρ, ζητάς κατάλογο και βλέπεις ότι η μπίρα δεν πέφτει κάτω από τα πέντε ευρώ. Πιάνεις τη φόδρα στο παντελόνι σου και καταλαβαίνεις ότι δύσκολα βγαίνουν δύο μπίρες. Θύμα και εσύ της ελληνικής κρίσης, αναρωτιέσαι σχεδόν απελπισμένος: «Γιατί είναι τόσο ακριβή η μπίρα στην Ελλάδα;». Επειδή το θέμα καίει πολύ κι εμάς, ψάξαμε τι παίζει από τιμές για μία μικρή φιάλη μπίρας (300 ml) στα μπαρ μερικών ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων:

Τα παραπάνω στοιχεία -όπως και εκείνα του Pintprice- δείχνουν ότι η Αθήνα των μνημονίων παραμένει πρωταθλήτρια στην τιμή της μπίρας. Είναι λοιπόν ώρα να απαντήσουμε στο ερώτημα: οι ιδιοκτήτες των μπαρ, μας προσφέρουν την μπίρα όσο πιο φθηνά μπορούν ή μας κοροϊδεύουν και βγάζουν λεφτά στις πλάτες μας, επειδή απλώς μπορούν;

Για να απαντήσουμε στο βασανιστικό ερώτημα, αποφασίσαμε να μιλήσουμε με κάποιους ειδικούς: τον Δημήτρη Γιαννόπουλο από την ελληνική ζυθοποιία Noctua Brewery Athens, τον Κωστή Φράγκο, beer sommelier στο εστιατόριο 7foodsins και την Ηλιάνα Καραβιώτη, υπεύθυνη της μπιραρίας Tar στα Άνω Πατήσια.

Για να μιλήσουμε για την τιμή της μπίρας, πρέπει να φτιάξουμε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν όσες πωλούνται στην ευρωπαϊκή ή διεθνή αγορά και τις βρίσκουμε μέχρι και στο τελευταίο περίπτερο της χώρας. Αυτές παράγονται σε τεράστιες ποσότητες και έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος παραγωγής από τις μπίρες μικρής παραγωγής, οι οποίες περιορίζονται σε μία μικρή αγορά, έχουν μεγαλύτερο κόστος παραγωγής και άρα είναι ακριβότερες για τους μαγαζάτορες. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι αφενός οι μπίρες από τις ελληνικές μικροζυθοποιίες, αφετέρου όσες περνούν από ιδιαίτερη επεξεργασία, όπως είναι κατά κανόνα οι μαύρες και οι κόκκινες.

Μία μπίρα μεγάλης παραγωγής κοστίζει στο μπαρ περίπου 1,30 ευρώ το μπουκάλι, ενώ η αντίστοιχη ελληνική μπορεί να φτάσει τα δύο, ακόμη και τα τρία ευρώ. Σε αυτήν την τιμή ο μαγαζάτορας προσθέτει το 24% ΦΠΑ, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης (κατά κανόνα 20 και 10 λεπτά στο μπουκάλι μεγάλης και μικρής παραγωγής αντίστοιχα), το 3% του φόρου ζύθου, τη φύρα και τα λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης. Για να καλύψουν αυτά τα έξοδα και να βγάλουν κέρδος, οι ιδιοκτήτες πωλούν την μπίρα τέσσερα ευρώ -δηλαδή τουλάχιστον 200%- πάνω από την τιμή αγοράς.

Παρότι οι μπίρες μεγάλης κλίμακας είναι πολύ φθηνότερες, όταν ζητάμε μία all time classic «ξανθιά» στο μπαρ, την πληρώνουμε το ίδιο ακριβά με μία πιο ψαγμένη. Η Ηλιάνα, Καραβιώτη, υπεύθυνη μπιραρίας, λέει σχετικά με τις εξισώσεις στην τιμή των διαφόρων ειδών μπίρας: «Εμείς έχουμε 120 διαφορετικές ετικέτες μπίρας και η μεγάλη ποικιλία μας υποχρεώνει να έχουμε τις "κλασικές" μπίρες στα τρία ευρώ. Μπίρες της σειράς μπορείς να τις έχεις σε χαμηλότερη τιμή και είναι λάθος των μαγαζιών να τη βάζουν στα πέντε και έξι ευρώ, όσο θα πρέπει να κοστίζει μία πιο ιδιαίτερη μπίρα».

Πέρα από την παραπάνω διάκριση, τα επίπεδα των τιμών της μπίρας παραμένουν γενικά υψηλά στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται συχνά σύγκριση της «ακριβής» ελληνικής αγοράς με φθηνότερες χώρες, όπως η Γερμανία, όπου πολλές φορές, «οι ίδιες ακριβώς μπίρες κοστίζουν το 1/3 από όσο τις βρίσκουμε σε ελληνικά μπαρ», λέει ο beer sommelier Κωστής Φράγκος.

Όμως και εδώ τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, αφού στον τομέα της μπίρας η ελληνική αγορά δεν έχει καμία σχέση με τη γερμανική. «Η κατανάλωση μπίρας στη Γερμανία είναι κάτι σαν την κατανάλωση του νερού στην Ελλάδα. Εκεί πίνουν καθημερινά, είναι μέρος της παράδοσής τους», λέει η Ηλιάνα. Πράγματι, ο Βερολινέζος καταναλώνει κατά μέσο όρο 118 λίτρα μπίρας τον χρόνο, την ώρα που ο Αθηναίος περιορίζεται στα 53. «Η μεγάλη κατά κεφαλήν κατανάλωση και ο τεράστιος όγκος της παγκόσμιας αγοράς στην οποία απευθύνονται οι πολυεθνικές γερμανικές εταιρείες τους επιτρέπει να παράγουν προϊόν πολύ πιο φθηνό από αυτό των ελληνικών ζυθοποιιών», λέει η Ηλιάνα.

VICE Video: Gus G & Firewind: Ο Έλληνας Κιθαρίστας του Ozzy Osbourne και η Μπάντα του

Σε ό,τι αφορά το φαινόμενο η γερμανική μπίρα να είναι ακριβότερη στην Ελλάδα από ό,τι στη Γερμανία, ο Κωστής Φράγκος λέει ότι «οι γερμανικές μπίρες είναι πιο ακριβές εδώ, επειδή η εισαγωγή τους στην Ελλάδα επιβάλλει την ύπαρξη μεσαζόντων και την επιβάρυνσή τους με επιπλέον φόρους». Ακόμη, σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, υπάρχει ένα ανεπτυγμένο πλαίσιο διαφήμισης των παραγωγών μπίρας -που δεν περιορίζεται στους μεγάλους παίκτες της αγοράς, όπως στην Ελλάδα- γεγονός που επιτρέπει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων και τη συμπίεση των τιμών.

Στην αύξηση της τιμής της μπίρας στην Ελλάδα έχει οδηγήσει και η αύξηση της φορολογίας. Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, ενώ σε αυτόν προστέθηκε και ο φόρος ζύθου (3%), η αύξηση του ΦΠΑ στο 23% και η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, των λειτουργικών εξόδων και των δημοτικών τελών που πληρώνει η επιχείρηση.

Στη συζήτηση για την τιμή της μπίρας συχνά δεν λαμβάνεται υπόψη ότι είναι διαφορετικό να παραγγέλνεις το ίδιο μπουκάλι μπίρας σε μία ταβέρνα και σε ένα μπαρ. Αυτό ισχύει, επειδή ο χώρος του μαγαζιού, η περιοχή όπου βρίσκεται και γενικότερα το πακέτο των υπηρεσιών που προσφέρει ένα κατάστημα αποτυπώνεται στην τιμή των προϊόντων που προσφέρει. Ο Κωστής Φράγκος λέει ότι είναι εκτός πραγματικότητας να περιμένεις ότι η τιμή μίας μπίρας θα είναι η ίδια σε ένα καφενείο και σε ένα μπαρ στο κέντρο της Αθήνας, που έχει live μουσική ή DJ. «Στη δεύτερη περίπτωση, η τιμή της μπίρας περιλαμβάνει το υψηλότερο κόστους λειτουργίας του καταστήματος, που είναι η συντήρηση του μαγαζιού, η πληρωμή των μουσικών και συνολικά η εικόνα του μαγαζιού. Οι παροχές και το σέρβις ενός μπαρ κοστολογείται συνολικά, δεν είναι μόνο το περιεχόμενο της μπίρας που πληρώνεις».

Ό,τι αφορά στην ελληνική μικροζυθοποιία, παραγωγοί και μαγαζάτορες λένε ότι πωλούν το προϊόν τους στη χαμηλότερη δυνατή τιμή, άρα η οποιαδήποτε μείωση θα μπορούσε να γίνει με μείωση της φορολογίας και του ΦΠΑ. «Μείωση του κόστους παραγωγής και άρα της τιμής της ελληνικής μπίρας, θα μπορούσε να έρθει και αν οι ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούσαν ελληνικά πρώτη ύλη, που κοστίζει λιγότερο από την εισαγόμενη. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν με τη σημερινή παραγωγή βύνης στην Ελλάδα», λέει ο κ. Φράγκος. Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Γιαννόπουλος από την ελληνική ζυθοποιία Noctua Brewery Athens, λέει ότι, «Αν εμείς ρίξουμε το κόστος παραγωγής κατά 15% -που είναι μεγάλη μείωση- η διαφορά δεν θα φανεί στην τιμή που θα πληρώσει ο τελικός καταναλωτής. Το σημαντικότερο είναι αφενός να αλλάξει η αντίληψη ότι "αφού ο διπλανός την πουλάει πέντε ευρώ, θα την πουλήσω και εγώ τόσο", αφετέρου να μειωθεί η φορολόγηση».

Σε ό,τι αφορά τις μπίρες μεγάλης κλίμακας, το βάρος για μείωση της τιμής πέφτει λιγότερο στο κράτος και περισσότερο στους μαγαζάτορες που κρατούν υψηλά τις τιμές, άσχετα από το πόσο φθηνά αγοράζουν τις μπίρες μεγάλης παραγωγής, με σκοπό να έχουν υπερκέρδος, συχνά απλώς για να επιβιώσουν στη σχεδόν νεκρή ελληνική αγορά.

Μέχρι να πέσει η τιμή της μπίρας, η λύση είναι σουπερμάρκετ και βραχάκια κάτω από την Ακρόπολη.

Περισσότερα από το VICE

Το Νομοσχέδιο για τα Τρανς Άτομα μας Πηγαίνει Τελικά Ένα Βήμα Μπροστά ή Πίσω;

Οι Τηλεφωνικές Συνομιλίες της Ιταλικής Ακτοφυλακής Αποδεικνύουν πως Εγκατέλειψαν 300 Πρόσφυγες στη Θάλασσα

Ο Μεταλάς και Κομιξάκιας Δημήτρης Μεντζέλος