Σκηνοθετημένες Φωτογραφίες που Απεικονίζουν Λεσβίες να Περνούν Μηνύματα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο i-D.

Η φωτογράφος και σκηνοθέτης Barbara Hammer έχει την έμφυτη ικανότητα να καταγράφει και να διηγείται ιστορίες μέσω της δουλειάς της. Συχνά αναφερόμενη ως μία από τις πιο επιφανείς queer κινηματογραφίστριες της δεκαετίας του ’70, η Barbara επαναπροσδιορίζει μέσα από τη δουλειά της τον κινηματογράφο που ιστορικά αντικειμενοποιεί και καταπιέζει τις γυναίκες. Βάζοντας τις γυναίκες και τη λεσβιακή ζωή στο προσκήνιο, όχι μόνο φέρνει στην επιφάνεια ξεχασμένες ταυτότητες και ιστορίες, αλλά εφευρίσκει μια καλλιτεχνική αναφορά για τις επόμενες γενιές.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Καλιφόρνια, η Barbara έχει χτίσει μια καριέρα που εκτείνεται σε τέσσερις δεκαετίες και εξερευνά διάφορα μέσα – το performance, τις εγκαταστάσεις και την ψηφιακή φωτογραφία, που χρησιμοποιείται συχνά σε πειραματικές δουλειές που δεν χαρακτηρίζονται από χρονική γραμμικότητα. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, επιδίωξε να συνδέσει την όραση και την αφή μέσω της τέχνης της, για να επιτρέψει στον θεατή να βυθιστεί περισσότερο στη δουλειά της, όπως στην περίπτωση του Dyketactics – ο στόχος ήταν να παρακινήσει τους επισκέπτες να γίνουν πιο ενεργοί στον κόσμο. Στη δεκαετία του ’80, η Barbara δούλεψε πάνω σε μια σειρά με τίτλο Sanctus, η οποία είχε ως θέμα την ευθραυστότητα του φωτός, της ζωής και του ίδιου του κινηματογράφου. Χάρη σε αυτήν τη δουλειά της, συμμετείχε σε πολλές Whitney Biennial και Cineprobes του MoMA. Στη δεκαετία του ’90, επανεξέτασε το θέμα της πολιτικής των ταυτοτήτων μέσω δοκιμιακών ντοκιμαντέρ που έθεταν ερωτήματα πάνω στο ποιους συμπεριλαμβάνει η ιστορία και ποιους απορρίπτει. Η συλλογή αυτή έγινε γνωστή ως Nitrate Kisses,Tender Fictions, History Lessons (Νιτρικά Φιλιά, Τρυφερές Μυθοπλασίες, Μαθήματα Ιστορίας).

Σήμερα, εστιάζει στους παγκόσμιους πολέμους και στα προσωπικά προβλήματα υγείας και γηρατειών που αντιμετωπίζει. Η διάγνωσή της για καρκίνο των ωοθηκών το 2006, o οποίος στη συνέχεια υποχώρησε, την ώθησε στη δημιουργία τέχνης που καταδείκνυε μια φρικτή ασθένεια, για την οποία γίνονται συχνά λάθος διαγνώσεις από τους γιατρούς, καθώς αγνοούν και δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εκφράζουν οι γυναίκες. Πλούσια σε γυναικείες ιστορίες και πειραματικά βίντεο, η δουλειά της Barbara λειτουργεί ως καταλύτης που κάνει τον θεατή να συμμετέχει πιο ενεργά στον κόσμο και τα όσα συμβαίνουν γύρω του.

Στη φετινή έκθεση της NADA, η οποία πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη, η Barbara και η COMPANY Gallery επανεξέτασαν τα αρχεία της και ανατύπωσαν φωτογραφίες της που αρχικά είχαν τραβηχτεί στη δεκαετία του ’70. Αυτές οι μερικώς σκηνοθετημένες φωτογραφίες είναι ταυτόχρονα εντυπωσιακά και πρωτοποριακά ασπρόμαυρα σκηνικά που απεικονίζουν λεσβίες που δίνουν μάχες και περνούν μηνύματα. Μέσα από αυτές τις εικόνες, η Barbara αναλαμβάνει τη διπλή ταυτότητα της performer και της σκηνοθέτιδας – εισάγοντας τη γυναικεία ματιά και προσφέροντας έναν σχολιασμό πάνω στην ταυτότητα, την εκπροσώπηση και τη σεξουαλικότητα.

Η δουλειά της Barbara, που εκτείνεται σε ένα διάστημα 40 ετών, είναι διαχρονική. Τα ισχυρά μηνύματα που παρουσίασε για πρώτη φορά στους θεατές της πριν από χρόνια είναι ακόμη εξίσου επίκαιρα στον σημερινό κόσμο, όσο και τότε. Η ριζοσπαστική της θεματολογία γύρω από την ανάγκη μεγαλύτερης συμμετοχής –κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά– υπερβαίνουν πραγματικά τον χρόνο και τον χώρο.

Το i-D μιλάει με τη Barbara για την εξέλιξη της δουλειάς της, την ανάδειξη δύσκολων προβλημάτων μέσω της τέχνης και για το γιατί χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ την παρουσία ισχυρών γυναικών στον κινηματογράφο, που θα διηγηθούν τις ιστορίες τους.

i-D: Πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον σου για τη δημιουργία τέχνης;
Barbara Hammer: Μέσω της ζωγραφικής. Ζωγράφιζα πάνω σε φιλμ 16mm, το πρόβαλα και ερωτεύτηκα το χρώμα και την κίνηση.

Η καλλιτεχνική πρακτική σου, η οποία εντυπώνεται σε διάφορα μέσα, εκτείνεται σε τέσσερις δεκαετίες. Πώς έχει εξελιχθεί η δουλειά σου και η καλλιτεχνική διαδικασία που ακολουθείς όλα αυτά τα χρόνια;
Ακολουθώ τη φαντασία και τα ένστικτά μου και αφήνω τη διαδικασία και το υλικό να καθορίσουν το τι θα κάνω και ποιο μέσο θα χρησιμοποιήσω. Έχω μάθει να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου περισσότερο, ενώ εξακολουθώ να ασχολούμαι και με τον κοινωνικοπολιτικό κόσμο.

Ποιος ή τι έχει αποτελέσει τη μεγαλύτερη έμπνευση για εσένα;
Η Maya Deren, η μητέρα του πειραματικού κινηματογράφου, μου έμαθε ότι τα οπτικά μέσα μπορούν να αντιπροσωπεύσουν εσωτερικά συναισθήματα και αισθησιασμό. Είδα ότι υπήρχε ένα κενό για τον λεσβιακό κινηματογράφο και τη φωτογραφία και αποφάσισα να το καλύψω. Το άγγιγμα μιας άλλης γυναίκας επιβεβαίωσε την κατανόησή μου πάνω στη σχέση μεταξύ αφής και όρασης. Η Joyce Wieland, μια Καναδή κινηματογραφίστρια, με έχει επηρεάσει επίσης, με τη συγχώνευση πολιτικής και τέχνης που κάνει.

Συχνά εστιάζεις σε πολλές και διαφορετικές πτυχές τις ζωής, με τις οποίες δεν καταπιάνεται συχνά η τέχνη – καρκίνος του μαστού και των ωοθηκών, εμμηνόρροια, γήρανση, παγκόσμιοι πόλεμοι, θέματα υγείας και πολλά άλλα. Γιατί νομίζεις ότι είναι σημαντικό να φωτίσουμε αυτές τις λεπτομέρειες που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής;
Πώς γίνεται να μην ασχολείται ο οποιοσδήποτε με τις μικρές ανισότητες – από την προσωπική υγεία, μέχρι έναν παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο; Ό,τι κάνουμε είναι πολιτικό. Τώρα είναι η ώρα να φέρουμε στην επιφάνεια αυτά τα δύσκολα θέματα και να αναλάβουμε δράση για την κοινωνική αλλαγή.

Πώς επιλέγεις τα θέματα της δουλειάς σου;
Τα θέματα επιλέγουν εμένα, πάντα έτσι συνέβαινε.

Μέσα από την καλλιτεχνική πρακτική έχεις αποδομήσει -και συνεχίζεις να το κάνεις- τον παραδοσιακό κινηματογράφο που συχνά αντικειμενοποιεί ή περιορίζει τις γυναίκες. Έχεις κάποια συμβουλή για τις γυναίκες του σημερινού κινηματογράφου που θέλουν να ακουστούν και να τις δει ο κόσμος;
Να ορθώνετε το ανάστημά σας, να ακούτε την καρδιά σας, να απαιτείτε το δικαίωμά σας να σας βλέπει και να σας ακούει ο κόσμος. Σας χρειαζόμαστε τώρα, περισσότερο από ποτέ.

Περισσότερα από το VICE

«Απόγνωση. Αυτό» - Ο Σταμάτης και η Κατερίνα Μετανάστευσαν στα 56 τους για να Βρουν Δουλειά

Ο Saske Είναι 19 Χρονών και Ζει «σαν Rockstar»

Οι 30 πιο Απογοητευτικοί Έλληνες Κάτω των 30