Ένα Διαφορετικό Μεσημέρι στις Γυναικείες Φυλακές της Θήβας με τη Μυρτώ Αλικάκη

Μια μεγάλη πράσινη πόρτα, δίπλα από τους ψηλούς μπεζ τοίχους, ανοίγει και προχωρώντας προς τα μέσα φτάνουμε έξω από το κτίριο των γυναικείων φυλακών. Το μεσημέρι της Τρίτης, στο πρόγραμμα των 400 συνολικά κρατουμένων που βρίσκονται μέσα για ποικίλα αδικήματα, έχει προβολή κινηματογραφικής ταινίας. Ο χρόνος ενός έγκλειστου κυλάει σε άλλους ρυθμούς, μονότονα και αργά, οπότε η πρωτοβουλία της Odeon και του σκηνοθέτη Δημήτρη Τσιλιφώνη να γίνει η πρώτη προβολή του έργου Do it Υourself μέσα στις φυλακές, αποτελεί μια ευχάριστη αλλαγή στη ρουτίνα των γυναικών. Μάλιστα, η επιλογή των συγκεκριμένων φυλακών δεν έγινε τυχαία: Για τις ανάγκες της ταινίας είχε δοθεί ειδική άδεια και πριν από δύο χρόνια, είχαν γίνει γυρίσματα μέσα στο συγκεκριμένο κατάστημα κράτησης. Εκεί βρίσκεται και η Μυρτώ Αλικάκη -η μόνη γυναίκα που συμμετέχει στο φιλμ- και μάλιστα θα δει και εκείνη για πρώτη φορά το τελικό αποτέλεσμα της ταινίας, προτού ξεκινήσει να προβάλλεται στις αίθουσες, από την επόμενη Πέμπτη 8 Μαρτίου.

Η άδειά μας, από το υπουργείο Δικαιοσύνης, να κινηθούμε μέσα στις φυλακές περιορίζεται σε συγκεκριμένους χώρους. Δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε ούτε τα κελιά, ούτε τους θαλάμους. Βλέπουμε τους χώρους του επισκεπτηρίου, του ειδικά σχεδιασμένου δωματίου επισκεπτηρίου για παιδιά, τα ιατρεία, το σχολείο και χώρους όπου γίνονται διάφορες δράσεις από ΜΚΟ.

Όταν μπαίνουμε στην αίθουσα εκδηλώσεων, είναι ήδη γεμάτη και οι κρατούμενες υποδέχονται τη Μυρτώ Αλικάκη εκδηλώνοντας την αγάπη και τον θαυμασμό τους προς το πρόσωπό της. Ανάμεσα στα γέλια των κρατούμενων ακούγονται μωρουδιακά κλάματα. Στο κοινό που έχει έρθει να παρακολουθήσει την προβολή, βρίσκονται και οι μητέρες που ζουν φυλακισμένες μαζί με τα μωρά τους, όπως προβλέπει ο νόμος για παιδιά έως τριών ετών.

Αν είναι μία φορά σκληρό να βλέπεις ανθρώπους έγκλειστους, σκεφτείτε πόσο περισσότερο είναι, όταν μιλάμε για νεογνά και μωρά που ζουν φυλακισμένα. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε, εδώ και χρόνια, υπάρχει η καμπάνια «Καμία μητέρα και κανένα μωρό στη φυλακή», με κεντρικό αίτημα να νομοθετηθεί διαφορετικός τρόπος έκτισης της ποινής για τις μητέρες με παιδιά, όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός. Μάλιστα, η καμπάνια διεκδικεί και αλλαγές στον νέο σωφρονιστικό κώδικα καταγγέλλοντας ότι το καθεστώς για τις μητέρες κρατούμενες γίνεται πιο αυστηρό.

Τα μάτια των κρατούμενων είναι καρφωμένα στην ταινία. Η υπόθεση, άλλωστε, έχει στοιχεία με τα οποία μπορούν να ταυτιστούν: Ο Άλκης (Κωνσταντίνος Ασπιώτης), ένας μικροαπατεώνας, συμφωνεί να πρωταγωνιστήσει σε ένα viral βίντεο, που έχει σκοπό να αποκαταστήσει τη δημόσια εικόνα του Δανιήλ Μπεζεριάνου (Χρήστος Λούλης), ενός παράνομου επιχειρηματία, ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος στις συγκεκριμένες φυλακές. Όταν συνειδητοποιεί ότι οι συνεργοί του, Πέτρος και Ιωάννα (Μάκης Παπαδημητρίου και Μυρτώ Αλικάκη), πρόκειται να τον σκοτώσουν, έχει μερικές μόνο ώρες για να αποδράσει από το στούντιο ταινιών πορνό όπου είναι παγιδευμένος. Πρόκειται για μια crime/comedy ταινία, για μια μαύρη κωμωδία που πραγματεύεται και το ζήτημα των fake news. Έχει ωραία και γρήγορη δράση, πολύ καλές ερμηνείες και εύστροφο χιούμορ που κάνει το κοινό στις φυλακές να μένει προσηλωμένο. Ακούγονται επιφωνήματα οικειότητας, όταν βλέπουμε τις στιγμές που έχουν γυριστεί μέσα στη φυλακή και ειρωνικά γελάκια, όταν ο αφηγητής αναφέρει τα κατά φαντασία προνόμια που έχουν οι συγκεκριμένες φυλακές στην ταινία.

Όσο βλέπουμε την ταινία και έρχεται μια σκηνή που ο «καλός», ας πούμε, απειλεί τη ζωή του «κακού», οι γυναίκες ξεσπούν σε γέλια, σε μια αρκετά καυστική στιγμή και μια κρατούμενη τις νουθετεί, φωνάζοντας: «Φαντάζεσαι να σε είχαν με το πιστόλι; Κορίτσια, μη γελάτε». Το είπε εντελώς απενοχοποιημένα, ταυτιζόμενη με κάτι άλλο από αυτό που θα ταυτιζόταν το ευρύ κοινό με μη αντίστοιχα βιώματα και κάνοντάς με να σκεφτώ ότι τελικά στη ζωή οι ρόλοι αυτοί μπορεί να είναι τελείως διαφορετικοί απ’ ό,τι τους έχουμε συνηθίσει στο σινεμά, καθώς και το πόσο πολύτιμο ήταν και για εμάς να μοιραστούμε αυτήν την εμπειρία της παρακολούθησης του συγκεκριμένου έργου με γυναίκες που μπορεί να έχουν δύσκολα βιώματα. Στο τέλος της προβολής, οι κρατούμενες ξεσπούν σε χειροκροτήματα, παίρνουν τη Μυρτώ Αλικάκη αγκαλιά, φωτογραφίζονται μαζί της και επιστρέφουν στα κελιά τους.

«Το έργο μπορεί να είναι αστείο, αλλά στη ζωή δεν είναι αστείο. Τους είπα, “κινδυνεύει η ζωή του, κρατάει το πιστόλι, τι γελάτε;”», ξεκαθαρίζει η κρατούμενη που είχε κάνει την παρατήρηση νωρίτερα. Μου λέει ότι το έργο, της άρεσε πολύ. «Εδώ το κοινό είναι πιο σκληρό. Αν είναι καλό, θα κάτσουν - και σε αυτό το έργο έκατσαν. Αν δεν τους είχε αρέσει, θα είχαν φύγει στα πέντε λεπτά. Δεν υπολογίζουν - και να είσαι και ηθοποιός και σταρ του Χόλιγουντ», λέει στρεφόμενη στη Μυρτώ Αλικάκη.

[VICE Video] Ο Τάκης Σπυριδάκης Κόντεψε να Πάει Φυλακή για μια Ταινία

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η Μαρία Πούλιου είναι ψυχολόγος στο κατάστημα κράτησης της Θήβας και όπως λέει, «φάνηκε ότι η ταινία είχε θετική ανταπόκριση και ότι το έργο τους καθήλωσε, επειδή είχε ανατροπές και στοιχεία που μπορούσαν να συνδεθούν με τη δική τους πραγματικότητα. Πιστεύω ότι θα τους επηρεάσει θετικά, επειδή βλέπουν ότι κάτι που συμβαίνει στη ζωή, το αποδίδει και ο κινηματογράφος. Αρκετές κοπέλες που βρίσκονται εδώ έχουν κάνει κάποια παράβαση και σίγουρα βρέθηκαν σε κάποια δύσκολη στιγμή και θέλουν να έρθει η κάθαρση στο τέλος». Η ψυχολόγος καταλήγει σχολιάζοντας πως είναι πολύ σημαντικό η φυλακή «να είναι ανοιχτή στην Τέχνη, επειδή βοηθάει τις γυναίκες να επανενταχθούν πιο εύκολα, όταν θα βγουν από εδώ».

Η Μυρτώ Αλικάκη, από τη δική της πλευρά λέει: «Όταν κάναμε τα γυρίσματα, δεν είχαμε έρθει σε επαφή με τις κρατούμενες. Αυτό που αισθάνομαι, όποτε έχει χρειαστεί να μπω σε φυλακή, είναι ότι αφήνοντας την ταυτότητά σου και το κινητό σου στην είσοδο, κάπως μπαίνεις και εσύ σε έναν κόσμο που είναι διαφορετικός, που δεν έχεις τη δυνατότητα να επικοινωνήσεις με τον έξω κόσμο. Ούτε εγώ είχα το κινητό μαζί μου, δεν μπορούσα να πάρω ένα τηλέφωνο - σκέψου να είσαι έτσι συνέχεια. Όποτε έρχομαι σε επαφή με κάτι τέτοιο, αισθάνομαι πόσο κρέμονται όλα από μια κλωστή, πόσο τυχεροί είμαστε που βρισκόμαστε έξω και πώς μια κακή στιγμή μπορεί να καθορίσει τη ζωή ενός ανθρώπου. Σε κάθε περίπτωση όμως, όλοι είμαστε άνθρωποι και μπορεί να έχουμε μια κακή στιγμή: αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε δικαίωμα και πρόσβαση στην επαφή μας με τον έξω κόσμο. Το αισθάνεσαι πολύ αυτό, όταν έρχεσαι σε επαφή με ανθρώπους που είναι περιορισμένοι με κάποιον τρόπο, είτε επειδή βρίσκονται σε μια φυλακή είτε επειδή υφίστανται έναν κοινωνικό αποκλεισμό ή για οικονομικούς λόγους. Νιώθω ότι το οφείλουμε να το κάνουμε αυτό το πράγμα».

Όσο για την ταινία; Της αρέσει πολύ που έχει αντιήρωες: «Ο κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας, ο Άλκης Βιδάλης, είναι ένα καλό/κακό παιδί. Είναι ένα παιδί καλών προθέσεων, που μπορεί όμως να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τους κώδικες των κακών, για να επιβιώσει. Αυτό, αν το δει κανείς αλληγορικά, όλοι κάπως το αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας, για να υπάρξουμε μέσα σε μια κοινωνία. Επίσης, υπάρχει ένα πολύ έντονο καυστικό σχόλιο για τα media, για το τι μπορεί να γίνει viral, αν είναι αλήθεια ή ψέματα, το πόσο εύκολα μπορεί να ταξιδέψει μια πληροφορία χωρίς να περάσει από κόσκινο, για το αν ισχύει ή όχι. Επειδή με ρώτησες γιατί να πάει να δει κανείς αυτήν την ταινία, θα πω επειδή, για μένα, παρά το ότι είναι μια γκανγκστερική μαύρη κωμωδία, έχει μέσα της κάτι καλό και θετικό. Επίσης, έχει χιούμορ - νομίζω αυτό είναι το πιο δυνατό ατού της ταινίας, συν το ότι παρόλο που είναι μία ταινία που γυρίστηκε με σχετικά λίγα μέσα, δεν της φαίνεται καθόλου. Και μόνο που την έχει σκηνοθετήσει ένας άνθρωπος τόσο νέος, 25 ετών, και έχει καταφέρει να κάνει αυτό το αποτέλεσμα, με το τόσο καλό καστ -βγάζω τον εαυτό μου απ’ έξω, αναφέρομαι στα αγόρια που παίζουν και είναι αφρόκρεμα-, πρέπει να πάνε όλοι να τη δουν».

Περισσότερες φωτογραφίες από τις φυλακές:

Η ταινία «Do it Υourself» κυκλοφορεί από την Odeon στις 8 Μαρτίου και θα προβάλλεται στο Odeon Όπερα στην Αθήνα και στο Cinema Vakoura στη Θεσσαλονίκη. Από τις 22, θα παίζεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Περισσότερα από το VICE

Ακροδεξιά και Eξέδρα στα Ελληνικά Γήπεδα

Η Ζωή και ο Περίεργος Θάνατος του Θεόδωρου Βενάρδου, του πιο Cool Ληστή της Σύγχρονης Ελλάδας

Η Φεμινίστρια που Κατηγορήθηκε για τη Δολοφονία Δύο Ανδρών με το Μυαλό της