Το Κοινωνικό Μπούλινγκ Είναι Ίδιο στην Αθήνα από την Εποχή της Κερένιας Κούκλας

Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος έγραφε την Κερένια Κούκλα το μυθιστόρημα το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Πατρίς το 1908 και εκδόθηκε ως αυτοτελές βιβλίο το 1911, τη χρονιά του πρώιμου θανάτου του συγγραφέα, με φόντο μία Αθήνα που δοκίμασε τα συντηρητικά αντανακλαστικά της.

Κορυφαίο συμβολιστικό έργο της ελληνικής πεζογραφίας, η Κερένια Κούκλα προκάλεσε σάλο στην εποχή της, τόσο για τη δημοτική γλώσσα της, που στοίχισε στο έργο πολλές εκδοτικές περιπέτειες, όσο και για την τολμηρότητα του θέματος, που πήγαινε κόντρα στον καθωσπρεπισμό. Παραπάνω από έναν αιώνα μετά, η υπόθεση γίνεται όπερα και ανεβαίνει σε μία εξαιρετική παράσταση στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος με φόντο αυτή τη φορά μία Αθήνα πολύ διαφορετική στην όψη, αλλά όχι απαραίτητα στον καθωσπρεπισμό της.

Σύμφωνα με την υπόθεση «ο ωραίος Νίκος και η ασθενική Βεργινία ζουν σε ένα ταπεινό σπίτι στη λαϊκή Γαργαρέττα του 1900. Οι φθονερές γειτόνισσες εξωθούν την άρρωστη σε κατάρρευση. Για βοήθεια φέρνει στο σπίτι η θεια Ελέγκω την όμορφη Λιόλια. Ο Νίκος και η Λιόλια πηγαίνουν στο καρναβάλι και επιστρέφοντας ο Νίκος τραβά τη Λιόλια στην αγκαλιά του και τη φιλά. Λίγο καιρό μετά, η κατάκοιτη Βεργινία ζητά απ’ τον άνδρα της να πάνε με τη Λιόλια στους αγρούς να φέρουν άνθη και οι δυο νέοι σμίγουν ερωτικά. Το ίδιο βράδυ, αντικρίζοντας τυχαία το ζευγάρι αγκαλιασμένο στο φεγγαρόφωτο, η Βεργινία σωριάζεται νεκρή. Από τότε, το ζευγάρι συζεί ανύπαντρο, όμως η ανάμνηση της Βεργινίας δηλητηριάζει τη ζωή τους».

H νέα όπερα σε δύο πράξεις από τον διαδιακεκριμένο συνθέτη Τάσο Ρωσόπουλο μετά από παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, πάνω σε λιμπρέτο του Γιάννη Σβώλου παίζεται μέχρι τις 23 Μαρτίου σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου με τη σκηνοθετική ματιά του Σίμου Kακάλα, ο οποίος όπως λέει στο VICE ότι το κοινωνικό μπούλινγκ είναι αυτό που δεν έχει αλλάξει από την εποχή του Χρηστομάνου μέχρι σήμερα.

VICE: Όσο μελετούσατε το κορυφαίο αυτό αθηναϊκό μυθιστόρημα, τί ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε περισσότερο;
Σίμος Κακάλας: Η γλώσσα του Χρηστομάνου, η τόλμη του για την εποχή, το πώς σκιαγραφεί τους χαρακτήρες και η αγάπη με την οποία τους περιβάλλει. Αυτή η τρυφερότητα που έχει για τους χαρακτήρες του, την οποία έχουν οι πολύ μεγάλοι συγγραφείς. Είναι μεταξύ έρωτα και θανάτου ο τρόπος που τα έχει μπλέξει και τα παρουσιάζει.

Το έργο είχε προκάλεσε σάλο στην εποχή του, τόσο για τη δημοτική γλώσσα, όσο και για την τολμηρότητα του θέματος. Τί στοιχεία βρίσκεται κοινά με την Αθήνα του τότε και του τώρα σε σχέση με τον καθωσπρεπισμό και τα ζητήματα που θίγει το έργο;
Το κοινωνικό μπούλινγκ. Η Αθήνα από την εποχή του Χρηστομάνου μέχρι σήμερα έχει αλλάξει σαν τόπος πάρα πολύ. Πρόκειται για μία πόλη που δεν αναγνωρίζουμε σχεδόν καθόλου πέρα ίσως από το Καλλιμάρμαρο ή του Φιλοπάππου, που αναφέρει. Όλο το υπόλοιπο δεν υπάρχει. Έχει θαφτεί κάτω από τόνους τσιμέντου. Αλλά το κοινωνικό μπούλινγκ είναι δυνατό. Βλέπεις ότι είναι μία συνήθειά μας.

Το Δυνατότερο Ηχοσύστημα Αυτοκινήτου στον Κόσμο Made in Greece

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Έχουμε λύσει τα ζητήματα που έθιγε πριν τόσα χρόνια το έργο;
Πολλές φορές πιστεύουμε ότι τα έχουμε λύσει ίσως αν συνομιλούμε με το προοδευτικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας αλλά βλέποντας τα πράγματα λίγο πιο ρεαλιστικά νομίζω ότι είναι οφθαλμοφανές το ότι δεν έχουν λυθεί. Πρέπει να πέσει πολύ νερό στο αυλάκι.

Θεωρείτε ότι οι παράνομοι έρωτες αποτελούν ακόμα ταμπού στην κοινωνία μας;
Όχι, δεν νομίζω ότι είναι αυτό. Σε αυτό έχουμε λίγο προχωρήσει σε σχέση με πριν 100 χρόνια σε κάποια τέτοια ζητήματα. Πλέον είναι κάτι κατακριτέο ή κάτι που δημιουργεί πόνο, αλλά όπως θα δημιουργούσε και παντού. Στην Ελλάδα βέβαια πάντα είχαμε και τη νοοτροπία κάνε ό, τι θες αρκεί να μην το μάθουνε ή κάνε ό, τι θες στο κρεβάτι σου αρκεί να μην προκαλείς.

Το έργο έγινε όπερα από τον συνθέτη Τάσο Ρωσόπουλο, πάνω σε λιμπρέτο του Γιάννη Σβώλου. Τί σκηνοθετικές προκλήσεις είχατε εσείς;
Η ταχύτατη εναλλαγή χώρων στο δεύτερο μέρος ήταν μία πρόκληση. Όλα λύνονται, απλά η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι είναι ένα καινούριο έργο, οπότε δεν έχεις την ευκαιρία να ακούσεις τη μουσική του. Όλα άλλωστε ορίζονται από τη μουσική στην όπερα. Το ότι διάβασα το λιμπρέτο κι άκουσα τη μουσική στο πιάνο ήταν βοηθητικό, όμως το έργο το κατάλαβα ουσιαστικά όταν μπήκε η ορχήστρα. Κι αυτό είναι το πιο δύσκολο. Γιατί δεν έχεις για παράδειγμα το Ριγκολέτο να το ακούσεις σε 100 διασκευές, είναι κάτι που χτίζεται εκείνη τη στιγμή. Οπότε ζεις με την αγωνία και λες "άραγε θα πετύχουν αυτά έτσι όπως τα έχω βάλει; Θα δένουν τελικά μεταξύ τους;"

Φαντάζομαι όμως ότι υπάρχει κι ένα όμορφο συναίσθημα που είστε εσείς που σκηνοθετείτε το πρώτο εγχείρημα.
Ακριβώς. Έχει δύο όψεις. Μια θετική και μια αρνητική. Η αρνητική είναι αυτή η αγωνία που ζεις. Που δεν έχεις ιδέα τι κάνεις και πας ψαχουλεύοντας. Και από την άλλη σου δημιουργεί μία συγκίνηση, καθώς είναι ένα καινούριο έργο κι έχει αρκετή αδρεναλίνη το εγχείρημα.

Τί θα λέγατε στους νεότερους ανθρώπους ώστε να μπουν στην διαδικασία να επιλέξουν να έρθουν να δουν ένα έργο στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και συγκεκριμένα την Κερένια Κούκλα;
Συνηθίζεται να προσελκύουμε τους νέους μέσα από νεανικές συσκευασίες ή με καινούρια υλικά. Όταν για παράδειγμα παρουσιάζεις ένα παλιό φαγητό μέσα σε νέα συσκευασία. Δεν θα έλεγα ότι είναι κάτι τέτοιο. Το έργο έχει αρκετά σύγχρονα στοιχεία, έχει κάποια μεταμοντέρνα στοιχεία αλλά νομίζω ότι είναι ενδιαφέρον το όλο εγχείρημα. Εγώ θα ενδιαφερόμουν μόνο και μόνο να δω μία ελληνική όπερα. Από την άλλη είναι μία φοβερή ιστορία από έναν άνθρωπο και εκκεντρικό και πρωτοπόρο. Που εκείνη τη εποχή άφησε ένα στίγμα και θα ήθελα πολύ να το γνωρίσω. Σε όλητη διαδικασία άλλωστε με ενδιέφερε πάρα πολύ ο Χρηστομάνος σαν προσωπικότητα.

Ποια είναι τα πλάνα σας; Τι ετοιμάζετε;
Ετοιμάζομαι να φύγω στην Κύπρο όπου θα σκηνοθετήσω το Ουζερί Τσιτσάνης για το θέατρο Δέντρο και μετά μέσα στο καλοκαίρι θα ετοιμάσω κάποια πρότζεκτ για το χειμώνα. Παράλληλα θα έχω και την άλλη μου ασχολία, την διδασκαλία υποκριτικής στο μουσικό χωριό στο Πήλιο.

Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος 21, 22, 23 Μαρτίου 2019 / Ώρα έναρξης: 20.30

Περισσότερα από το VICE

Η Εργασία του Μεταπτυχιακού Φοιτητή Αλέξη Τσίπρα για τα Προσφυγικά

Διαρκεί Ώρες ή και Μέρες - Τα Πρώτα Στοιχεία για το Chemsex στην Ελλάδα

«Χειρότερο Κακό Δεν θα Κάνει»- Η Νίκαια Περιμένει το Μετρό