«Νιώθουμε Παγιδευμένοι» - Η Μαρτυρία Ενός Πρόσφυγα Από την Υγειονομικά Αποκλεισμένη Μόρια

Update 9/9/2020 , 9:03: Φωτιά ξέσπασε στο ΚΥΤ της Μόριας αφήνοντας περισσότερους από χιλιάδες αιτούντες άσυλο στο δρόμο. Είχαν προηγηθεί επεισόδια με αφορμή την ανακοίνωση των νέων 35 κρουσμάτων στη δομή. Σύμφωνα με πληροφορίες, συγκρούστηκαν πρόσφυγες που αρνούνταν να μπουν σε απομόνωση με πρόσφυγες που επεσήμαιναν τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Την ίδια ώρα, oμάδες προσφύγων φέρεται να προσπάθησαν να διαφύγουν του ΚΥΤ για να αποφύγουν τη μετάδοση του κορονοϊού.

Μία ανακοίνωση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου το μεσημέρι της Τετάρτης 2 Σεπτεμβρίου, ήρθε να επιβεβαιώσει κι επίσημα αυτό που από τις αρχές Μαρτίου τρομοκρατούσε πρόσφυγες, μετανάστες και ανθρωπιστικές οργανώσεις: το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στη Μόρια, στο μεγαλύτερο camp προσφύγων στην Ευρώπη.

Ο ασθενής ήταν ένας 40χρονος άνδρας από τη Σομαλία που, σύμφωνα με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, είχε αναγνωριστεί ως πρόσφυγας αλλά εξακολουθούσε να διαμένει στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης για να έχει εξασφαλίσει πρόσβαση σε στέγη και φαγητό . Είχε φύγει από το νησί στις 17 Ιουλίου και επέστρεψε στο camp λίγες μέρες πριν διαγνωστεί θετικός στον COVID-19.

Η ενημέρωση για το πρώτο κρούσμα κορονοϊού τη Μόρια συνοδεύτηκε από την ανακοίνωση του υπουργείου για την άμεση εφαρμογή αυστηρού lockdown στη δομή με ισχύ μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου. Μέσα σε αυτό το διάστημα κανένας δεν θα μπορεί να εξέρχεται της δομής, εκτός και αν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι. Μόνο το προσωπικό ασφαλείας θα μπορεί να εισέρχεται στο ΚΥΤ και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι φορά στολή προστασίας από τον κορονοϊό.

Εώς την ώρα σύνταξης του άρθρου, 35 άτομα είχαν ανιχνευθεί θετικά στον κορονοϊό. Μεταφέρθηκαν όλα σε ειδικό χώρο απομόνωσης. Από το σύνολο των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, μόνο ένα εμφάνισε συμπτώματα COVID-19. Τα υπόλοιπα ήταν ασυμπτωματικά.

«Η κοινωνική απόσταση είναι αδύνατο να τηρηθεί εδώ», λέει στο VICE μέσω της εφαρμογής WhatsApp o 30χρονος Αφγανός Deen Mohammad Alizadah, ο οποίος διαμένει στη Μόρια τους τελευταίους εννέα μήνες.

Εξηγεί πως οι κακές συνθήκες διαβίωσης στη Μόρια, όπως ο συνωστισμός και η μειωμένη πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, κάνουν σχεδόν αδύνατη την προστασία των προσφύγων και μεταναστών από τον κορονοϊό.

«Είναι πολύ τρομακτικό. Τις επόμενες μέρες φοβόμαστε ότι θα είναι εκατοντάδες τα νέα κρούσματα». Αργότερα παραδέχεται, «νιώθουμε παγιδευμένοι».

Λόγω του υπερπληθυσμού, ένας πρόσφυγας στη Μόρια μπορεί να περάσει καθημερινά περισσότερες από τέσσερις ώρες σε ουρές για να φάει, να πλύνει τα χέρια του ή να επισκεφθεί την τουαλέτα.

Η καθημερινότητα αυτή μέχρι πρότινος ήταν απλώς εξαντλητική. Τώρα εξελίσσεται σε μία ρουτίνα δυνητικά δολοφονική.

«Για να κάνεις οτιδήποτε στη Μόρια πρέπει να περιμένεις σε ουρά για το φαγητό, για την τουαλέτα, για τα πάντα. Μέχρι σήμερα οι άνθρωποι ένιωθαν ασφάλεια με το ότι ο κορονοϊός ήταν εκτός του camp και περίμεναν κανονικά στις ουρές για να πάρουν φαγητό ή να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Τώρα φοβούνται όμως, δεν έχουν καμία άλλη επιλογή».

Εξηγεί στο VICE πόσο χρόνο ξοδεύει ένας διαμένων στη δομή για να εξυπηρετήσει πολύ βασικές ανάγκες. «Η διανομή του φαγητού γίνεται τρεις φορές την ημέρα. Εκεί πρέπει να περιμένεις ανάμεσα σε χιλιάδες ανθρώπους και έρχεσαι σε άμεση επαφή μαζί τους, για δύο και τρεις ώρες».

Η ίδια συνθήκη, όπως εξηγεί, επικρατεί και στις τουαλέτες, μόνο που εκεί ο χρόνος αναμονής είναι ελαφρώς μικρότερος - περίπου μία ώρα.

«Δεν γίνεται να μείνεις στη σκηνή και να μη φας, δεν γίνεται να μην πας στην τουαλέτα. Ίσως αυτό να μπορούν να το αντέξουν ενήλικοι άνθρωποι, αλλά τι θα κάνεις με τα παιδιά; Πρέπει να φάνε», σχολιάζει.

Παρομοίως, για να επισκεφθεί κάποιος γιατρό εντός της δομής θα πρέπει να στηθεί σε ουρά για τουλάχιστον μία ώρα. Σύμφωνα με τον Alizadah, οι γιατροί και νοσηλευτές που καλούνται να εξυπηρετήσουν χιλιάδες άτομα στη Μόρια δεν είναι περισσότεροι από 30 - εξού και η αναμονή.

O Alizadah υποστηρίζει πως λόγω του υπερπληθυσμού, δεν έχει καταστεί δυνατό μέχρι σήμερα να διανεμηθούν μάσκες σε όλους τους διαμένοντες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού κατά τη διάρκεια της πολύωρης αναμονής.

«Μας έχουν δώσει ελάχιστες μάσκες. Κάποιες ΜΚΟ έχουν πάρει την πρωτοβουλία να διανείμουν μάσκες όμως καμία οργάνωση δεν έχει τη δυνατότητα να χορηγήσει σε όλους τους διαμένοντες», λέει.

Όπως εξηγεί στο VICE o Alizadah, για να βγει πλέον κάποιος εκτός της δομής πρέπει να συντρέχει πολύ σοβαρός ιατρικός λόγος. «Αν κάποιος χάσει τις αισθήσεις του, αιμορραγεί ή πάθει έμφραγμα, ίσως να μπορέσει να βγει από το camp για να εξεταστεί από γιατρό», λέει αντιπαραβάλλοντας την καραντίνα που είχε επιβληθεί νωρίτερα μέσα στον χρόνο στη δομή κατά την οποία, σύμφωνα με τη μαρτυρία του, μπορούσε κανείς να πάρει άδεια για να περπατήσει, να ψωνίσει ή κάνει επίσκεψη σε γιατρό για λιγότερο σοβαρούς ιατρικούς λόγους.

Στις αρχές του Μαρτίου, όταν η πανδημία άρχισε να εξαπλώνεται και στην Ελλάδα, μία ομάδα προσφύγων προχώρησε πρωτοβουλιακά στη δημιουργία μίας αυτοοργανωμένης ομάδας με το όνομα Moria Corona Awareness Team («Ομάδα για την Ενημέρωση σχετικά με τον Κορονοϊό στη Μόρια»). Στόχος τους ήταν να ενημερώσουν τον πληθυσμό του ΚΥΤ για τον νέο κορονοϊό, καθώς και για τους τρόπους προστασίας από αυτόν. Ο Alizadah συμμετέχει σε αυτή την ομάδα.

«Ξεκινήσαμε να μοιραζόμαστε με τον κόσμο μέσα στο camp πληροφορίες για τον ιό, πώς μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα στο ΚΥΤ κτλ.  Ο κόσμος ανταποκρίθηκε πολύ καλά σε αυτό».

Μίλησαν δια ζώσης με τους διαμένοντες και τους εξήγησαν πώς να φορούν τη μάσκα, πώς να πλένουν τα χέρια τους, πώς να κρατούν κοινωνική απόσταση, όταν αυτό είναι δυνατό. Τους προέτρεψαν, επίσης, να αποφεύγουν να αγγίζουν τα μάτια και τη μύτη τους. Τους συμβούλευσαν να πλένουν τα χέρια τους τουλάχιστον τρεις φορές, αν δεν μπορούν να το κάνουν συχνότερα ελλείψει τρεχούμενου νερού. Ύστερα κρέμασαν αφίσες στο ΚΥΤ για να υπενθυμίζουν στους διαμένοντες τη σημασία των μέτρων ατομικής προστασίας.

Την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου, 20 ανθρωπιστικές οργανώσεις εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία προειδοποιούν ότι η καραντίνα της Μόριας δεν προστατεύει τη δημόσια υγεία. Χαρακτηριστικά αναφέρουν πως ο πλήρης υγειονομικός αποκλεισμός «ούτε λύνει ούτε απαντάει σε βασικές ανησυχίες για την υγεία των φιλοξενούμενων. Αντίθετα, μάλλον υποβιβάζει ακόμη περισσότερο την ευάλωτη (ψυχική και σωματική) υγεία των αιτούντων άσυλο, ενώ τους αφήνει εκτεθειμένους σε υψηλό κίνδυνο απέναντι στον COVID-19».

Παράλληλα, στην ανακοίνωση επισημαίνεται πως το υπουργείο καταχρηστικά συνδέει την καραντίνα με την ανάγκη δημιουργίας κλειστών κέντρων κράτησης, όπου οι διαμένοντες δεν θα έχουν ούτως ή άλλως τη δυνατότητα εξόδου -ένα σχέδιο που έχει αρχίσει ήδη να υλοποιείται από την κυβέρνηση.

Ακολουθήστε την Κορίνα Πετρίδη στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Ο Αρχηγός της Αστυνομίας που Έφτασε να Γίνει Μέχρι και Σύνθημα των Αναρχικών

Η Καλύτερη Απάντηση στον Κώστα Κυρανάκη Ήρθε από το Facebook

Η Ικαρία Χωρίς τα Πανηγύρια στο Καλοκαίρι του Covid

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.