Κανείς Δεν Μπορεί να Βρει Σπίτι στο Κέντρο της Αθήνας και τα Πράγματα θα Γίνουν Χειρότερα

Πριν από λίγους μήνες, αποφάσισα να αφήσω την γκαρσονιέρα μου στο Θησείο και να μετακομίσω σε ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα. Δεν είχα ιδιαίτερες απαιτήσεις, το μόνο που πραγματικά με «έκαιγε» ήταν να βρω ένα σπίτι κάπου στο κέντρο της πόλης, ώστε να μην αναγκάζομαι να ξενιτεύομαι για να πιω ένα ποτό τα σαββατοκύριακα.

Το εγχείρημα αποδείχτηκε πολύ πιο σύνθετο, από ό,τι περίμενα. Ξεκίνησα να ψάχνω διαμερίσματα στο Ίντερνετ, να μαζεύω ένα σωρό σταθερά και κινητά από τοιχοκολλημένες αγγελίες, να παίρνω σωρηδόν τηλέφωνα ρωτώντας για τιμές, τετραγωνικά, όροφο. Μία εβδομάδα, δύο εβδομάδες και τίποτα. Όσο και αν προσπαθούσα, τα σπίτια στις «καλές» συνοικίες της Αθήνας ήταν είτε πολύ ακριβά, είτε πολύ κακοσυντηρημένα για τα γούστα μου. Δεν θα συζητήσω για το Κουκάκι, όπου όλα τα διαμερίσματα παίζουν πάνω από τα 350 ευρώ, ούτε για το Παγκράτι, όπου μια τρώγλη στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας, με τοίχους νοβοπάν, πήγαν να μου τη δώσουν τρία κατοστάρικα. Βλέποντας το συμβόλαιό μου να λήγει και το σενάριο της μετακόμισης επί του πεζοδρομίου να παίρνει, σιγά-σιγά, σάρκα και οστά, αποφάσισα να πάω λίγο πιο μακριά και να εγκατασταθώ στον εξωτικό Βοτανικό, κέντρο απόκεντρο δηλαδή, όπου οι τιμές συνεχίζουν να είναι «λογικές», τουλάχιστον για τα δικά μου δεδομένα.

Όταν ξεκίνησα να λέω την εμπειρία μου σε φίλους και γνωστούς, κατάλαβα ότι δεν ήμουν μόνος. Όλο και περισσότεροι μου έλεγαν ότι «δεν βρίσκεις πια σπίτι στο κέντρο της Αθήνας» ή ότι «ξεκίνησαν πάλι να ανεβαίνουν οι τιμές σε τρελά επίπεδα». Ακούγοντας όλη αυτήν την γκρίνια, αποφάσισα να ψάξω το θέμα, για να καταλάβω πώς χάνουμε σιγά-σιγά ένα από τα ελάχιστα καλά της κρίσης, ότι δηλαδή για κάμποσα χρόνια έχουμε κατορθώσει να πληρώνουμε χαμηλότερα νοίκια σε καλές περιοχές της Αθήνας.

Ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, μου είπε ότι δεν έχουμε άδικο στη διαπίστωσή μας, αφού «τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μικρότερη προσφορά σπιτιών σε περιοχές του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, όπως το Θησείο, το Κουκάκι και του Φιλοπάππου, καθώς και σε συνοικίες γύρω από το ιστορικό κέντρο, όπως το Κολωνάκι και τα Εξάρχεια. Η μειωμένη προσφορά έχει ως συνέπεια την αύξηση των ενοικίων σε αυτές τις περιοχές, κατά περίπου 10-15% σε βάθος δεκαετίας», όπως είπε ο ίδιος στο VICE.

Ο περιορισμός των προσφερόμενων προς ενοικίαση κατοικιών σε αθηναϊκές συνοικίες οφείλεται «κυρίως στο Airbnb, καθώς τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί ραγδαία όχι μόνο οι ιδιοκτήτες που προσφέρουν τα ακίνητά τους στην πλατφόρμα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, αλλά και όσοι αποφασίζουν να νοικιάσουν μεγάλο αριθμό ακινήτων, για να τα υπομισθώσουν αργότερα στο Airbnb», λέει ο κ. Ποταμιάνος. «Η αυξανόμενη προσφορά αθηναϊκών σπιτιών στο Airbnb και η μετατροπή τους σε επενδυτικό προϊόν -που προσφέρει μεγαλύτερα κέρδη από την κλασική μίσθωση- έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η “πίτα” των κατοικιών που προσφέρονται για μακροπρόθεση ενοικίαση. Αυτό έχει κάνει πολλούς ιδιοκτήτες να ζητούν υψηλότερα ενοίκια, αφού ξέρουν ότι υπάρχει η εναλλακτική του Airbnb, που προσφέρει περισσότερα έσοδα. Με άλλα λόγια, η συμβατική μίσθωση κοστίζει περισσότερο, επειδή πλέον υπάρχει μια εναλλακτική που προσφέρει περισσότερα χρήματα».

Εκτός από τη μείωση της προσφοράς ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας εξαιτίας του Airbnb, η ανοδική τάση των τιμών των ενοικίων και η δυσκολία εύρεσης κατοικίας στο κέντρο της Αθήνας οφείλεται και στην αλλαγή της νοοτροπίας των Ελλήνων. Λόγω της κρίσης, οι τελευταίοι φαίνεται πως έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την κατοικία, καθώς όλο και περισσότεροι αποφασίζουν να νοικιάσουν το σπίτι που θα μείνουν και να μην αγοράζουν, όπως κατά πάσα πιθανότητα θα έκαναν τα προηγούμενα χρόνια του εύκολου δανεισμού.

Αυτήν την τάση δείχνουν και τα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία, κατά την πενταετία 2010-2015, δηλαδή από την έναρξη της οικονομικής κρίσης μέχρι το απόγειό της, το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης υποχώρησε από το 77,2% στο 73,9%. Η τάση γίνεται ακόμη πιο εμφανής, αν ανατρέξει κανείς σε παλαιότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, βάσει των οποίων το 2005 το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα βρισκόταν στο 84,6%, αισθητά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 70%. Ακόμη, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της αμερικανικής διαδικτυακής μηχανής αναζήτησης ακινήτων RENTCafé, κατά την περίοδο 2010-2015 παρατηρείται αύξηση κατά 9% του ποσοστού των ενοικιαστών ακινήτων στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται πλέον σε σχεδόν 25% του συνολικού πληθυσμού.

Ο Λευτέρης Ποταμιάνος λέει ότι τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι «όλο και περισσότεροι Έλληνες βλέπουν ως καλύτερη -ή μοναδική ρεαλιστική- λύση το να νοικιάζουν και όχι να αγοράζουν το σπίτι στο οποίο θα μείνουν. Αυτή η στροφή, αποτέλεσμα της αύξησης της φορολογίας στην ιδιοκτησία της κατοικίας και της μείωσης των εισοδημάτων, έχει οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για σπίτια προς ενοικίαση, κάτι που με τη σειρά του πιέζει την προσφορά και αυξάνει τις τιμές, με συνέπεια πολλοί να μη βρίσκουν σπίτι σε συνοικίες της Αθήνας ή να βρίσκουν με υψηλότερο ενοίκιο, από αυτό που περίμεναν».

Μείωση των διαθέσιμων ακινήτων και αύξηση των τιμών των ενοικίων προκαλεί και το αυξημένο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών και fund, που θέλουν να εκμεταλλευτούν τις μειωμένες από την κρίση τιμές πώλησης ακινήτων, για να αγοράσουν σπίτια σε συνοικίες της Αθήνας, τα οποία αντί να προσφέρονται στην αγορά ενοικίων, κατευθύνονται προς επιχειρηματική εκμετάλλευση. Με άλλα λόγια, ενώ κάποτε η αγορά ακινήτων κινούνταν κυρίως από πολίτες που έπαιρναν δάνειο, για να αγοράσουν σπίτι, τώρα κινείται σε αρκετό βαθμό από ξένους επενδυτές, την ώρα που οι Έλληνες προτιμούν την ενοικίαση, οδηγώντας σε αύξηση της ζήτησης και των τιμών.

Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα πολλοί επίδοξοι ενοικιαστές να αναγκάζονται να αφήσουν τις συνοικίες μέσα και γύρω από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ψάχνοντας εναλλακτικές στις γύρω περιοχές, όπως στου Ζωγράφου, τους Αμπελοκήπους και την Κυψέλη. Τα παραπάνω έχουν διαμορφώσει μια δεύτερη ζώνη συνοικιών, όπου επίσης παρουσιάζεται αύξηση των ενοικίων, μικρότερη ωστόσο από εκείνη που παρατηρείται στο κέντρο της πόλης.

VICE Video: Είναι η Αθήνα το Νέο Βερολίνο;

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Παρότι κάποιες περιοχές της Αθήνας, όπως τα Πατήσια, παραμένουν ανεπηρέαστες από την παραπάνω τάση μείωσης των προσφερόμενων ακινήτων και αύξησης των ενοικίων, ο Λευτέρης Ποταμιάνος λέει στο VICE ότι «η αγορά των ακινήτων έχει ξεκινήσει να μπαίνει σταδιακά και εκτός συγκλονιστικού απροόπτου σε μια εποχή σταθερότητας και ανάπτυξης, γεγονός που βραχυπρόθεσμα θα συνεχίσει να αυξάνει τη ζήτηση και τις τιμές των ενοικίων, φαινόμενο που σταδιακά θα επεκταθεί ακτινωτά και σε άλλες συνοικίες της Αθήνας».

Ακολουθήστε τον Θοδωρή Χονδρόγιαννο στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Ζωντανοί-Νεκροί σε Ψυχιατρική Κλινική: Φωτογραφίες του Ένοχου Μυστικού της Ελληνικής Κοινωνίας

H Αισθητικός που Έκανε Διπλή Ζωή ως Βαρόνος Κοκαΐνης

Τα Μπινελίκια στο «Master Chef» Έχουν Ξεφύγει