Η Ανατριχιαστική Δίκη για την Αποπλάνηση Ενός Ανήλικου Θύματος σε Εκκλησιαστικό Ίδρυμα στην Αθήνα

Το πρωί της Πέμπτης 1 Μαρτίου εκδικάστηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών ακόμη ένα περιστατικό αποπλάνησης ανηλίκου. Το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο έκρινε ένοχο «εθελοντή» εκκλησιαστικού Ιδρύματος για αποπλάνηση ανηλίκου και του επέβαλε ποινή τριών ετών, η οποία όμως έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.

Πιο συγκεκριμένα, μια τρόφιμος που διέμενε σε εκκλησιαστικό ίδρυμα σε προάστιο των Αθηνών, όταν ήταν στο 14ο έτος της ηλικίας της, δέχτηκε ασελγείς πράξεις από τον τότε εθελοντή του ιδρύματος, ο οποίος είχε πλήρη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις, καθώς το επισκεπτόταν τακτικά με τη γυναίκα του προκειμένου να συνδράμουν όπως έλεγαν με εθελοντική εργασία. Το θύμα διέμενε στο Εκκλησιαστικό Ίδρυμα Προστασίας από την ηλικία των δέκα ετών, μέχρι τα 18 της, ενώ τα περιστατικά συνέβησαν το 2009 και συνεχίστηκαν μέχρι το 2010, όταν είχε συμπληρώσει το 14ο έτος της ηλικίας της. Ο εθελοντής τότε ήταν 52 ετών.

Στην κατάθεσή του, το θύμα υποστήριξε πως οι θωπείες έγιναν με τη συγκατάθεσή της και πως ο εθελοντής τής αγόραζε τηλεφωνικές κάρτες και τσιγάρα χωρίς να της παίρνει χρήματα. Όπως αναφέρθηκε στην ακροαματική διαδικασία, τα περιστατικά συνέβησαν στο αυτοκίνητο του εθελοντή, αλλά και εντός του ιδρύματος. Όταν το παιδί θέλησε να σταματήσει αυτήν την κατάσταση, ο τότε 52χρονος άρχισε να της ασκεί ψυχολογική πίεση, ενώ πήγε μέχρι και στο σχολείο της για να τη βρει, κάτι που κατέθεσε και η διευθύντρια του σχολείου.

Η υπόθεση έφτασε στη Δικαιοσύνη όταν μια από τις καθηγήτριες του σχολείου τής τότε 14χρονης τη ρώτησε τι συμβαίνει, επειδή την είδε φανερά στρεσαρισμένη και ψυχολογικά καταβεβλημένη. Τότε το παιδί εξομολογήθηκε τη «σχέση» που είχε δημιουργηθεί με τον 52χρονο και η καθηγήτρια ακολούθως ενημέρωσε τον Συνήγορο του Παιδιού ώστε να κινηθούν οι προβλεπόμενες νόμιμες διαδικασίες και να διερευνηθεί το περιστατικό.

VICE Video: Ανήλικοι Πρόσφυγες Πέφτουν Θύματα Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης στο Κέντρο της Αθήνας

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ανάμεσα στους μάρτυρες υπεράσπισης του κατηγορούμενου ήταν και τρεις πρώην τρόφιμοι του ιδρύματος, οι οποίοι εξακολουθούν όμως να είναι οικονομικά εξαρτώμενοι από το ίδρυμα αν και δεν διαμένουν πια στις δομές του μετά την ενηλικίωσή τους. Ο θύτης, από την πλευρά του, είχε κάνει μέχρι και μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση στο θύμα, αλλά και στη δασκάλα που ανακίνησε την υπόθεση, ενώ είχε μείνει και για έναν μήνα στις φυλακές της Τρίπολης, όπου βρίσκονται οι περισσότεροι παραβάτες αδικημάτων που συνδέονται με τη γενετήσια αξιοπρέπεια.

Ο εισαγγελέας, στην πρότασή του, πριν προτείνει την ποινή για τον δράστη, όχι μόνο «δηλητηρίασε» τα αυτιά όσων παρακολουθούσαν τη δίκη με ένα σεξιστικό κρεσέντο, αλλά η όλη αγόρευσή του κινήθηκε σε ένα εντελώς αντιπαιδαγωγικό πλαίσιο. Αν και δέχτηκε το ότι έγιναν οι θωπείες και όλες οι ασελγείς πράξεις που περιεγράφηκαν, δεν στάθηκε καθόλου στο εάν υπήρξε συνουσία μεταξύ τους (όπως κατήγγειλε το θύμα) και τόνισε πως οι ασελγείς πράξεις «ευχαριστούσαν και τους δύο», συμπληρώνοντας πως «Το θύμα θέλησε να το σταματήσει αυτό, ο κατηγορούμενος όχι και έτσι δημιουργήθηκε αυτή η ψυχολογική πίεση στο θύμα. Με τη συναίνεσή της έγιναν οι συναντήσεις. Το θύμα τα ήθελε όλα. Ενδεχομένως να τα προκάλεσε όλα. Το είχε ανάγκη».

Το θύμα μετά τα περιστατικά και τις καταγγελίες που έγιναν, έκανε 31 συναντήσεις στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο, παρακολουθήθηκε από παιδοψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Διαγνώστηκε με μετατραυματική διαταραχή στρες, ένα πολύ συχνό φαινόμενο σε παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση. Παρόλα αυτά, σε άλλο σημείο της πρότασης, ο εισαγγελέας ανέφερε πως «Δεν είναι κακός άνθρωπος ο κατηγορούμενος. Δεν έκανε κακό στο θύμα αν το καλοσκεφτούμε. Ενδεχομένως να τη βοήθησε κιόλας. Να της προσέφερε μια χαρά που την είχε ανάγκη αυτό το κορίτσι, που ήταν καταπιεσμένο και ταλαιπωρημένο για πολλά χρόνια. Αλλά ο νόμος είναι κατηγορηματικός. Με τους ανηλίκους πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα σχηματισμού βούλησης όπως σε έναν ενήλικο. Διότι, ο ανήλικος είναι πολύ ευαίσθητος και πολύ επιρρεπής στο να παρασυρθεί. Σίγουρα δεν της έκανε κακό, δεν είναι κακός άνθρωπος. Δεν μου δημιουργήθηκε αυτή η εντύπωση. Απλώς σε μια δεδομένη συγκυρία, βρέθηκε το θύμα στον δρόμο του και είχαν ανάγκη ο ένας τον άλλο». Προς έκπληξη όλων, δέχτηκε το ελαφρυντικό τού πρότερου έντιμου βίου λέγοντας πως «μέχρι να τη γνωρίσει ο κατηγορούμενος, είχε έναν έντιμο βίο». Έθεσε δηλαδή το βάρος της υπόθεσης στο παιδί και όχι στον ενήλικο.

Παράλληλα, ο εισαγγελέας μείωσε την αξία του περιστατικού λέγοντας πως «Κακώς γίνεται τόσος ντόρος για τέτοια πράγματα και οι συνάδελφοι τα κρίνουν όλα κακουργήματα πια. Έχουμε ξεχάσει τις ανθρωποκτονίες και ασχολούμαστε όλο με τέτοια». Τελικά, πρότεινε την ενοχή του εθελοντή μονάχα για το άρθρο 339 Α του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή απλή ασέλγεια σε ανήλικο που είχε συμπληρώσει το 14ο έτος της ηλικίας του, αλλά όχι το 15ο, ποινή πλημμεληματικού βαθμού δηλαδή. Ο δράστης καταδικάστηκε σε ποινή τριών ετών με αναστολή, κατά πλειοψηφία μόλις 4-3, ενώ όπως ειπώθηκε θα ασκήσει έφεση.

Το στοίχημα της χθεσινής δίκης δεν ήταν μόνο η δικαίωση του 23χρονου σήμερα θύματος και το να αποδειχθεί η ενοχή του «εθελοντή», αλλά η μη εποπτεία του ιδρύματος και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί. Κατά τη διάρκεια της δίκης η έδρα τόνισε αρκετές φορές πως το σύστημα διαπαιδαγώγησης του ιδρύματος είναι φανερά λανθασμένο, δέχτηκε πως οι ασελγείς πράξεις έγιναν μέσα στο ίδρυμα, ωστόσο το απάλλαξε από κάθε ευθύνη. Ο κατηγορούμενος αθωώθηκε για το άρθρο 342 ΠΚ που αφορά την εμπίστευση του παιδιού στον ίδιο από το ίδρυμα, κάτι που θα μετέτρεπε και την καταδίκη του από πλημμέλημα, σε κακούργημα αλλά θα έβαζε και τη διοίκηση του ιδρύματος σε περαιτέρω μπελάδες. Η μόνη που φρόντισε να διαφοροποιήσει τη θέση της ψηφίζοντας υπέρ στο να καταδικαστεί ο εθελοντής και για το συγκεκριμένο αδίκημα ήταν η πρόεδρος της Έδρας.

Όσα ακούστηκαν εντός και εκτός της δικαστικής αίθουσας φέρνουν για άλλη μια φορά στο φως τις συνθήκες στις οποίες αναγκάζονται να ζουν ορισμένα παιδιά σε κάποια Ιδρύματα Παιδικής Προστασίας. Το θύμα, μιλώντας στο VICE, περιέγραψε συνθήκες καταπίεσης, χωρίς ελεύθερο και ατομικό χρόνο, με πολλά στοιχεία ιδρυματοποίησης, χωρίς να δυνατότητα να κοινωνικοποιούνται οι τρόφιμοι με άλλα παιδιά της ηλικίας τους ή να έχουν δραστηριότητες εκτός του Ιδρύματος. «Φέρονταν και στους εφήβους και στις μικρότερες ηλικίες με τον ίδιο τρόπο και παρήχαν τα ίδια προνόμια. Δεν μας άφηναν να βγαίνουμε ποτέ, μας πήγαιναν θέατρο ή στον κινηματογράφο, Πάσχα και Χριστούγγενα. Αυτές ήταν οι μόνες εξωσχολικές δραστηριότητες που είχαμε» εξηγεί η 23χρονη. Φίλη και συμμαθήτρια του θύματος που βρισκόταν μαζί της στο δικαστήριο επεσήμανε στο VICE «Ήμασταν συμμαθήτριες έξι χρόνια. Όσες εκδρομές είχαμε πάει, δεν είχε έρθει ποτέ μαζί μας. Όχι γιατί δεν είχαν χρήματα. Γιατί δεν τους άφηναν να κάνουν τίποτα εκτός του ιδρύματος».

Εκπρόσωπος του Συνήγορου του Πολίτη αναφέρει στο VICE πως «Αν δεν φρόντιζε ο Συνήγορος του Παιδιού να κινήσει τις διαδικασίες ώστε να διωχθεί ποινικά το αδίκημα, η Διοίκηση του Ιδρύματος ήταν διατεθειμένη να το διερευνήσει μονάχα εσωτερικά», κάτι που κατατέθηκε και στην ακροαματική διαδικασία. Παράλληλα, όπως ανέφερε το θύμα, αλλά και ο εισαγγελέας στην πρότασή του, όταν το θύμα ανέφερε στην ηγουμένη του ιδρύματος τι συνέβαινε με τον εθελοντή, αν και φρόντισε να τον απομακρύνει από τη δομή, της απάντησε «εσύ φταις και να προσέχεις». Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως στη διοίκηση του ιδρύματος συμπεριλαμβάνεται η συγκεκριμένη ηγουμένη, δύο μοναχές, αλλά και ο μητροπολίτης της περιοχής της οποίας ανήκει το ίδρυμα, ως πρόεδρος.

Όπως είχε επισημάνει σε παλιότερη έκθεση του ο Συνήγορος του Πολίτη, τα σημαντικότερα προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί για τα ιδρύματα παιδικής προστασίας (δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου) είναι πολλά. Η έκθεση αναφέρει πως «Η νομοθεσία που καλύπτει τα δημόσια Ιδρύματα Παιδικής Προστασίας είναι αρκετά απαρχαιωμένη και ελλιπής, ενώ τα ιδρύματα ιδιωτικού δικαίου λειτουργούν στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς κανονικές άδειες, αφού το νομοθετικό πλαίσιο για την έκδοσή τους είναι ατελές. Δεν έχουν θεσπιστεί με νόμο πρότυπα και προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται, ενώ υπάρχει απουσία ενός σαφούς πλαισίου προδιαγραφών που πρέπει να πληρούνται από τα ιδρύματα, κάτι που καθιστά τον έλεγχο αυτό συχνά ανεπαρκή και αναποτελεσματικό».

Είχε διαπιστωθεί επίσης πως τα ιδιωτικά ιδρύματα δεν δεσμεύονται ως προς το προσωπικό που διαθέτουν, με αποτέλεσμα ορισμένα να λειτουργούν χωρίς εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό ή ακόμη και να στελεχώνονται πρωτίστως από εθελοντές, όπως και στην περίπτωση της δομής που φιλοξενούνταν το θύμα. Κάτι που είχε επίσης τονιστεί επίσης από τον Συνήγορο του Πολίτη είναι πως «Υπάρχουν ιδρύματα, που εποπτεύονται ελλιπώς, στα οποία επιβάλλονται στους φιλοξενούμενους ανήλικους ακραίοι κανόνες συμπεριφοράς, που αποκλίνουν από τα γενικά αποδεκτά πρότυπα της Ελληνικής κοινωνίας (π.χ. απαγόρευση παντελονιών στα κορίτσια, αυστηρές νηστείες, απαγόρευση συμμετοχής σε σχολικές εκδρομές, περιορισμός επικοινωνίας με γονείς, κ.λπ.)».

Το θύμα όταν έγιναν οι καταγγελίες ήταν 15 ετών. Παρέμεινε στο ίδρυμα μέχρι τα 18 της και στη συνέχεια έφυγε. «Μας άνοιγαν τα ντουλάπια και μας έπαιρναν τα πράγματα. Ό,τι δεν τους άρεσε, δεν μπορούσαμε να το έχουμε. Θυμάμαι πως πράγματα που αγόραζα με το χαρτζιλίκι που μου έστελνε η μητέρα μου και η θεία μου, τα έπαιρναν και τα πέταγαν στο τζάκι. Μετά τις καταγγελίες όλοι με αντιμετώπιζαν σαν να τους είχα προδώσει, δεν μου μιλούσαν πολύ και απλώς με είχαν στο περιθώριο χωρίς να ασχολούνται ιδιαίτερα», λέει η 23χρονη στο VICE, περιγράφοντας την πλήρη ιδρυματοποίηση των άλλων τρόφιμων του ιδρύματος.

Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που προέκυψε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας είναι πως το ίδρυμα έδωσε στον κατηγορούμενο στοιχεία και προσωπικά δεδομένα του θύματος. Στη δίκη κατατέθηκαν στα αναγνωστέα και διαβάστηκαν αποσπάσματα από το ημερολόγιο που διατηρούσε το θύμα, χωρίς κανείς να γνωρίζει πως αποσπάστηκαν τα γραπτά της από το ίδρυμα, γεγονός που αφήνει υπόνιες για το ότι η διοίκηση βοήθησε τον κατηγορούμενο να βρει προσωπικά δεδομένα του θύματος, κάτι που αναφέρθηκε και από την Πολιτική Αγωγή.

VICE Video: Οι Εξομολογήσεις Τριών Κοριτσιών που Απέδρασαν από μια Πολυγαμική Αίρεση

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ανάμεσα στο ακροατήριο βρίσκονταν και οι φεμινιστικές οργανώσεις Το Μωβ και Καμιά Ανοχή. Η Σίσσυ Βωβού, μέλος του Μωβ, έχοντας παρακολουθήσει την υπόθεση από την αρχή, τόνισε πως «Θεσμικά βλέπουμε για άλλη μια φορά πως το παιδί δεν προστατεύεται. Είδαμε τη σεξιστική ρητορική δια στόματος εισαγγελέα και κυρίως διαπιστώθηκε πως δεν υπάρχει πρόθεση να αλλάξει το καθεστώς των ιδρυμάτων και να υπάρξει κάποια εποπτεία». Το ίδιο τόνισε και ο Συνήγορος του Πολίτη λέγοντας πως «Το ίδρυμα δεν είχε καμιά πρόθεση να λειτουργήσει υπέρ του παιδιού. Το πρόβλημά του ήταν η φήμη του». Η Πολιτική Αγωγή, θίγοντας το ίδιο ζήτημα, υπογράμμισε πως «Η απόφαση είναι στην ουσία σκανδαλώδης. Ενώ το δικαστήριο δέχεται πως υπάρχουν ασελγείς πράξεις, τις αποσυνδέει πλήρως από το ίδρυμα. Ο εθελοντής έμπαινε στις δομές εξαιτίας της σχέσης εμπιστοσύνης που υπήρχε και αντίστοιχα η επαφή που είχε με το θύμα οφειλόταν στο ότι το θύμα ήταν τοποθετημένο στο ίδρυμα. Η διοίκηση εμπιστευόταν τους εθελοντές, τους ανέθετε καθήκοντα, υπήρχε λοιπόν μια εμπίστευση των παιδιών. Το ότι καταδικάστηκε για απλή ασέλγεια είναι μια δικαίωση όμως δεν αρκεί».

Το θύμα, πλέον, ζει μια άλλη ζωή. Στο συγκεκριμένο ίδρυμα βρέθηκε επειδή κακοποιήθηκε σε μικρή ηλικία μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Υπήρξε μια άπλετη κατάχρηση της ανηλικότητάς της σε κάθε προέκταση της υπόθεσης και της ζωής της. «Ξέρεις, εγώ είχα αποφασίσει ότι στα 18 μου θα έκανα τα πάντα για να φύγω από εκεί. Αυτό που θέλω είναι μόνο να φτιαχτεί το ίδρυμα. Να φτιαχτεί κάποιος νόμος που να προστατεύει τα παιδιά, να υπάρχει φύλαξη, προστασία για τους επόμενους», ανέφερε το θύμα μετά τη δίκη. Και στ' αλήθεια πώς θα αρχίσουμε να εξυγιαίνουμε τα Ιδρύματα Παιδικής Προστασίας, θρησκευτικά και μη, αν δεν μιλάμε καν για τα εγκλήματα που συμβαίνουν σ' αυτά; Αν δεν παραδεχτούμε πως υπάρχουν πολλές δομές που κάνουν λειτούργημα και άλλες που είναι σύχρονα κολαστήρια προφυλαγμένα από κάθε έλεγχο. Στην Ελλάδα ζουν σε δομές φιλοξενίας περίπου 3.000 παιδιά. Στην πραγματικότητα, η Πολιτεία και κανείς μας, δεν γνωρίζει το πώς.

Τα στοιχεία του θύματος και του ιδρύματος δεν αναφέρονται για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του θύματος.

Περισσότερα από το VICE

Η Ζωή και ο Περίεργος Θάνατος του Θεόδωρου Βενάρδου, του πιο Cool Ληστή της Σύγχρονης Ελλάδας

Ακροδεξιά και Εξέδρα: Η Περίπτωση του Ολυμπιακο

Μια Φωτογραφία-Χίλιες Λέξεις για την Υπόθεση Novartis