Σε ένα Υπόγειο στην Ιπποκράτους Μαθαίνεις να Σέρνεις τον Χορό για τα Πανηγύρια στα Νησιά

Τα τελευταία χρόνια ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της γενιάς μας φαίνεται να κυνηγάει τα πανηγύρια και τα γλέντια κάθε καλοκαίρι, νησί το νησί, χωριό το χωριό, ως έναν νέο τρόπο ψυχαγωγίας που επιστρέφει στις παραδοσιακές ρίζες. Από τα μοδάτα πανηγύρια της Ικαρίας και της Αμοργού, μέχρι τα πιο ψαγμένα γλέντια της Κύθνου, της Αστυπάλαιας και των πιο μικρών νησιών, οι νέοι πιάνονται από τα χέρια και χορεύουν ιδρωμένοι χωρίς ανάσα, μέχρι να ακουστεί το «Όταν χαράζει στο Αιγαίο είναι όμορφα σου λέω» και η ορχήστρα να σταματήσει να παίζει, καθώς έχει πια ξημερώσει.

Αν βρεθείς σε κάποιο πανηγύρι το καλοκαίρι θα δεις ότι υπάρχει μία μάχη μεταξύ αυτών που το' χουν με τα βήματα και με τους γκρούβαλους - αυτούς δηλαδή που, όταν ο υπόλοιπος κόσμος χορεύει, χοροπηδούν άτακτα λες και βρίσκονται σε rave πάρτι. Ένας από τους λόγους που είναι γεμάτες οι αίθουσες των σχολών χορού παραδοσιακών χορών στην Αθήνα, είναι αυτός, να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να ανταποκριθούν στις χορευτικές απαιτήσεις του καλοκαιριού. Για τον Χορευτικό Τομέα του Πανεπιστημίου Αθηνών έμαθα σε ένα τέτοιο πανηγύρι, από άτομα που πήγαν εκεί για να μπορούν να χορεύουν χωρίς να μοιάζουν γκρούβαλοι. Το γεγονός μάλιστα ότι τα μαθήματα είναι δωρεάν, τα έχει μετατρέψει στον μεγαλύτερο πόλο έλξης για τους λάτρεις των παραδοσιακών χορών στην Αθήνα.

«Το 1976 ιδρύεται από μια ομάδα φοιτητών με μεράκι και αγάπη για την παράδοση ο Χορευτικός Τομέας του Π.Ο.Φ.Π.Α. Ο Πολιτιστικος όμιλος απαρτίζεται από τέσσερις τομείς, Θεατρικό, Χορευτικό, Κινηματογραφικό και Φωτογραφικό. Τα μαθήματα γίνονται στο υπόγειο της Πανεπιστημιακής Λέσχης, στο 15 της Ιπποκράτους. Άλλωστε είμαστε κομμάτι του Πανεπιστημίου Αθηνών και λειτουργούμε κάτω από τη στέγη του. Εδώ, μπορούν να έρθουν φοιτητές, αλλά και μη φοιτητές. Η λειτουργία του χώρου στηρίζεται στην εθελοντική δράση και στην προσφορά. Είμαστε στην ουσία μία παρέα. Οι δάσκαλοι και όλοι όσοι εμπλέκονται δουλεύουν αφιλοκερδώς. Τα μαθήματα είναι δωρεάν, υπάρχει μία συμμετοχή ως συνεισφορά για τη λειτουργία του χώρου, αλλά δεν είναι υποχρεωτική. Κατά καιρούς γίνονται παραστάσεις στις οποίες οι χοροί παρουσιάζονται με τις παραδοσιακές φορεσιές που διαθέτει ο χορευτικός τομέας στο βεστιάριό του και μετα οποία έγινε και η φωτογράφιση», μου λέει η Κατερίνα Τσάμη, αναπληρώτρια εκπρόσωπος της διοικούσας επιτροπής.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία τάση από όλο και περισσότερα άτομα να ξεκινούν παραδοσιακούς χορούς. Όπως λέει η Κατερίνα, «Κάθε χρονιά έχουμε 140-150 νέα μέλη και φυσικά συνεχίζουν και οι παλαιότεροι. Έχουμε περίπου 250-300 φοιτητές ετησίως και περίπου 120 μη φοιτητές, με βάση τα στοιχεία του 2016. Υπάρχουν μαθήματα καθημερινά. Χωρίζονται σε Α', Β' και Γ΄ τάξη, ανάλογα με το επίπεδο και μάλιστα η Α' τάξη έχει δύο διαφορετικές μέρες με την ίδια ύλη. Έχουμε τμήμα κρητικών χορών, χορωδίας και παραστάσεων. Οι εγγραφές μας συνεχίζονται μέχρι και τον Μάρτιο, ενώ ξεκινούν τον Σεπτέμβριο».

Το μάθημα που παρακολουθώ είναι για αρχάριους. Το κλίμα είναι απίστευτα φιλικό και φαίνεται ότι οι μαθητές έχουν έρθει στο κέφι. Από τα ηχεία ακούγονται μουσικές από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας και οι δασκάλες δείχνουν τα βήματα.«Τα περισσότερα μέλη που ξεκινούν, πηγαίνουν και σε γλέντια, συμμετέχουν σε πανηγύρια το καλοκαιρι, έχουν μεράκι και τα ψάχνουν όλο τον χρόνο».

Όταν ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, η Ειρήνη Μπαριανάκη ήταν φοιτήτρια στο Πάντειο και πλέον είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Χαροκόπειο. «Θέλω να πω για το πόσο αγάπη υπάρχει σε αυτόν τον χώρο, τόσο για την παράδοση, όσο και για τον χορό, για το πώς περνάει αυτή η νοοτροπία από τον καλύτερο χορευτή στον αρχάριο φοιτητή που έρχεται». Σε σχέση με τη νέα τάση που υπάρχει στη νεολαία για τους παραδοσιακούς χορούς, η Ειρήνη σχολίασε πως την έχει παρακινήσει, αλλά η ίδια είχε και προσωπική εμπειρία από τα νησιώτικα γλέντια: «Επειδή έχω καταγωγή από την Κάρπαθο, είχα ζήσει τα γλέντια και τα πανηγύρια. Από μικρή είχα ερεθίσματα από το σπίτι μου πάνω στην παραδοσιακή μουσική και τον χορό. Πλέον, σε πολλά νησιά έχει γίνει μόδα και μπερδεύουμε την παράδοση με τη διασκέδαση».

Ο Παντελής ξεκίνησε φέτος στον χορευτικό όμιλο. Είναι από τη Λακωνία και είναι πρωτοετής φοιτητής στην Ιατρική Αθηνών.«Τους βασικούς χορούς που χορεύουμε στα πανηγύρια, τους ήξερα από μικρός. Υπήρχαν όμως χοροί που δεν ήξερα και ήταν ένας από τους λόγους που ήθελα να ασχοληθώ. Στη γενιά μας υπάρχει μία τάση προς το παραδοσιακό και ίσως να έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε την αξία της παράδοσης γενικότερα και των παραδοσιακών χορών. Μετά από μία κάμψη που υπήρχε τις τελευταίες δεκαετίες, πιστεύω ότι πλέον υπάρχει μία στροφή, όπως υπάρχει και προς το αντίθετο, προς την ξενομανία».

Ανάμεσα στους φοιτητές είναι και ο Μασούντ Αλί Μασάου, ένας 24χρονος πρόσφυγας από τη Συρία που έχει έρθει στην Αθήνα τους τελευταίους μήνες και έχει εγκλωβιστεί εδώ, μετά το σφράγισμα των συνόρων. Μία γνωστή του τού είπε για το τμήμα παραδοσιακών χορών και ήρθε να γραφτεί: «Με έχουν υποδεχτεί με τον καλύτερο τρόπο τα παιδιά εδώ. Μου αρέσουν πολύ οι παραδοσιακοί χοροί της Ελλάδας και μου θυμίζουν τους κούρδικους από την πατρίδα μου».

Η Πόπη Σπάχου είναι δασκάλα στον χορευτικό τομέα από το ΄83. Μου λέει πως «μαζευόμαστε και το γλεντάμε και μεταξύ μας. Είμαστε σαν οικογένεια. Έχουν γίνει γάμοι και φιλίες τόσα χρόνια. Το βασικό είναι ότι εμείς είμαστε όλοι εθελοντές, δεν πληρωνόμαστε». Η ίδια βλέπει χρόνο με το χρόνο την αίθουσα να γεμίζει όλο και περισσότερο: «Βλέπω θετικά αυτή τη στροφή της νεολαίας στον συγκεκριμένο τρόπο διασκέδασης. Θυμίζει κάτι από τα παλιά στη διασκέδαση, μια εποχή που άλλαζαν τα πράγματα στην ελληνική κοινωνία όσοι ζούσαν εδώ έφερναν από την επαρχία την παράδοσή τους. Στα παιδιά αρέσει η εκμάθηση χορών και η παράδοση γενικότερα και αυτοί που ασχολούνται πιο ενεργά, θέλουν να μάθουν τα πάντα, καθώς το καλοκαίρι πηγαίνουν σε πανηγύρια και σε μέρη που έχει παραδοσιακό ενδιαφέρον», καταλήγει.

Λίγο προτού φύγω, οι μαθητές με τραβούν και μπαίνω μαζί τους στο μάθημα, ενώ από τα ηχεία ακούγεται το «Όλο ούζο, ούζο, ούζο, το βαρέθηκα». Μέχρι να τελειώσει το τραγούδι, μου είχαν μάθει τον πρώτο μου χορό - αργιλαμά αντικριστό.

Περισσότερα από το VICE

«Είμαι Ηθοποιός και Άτομο με Αναπηρία στην Ελλάδα - Θέλω να Αλλάξει ο Ρατσιστικός Νόμος 370/'83»

Το «Fast and Furious» Προέβλεψε Όλες τις Τάσεις της Μόδας για το 2017, Πριν από 15 Χρόνια

Πέρασα Δύο Μήνες στα Γραφεία μιας Οργάνωσης του Αρτέμη Σώρρα