Τμήμα του οικισμού στο Μάτι, όπως φαίνεται από το Google Maps.
Το Μάτι, το πεδίο θανάτου στην ανατολική Αττική, είναι πολύ κοντά στο ελληνικό μοντέλο αυτού που ορίζουμε ως παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο. Ένας οικισμός που χτίστηκε με προδιαγραφές της δεκαετίας του '60 για να φιλοξενήσει πολύ μικρότερο αριθμό ανθρώπων από τον σημερινό. Κι επιπλέον, αυθαίρετα κτίσματα που αργότερα τακτοποιήθηκαν, στενοί ή σχεδόν ανύπαρκτοι δρόμοι, καμία πλατεία, ελεύθερος χώρος και φυσικά ούτε λόγος για πρόβλεψη σχεδίου εκκένωσης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το πιο κρίσιμο: Το Μάτι είναι ένα παραθαλάσσιο θέρετρο χωρίς ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα.
Το μεσημέρι της Τετάρτης έγινε viral η ανάρτηση μιας ειδικού στο Facebook. Η Μαργαρίτα Καραβασίλη, πρώην ειδική γραμματέας των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος έγραψε: «Κάποτε, κατά τη δεκαετία του '90, είχα στην ευθύνη μου την εκπόνηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Νέας Μάκρης, στον οποίο ανήκει διοικητικά και η πληγείσα περιοχή στο Μάτι. Το μεγαλύτερο ποσοστό του Δήμου δεν μπορούσε να ενταχθεί στο σχέδιο πόλης, λόγω του δασικού του χαρακτήρα και των μη οριοθετημένων ρεμάτων. Είχα τότε δεχτεί τεράστιες πιέσεις και απειλές για να συμπεριλάβω στο σχέδιο και τους δασικούς θύλακες, μεταξύ των οποίων και της περιοχής στο Μάτι, κάτι που προφανώς δεν έκανα.
«Είχα δεχτεί πιέσεις και απειλές για να συμπεριλάβω στο σχέδιο και τους δασικούς θύλακες, κάτι που προφανώς δεν έκανα» - Μαργαρίτα Καραβασίλη, πρώην ειδική γραμματέας των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος
»Θυμάμαι ότι το ΓΠΣ της Νέας Μάκρης εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας μετ’ επαίνων. Σήμερα αναρωτιέμαι πόσες τροποποιήσεις του ΓΠΣ έγιναν έκτοτε, αν και πότε εντάχθηκε στο σχέδιο το Μάτι. Και αν έχει ενταχθεί, άραγε με ποιες προϋποθέσεις και ποιες θυσίες έγινε». Την ίδια μέρα, η κ. Καραβασίλη μίλησε στο Real fm. «Δυστυχώς το κράτος είναι "λαδωμένο", όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες, δυστυχώς. Εγώ το 1992, εάν είχα υποχωρήσει και είχα βάλει τη γραμμή λίγο πιο εκεί για να εντάξω κάποια "φιλέτα", θα ήμουν τώρα με περιουσία», είπε. «Αυτό γινόταν, θα πάρεις οικόπεδο και θα μοσχοπουλήσεις, βάλε τη γραμμή πιο εκεί, αυτές ήταν οι πιέσεις».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο μεγαλύτερο μήκους του παραλιακού δρόμου στο Μάτι, η πρόσβαση στη θάλασσα είναι εφικτή μόνο μέσω μικρών ανοιγμάτων όπως το παραπάνω.
Η εικόνα στο Μάτι είναι αποκαρδιωτική. Σπίτια, ξενοδοχεία και ταβέρνες έχουν χτιστεί ως το κύμα. Δεν σημαίνει ότι όλα αυτά δεν είναι τυπικά νόμιμα, είτε είναι εντός είτε εκτός σχεδίου. Όμως, σε κάθε περίπτωση ελεύθερη πρόσβαση προς τη θάλασσα δεν υπάρχει. Ιδιοκτήτες σπιτιών στην πρώτη γραμμή έχουν οι περισσότεροι χτίσει τσιμεντένιους φράχτες. Υπάρχουν μόνο μικρά ανοίγματα στις μάντρες ή κάποια κενά μεταξύ των οικοπέδων, πλάτους ενάμιση μέτρου το πολύ, από τα οποία μόλις που μπορείς να δεις την αμμουδιά. Μια αναζήτηση στη δορυφορική εικόνα του Google Maps στο διαδίκτυο, αρκεί για να αποτυπωθεί το αδιανόητο. Το Μάτι είναι ένα θέρετρο σχεδόν κλεισμένο πίσω από ένα παραθαλάσσιο τείχος.Το βράδυ της Δευτέρας, όταν οι φλόγες πέρασαν στην κάτω πλευρά της λεωφόρου Μαραθώνος και άρχισαν να πνίγουν τον οικισμό, εκατοντάδες άνθρωποι μπήκαν στα αυτοκίνητα για να φύγουν. Εγκλωβίστηκαν αμέσως στον παραλιακό δρόμο, την κατ' ευφημισμό μόνο λεωφόρο Ποσειδώνος, πλάτους δέκα μέτρων. Όσοι δεν έχασαν επί τόπου τις αισθήσεις τους, άρχισαν να τρέχουν προς τη θάλασσα. Έψαχναν ελεύθερη πρόσβαση και όπως φαίνεται δεν μπορούσαν να βρουν. Αυτό φέρεται σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις να συνέβη και στην περίπτωση των 25 ατόμων, που βρέθηκαν νεκροί στο ίδιο οικόπεδο, λίγα μέτρα από την ακτογραμμή.
Η καταστροφή στον οικισμό Μάτι, όπως αποτυπώνεται από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service – Mapping.
Την ίδια στιγμή, τα στατιστικά στοιχεία της Κτηματολόγιο ΑΕ είναι αποκαλυπτικά αναφορικά με τις λεγόμενες «οικιστικές πυκνώσεις» στην ανατολική Αττική, δηλαδή τους οικισμούς αυθαιρέτων σε δασικές περιοχές, που δεν χρειάζεται να δηλωθούν στους δασικούς χάρτες. Στον δήμο Μαραθώνα είναι περίπου 12.000 στρέμματα και στον δήμο Ραφήνας περίπου 7.500 στρέμματα. Εκτιμάται ότι δεκάδες χιλιάδες επιπλέον στρέμματα στην ευρύτερη περιοχή έχουν εκχερσωθεί παράνομα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο μεταξύ, η ελληνική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κατέθεσε αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενεργοποίηση της υπηρεσίας Copernicus/Emergency Management Service – Mapping. Το αίτημα έγινε δεκτό και το αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να υπάρξουν δεδομένα από την ανάλυση δορυφορικών εικόνων για τις περιοχές της ανατολικής Αττικής που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές.
Τμήμα του παραλιακού μετώπου στο Μάτι, όπως φαίνεται από τη θάλασσα. Κτίσματα πάνω στον αιγιαλό δεν σημαίνει ότι στερούνται άδειας.
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχει ζητήσει επείγουσα προκαταρκτική εξέταση για τα αίτια της φοβερής τραγωδίας. Δεν είναι βέβαιο ότι η αναζήτηση των ποινικών ευθυνών θα περιοριστεί στους σημερινούς χειρισμούς, δηλαδή την αποτυχημένη εκκένωση του οικισμού ή τα ενδεχόμενα λάθη στην επιχείρηση κατάσβεσης της πυρκαγιάς. Αντίθετα, μπορεί να φθάσει αρκετά χρόνια πίσω.Δικαστικές πηγές που μίλησαν στο VICE έφεραν ως παράδειγμα τις ευθύνες που αποδόθηκαν για τα αίτια των πυρκαγιών στην Ηλεία το 2007. Τότε είχαν κατηγορηθεί μια σειρά από πρόσωπα – από την ηλικιωμένη γυναίκα που μαγείρευε στο σπίτι της και προκάλεσε την πρώτη εστία, έως τον τοπικό δήμαρχο και νομάρχη, που δεν είχαν καθαρίσει το δάσος ούτε είχαν προνοήσει για κατασκευή πυροσβεστικών κρουνών, προληπτικές περιπολίες κ.α., και ως τον πυροφύλακα ο οποίος καθυστέρησε σχεδόν μισή ώρα να δώσει το σήμα για κινητοποίηση στις υπόλοιπες δυνάμεις. «Η παραπάνω αλληλουχία πράξεων και παραλήψεων τυποποιείται στον Ποινικό Κώδικα σε αυτό που ονομάζεται "συγκλίνουσα αμέλεια"», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
