Κείμενο-Φωτογραφίες: Βασίλης Τσιώλης. (www.vasilistsiolis.gr)«Arbeit macht frei», δηλαδή, «Η εργασία απελευθερώνει»: Η διαβόητη επιγραφή σε «καλωσορίζει» στον τόπο μαρτυρίου και αφανισμού εκατομμυρίων ψυχών, όπως ακριβώς συνέβη στις 14 Ιουνίου του 1940, όταν για πρώτη φορά 728 Πολωνοί, πολιτικοί κρατούμενοι, μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς I. Αυτό που ακολούθησε και έχει καταγραφεί με τα πιο μελανά γράμματα στην Ιστορία της ανθρωπότητας, δεν μπορεί να το συλλάβει ο ανθρώπινος νους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Καθώς περπατάμε, προσπερνάμε γρήγορα τους διπλούς φράχτες από αγκαθωτά, ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα, που δεν σου αφήνουν περιθώριο για σκέψεις διαφυγής. Στους χιονισμένους δρόμους του στρατοπέδου, τα κτιριακά μπλοκ ξεπροβάλλουν μέσα από την ομίχλη, στέκονται αντικριστά το ένα από το άλλο, αριθμημένα. Τα κτίρια όπου έζησαν και μαρτύρησαν κυρίως Πολωνοί κρατούμενοι, έχουν μετατραπεί σε εκθεσειακους χώρους.Διαβάστε: Τότε που Έφυγε το Πρώτο Τρένο από τη Θεσσαλονίκη για το Άουσβιτς
Έγγραφα και έργα τέχνης που απεικονίζουν τη ζωή στο στρατόπεδο, φωτογραφικά ντοκουμέντα, δελτία αποστολής και ριγέ στολές κρατουμένων είναι μερικά από τα εκθέματα που αντικρίζεις αρχικά. Η ξενάγηση εξελίσσεται ομαλά, μέχρι που στέκεσαι μπροστά από μία βιτρίνα με μερικές δεκάδες τενεκεδάκια χρησιμοποιημένων Zyklon B, το χημικό μέσο εξόντωσης εκατομμυρίων ανθρώπων. Προτού προλάβεις να ολοκληρώσεις τις σκέψεις σου, έρχεσαι αντιμέτωπος με τα πιο συγκλονιστικά τεκμήρια των εγκλημάτων των Ναζί: Μία τεράστια βιτρίνα απλώνεται μπροστά σου με σχεδόν δύο τόνους γυναικείων μαλλιών, που κόπηκαν μετά τη θανάτωσή τους στους θαλάμους αερίων. Χρησιμοποιήθηκαν από τους Ναζί για την παραγωγή υφασμάτων, όπως μας πληροφορεί η ξεναγός και στην επόμενη βιτρίνα οι αποδείξεις βρίσκονται ενώπιον μας: βλέπουμε ένα ξεδιπλωμένο ρολό ύφασμα, κατασκευασμένο από ανθρώπινες τρίχες και μερικές κομμένες αλογοουρές γυναικών που είναι απλωμένες επάνω του. Στη θέα τους σαστίζεις, το μυαλό στιγμιαία σταματάει. Μία εικόνα που αντικατοπτρίζει πλήρως τα λόγια του διευθυντή του Κρατικού Μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκεναου, Πιότρ Τσιβίνσκι, «Το Άουσβιτς είναι σκοτάδι, αποδόμηση, καταστροφή».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Λίγα μέτρα παρακάτω συναντάμε το Μπλοκ Νο10, μια σιδερένια σκουριασμένη πόρτα σφραγίζει ερμητικά την είσοδο του. Απαγορεύεται η είσοδος. Πρόκειται για το κτίριο που πραγματοποίησε τα φρικτά πειράματα στείρωσης σε γυναίκες ο Δρ. Κλάουμπεργκ, υπό την εποπτεία του αρχίατρου Γιόσεφ Μένγκελε. Ακριβώς δίπλα, το Μπλοκ του θανάτου, αριθμός Νο11 και ανάμεσά τους ο τοίχος που εκτελέστηκαν χιλιάδες κρατούμενοι με μία σφαίρα στο κεφάλι.
Το σκηνικό της φρίκης όμως δεν έχει τέλος: το αντιλαμβάνεσαι όταν εισέρχεσαι στο μοναδικό κρεματόριο που σώζεται σήμερα. Ο θάλαμος αερίων, άδειος πλέον και βουβός, ίσως δεν μαρτυρά τις σκηνές φρίκης που εκτυλίχθηκαν εντός του, η οσμή όμως του θανάτου που έχει μείνει διάχυτη στον χώρο, οι φούρνοι και οι μαυρισμένοι τοίχοι του κρεματόριου είναι εκεί για να σου θυμίσουν τα λόγια που άκουγαν οι φυλακισμένοι του Άουσβιτς: «Η έξοδος από εδώ υπάρχει μόνο μέσω της καμινάδας του κρεματόριου».Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece
Η «Τελική λύση» που είχε αρχίσει ήδη να εφαρμόζεται, γιγαντώθηκε το 1942 με την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου κέντρου εξόντωσης των Εβραίων, το Άουσβιτς II-Μπίρκεναου. Εδώ, κατέφθαναν όσοι επιβίωναν από την κόλαση της διαδρομής, στοιβαγμένοι σε βαγόνια ζώων ακόμη και για δεκαεπτά ημέρες, όπως συνέβη κατά τη μεταφορά αιχμαλώτων με αφετηρία το νησί της Ρόδου.Από τον πύργο της πιο αναγνωρίσιμης ίσως πύλης στον κόσμο, που δεσπόζει μέχρι σήμερα στο χωριό Μπρεζίνκα, μπορείς να παρατηρήσεις όλο σχεδόν το στρατόπεδο. Δεξιά το τμήμα των ανδρών, αριστερά το τμήμα των γυναικών και στη μέση οι ράγες με την αποβάθρα των τραίνων, οι οποίες κατέληγαν σχεδόν απευθείας στα κρεματόρια, έτσι ώστε να είναι πιο σύντομος ο δρόμος του θανάτου για τους νεοφερμένους μετά τη διαλογή.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο απολογισμός για τις δράσεις του στρατοπέδου είναι σοκαριστικός. Σύμφωνα με τους ελάχιστους υπολογισμούς, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς απελάθηκαν και καταγράφηκαν 1.300.000 άνθρωποι: οι 1.100.000 ήταν Εβραίοι -εκ των οποίων οι 55.000 από την Ελλάδα-, 150.000 Πολωνοί, 23.000 Ρομά, 15.000 σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου και περίπου 25.000 από διάφορες άλλες εθνικότητες. Από αυτούς, οι 1.100.000 εκτελέστηκαν εκεί, κυρίως στους θαλάμους αερίων. Το 90% των θυμάτων ήταν Εβραίοι.Διαβάστε ακόμα: Φωτογραφίσαμε το Μυστικό Καταφύγιο των Ναζί Κάτω από το Νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς» στη Θεσσαλονίκη
Καθώς δύει ο ήλιος, η επίσκεψή μου στο μνημείο των θυμάτων του Άουσβιτς τελειώνει. Αφήνοντας πίσω τον τόπο όπου γκρεμίστηκε ο πολιτισμός μας, οι σκέψεις μου και τα αναπάντητα «γιατί», κλυδωνίζουν το μυαλό μου. Πολλά «γιατί» για τον παραλογισμό και τον εφιάλτη εκείνων των χρόνων, πολλά όμως και για το τώρα.Γιατί ο κόσμος δεν αλλάζει, αναρωτιέμαι, είναι τελικά τόσο ανόητος;Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω.Περισσότερα από το VICEΔύο Χρόνια Μετά: Τα Blues του ΣΥΡΙΖΑΠόσο Εθισμένος Είσαι στο Ελληνικό Ίντερνετ; Κάνε το Τεστ του VICE για να ΜάθειςΤι Λένε στην Αλβανία για τους Στρατιώτες με τον «Αετό»